خانواده
خانواده، اولین نهاد اجتماعی و کوچکترین واحد تشکیل دهنده جامعه است.
شخصی باغی برای استفاده خود و خانواده اش خریداری کرده است، در بعضی سال ها به طور اتفاقی میوه آن بیش از مصرف خانواده او بوده و به فروش می رسد، آیا این باغ خمس دارد؟
خیر، خمس ندارد.
خیر، خمس ندارد.
عنوان سوال:
شخصی باغی برای استفاده خود و خانواده اش خریداری کرده است، در بعضی سال ها به طور اتفاقی میوه آن بیش از مصرف خانواده او بوده و به فروش می رسد، آیا این باغ خمس دارد؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- فردی باغی را هم برای استفاده شخصی و هم برای کسب و امرار معاش خریده، مسأله خمس باغ و میوه هایش را بیان فرمایید.
- شخصی با مقداری پول خمس داده شده زمینی خریداری کرده و به صورت باغ درآورده تا از میوه آن جهت تجارت و سود استفاده کند، آیا به این باغ خمسّ تعلّق می گیرد؟
- آیا به زمین زراعتی و باغ که از درآمد سال خریداری شوند خمس تعلق می گیرد؟
- شخصی که حساب سال نداشته است، زمین موروثی خود را به صورت باغ در آورده تا از میوه ی آن استفاده کند. پس از چند سال مقداری محصول باغ اضافه بر احتیاج او شده است اکنون می خواهد حساب سال قرار دهد، خمس این باغ چگونه است؟
- مصرف میوه از باغ ها و مزارع، در چه صورت جایز است؟
- شخصی زمینی را برای زراعت گندم مورد نیاز خانواده خود خریداری کرده است و چیزی از آن را به فروش نمی رساند. آیا این ملک خمس دارد؟ اگر دارد چگونه بپردازد؟
- شخصی در اطراف شهر خود باغی دارد که جمعه ها به آن باغ می رود. نماز و روزه ی او چگونه است؟
- شخصی گوسفندی را برای استفاده از شیر آن خریداری می کند ولی گوسفند مزبور شیر نمی دهد تا این که سال خمسی مالک آن می رسد. آیا به گوسفند مذکور در صورتی که از درآمد بین سال خریداری شده باشد خمس تعلّق می گیرد؟
- شخصی برای اصلاح باغی که با آن امرار معاش می کند، مخارجی مانند بیل زدن، مزد چیدن میوه، مزد آبیاری پرداخت نموده است، آیا مخارج مذکور مورد تعلّق خمس قرار می گیرد؟
- سال ها قبل مقداری میوه از چند قطعه زمین و باغ دزدیده ام، راه خروج از ذمه آن ها چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی با مقداری پول خمس داده زمینی خریداری کرده و به صورت باغ درآورده تا از میوه آن جهت تجارت استفاده کند، آیا به این باغ خمس تعلق می گیرد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی حساب سال نداشته است و زمین موروثی خود را به صورت باغ درآورده تا از میوه آن استفاده کند. پس از چند سال، مقداری محصول میوه باغ، زائد بر احتیاج او شده است. اکنون می خواهد حساب سال قرار دهد، خمس این باغ چگونه است؟
- [آیت الله خوئی] این بنده باغی داشتم مخمس که قیمتش 2500 تومان بود چون قیمت آن زیاد شد فروختم و از پول او 5 پشته باغ دیگری به مبلغ 25500 تومان خریدهام و از محصول باغ فعلی مقداری مصرف خوراکی بنده است و مقداری هم فروش می‌شود و ممکن است مقدار فروش محصول مذکور صرف در خرج سالیانه خود باغ از قبیل کندن باغ و غیره باشد بفرمائید بقیه 25500 تومان فوق که 2500 تومان آن مخمس بوده تکلیفش از نظر خمس چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا به زمین زراعتی و باغ که از درآمد سال خریداری شوند، خمس تعلّق می گیرد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا به باغ که از درآمد سال خریداری شده باشد خمس تعلّق میگیرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر انسان به باغی برود، و نداند که صاحب باغ نسبت به کندن میوه رضایت دارد یا نه، آیا می تواند از میوه های درختان باغ در حدّ نیاز استفاده نماید؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی باغی را که مشجّر به اشجار مثمره و مرکبات بوده وقف امور خیریه کرده ولی ملک و عرصه مال دیگری است و او فقط میوه باغ را وقف کرده آیا این وقف صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که باغی را فقط برای مصرف خانوادگی خود میخرد و چیزی از محصولات آن را نمیفروشد، بلکه همه محصول را صرف در مؤونه خود میکند، آیا لازم است خمس زمین و باغ را بدهد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] باغی در روستا داریم می گویند این باغ وقف اولاد ذکور خانواده است اگر اولاد ذکور نباشد تکلیف نسبت به موقوفه چیست؟
- [آیت الله وحید خراسانی] شخصی باغی دارد که چند سال است درامدی نداشته اما از نظر قیمت برای سفر حج کافی بوده صاحب باغ عرفا اطمینان دارد وقتی باغ ثمر بدهد او هم از کار افتاده خواهد شد و باید از درامد باغ امرار معاش نماید ایا این شخص مستطیع است
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر از منفعت کسب، آذوقهای برای مصرف سالش خریده باشد، و در آخر سال زیاد بیاید، باید خمس آن را بدهد.
- جهیزیهای که پدر به دخترش میدهد و دختر آن را به منزل خود میبرد، آنچه از جهیزیه که تا آخر سال استفاده نکرده، خمس دارد، مگر آنکه استفاده نکردن او اتفاقی بوده و آن چیز نیاز منزل اوست و یا چیزی است که نداشتن آن خلاف شأن اوست که در این صورت خمس ندارد.
- اگر شخصی نتواند خرج سال خود را تأمین کند و سر سال پول و یا چیزهایی از مئونه در خانه زیاد بیاید، میتواند آن‌ها را در مخارج مورد نیاز صرف کند و خمس ندارد.
- آنچه از منافع کسب در بین سال به مصرف خوراک، پوشاک، خرید اثاثیه، خریدِ منزل، جهیزیه دختر، عروسی، زیارت و مانند اینها میرساند، در صورتی که از شأن او زیاد نباشد و زیادهروی هم نکرده باشد، خمس ندارد.
- کسی که چند رشته کسب دارد، مثلاً اجاره ملک میگیرد و خرید و فروش و زراعت هم میکند، میتواند برای همه درآمدهای خود یک روز از سال را معین کند و آن را برای خود سال قرار دهد و آنچه از مخارج سالش زیاد آمد، خمس دهد.
- اگر در سال سود عایدش گردید و وقت پرداخت خمس هم قبل از ماههای حج باشد، باید خمس آن سود را بدهد، و اگر وقت پرداخت بعد از ماه حج باشد و در همان سال مستطیع شد، میتواند این سود را در مخارج حج مصرف کند، و اما اگر سود مربوط به سالهای قبل باشد، باید خمس آن را بدهد، جز آن مقدار از درآمد این سال که استطاعت او را تکمیل کرده، که از مئونه حساب می‌شود، و اگر از روی معصیت در سال استطاعت حج بهجا نیاورد، بنابر اظهر باید خمس مالی را که اختصاص به حج داده شده بپردازد، و اگر تخمیس مال موجب بهجا نیاوردن حجّی شود که بر او مستقر شده، بعید نیست از مئونه سالی حساب شود که در آن میتواند حج بهجا آورد.
- سیّد نمیتواند از غیر سیّد زکات بگیرد، ولی اگر خمس و سایر وجوهات کفایت مخارج او را نکند و ناچار به گرفتن زکات باشد، میتواند از غیر سیّد زکات بگیرد، ولی احتیاط واجب آن است که اگر ممکن باشد فقط به مقداری که برای مخارج سالانهاش ضروری باشد بگیرد و اگر در اثنای سال از زکات بینیاز شد آن را عودت یا با اذن زکاتدهنده به مصرف مستحقین زکات برساند و خودش از خمس استفاده کند.
- اجناس مغازهای که بهعنوان سرمایه حساب شده و خمس آن پرداخت گردیده، اگر در رأس سال خمسی آینده بهسبب گران شدن اجناس، قیمت آن بالا رفته باشد، ملاک در حساب سرمایه، قیمت فعلی آن است در صورتی که فروش آن جنس به نرخ روز سودآور باشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر باغی احداث کند برای آن که بعد از بالا رفتن قیمتش بفروشد چنانچه وقت فروش آن رسیده باشد باید خمس آن را بدهد، ولی اگر قصدش این باشد که از میوه آن استفاده کند باید خمس میوه ها را بدهد و خمس خود باغ را هنگام فروش می دهد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر باغی احداث کند برای آن که بعد از بالا رفتن قیمتش بفروشد چنانچه وقت فروش آن رسیده باشد باید خمس آن را بدهد، ولی اگر قصدش این باشد که از میوه آن استفاده کند باید خمس میوه ها را بدهد و خمس خود باغ را هنگام فروش می دهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر باغی احداث کند برای آنکه بعد از بالا رفتن قیمتش بفروشد؛ باید خمس میوه و نمو درختها و زیادی قیمت باغ را بدهد؛ ولی اگر قصدش این باشد که میوه آن درختها را فروخته و از قیمتش استفاده کند؛ فقط باید خمس میوه و نمو درختها را بدهد و تا مادامی که باغ را نفروخته ترقی قیمت باغ خمس ندارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر باغی احداث کند برای آنکه بعد از بالا رفتن قیمتش بفروشد میوه و نموّ درخت ها و زیادی قیمت باغ جزء درآمد سال او است و اگر صرف مؤونه نشد باید خمس آن را بدهد. ولی اگر قصدش این باشد که میوه آن را بفروشد باید خمس میوه را اگر صرف مؤونه او نشود بدهد. و اصل باغ حکم سرمایه را دارد که باید طبق احکام خمس سرمایه تخمیس شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر باغی احداث کند برای آن که بعد از بالا رفتن قیمتش بفروشد، باید خمس میوه ونموّ درختها وزیادی قیمت باغ را بدهد ولی اگر قصدش این باشد که از میوه آن استفاده کند، فقط باید خمس میوه را در صورتی که مؤنه سال قرار نگیرد، بدهد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر باغی با مال خمس داده یا مالی که خمس ندارد احداث کند، باید خمس میوه و نموّ درختها را بدهد؛ ولی اگر در اثر افزایش قیمت بازار، قیمت باغ زیاد شود، تا وقتی که باغ را نفروخته خمس واجب نیست، در این مسأله فرقی نیست که مقصود وی از احداث باغ این باشد که بعد از بالا رفتن قیمتش آن را بفروشد، یا از میوه آن استفاده کند، یا به غرض دیگری باغ را احداث کرده باشد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر از درآمد بین سال باغی احداث کند تا بعد از بالا رفتن قیمت، آن را بفروشد، علاوه بر خمس قیمت کلّ باغ در سر سال اوّل، باید خمس میوه و زیادی قیمت باغ را در سالهای بعد بدهد؛ ولی اگر قصدش این باشد که خودش از میوه آن استفاده کند، فقط باید خمس میوهای را که از مصارف سالانه وی زیاد آمده است، بپردازد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر باغی احداث کند برای ان که بعد از بالا رفتن قیمتش ان را بفروشد باید خمس میوه و نمو درختها و بنابر احتیاط خمس زیادی قیمت باغ را بدهد و اگر قصدش این باشد که به میوه ان تجارت کند باید خمس میوه و نمو درختها را بدهد ولی اگر قصدش این باشد که از میوه ان استفاده شخصی کند فقط باید خمس میوه درختها را در صورتی که زاید بر استفاده اش باشد بدهد
- [امام خمینی] اگر باغی احداث کند برای آن که بعد از بالا رفتن قیمتش بفروشد، باید خمس میوه و نمو درختها و زیادی قیمت باغ را بدهد، ولی اگر قصدش این باشد که از میوه آن استفاده کند، فقط باید خمس میوه را بدهد.
- [آیت الله خوئی] اگر باغی احداث کند برای آن که بعد از بالا رفتن قیمتش بفروشد، باید خمس میوه و نمو درختها و زیادی قیمت باغ را بدهد، ولی اگر قصدش این باشد که میوة آن درختها را فروخته و از قیمتش استفاده کند، فقط باید خمس میوه و نمو درختها را بدهد.