تقلید میت
تقلید میت به تقلید از مجتهدِ از دنیا رفته اطلاق می‌شود. در اینکه آیا مى‌شود از مجتهد ى که در قید حیات نیست، تقلید کرد، یا خیر، میان علما گفت‌وگوست.
باقی ماندن بر تقلید میّت در چه صورت جائز و در چه صورت جائز نیست ؟
کسی که در بعضی از مسائل به فتوای مجتهدی عمل کرده بعد از وفات او می‌تواند در همه مسائل بر تقلید او باقی بماند مگر در صورتی که مجتهد زنده اعلم از متوفّی باشد در این صورت رجوع به آن مجتهد زنده واجب است.
کسی که در بعضی از مسائل به فتوای مجتهدی عمل کرده بعد از وفات او می‌تواند در همه مسائل بر تقلید او باقی بماند مگر در صورتی که مجتهد زنده اعلم از متوفّی باشد در این صورت رجوع به آن مجتهد زنده واجب است.
پاسخ:
کسی که در بعضی از مسائل به فتوای مجتهدی عمل کرده بعد از وفات او می‌تواند در همه مسائل بر تقلید او باقی بماند مگر در صورتی که مجتهد زنده اعلم از متوفّی باشد در این صورت رجوع به آن مجتهد زنده واجب است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- روشن است که همه مراجع تقلید فعلی بقاء بر تقلید میّت را جائز میدانند،آیا می‌شود انسان بدون رجوع به مرجع تقلید حیِّ معیّنی، بر تقلید از میّت باقی بماند؟
- آیادر یک خانواده اشخاصی که به سنّ تکلیف میرسند هر کدام جداگانه برای خود باید مرجع تقلید انتخاب کنند یا اینکه تنها ولی خانواده کافی است؟، آیا زن هم باید تنها خودش مرجع تقلید انتخاب کند یا اینکه شوهر یک مرجعی را که انتخاب کرده زن هم می‌تواند به همان رساله عمل کند؟و اگر فردی از خانواده تاکنون به رساله مرجعی که از دنیا رفته عمل کرده و مرجع دیگری انتخاب نکرده است تکلیفش چیست؟ آیا می‌تواند باقی بر تقلید از میّت بماند یا مرجع دیگری انتخاب کند؟
- آیادر بقاء بر تقلید میّت، رجوع به حیِّ اعلم لازم است ؟
- کسی که در گذشته از امام (ره)تقلید میکرد بعد مقلّد آیه الله اراکی شد و در قسمتی از مسائل باقی بر تقلید امام بود حالا که مقلّد حضرتعالی شده می‌تواند در برخی از مسائل از امام تقلید کند و برخی از آیه الله اراکی و بعضی از حضرتعالی ؟
- در اصل مسأله تقلید آیا انسان باید تقلید کند یا اجتهاد؟
- اگر فقهاء در علم مساوی باشند آیا برای مکلّف جائز است از یکی از آنها تقلید کند ودر احتیاطات واجب به دیگری رجوع کند ؟
- اگر فردی نیّتش این باشد که من از فلانی تقلید میکنم و توجّه به این موضوع ندارد که:(تقلید انجام عملِ مستند به فتوای مجتهد است):
- آیا سفارشها و دستورهای اخلاقی دین مبین اسلام در قلمرو تقلید قرار میگیرد یا اینکه چون برخی از آنها تکلیف الزامی ندارد از حوزه قلمرو تقلید خارج است؟
- آیا دفن کردن میت در قبری که شخصی در ا، سالیان قبل دفن شده است با احتمال بر اینکه میت اولی از بین رفته و تنها مقداری از استخوانهایش باقی مانده است جایز است یا خیر ؟
- آیا بر مجتهد متجزّی تقلید حرام است، بر زن مجتهد چطور؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] همه مراجع تقلید فعلی، بقا بر تقلید میّت را جایز میدانند. آیا می‌شود بدون رجوع به مرجع خاصّی بر تقلید میّت باقی ماند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] باقی ماندن بر تقلید از مجتهدی که قبلا از او تقلید می کرده در صورت فوت آن مرجع چیست؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا تقلید ابتدایی از مرجع تقلید میت جایز می باشد؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا تقلید ابتدایی از مرجع تقلید میت جایز می باشد؟
- [سایر] کسی که به فتوای مرجع زنده بر تقلید میت باقی است، آیا باید خمس را به همان مرجعی که با اجازه او بر تقلید میت باقی است بدهد؟ یا باید به ولی فقیه بپردازد؟
- [آیت الله جوادی آملی] آیا حضرتعالی بقاء بر تقلیدِ مرجعِ میت را جایز میدانید؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا تقلید ابتدایی از میّت جایز است؟
- [سایر] اگر مرجع تقلید حیّ (آیت الله وحید) بقا بر تقلید از میّت اعلم(آیت الله بهجت) در تمام مسائل عمل کرده و نکرده و یا یاد گرفته و نگرفته را واجب می داند، در صورتی که مرجع تقلید میّت(آیت الله بهجت) فقط بقا بر مسائل عمل کرده به فتوا را جایز بداند وظیفۀ مقلّد در این صورت چیست؟ در مسائل عمل کرده بر تقلید میّت باقی بماند یا در تمام مسائل؟
- [سایر] چرا تقلید از مجتهد میت، جایز نیست؟
- [سایر] چرا تقلید از مجتهد میت، جایز نیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که برای نماز قضای میت اجیر شده ، باید یا مجتهد باشد یا مسائل نماز راروی تقلید صحیح بداند واگر عالم به کیفیت احتیاط باشد و احتیاط کند اشکال ندارد.
- تقلید در احکام ، عمل کردن به دستور مجتهد است و از مجتهدی باید تقلید کرد که مرد و بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامی و حلال زاده و زنده و عادل باشد . و نیز بنابر احتیاط واجب باید از مجتهدی تقلید کرد که حریص به دنیا نباشد ، و بنابر اقوی در صورت علم به مخالفت فتوای او با فتوای غیر اعلم موافق با احتیاط باشد و اعلم یعنی در فهمیدن حکم خدا از تمام مجتهد های زمان خود ، استاد تر باشد .
- امامی را که عادل می دانسته ، اگر شک کند به عدالت خود باقی است یا نه ، می تواند به او اقتدا نماید .
- اگر مکلف مدتی اعمال خود را بدون تقلید انجام دهد ، در صورتی اعمال او صحیح است که بفهد به وظیفة واقعی خود رفتار کرده است ، یا عمل او با فتوای مجتهدی که فعلا باید از او تقلید کند ، مطابق باشد ، مگر عمل را طوری انجام داده باشد که از گفته آنان به احتیاط نزدیک تر باشد که در این صورت هم صحیح است .
- اگر حاکم شرع حکم کند که اول ماه است ، کسی هم تقلید او را نمی کند ، باید به حکم او عمل نماید . ولی کسی که می داند حاکم شرع اشتباه کرده ، نمی تواند به حکم او عمل نماید .
- همة شرائطی که در امام جماعت لازم است باید در امام جمعه هم باشد مانند عقل ، ایمان حلال زادگی و عدالت . ولی امامت کودکان و زنان در نماز جمعه جائز نیست اگر چه در نمازهای دیگر برای خودشان جائز است .
- مسلمانان باید به اصول دین ایمان و یقین داشته باشد و این ایمان باید برای هر مسلمانی به اندازه فکر و درک او بر پایة دلیل و برهان استوار باشد ، و در احکام غیر ضروری دین باید یا مجتهد باشد که بتواند احکام را از روی دلیل بدست آورد ،یا از مجتهد تقلید کند ، یعنی به دستور او رفتار نماید یا از راه احتیاط طوری به وظیفة خود عمل نماید که یقین کند تکلیف خود را انجام داده است ، مثلا اگر عده ای از مجتهدین عملی را حرام میدانند و عده دیگر می گویند حرام نیست ، آن عمل را انجام ندهد . و اگر عملی را بعضی واجب و بعضی مستحب میدانند آن را بجا آورد،پس کسانی که مجتهد نیستند و نمی توانند به احتیاط عمل کنند ، واجب است از مجتهد تقلید نمایند . به این مطلب نیز باید توجه کرد که در بسیاری از موارد در خود عمل به احتیاط نیز باید یا مجتهد بود و یا تقلید کرد .
- خمس را باید دو قسمت کنند : یک قسمت آن سهم سادات است ، بنابر احتیاط واجب باید با اذن مجتهد جامع الشرائط به سیّد فقیر ، یا سیّد یتیم ، یا به سیّدی که در سفر درمانده شده ، بدهند و نصف دیگر آن سهم امام ( علیه السّلام ) است که در این زمان باید به مجتهد جامع الشّرائط بدهند ، یا به مصرفی که او اجازه می دهد برسانند . ولی اگرانسان بخواهد سهم امام را به مجتهدی که از او تقلید نمی کند بدهد ، در صورتی به او اذن داده می شود که بداند آن مجتهد و مجتهدی که از او تقلید می کند ، سهم امام را به یک طور مصرف می کنند .
- اگر میت و کسی أه او را غسل می دهد هر دو مرد یا هر دو زن باشند ، جائز است أه غیر ازو عورت جاهای دیگر میت برهنه باشد و همینطور اگر محرم باشند .
- کفن کردن میت با چیز نجس و با پارچة ابریشمی خالص ، جایز نیست ، ولی در حال ناچاری اشکال ندارد و احتیاط واجب آن است که باید پارچه طلا باف هم میت را کفن نکنند ، مگر در حال ناچاری .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] باقی ماندن بر تقلید میّت در مسائلی که در آنها تقلید و عمل کرده است، در صورتی که مجتهدِ از دنیا رفته با مجتهد زنده از نظر علمی مساوی باشند، بنا بر اقوی جایز است، هر چند با اجازه مجتهدی دیگر بر تقلید باقی بوده و عمل کرده باشد . و اگر مجتهدی که از دنیا رفته اعلم باشد ، واجب است بر تقلید او باقی بماند. و اگر مجتهد زنده بعدا اعلم شد ، واجب است در تمامی مسائل به او عدول نماید.
- [آیت الله اردبیلی] تقلید از میّت ابتداءً جایز نیست ولی باقی ماندن بر تقلید میّت چنانچه مجتهد میّت اعلم از مجتهد زنده باشد، واجب است. و در صورت تساوی مجتهد زنده و میت در علم، بین بقاء بر تقلید میت و رجوع به زنده مخیر است؛ گرچه رجوع به مجتهد زنده بهتر و مطابق با احتیاط است. و چنانچه مجتهد زنده اعلم از مجتهد میّت باشد، رجوع به مجتهد زنده واجب است و بقاء بر تقلید میّت جایز نیست. و باید بقاء بر تقلید میّت به فتوای مجتهد زنده باشد. و اگر کسی در هنگام عمل التزام و تصمیم به عمل به فتوای مجتهد داشته است، برای بقاء در آن مسأله کافی است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه مجتهدی که انسان از او تقلید می کند، از دنیا برود باقی ماندن بر تقلید او جایز است؛ بلکه اگر اعلم باشد واجب است، به شرط این که به فتوای او عمل کرده باشد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مجتهدی که انسان از او تقلید می‌کند، از دنیا برود احوط این است که از مجتهد زنده تقلید کند، اگر احراز کند که مجتهد زنده اعلم از مجتهد مرده است، واما اگر مجتهد مرده اعلم باشد جائز است باقی ماندن بر تقلید او در مسائل عمل کرده شده و اگر مساوی باشند مخیّر است بین بقأ و عدول، وعدول اولی واحوط است.
- [امام خمینی] تقلید میّت ابتداءً جایز نیست، ولی بقاء بر تقلید میّت اشکال ندارد و باید بقاء بر تقلید میّت به فتوای مجتهد زنده باشد و کسی که در بعضی از مسائل به فتوای مجتهدی عمل کرده، بعد از مردن آن مجتهد می‌تواند در همه مسائل از او تقلید کند.
- [آیت الله مظاهری] اگر مجتهدی که انسان از او تقلید می‌کند از دنیا برود، بقاء بر تقلید از او جایز است نه واجب. گرچه مجتهدِ میّت، اعلم از مجتهدینِ زنده باشد.
- [آیت الله جوادی آملی] .تقلید مجتهد متوفّا در ابتدا جایز نیست؛ ولی بقای بر تقلید میت, اشکال ندارد و بقای بر تقلید مجتهد میت باید به فتوای مجتهد مطلق زنده باشد; خواه فرد به آن عمل کرده باشد یا نه. اگر مجتهد متوفّا اعلم باشد، بقای بر تقلید او احتیاطاً واجب است و اگر مجتهد زنده اعلم باشد، عدول از مجتهد متوفا به مرجع زنده, واجب است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] 1 بقاء بر تقلید میت در مسائلی که عمل کرده جایز است و اگر میت اعلم باشد واجب می باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] 21 مسائلی را که از مرجع اول تقلید کرده بر تقلید او باقی بماند و همچنین مسائلی که از مرجع دوم تقلید کرده و بقیه را به فتوای مجتهدی حی عمل کند.
- [آیت الله بهجت] اگر مسائلی را از مجتهد میت یاد گرفته و بنا داشته عمل کند، چنانچه عمل نکرده و یا شک در عمل کردن دارد ( در صورت بقاء بر تقلید میت ) نمی تواند در آن مسائل بر تقلید باقی بماند ، هرچند مجتهد میت اعلم باشد.