روزه مستحبی
روزه مستحب از اقسام روزه است و ازاحکام آن در باب صوم سخن گفتهاند.
گرفتن روزه مستحبی در سفر، چه حکمی دارد؟
مسافر نمی تواند در سفر روزه بگیرد، مگر این که روزه گرفتن در سفر را نذر کرده باشد، که در این صورت روزه گرفتن صحیح است و بنابر احتیاط واجب روزه مستحبی را در سفر به نیّت رجا باید گرفت، مگر در مدینه مشرفه که بنابر روایت، مسافر می تواند برای برآورده شدن حاجت سه روز روزه بگیرد.
مسافر نمی تواند در سفر روزه بگیرد، مگر این که روزه گرفتن در سفر را نذر کرده باشد، که در این صورت روزه گرفتن صحیح است و بنابر احتیاط واجب روزه مستحبی را در سفر به نیّت رجا باید گرفت، مگر در مدینه مشرفه که بنابر روایت، مسافر می تواند برای برآورده شدن حاجت سه روز روزه بگیرد.
پاسخ:
مسافر نمی تواند در سفر روزه بگیرد، مگر این که روزه گرفتن در سفر را نذر کرده باشد، که در این صورت روزه گرفتن صحیح است و بنابر احتیاط واجب روزه مستحبی را در سفر به نیّت رجا باید گرفت، مگر در مدینه مشرفه که بنابر روایت، مسافر می تواند برای برآورده شدن حاجت سه روز روزه بگیرد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی نیّت روزه مستحبی کرده؛ ولی قبل از ظهر می فهمد که روزه ی قضا بر ذمّه اش می باشد، آیا می تواند نیّت روزه قضا بکند و اگر نیّت کند، آیا ثواب روزه ی مستحبی را هم می برد؟
- آیا می توان از روزه ی مستحبّی به روزه ی واجب عدول کرد؟
- کسی که روزه قضا دارد، آیا می تواند روزه ی مستحبی بگیرد؟
- کسی که می خواهد روزه ی قضا بگیرد، آیا می تواند نیّت روزه ی مستحبی نیز بکند؟
- آیا مسافر می تواند نذر روزه کند و در سفر روزه بگیرد؟
- آیا در سفر می توان روزه ی نذری گرفت؟
- فردی در کفّاره روزه، قدرت روزه گرفتن 31 روز پیاپی را ندارد. وظیفه وی در این باره چیست؟ ضمنا آیا وی می تواند روزه مستحبی بگیرد یا نذر روزه کند؟
- آیا می شود روزه ای به نیّت روزه ی قضای احتیاطی پدر و مادر گرفت که اگر بر ذمّه ی آن ها روزه ی قضا است ادا بشود و اگر نیست، روزه ی مستحبّی خود انسان باشد؟
- در مسأله ای فرموده اید: روزه داری که روزه مستحبّی گرفته است، می تواند به درخواست و دعوت مؤمنی، روزه اش را افطار کند، آیا او ثواب روزه و اجابت دعوت مؤمن، هر دو را می برد؟
- کسی که نذر کرده مثلاً دوشنبه را روزه بگیرد و در همان روز برایش سفر ضروری پیش آمد، آیا باید در حین سفر روزه بگیرد؟ در صورت عدم جواز روزه ی نذری در سفر، وضعیت نذر او به چه صورت خواهد بود. آیا باید کفاره ی شکستن نذر را به جا آورد یا باید یک روز دیگر، روزه ی فوت شده را به جا آورد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] آیا میتوانیم پیش از سفر در وطن خود، نذر کنیم که در سفر روزه مستحبی بگیریم؟
- [آیت الله مظاهری] آیا مسافر میتواند در سفر روزه مستحبی بگیرد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا روزه مستحبی را می توان در سفر گرفت؟
- [آیت الله بروجردی] صوم مستحبّی در سفر جایز است یا خیر؟
- [آیت الله مظاهری] آیا مسافر در صورتی که روزه قضا به عهده دارد، میتواند در سفر روزه مستحبی بگیرد؟
- [آیت الله مظاهری] در صورتی که روزه مستحبی را در سفر جایز میدانید، حتماً باید با قصد طلب حاجت یا با نیت رجاء و امثال اینها باشد یا در سفر هم دقیقاً مثل وطن می‌شود روزه مستحبی گرفت؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا می توان در سفر نذر روزه مستحبی کرد؟ مثلا در راه مشهد یا پس از رسیدن به آنجا بدون قصد اقامت نذر روزه مستحبی کند؟
- [آیت الله مظاهری] آیا در مواردی که در سفر می‌شود روزه مستحبی یا نذر گرفت، در راه سفر هم می‌شود روزه گرفت یا این فتوا مخصوص محل اقامت است؟
- [سایر] اگر در ایام اعتکاف یا روزهای مهم که روزه خیلی ثواب دارد در سفر بودم، آیا در آنجا می توانم نذر روزه کنم و روزه مستحبی بگیرم؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا میتوان در سفر معصیت که نماز در آن تمام است، روزه قضا یا روزه نذری و یا روزه مستحبّی گرفت یا نمیتوان؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که برای بهجا آوردن روزه میتی اجیر شده، اگر روزه مستحبی بگیرد اشکال ندارد، ولی کسی که روزه قضا دارد، نمیتواند روزه مستحبی بگیرد.
- وقت نیت روزه مستحبی از اول شب است تا موقعی که به اندازه نیت کردن به مغرب وقت مانده باشد، و اگر تا این وقت کاری که روزه را باطل میکند انجام نداده باشد و نیت روزه مستحبی کند، روزه او صحیح است.
- اگر مسافر نداند که روزه در سفر صحیح نیست و روزه بگیرد روزهاش صحیح است.
- اگر روزی را که شک دارد آخر شعبان است یا اول رمضان، به نیت روزه قضا یا روزه مستحبی و مانند آن روزه بگیرد و در بین روز بفهمد که ماه رمضان است، باید نیت روزه رمضان کند.
- مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند، باید روزه واجب را بگیرد و میتواند روزه مستحبی هم بگیرد و نافله ظهر و عصر و عشا را هم بخواند.
- اگر وصیت کند که بدهی او را بدهند و برای نماز و روزه او اجیر بگیرند و کار مستحبی هم انجام دهند، چنانچه وصیت نکرده باشد که اینها را از ثلث بدهند، باید بدهی او را از اصل مال بدهند و اگر چیزی زیاد آمد، ثلث آن را به مصرف نماز و روزه و کارهای مستحبی که معین کرده برسانند، و در صورتی که ثلث کافی نباشد، اگر ورثه اجازه بدهند باید وصیت او عملی شود و اگر اجازه ندهند، باید نماز و روزه را از ثلث بدهند و اگر چیزی زیاد آمد به مصرف کار مستحبی که معین کرده برسانند.
- مسافری که نماز چهار رکعتی او شکسته است، نمیتواند در سفر روزه بگیرد، ولی مسافری که نماز او تمام، یعنی چهار رکعتی است، باید در حال سفر هم روزهاش را بگیرد، و تفصیل مسائل در نماز مسافر گذشت.
- بنابر احتیاط روزه مستحبی برای زن، بدون اذنِ شوهر صحیح نیست، چه منافات با حق شوهر داشته باشد و چه نداشته باشد، و اگر شوهر بهخاطر منافات با حقش، زن را از روزهای که بهنحوی بر خود واجب نموده منع کند، در صورتی که وقت روزه وسعت دارد زن نباید روزه بگیرد، ولی اگر وقت روزه تنگ شود اذن شوهر شرط نیست.
- اگر نذر کند که روز معینی را روزه بگیرد، چنانچه در آن روز عمداً روزه خود را باطل کند، باید یک بنده آزاد نماید یا دو ماه پیدرپی روزه بگیرد یا به شصت فقیر طعام دهد، ولی اگر نذر او مطلق باشد و روزی را برای آن روزه بگیرد، مانند روزه مستحبی میتواند در آن روز چه پیش از ظهر و چه بعد از ظهر افطار کند و در روز دیگری برای ادای نذرش روزه بگیرد.
- کسی که عمداً روزه خود را باطل کرده، اگر برای فرار از کفاره به سفر برود، اگرچه پیش از ظهر، کفاره از او ساقط نمیشود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] مسافر میتواند در سفر روزه مستحبّی بگیرد و نیازی به قصدِ ده روز یا نذر هم ندارد.
- [آیت الله سیستانی] اگر نذر کند روزه مستحبی بگیرد و روز آن را معیّن نکند ، نمیتواند آن را در سفر بجا آورد ، ولی چنانچه نذر کند که روز معیّنی را در سفر روزه بگیرد ، باید آن را در سفر بجا آورد . و نیز اگر نذر کند روز معیّنی را چه مسافر باشد یا نباشد ، روزه بگیرد ، باید آن روز را اگر چه مسافر باشد روزه بگیرد .
- [آیت الله خوئی] اگر نذر کند که روز مستحبی بگیرد و روز آ ن را معین نکند، نمیتواند آن را در سفر بهجا آورد. ولی چنانچه نذر کند که روز معینی را در سفر روزه بگیرد، بایدآن را در سفر بهجا آورد. و نیز اگر نذر کند روز معینی را چه مسافر باشد یا نباشد، روزه بگیرد، باید آن روز را اگرچه مسافر باشد روزه بگیرد
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که برای به جا آوردن روزه میتی اجیر شده، اگر وقت آن وسعت داشته باشد میتواند روزه مستحبی بگیرد و در صورتی که وقت، تنگ باشد اگر روزه مستحبی بگیرد گناهکار است، ولی روزه او صحیح میباشد. کسی که روزه قضای ماه رمضان؛ یا بنا بر احتیاط روزه واجب دیگری - غیر ماه رمضان - دارد، نمیتواند روزه مستحبی بگیرد، مگر این که به جهتی نتواند روزه واجب بگیرد ولی بتواند روزه مستحبی بگیرد، مثلاً اگر در سفر باشد و نذر کرده باشد که در آن سفر روزه مستحبی بگیرد، روزهاش صحیح است و در جایی که نمیتواند روزه مستحبی بگیرد چنانچه فراموش کند و روزه مستحبی بگیرد چنانچه بعد از مغرب یادش بیاید روزه مستحبی او صحیح است و اگر در اثناء روز متوجه شود، روزه مستحبی او باطل است و حکم کسی را دارد که هنوز نیت روزه نکرده است و در برخی موارد میتواند نیت خود را به روزه واجب برگرداند، به تفصیلی که در مسأله 1573 و 1574 خواهد آمد. و کسی که روزه قضای ماه رمضان دارد میتواند برای به جا آوردن روزه دیگری اجیر شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که برای بجا آوردن روزه میّتی اجیر شده، اگر روزه مستحبّی بگیرد اشکال ندارد ولی کسی که روزه قضا دارد، نمیتواند روزه مستحبّیبگیرد، و همچنین است اگر روزه واجب دیگری به ذمّه دارد نمیتواند روزه مستحبّی بگیرد، و چنانچه فراموش کند وروزه مستحبّی بگیرد، در صورتی که پیش از ظهر یادش بیاید، روزه مستحبّی او به هم میخورد و میتواند نیّت خود را به روزه واجب برگرداند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] در روزه مستحبّی اگر کسی کاری که روزه را باطل میکند انجام نداده باشد و پیش از ظهر نیت روزه مستحبی کند، روزه او صحیح است و همانند کسیست که از اوّل طلوع فجر نیّت روزه کرده باشد و اگر بعد از ظهر هم نیّت روزه مستحبی کند، روزه او صحیح است ولی از هنگام نیّت کردن روزهدار بشمار میآید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که برای بجا آوردن روزه میتی اجیر شده اگر روزه مستحبی بگیرد اشکال ندارد، ولی کسی که روزه قضا دارد نمی تواند روزه مستحبی بگیرد، و اگر روزه واجب دیگری دارد بنابر احتیاط واجب نمی تواند روزه مستحبی بگیرد، و چنانچه فراموش کند و روزه مستحبی بگیرد در صورتی که پیش از ظهر یادش بیاید روزه مستحبی او بهم می خورد، می تواند نیت خود را به روزه واجب برگرداند، و اگر بعد از ظهر ملتفت شود روزه او باطل است، و اگر بعد از مغرب یادش بیاید روزه اش صحیح است.
- [آیت الله مظاهری] کسی که روزه قضا یا روزه واجب دیگری دارد میتواند روزه مستحبّی یا روزه استیجاری بگیرد.
- [آیت الله خوئی] کسی که برای بهجا آوردن روزه میتی اجیر شده، اگر روزه مستحبی بگیرد اشکال ندارد. ولی کسی که روزه قضا یا روزه واجب دیگری دارد، نمیتواند روزه مستحبی بگیرد و چنانچه فراموش کند و روزه مستحب بگیرد در صورتی که پیش از ظهر یادش بیاید، روزه مستحبی او به هم میخورد و میتواند نیت خود را به روزه واجب برگرداند و اگر بعد از ظهر ملتفت شود، روزه او باطل است، و اگر بعداز مغرب یادش بیاید، روزهاش صحیح است.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که برای بجا آوردن روزة میتی اجیر شده ، اگر روزه مستحبی بگیرد اشکال ندارد. ولی کسی که روزة قضا یا روزة واجب دیگری دارد ، نمی تواند روزة مستحبی بگیرد و چنانچه فراموش کند و روزة مستحبی بگیرد ، در صورتی که پیش از ظهر یادش بیاید ، روزة مستحبی او به هم می خورد و می تواند نیت خود را به روزة واجب بر گرداند . و اگر بعد از ظهر ملتفت شود ، روزة او باطل است و اگر بعد از مغرب یادش بیاید ، روزه اش صحیح است گر چه بی اشکال نیست .