عقد موقت
ازدواج موقّت عقد زناشویی با تعیین مدت و مهر می‌باشد.
اگر کسی عقد موقت کرد و بعد از مباشرت، اقدام به بذل مدت نمود، و دوباره با همان مورد عقد موقت نمود و قبل از مباشرت بذل مدت کرد، آیا این زن برای دیگری نیاز به عدّه دارد، یا خیر؟
عقد اوّل نیاز به عدّه دارد، یعنی برای ازدواج زن با فرد دیگر باید عدّه ی عقد نخست منقضی گردد.
عقد اوّل نیاز به عدّه دارد، یعنی برای ازدواج زن با فرد دیگر باید عدّه ی عقد نخست منقضی گردد.
عنوان سوال:
اگر کسی عقد موقت کرد و بعد از مباشرت، اقدام به بذل مدت نمود، و دوباره با همان مورد عقد موقت نمود و قبل از مباشرت بذل مدت کرد، آیا این زن برای دیگری نیاز به عدّه دارد، یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- مردی زنی را به عقد موقّت خود درمی آورد. در بین مباشرت با آن زن شکّ می کند که آیا او از زنانی است که زیاد صیغه می شود و عدّه نگه نمی دارد یا نه؟، آیا تحقیق واجب است؟
- در عقد موقّتِ صغیر، آیا ولیّ یا قیّم وی می تواند بذل مدّت به زوجه نماید؟
- زنی با بذل مهر، طلاق می گیرد و قبل از تمام شدن عدّه، از بذل رجوع می کند. مرد با علم به این که حقّ رجوع دارد، رجوع نکرده تا عدّه منقضی می شود. آیا زن حقّ مهر دارد؟
- عده زن صیغه ای چه قدر است؟
- آیا زن پس از ازدواج موقت باید عده نگه دارد و آیا این عده نگه داشتن اجحاف به زن نیست؟
- زنای در عدّه عقد موقّت چه حکمی دارد؟ آیا موجب حرمت ابدی می شود؟
- در ازدواج موقت، در شرایطی که زن در عسر و حرج واقع شود، آیا اجبار مرد بر بذل مدت باقی مانده صحیح می باشد؟
- فرزندی که در ازدواج موقت حاصل می شود، اگر زن آن را به مرد نسبت دهد، مرد می تواند آن را از خود نفی کند؟ اگر اقرار به مباشرت داشته باشد، نفی ولد چه حکمی دارد؟
- زنی پس از طلاق خلع، ادّعای عدم دخول می کند. حکم عدّه وی چیست؟تا چه زمان نمی توان وی را عقد نمود؟
- دختری نامزد جوانی بوده است و برای رعایت مسایل شرعی، صیغه ی عقد موقّت خوانده بودند و باهم خلوت می کردند و جوان از راه دُبر با دختر نزدیکی می کرده است. ولی بعد از مدّتی از هم جدا می شوند و دختر که جاهل بوده و نمی دانسته این آمیزش هم عدّه دارد، در زمان عدّه ی شرعی به عقد دایم دیگری درآمده و فعلاً بعد از چند سال زندگی متوجّه شده است، حکم او چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر زن و مردی با هم متعه کنند و بعد از نزدیکی مرد بذل مدت نماید یا مدت صیغه تمام گردد و بعد از چند روز و در طول عدّه زن، مرد به متعه خود رجوع نماید و دوباره زن را متعه نماید و در طول مدت صیغه ی جدید، نزدیکی صورت نگیرد و زن سه بار یا بیشتر عادت ماهانه ببیند، اگر مرد مجدداً بذل مدت نماید با توجه به اینکه نزدیکی صورت نگرفته آیا باز هم زن بعد از بذل مدت باید عدّه نگه دارد؟
- [آیت الله بروجردی] طلاق دختر غیر مدخوله که شوهر او با گرفتن نصف مهریه میخواهد طلاق بدهد، آیا میتوان به صیغه طلاق خُلع مطلّقه نمود یا خیر؟ و اگر اجرای صیغه خُلع واقع شد و زن میدانست طلاق غیر مدخوله بائن قطعیست و شوهر نمیتواند به زن رجوع نماید، خواست خدعه کند و به آن چه بذل نموده رجوع کند، چه صورت دارد؟ و از طرفی طلاق غیر مدخوله عدّه ندارد و طلاق خُلع مستلزم عدّه است که اگر بخواهد در عدّه رجوع به بذل کند بتواند، آیا در چنین فرضی اجرای صیغه طلاق باید به چه نحو باشد؟
- [آیت الله سیستانی] اگر مردی با زنی صیغه عقد موقت جاری ساخته باشند و مجامعت نیز واقع شده باشد چنانچه به منظور تبدیل عقد مؤقت به دائم (میان همان مرد و زن) صیغه موقت را فسخ نمایند آیا قبل از جاری ساختن عقد دائم زن می بایستی عده نگه دارد؟ به بیان دیگر آیا برای تبدیل عقد موقت به دائم میان یک زن و مرد واحد نیز می بایستی توسط زن مدت عده رعایت شود؟
- [آیت الله سیستانی] اگر مردی با زنی صیغه عقد موقت جاری ساخته باشند و مجامعت نیز واقع شده باشد چنانچه به منظور تبدیل عقد مؤقت به دائم (میان همان مرد و زن) صیغه موقت را فسخ نمایند آیا قبل از جاری ساختن عقد دائم زن می بایستی عده نگه دارد؟ به بیان دیگر آیا برای تبدیل عقد موقت به دائم میان یک زن و مرد واحد نیز می بایستی توسط زن مدت عده رعایت شود؟
- [سایر] آیا با زنی که عده نگه نمی دارد می شود ازدواج موقت کرد؟ ایا در عقد موقت لازم است بدانیم که زن عده نگه می دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا در عقد موقت نزدیکی از پشت باعث می شود تا زن عدّه نگه دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] در عقد موقت در چه مواردی عده بر زن لازم نیست؟
- [آیت الله اردبیلی] در عقد موقت در چه مواردی عده بر زن لازم نیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] مردی زنی را به عقد موقّت خود در می آورد در بین مباشرت با آن زن شک می کند که آیا او از زنانی است که زیاد صیغه می شود وعدّه نگه نمی دارد یا نه، آیا تحقیق واجب است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] مردی زنی را به عقد موقّت خود در می آورد در بین مباشرت با آن زن شک می کند که آیا او از زنانی است که زیاد صیغه می شود وعدّه نگه نمی دارد یا نه، آیا تحقیق واجب است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر زنی را که در عدّه دیگری است برای خود عقد کند، چنانچه مرد و زن، یا یکی از آنان بدانند که عدّه زن تمام نشده و بدانند عقد کردن زن در عدّه حرام است، آن زن بر او حرام میشود، اگرچه مرد بعد از عقد با آن زن نزدیکی نکرده باشد.
- ابتدای عدّه طلاق از موقعی است که خواندن صیغه طلاق تمام میشود، چه زن بداند طلاقش دادهاند یا نداند، پس اگر بعد از تمام شدن عدّه بفهمد که او را طلاق دادهاند، لازم نیست دوباره عدّه نگاه دارد.
- اگر با زنی که در عدّه طلاق رجعی است زنا کند، آن زن بر او حرام میشود، و اگر با زنی که در عدّه طلاق بائن، یا عدّه وفات است زنا کند، بعداً میتواند او را عقد نماید.
- اگر زن در بین عدّه طلاق خلع یا مبارات، از بخشش خود برگردد، شوهر میتواند رجوع کند و بدون عقد دوباره او را زن خود قرار دهد.
- در زناشویی دائم یا غیر دائم، باید صیغه عقد خوانده شود و تنها راضی بودن زن و مرد کافی نیست، و صیغه را یا خود زن و مرد میخوانند، یا دیگری را وکیل میکنند که از طرف آنان بخواند.
- متعه، یعنی عقد غیردائم، طلاق ندارد؛ بنابراین شاهد گرفتن و پاک بودن زن از حیض لازم نیست و جدایی آن بدین صورت است که مدت عقد تمام شود یا مرد بگوید: (باقی مدت عقد را بخشیدم).
- اگر زن پیش از آنکه شوهر با او نزدیکی کند، بهطوریکه در مسئله 19?? گفته شد، مرتد شود، عقد او باطل می‌گردد، و همچنین است اگر بعد از نزدیکی مرتد شود ولی یائسه باشد، امّا اگر یائسه نباشد، باید به دستوری که در احکام طلاق گفته خواهد شد عدّه نگه دارد، پس اگر قبل از اتمام عدّه مسلمان شود، عقد باقی است و اگر تا آخر عدّه مرتد بماند، عقد باطل است.
- اگر صیغه عقد دائم را خود زن و مرد بخوانند و اول زن بگوید: (زَوَّجْتُکَ نَفْسِی عَلَی الصِّدَاقِ الْمَعْلُوم)؛ یعنی: (خود را زن تو نمودم به مهری که معین شده)، و پس از آن مرد بلافاصله بگوید: (قَبِلْتُ التَّزوِیجْ)، یعنی: (ازدواج را قبول کردم)، عقد صحیح است، و اگر دیگری را وکیل کنند که از طرف آنها صیغه عقد را بخواند، چنانچه مثلاً اسم مرد احمد و اسم زن فاطمه باشد و وکیل زن بگوید: (زَوَّجْتُ مُوَکِّلَتِی فَاطِمَة، مُوَکلَکَ اَحْمَد، عَلَی الصِّداقِ الْمَعْلُوم)، و سپس وکیل مرد بلافاصله بگوید: (قَبِلْتُ لِمُوَکِّلِی اَحْمَد، عَلَی الصِّداقِ)، صحیح می‌باشد.
- مردی که از پدر و مادر غیر مسلمان بهدنیا آمده و مسلمان شده، اگر پیش از نزدیکی با همسرش مرتد شود، عقد او باطل می‌گردد، و اگر بعد از نزدیکی مرتد شود، چنانچه زن او در سن زنهایی باشد که حیض میبینند، باید آن زن به مقداری که در احکام طلاق گفته میشود، عدّه نگاه دارد، پس اگر پیش از تمام شدن عدّه، شوهر او مسلمان شود عقد باقی، وگرنه باطل است.
- ولیّ یا وکیل زن یا مرد که صیغه عقد را میخوانند، باید زن و شوهر را به قصد و لفظ معین کنند و در صورتی که زن یا شوهر به لفظ یا قصد معین نشود، چه از روی غفلت باشد یا با قصد خلاف، عقد باطل است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] اگر با زنی که در عدّه طلاق رجعی است زنا کند ، آن زن بنابر احتیاط واجب بر او حرام میشود ، و اگر در عدّه متعه یا طلاق بائن ، یا عدّه وفات یا عدّه وطی شبهه باشد ، بعداً میتواند او را عقد نماید ، و معنای طلاق رجعی ، و طلاق بائن ، وعدّه متعه ، و عدّه وفات ، و عدّه وطی شبهه ، در احکام طلاق گفته خواهد شد .
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر با زنی که در عده طلاق رجعی است زنا کند ان زن بنابر احتیاط بر او حرام می شود و اگر با زنی که در عده متعه یا طلاق باین یا عده وفات است زنا کند بعد می تواند اورا عقد نماید و معنی طلاق رجعی و طلاق باین وعده متعه و عده وفات در احکام طلاق خواهد امد
- [آیت الله سبحانی] اگر زنی را برای خود عقد کند، دائمه باشد، یا صیغه، تا وقتی که آن زن در عقد اوست، نمی تواند با خواهر آن زن ازدواج نماید. و در ازدواج موقت اگر مدت زن تمام بشود یا به وی بخشند تا عده او به پایان نرسد، نمی تواند با خواهر او ازدواج کند.
- [آیت الله سبحانی] اگر زنی را برای خود عقد کند، دائمه باشد، یا صیغه، تا وقتی که آن زن در عقد اوست، نمی تواند با خواهر آن زن ازدواج نماید. و در ازدواج موقت اگر مدت زن تمام بشود یا به وی بخشند تا عده او به پایان نرسد، نمی تواند با خواهر او ازدواج کند.
- [آیت الله وحید خراسانی] مرد می تواند زنی را که متعه او بوده و مدتش تمام شده یا به ان زن بخشیده ولی عده او تمام نشده به عقد دایم خود در اورد یا این که دوباره متعه نماید
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر با زنی که در عدّه طلاق رجعی است زنا کند، آن زن بر او حرام میشود و اگر با زنی که در عدّه متعه یا طلاق بائن یا عدّه وفات است زنا کند، بعداً میتواند او را عقد نماید اگرچه احتیاط مستحبّ آن است که با او ازدواج نکند ومعنای طلاق رجعی وطلاق بائن وعدّه متعه وعدّه وفات در احکام طلاق گفته خواهد شد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه زنی را برای خود عقد کند تا وقتی آن زن در عقد اوست نمی تواند با خواهر آن زن ازدواج کند، خواه عقد دائم باشد یا موقت، حتی بعد از طلاق مادام که در عده است، در صورتی که عده رجعی باشد (که شرح آن در کتاب طلاق خواهد آمد)، نمی تواند خواهر او را بگیرد و احتیاط مستحب آن است که در عده طلاق بائن که شرح آن خواهد آمد با او ازدواج نکند، همچنین در عده متعه، خواه بعد از تمام شدن مدت باشد و یا بخشیدن مدت.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر زن خود را به ترتیبی که در فصل طلاق (مسأله 2531) گفته میشود، طلاق رجعی دهد در بین عدّه نمیتواند خواهر او را عقد نماید، ولی در عدّه بائن (که بعداً بیان میشود) میتواند عقد کند، ولی احتیاط مستحبّ آن است که در عدّه متعه از ازدواج با خواهر او خودداری نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] زنی که صیغه شده اگر فقیر باشد، شوهرش ودیگران میتوانند به او زکاْ بدهند ولی اگر شوهرش در ضمن عقد شرط کند که مخارج او را بدهد، یا به جهت دیگری دادن مخارجش بر او واجب باشد، در صورتی که بتواند مخارج آن زن را بدهد وبذل هم نماید یا اگر بذل ننماید ممکن باشد او را اجبار به بذل نفقه نمایند نمیشود به آن زن زکاْ داد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر زنی را که در عدّه دیگری است برای خود عقد کند، چنانچه مرد و زن یا یکی از آنان بدانند که عدّه زن تمام نشده وبدانند عقد کردن زن در عدّه حرام است، آن زن بر او حرام میشود اگرچه مرد بعد از عقد با آن زن نزدیکی نکرده باشد.