بیهوده
از جمله رذایل اخلاقی که در قرآن کریم بدان پرداخته شده است سخن یا عمل «لغو» است.
اگر این کشفیات جدید خیلی دیرتر از زمان کشف به اطلاع پزشک برسند و قبل از اطلاع، به طور طبیعی به همان روش های قبلی عمل شود، آن گاه آیا پزشک در قبال عوارض یا هزینه های بیهوده ی روش های بی فایده مسؤول است؟
از جواب سابق ترتیبش معلوم شد.
از جواب سابق ترتیبش معلوم شد.
عنوان سوال:
اگر این کشفیات جدید خیلی دیرتر از زمان کشف به اطلاع پزشک برسند و قبل از اطلاع، به طور طبیعی به همان روش های قبلی عمل شود، آن گاه آیا پزشک در قبال عوارض یا هزینه های بیهوده ی روش های بی فایده مسؤول است؟
پاسخ:
از جواب سابق ترتیبش معلوم شد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- هر سال، ماه یا حتی هر روز، کشفیات یا نتایج تحقیقات جدیدی در جنبه های مختلف علوم پزشکی اعلام می شود که روش های تشخیصی یا درمانی جدید، داروهای متفاوت و جدید یا مواد غذایی مؤثر جدید برای انواع بیماری ها پیشنهاد می شود و برخی روش ها یا داروها یا مواد قبلی کاملاً غیر مؤثر، مضر و بی فایده معرفی می شوند. آیا پزشک در قبال عوارض یا هزینه های بیهوده ناشی از روش هایی که در گذشته مطرح بوده اند (اما کسی نمی دانسته که آن ها مضر یا بی فایده اند، ولی همین روش ها امروزه بی فایده یا مضر شناخته شده اند) مسؤول می باشد؟
- به طور کلی و در تمامی روش های تشخیصی ودرمانی، اگر پزشک قبل از انجام هر عملی به بیمار خود و یا ولیّ او (اگر بیمار بالغ یا عاقل نباشد) متذکر شود که این روش ها از یک طرف ممکن است بی فایده باشند (و وقت و مال او را به هدر دهند) و از طرف دیگر ممکن است عوارض متفاوتی برای او داشته باشند، و بدین ترتیب با ذکر این مطالب، پزشک، قبل از هرگونه معاینه و دستور روش های تشخیصی و درمانی و تجویز دارو، کاملاً از خود در قبال خسارات و عوارض احتمالی سلب مسؤولیت کند و بیمار چه از روی ناچاری و چه از روی تمایل یا به ظاهر از روی تمایل ، این شرط را قبول نماید، آن گاه در صورت اشتباه سهوی پزشک، در برابر هزینه های بیهوده، بی فایده بودن و یا عوارض ناشی از روش های تشخیصی و درمانی، آیا پزشک مسؤول است؟ (در صورتی که وی حداکثر تلاش خود را نیز بکند).
- در صورتی که داروهای کاملاً مؤثّر، به هر علّتی در دسترس نباشند، آیا پزشک می تواند داروهایی را که احتمال می دهد مؤثر باشند تجویز کند؟ در صورت عدم موفقیّت، آیا پزشک در قبال عوارض احتمالی این داروها و یا هزینه ی بیهوده ای که بر بیمار تحمیل شده مسؤول و مدیون است؟
- 2) گاهی اوقات، پزشک تنها جهت احتیاط و مطمئن شدن در جهت تشخیص یا ردّ بیماری احتمالی (مثل سل) درباره ی هر بیمار مشکوکی با هر علامت غیر اختصاصی دستور رادیوگرافی می دهد، تا یک بیماری مخفی احتمالی را کشف کند. در صورت وجود یا عدم وجود هرگونه بیماری که احتیاج به رادیوگرافی دارد، آیا پزشک در ایجاد عوارض احتمالی و هزینه ی بیهوده درمان مسؤول است؟
- اگر به خاطر عدم وجود امکانات کافی اطلاع رسانی،اطلاعات جدید به پزشک نرسد و وی هیچ گاه مطلع نگردد، آن گاه مسؤولیت بی فایده بودن روش های قبلی بر عهده ی کیست؟
- 1) اگر پزشک روش یا دارویی را تعریف کند و بگوید این دارو برای فلان بیماری مفید است یا بگوید درمان، مترتّب به فلان دارو است، بدون آن که بیمار را وادار به مصرف آن دارو کند، آیا در صورت عدم تأثیر یا عوارض دارو، پزشک مسؤول یا مدیون است؟
- با توجه به این که بارداری در هفته های اوّل، از روی ظواهر و گاه با روش های ساده چندان قابل تشخیص نیست و از طرفی بیشترین عوارض خطرناک روش های درمانی تشخیصی مضرّ، در همین زمان، آن هم به صورت اختلالات شدید در جنین، رخ می دهد و بدین ترتیب چون یا به علت کمبود امکانات یا عدم فرصت کافی یا عدم تمایل بیمار به صرف هزینه های تشخیص بارداری، یا عدم اطلاع وی از بارداری خود و در نتیجه جواب منفی دادن وی در مورد پرسش پزشک از بارداری وی و حتّی گاهی عدم امکان تشخیص به وسیله ی روش های مدرن به علت جواب های منفی کاذب آزمایشات، پزشک نمی تواند تشخیص دهد و یا نمی داند که بیمار باردار است، روش های تشخیصی درمانی مختلف را برای وی به کار می گیرد. در صورت ایجاد عارضه در مادر یا جنین، آیا پزشک معالج مسؤول است؟
- با توجه به گستردگی بسیار زیاد علوم پزشکی که واقعا امکان فراگیری و همراه با آن به خاطر سپردن تمامی بیماری ها و تمامی داروهایی که بر همه ی بیماری ها مؤثرند و نیز عوارض آن ها، وجود ندارد، اگر پزشک به علت فراموشی، بنا به حدس خود، چه در موارد اورژانس و چه غیر اورژانس، جهت نجات جان یا تسکین آلام بیمار، سهوا اقدام به تجویز دارویی غیر مؤثر بر بیماری کند که بیمار را متحمّل هزینه ی بیهوده یا عوارض جانبی کند، در این صورت آیا پزشک مسؤول و مدیون است؟ (در صورتی که امکان ارجاع به متخصّص دیگری هم نباشد).
- اگر پزشک دارو یا روش تشخیصی را که در حال حاضر کاملاً غیر مضر شناخته شده به خانم بارداری توصیه کند اما بعدا مشخص گردد این اعمال برای مادر یا جنین کاملاً مضر بوده اند، همان طور که این مورد در تاریخ پزشکی رخ داده است، آیا پزشک در قبال عوارض حاصله از این موارد، مسؤولیتی به عهده خواهد داشت؟
- در برخی بیماری ها (همانند فشار خون بالا، به علت عوامل ناشناخته ی ایجاد کننده ی آن)، طبق روش معمول که اجرای آن طبق علوم روز ضروری است، یک یا چند دارو به کار برده می شود و در صورت عدم تأثیر، داروهای دیگری به کار برده می شود، با توجه به این که این داروها از یک طرف در افراد مختلف همگی مؤثر نیستند و ممکن است در شخصی، درمان های اولیه و در شخص دیگری درمان های آخر مؤثر باشند و از طرف دیگر، هر یک از داروها دارای عوارض خاصی هستند، آیا پزشک معالج (که در حقیقت داروهای مختلف را به ترتیب در مورد بیمار آزمایش می کند) در قبال هزینه ی اضافه یا عوارض داروها مسؤول است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در اثر کشفیات و یا نتایج تحقیقات جدید، در مورد جنبه های مختلف علوم پزشکی، روشهای تشخیصی یا درمانی جدید، داروهای متفاوت و جدید یا مواد غذایی مؤثر جدید، برای انواع بیماریها پیشنهاد می شود و برعکس، برخی روشها یا داروها یا مواد قبلی کاملا غیر مؤثر، مضر و بی فایده معرفی می شوند. آیا پزشک در قبال عوارض یا هزینه های بیهوده ناشی از روشهایی که در گذشته مطرح بوده اند (اما کسی نمی دانسته که آنها مضر یا بی فایده اند، ولی همین روشها امروزه بی فایده یا مضر شناخته شده اند) مسؤول می باشد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] گاهی اوقات، پزشک تنها جهت احتیاط و مطمئن شدن در جهت تشخیص و یا ردّ یک بیماری احتمالی (مثل سل) دستور رادیوگرافی می دهد، تا یک بیماری مخفی احتمالی را کشف کند، آیا پزشک در ایجادِ عوارض احتمالی و هزینه بیهوده درمان، مسؤول است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در صورتی که داروهای کاملا مؤثر، به هر علتی در دسترس نباشد، آیا پزشک می تواند داروهایی را که احتمال می دهد، مؤثر باشند، تجویز کند؟ در صورت عدم موفقیت، آیا پزشک در قبال عوارض احتمالی این داروها و یا هزینه بیهوده ای که بر بیمار تحمیل شده، مسؤول و مدیون است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] بطور کلی و در تمامی روشهای تشخیصی و درمانی، اگر پزشک قبل از انجام هرعملی، به بیمار خود و یا ولیّ او (اگر بیمار بالغ یا عاقل نباشد) متذکر شود که این روشها، از یک طرف ممکن است بی فایده باشند (و وقت و مال او را به هدر دهند) و از طرف دیگر ممکن است عوارض متفاوتی برای او داشته باشند، و بدین ترتیب با ذکر این مطالب، پزشک قبل از هرگونه معاینه و دستور روشهای تشخیصی و درمانی و تجویز دارو از خود کاملا در قبال خسارات و عوارض احتمالی سلب مسؤولیت کند; و بیمار چه از روی ناچاری و چه از روی تمایل و یا به ظاهر از روی تمایل، این شرط را قبول کند، آنگاه در صورت اشتباه سهوی پزشک، هزینه های بیهوده، یا عوارض ناشی از روشهای تشخیصی و درمانی متوجه بیمار شود، آیا پزشک مسؤول است؟ (در صورتی که وی حداکثر تلاش خود را نیز بکند).
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر بخاطر عدم وجود امکانات کافیِ اطلاع رسانی، اطلاعات جدید به پزشک نرسد و وی هیچگاه مطلع نگردد، آنگاه مسؤولیت بی فایده بودن روشهای قبلی بر عهده کیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر پزشک روش یا دارویی را تعریف کند و بگوید این دارو برای فلان بیماری، مفید است و یا بگوید درمان، مترتّب به فلان دارو است; بدون آنکه بیمار را وادار به مصرف آن دارو کند، در این حالت آیا در صورت عدم تأثیر یا عوارض دارو، پزشک مسؤول یا مدیون است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] با توجه به گستردگی بسیار زیاد علوم پزشکی که واقعاً امکان فراگیری و بخاطر سپردن تمام بیماریها و تمامی داروهایی که بر همه بیماریها مؤثرند، و نیز عوارض آنها وجود ندارد، اگر پزشک بخاطر فراموشی، بنا به حدس خود، چه در موارد اورژانس و چه غیر اورژانس، جهت نجات جان و یا تسکین آلات بیمار، سهواً اقدام به تجویز دارویی غیر مؤثر بر بیماری کند، که بیمار را متحمّل هزینه بیهوده و یا عوارض جانبی کند، در این صورت آیا پزشک مسؤول و مدیون است؟ (در صورتی که امکان ارجاع به متخصص دیگری هم نباشد).
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر پزشک دارو یا روش تشخیصی را که در حال حاضر کاملا غیر مضر شناخته شده، به خانم بارداری توصیه کند; اما بعداً مشخص گردد این اعمال برای مادر یا جنین، کاملا مضر بوده اند (همانطور که این مورد در تاریخ پزشکی رخ داده است)، آیا پزشک در قبال عوارض حاصله از این موارد، مسؤولیتی به عهده خواهد داشت؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در برخی بیماریها (همانند فشار خون بالا، به علت عوامل ناشناخته ایجاد کننده آن)، طبق روش معمول (که اجرای آن طبق علوم روز ضروری است)، یک یا چند دارو، بکار برده می شود، و در صورت عدم تأثیر، داروهای دیگری بکار برده می شود، الی آخر. با توجه به اینکه این داروها از یک طرف، در همه افراد مؤثر نیستند و ممکن است نسبت به شخصی، در درمانهای اولیه و نسبت به شخصی دیگر در درمانهای آخر مؤثر باشند. و از طرف دیگر، هریک از داروها دارای عوارضِ خاصی هستند، آیا پزشک معالج (که در حقیقت داروهای مختلف را به ترتیب در مورد بیمار آزمایش می کند) در قبال هزینه اضافه یا عوارض داروها مسؤول است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] با توجه به اینکه بارداری، در هفته های اول، از روی ظواهر و گاهی با روشهای ساده، چندان قابل تشخیص نیست و از طرفی بیشترین عوارض خطرناک روشهای درمانی تشخیصیِ مضر، در همین زمان (آن هم به صورت اختلالات شدید در جنین) رخ می دهد. بنابراین چون به خاطر کمبود امکانات یا عدم فرصت کافی یا عدم تمایل بیمار به صرف هزینه های تشخیص بارداری، یا عدم اطلاع وی از بارداری خود و جواب منفی وی در مورد پرسش پزشک از بارداری، و حتّی گاهی عدم امکان تشخیص به وسیله روشهای مدرن بخاطر جوابهای منفی کاذب آزمایشات، پزشک نمی تواند تشخیص دهد، و یا نمی داند که بیمار باردار است، روشهای تشخیصیِ درمانی مختلف را برای وی به کار می گیرد; حال در صورت ایجاد عارضه در مادر یا جنین، آیا پزشک معالج مسؤول است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
مسئله مرتبط یافت نشد