امام جماعت
امام جماعت به معنی پیش نمازاست واز آن در باب صلاة، سخن رفته است. ومهم‌ترین مباحث آن عبارت است از:
آیا امام جماعت می تواند یک نماز را در دو محل به جماعت به جای آورد؟
بله، می تواند.
بله، می تواند.
پاسخ:
بله، می تواند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی طبق روال همیشگی در نماز جماعت حاضر می شود. در اثنا یا بعد از تمام شدن نماز، متوجه می شود که امام جماعت، آن امام جماعت همیشگی نیست و امام جماعت کنونی موقتا به جای او آمده است و نسبت به عدالت امام جماعت جدید اطمینان ندارد. حکم نمازی که خوانده است، چیست؟
- اگر مأموم در نماز جماعت، نماز قضای یقینی و امام جماعت نماز احتیاطی بخواند؛ آیا نماز مأموم صحیح است؟
- آیا شخصی که ملازم امام جماعتی است که در دو محل نماز می خواند، می تواند در هر دو محل به این امام، اقتدا کند؟
- در مسجدی یک امام جماعت برای اقامه نماز ظهر و یک امام جماعت دیگر برای اقامه نماز مغرب می آید. امام جماعت اوّل طبق جهت محراب رو به قبله می ایستد، ولی دومی با استدلال به علم قبله شناسی عقیده دارد که قبله حدود 20 درجه به سمت راست انحراف دارد. در این صورت تکلیف مأمومین در اقتدا به این دو امام جماعت چیست؟
- آیا تمام شرایط امام جماعت، در نماز میتی که به جماعت خوانده می شود شرط است؟
- امام جماعت تا چند نوبت می تواند نماز یومیّه و نماز عید را به جماعت بخواند؟
- اگر بعد از پایان گرفتن نماز جماعت امام اصلی، نماز جماعت دومی برپا شود؛ صحیح است یا خیر؟
- آیا در نماز میّت، زن می تواند امام جماعت شود؟
- اگر امام جماعت برای نماز عید فطر، اقامه بگوید، نماز او و سایر نمازگزاران چه حکمی دارد؟
- آیا امام و مأمومین می توانند پس از نماز جمعه، نماز ظهر را به جماعت بخوانند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] در نماز جماعت آیا واجب است نیّت کنیم به فلان امام جماعت یا امام جماعت حاضر اقتدا می کنیم؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا در نماز جماعت، امام باید نیت جماعت بکند؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا امام جماعت میتواند نماز استیجاری را به جماعت بخواند؟ و اقتدا نمودن به امام جماعتی که نماز استیجاری میخواند صحیح است؟
- [آیت الله خوئی] یک امام جماعتی در مسجدی مدت طولانی مشغول نماز جماعت بوده، این امام مسافرتی کرده به قصد برگشتن، وقتی که برگشت دید که یک امام جماعت دیگری با اجازه صاحب مسجد جای او نماز جماعت میخواند - اولاً آیا صاحب مسجد میتواند آن امام راتبی را که مدت طولانی مشغول نماز جماعت بوده اخراج و یک امام جماعت دیگری را جایگزین او نماید؟ ثانیاً، با راضی نبودن امام اوّل آیا امام دوّم غاصب است یا نه؟
- [سایر] فردی به رکعت آخر نماز جماعت رسیده و اقتدا میکند. آیا بعد از پایان نماز امام جماعت، میتواند به نفر جلویی خود که همزمان با وی به مسجد رسیده و نماز میخواند اقتدا کند و ادامه نماز را به امامت آن فرد بخواند؟ (مثل وقتی که امام جماعت وضویش باطل شده و شخص دیگری از مأمومین عهده دار امامت می‌شود).
- [آیت الله خامنه ای] چه ویژگیهایی را باید در مسلمان مؤمن احراز کنیم تا بتوانیم نماز جماعت را به امامت او ادا کنیم؟ (صفات امام جماعت، اعم از صفات سلبی یا ثبوتی). ج) امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامی و حلالزاده و عادل باشد و اگر مأموم مرد است، امام مرد باشد. س: در چه حالاتی نزد شارع، تبدیل نماز جماعت به فرادا قبیح نیست؟ اگر بدون دلیل نماز جماعت را تبدیل به فرادا کنیم موجب بطلان و وجوب اعاده نماز می‌شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اقتدا کردن به امام جماعت اهل سنّت در نماز میّت چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] امام جماعت در نماز باید چه نیتی بکند؟ آیا نیت جماعت باید بکند یا نیت فرادی؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا نماز جماعت در پشت سر امام جماعت اخباری، صحیح است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا جایز است امام جماعت در یک زمان عهده دار امامت دو نماز (دو نماز عید یا هر نمازی) گردد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر امام یا مأموم بخواهد نمازی را که به جماعت خوانده دوباره با جماعت بخواند، جواز جماعت محل تأمل است ولی در صورتی که جماعت دوم دارای مزایایی باشد که در شرع رجحان داشته باشد و کسی بخواهد به امید مطلوب بودن دو مرتبه نمازش را به جماعت بخواند، بنا بر اظهر جایز است.
- امام جماعت باید یک نفر باشد، ولی اگر در بین نماز برای امام حادثهای پیش آمد، مثل مردن، بیهوشی، دیوانگی، حدث، مرض، جاری شدن خون از بینی، احتیاج به قضای حاجت، و همینطور است اگر امام متوجه شود که طهارت نداشته و یا نماز او شکسته بوده است، امام یا مأمومین میتوانند دیگری را امام قرار دهند، خواه آن فرد از اعضای جماعت باشد و یا کسی باشد که ابتداءاً میخواهد نماز بخواند.
- در تحقق جماعت فقط کافی است که مأموم نیت اقتدا داشته باشد و نیت امامت برای امام معتبر نیست و بدون نیت او جماعت از طرفین محقق می‌شود و احکام آن، از قبیل متابعت و شک جاری است، امّا در استحقاق ثواب جماعت برای امام بدون نیت تأمل است و در این صورت احوط برای امام این است که احکام جماعت را بر این نماز جاری نکند.
- اگر امام جماعت بهواسطه عذری با تیمم یا با وضوی جبیرهای نماز میخواند، کسی که وظیفهاش وضو بوده، میتواند به او اقتدا کند، ولی اگر امام با لباس نجس نماز میخواند، بنابر احتیاط واجب نباید به او اقتدا کرد.
- نمازهای مستحبی را نمی شود به جماعت خواند، ولی خواندن نماز عید فطر و قربان در زمان غیبت امام علیه السلام به جماعت مستحب است در صورتی که شروط وجوب موجود نباشد، هم‌چنین خواندن نماز استسقاء که برای طلب باران می خوانند به جماعت مستحب است و بعید نیست استحباب جماعت در نماز غدیر که به امید مطلوبیت خوانده شود.
- مأموم باید غیر از آنچه در نماز خوانده می‌شود و حکم آن گفته شد، کارهای دیگر نماز، مانند رکوع و سجود را با امام یا کمی بعد از امام بهجا آورد و نباید پیش از امام انجام دهد، و هم‌چنین نباید زیاد از امام عقب بماند بهطوریکه مثلاً امام از رکوع برخیزد، ولی مأموم هنوز به رکوع نرفته باشد، و احتیاط در این است که با امام هم انجام ندهد، بلکه کمی بعد از امام انجام دهد. ولی اگر پیش از امام مشغول افعال نماز شود یا اینکه از او زیاد عقب بماند، چنانچه تکبیرةالاحرام را بعد از امام گفته و جماعت منعقد شده باشد نمازش بنابر اقوی صحیح است، ولی معصیت کرده است، و اگر این مخالفت در نماز زیاد واقع شود، مخصوصاً اگر در چند رکن انجام بگیرد ممکن است از نماز جماعت خارج شود، ولی اصل نماز صحیح است.
- مستحب است انسان قنوت را بلند بخواند ولی برای کسی که نماز را به جماعت می خواند ، اگر امام جماعت صدای او را بشنود بلند خواندن قنوت مستحب نیست .
- اگر امام جماعت در شماره رکعتهای نماز شک کند؛ مثلاً شک کند که سه رکعت خوانده یا چهار رکعت، چنانچه مأموم یقین یا گمان داشته باشد که چهار رکعت خوانده و به امام بفهماند که چهار رکعت خوانده است، امام باید نماز را تمام کند و خواندن نماز احتیاط لازم نیست. و هم‌چنین اگر امام یقین یا گمان داشته باشد که چند رکعت خوانده است و مأموم در شماره رکعت های نماز شک کند، باید به شک خود اعتنا ننماید.
- اگر امام جماعت در شماره رکعتهای نماز شک کند؛ مثلاً شک کند که سه رکعت خوانده یا چهار رکعت، چنانچه مأموم یقین یا گمان داشته باشد که چهار رکعت خوانده و به امام بفهماند که چهار رکعت خوانده است، امام باید نماز را تمام کند و خواندن نماز احتیاط لازم نیست. و هم‌چنین اگر امام یقین یا گمان داشته باشد که چند رکعت خوانده است و مأموم در شماره رکعتهای نماز شک کند، باید به شک خود اعتنا ننماید.
- اگر در نماز جماعت، هم امام و هم مأموم شک کنند و شک هرکدام با دیگری فرق دارد ، هرکدام به وظیفه خود عمل می کند ، و حکم سهو امام یا مأموم یا هردو نیز همین است .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] نماز قضا را با جماعت می شود خواند چه نماز امام جماعت ادا باشد یا قضا و لازم نیست هر دو یک نماز را بخوانند مثلا اگر نماز قضای صبح را با نماز ظهر یا عصر امام بخواند اشکال ندارد
- [آیت الله نوری همدانی] نماز قضا را با جماعت می شود خواند چه نماز امام جماعت ادا باشد یا قضا و لازم نیست هر دو یک نماز را بخوانند مثلاً اگر نماز قضای صبح را با نماز ظهر یا عصر امام بخواند اشکال ندارد .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نماز قضا را با جماعت می شود خواند، چه نماز امام جماعت ادا باشد یا قضا و لازم نیست هردو یک نماز را بخوانند مثلاً اگر نماز قضای صبح را با نماز ظهر یا عصر امام بخواند اشکال ندارد.
- [آیت الله خوئی] نماز قضا را با جماعت می‌شود خواند، چه نماز امام جماعت ادا باشد یا قضا، و لازم نیست هر دو یک نماز را بخوانند مثلًا اگر نماز قضای صبح را با نماز ظهر یا عصر امام بخواند اشکال ندارد.
- [آیت الله سیستانی] نماز قضا را با جماعت می‌شود خواند ، چه نماز امام جماعت ادا باشد یا قضا ، و لازم نیست هر دو یک نماز را بخوانند ، مثلاً اگر نماز قضای صبح را با نماز ظهر یا عصر امام بخواند ، اشکال ندارد .
- [آیت الله شبیری زنجانی] نماز قضا را با جماعت می‌شود خواند؛ چه نماز امام جماعت ادا باشد یا قضا و لازم نیست هر دو یک نماز را بخوانند؛ مثلاً اگر نماز قضای صبح را با نماز ظهر یا عصر امام بخواند، اشکال ندارد.
- [آیت الله علوی گرگانی] نماز قضا را با جماعت می‌شود خواند، چه نماز امام جماعت ادا باشد یا قضا ولازم نیست هر دو یک نماز را بخوانند مثلاً اگر نماز قضای صبح را با نماز ظهر وعصر امام بخواند اشکال ندارد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . نماز قضا را با جماعت می شود خواند، چه نماز امام جماعت ادا باشد یا قضا، و لازم نیست هر دو یک نماز را بخوانند. مثلاً اگر نماز قضای صبح را با نماز ظهر یا عصر امام بخواند اشکال ندارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] نماز قضا را با جماعت می شود خواند؛ چه نماز امام جماعت ادا باشد یا قضا و لازم نیست هر دو یک نماز را بخوانند؛ مثلا اگر نماز قضای صبح را با نماز ظهر یا عصر امام بخواند اشکال ندارد.
- [امام خمینی] نماز قضا را با جماعت می شود خواند، چه نماز امام جماعت ادا باشد یا قضا، و لازم نیست هر دو یک نماز را بخوانند مثلا اگر نماز قضای صبح را با نماز ظهر یا عصر امام بخواند اشکال ندارد.