حج تمتع
حجّ تَمَتُّع، از اقسام سه‌گانه حج در اسلام. این نوع حج، بر کسی واجب است که فاصلۀ محلّ سکونتش تا مکه بیش از ۱۶ فرسخ یا ۴۸ میل است. حج تمتع از دو بخش تشکیل می‌شود: عمره تمتع و حج تمتع.
مسلوس یا مبطون که باید برای نماز و طواف هرکدام یک وضو بگیرد آیا قبل از وضو وارسی و تعویض کهنه و شستن عورتین (با اینکه مخصوصاً در ایام حجّ تمتع مشقت دارد) لازم است یا خیر و همان وضو کفایت می‌کند؟
اگر مشقّت ندارد احتیاط واجب آن است که پیش از طواف عورتین را تطهیر کند و بوسیله کیسه یا پارچه از سرایت نجاست به بدن جلوگیری نماید.
اگر مشقّت ندارد احتیاط واجب آن است که پیش از طواف عورتین را تطهیر کند و بوسیله کیسه یا پارچه از سرایت نجاست به بدن جلوگیری نماید.
عنوان سوال:
مسلوس یا مبطون که باید برای نماز و طواف هرکدام یک وضو بگیرد آیا قبل از وضو وارسی و تعویض کهنه و شستن عورتین (با اینکه مخصوصاً در ایام حجّ تمتع مشقت دارد) لازم است یا خیر و همان وضو کفایت می‌کند؟
پاسخ:
اگر مشقّت ندارد احتیاط واجب آن است که پیش از طواف عورتین را تطهیر کند و بوسیله کیسه یا پارچه از سرایت نجاست به بدن جلوگیری نماید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- مسلوس یا مبطون که باید برای نماز و طواف هرکدام یک وضو بگیرد آیا قبل از وضو وارسی و تعویض کهنه و شستن عورتین (با اینکه مخصوصاً در ایام حجّ تمتع مشقت دارد) لازم است یا خیر و همان وضو کفایت می‌کند؟
- زنیکه استحاضه کثیره بوده و پس از غسل و وضو وارد طواف می‌شود و بعد از طواف خود را وارسی می‌کند و میبیند که چیزی خارج نشده است آیا بازهم برای نماز طواف وضوی مجدد لازم است ی خیر، با فرض اینکه ممکن است بعد از نماز خون خارج شود؟
- زنیکه استحاضه کثیره بوده و پس از غسل و وضو وارد طواف می‌شود و بعد از طواف خود را وارسی می‌کند و میبیند که چیزی خارج نشده است آیا بازهم برای نماز طواف وضوی مجدد لازم است ی خیر، با فرض اینکه ممکن است بعد از نماز خون خارج شود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] زنی است مستحاضه قلیله بعد از وضو طواف حج تمتع را انجام می دهد و لیکن نسبت به وضوء برای نماز طواف غافل می شود و ضمنا غافل می شود خود را وارسی کند که اگر لک جدید دیده باشد تطهیر نماید ایا احتیاج به اعاده طواف و نماز و اعمال مترتبه است یا این که فقط نماز طواف باید اعاده گردد
- [آیت الله مظاهری] آیا برای صحّت اعمال عمره و حج - برای کسی که حسابرسی خمس ندارد، پرداخت خمس لباس احرام و لباسی که در طواف و نماز طواف میپوشد، کفایت می‌کند یا باید حسابرسی تمام اموال صورت گیرد؟
- [آیت الله مظاهری] آیا برای صحّت اعمال عمره و حج - برای کسی که حسابرسی خمس ندارد، پرداخت خمس لباس احرام و لباسی که در طواف و نماز طواف میپوشد، کفایت می‌کند یا باید حسابرسی تمام اموال صورت گیرد؟
- [آیت الله بروجردی] زنی در سال گذشته از شخصی که مورد وثوق او بوده از لزوم طواف نساء از برای زنان پرسیده، آن شخص به گمان آن که او سؤال از این می‌کند که آیا ترک طواف نساء به صحّت حج مضر است یا نه؟ به او جواب منفی داده و گفته: طواف نساء شرط صحّت حج نیست و زن به گمان آن که او میگوید اصلاً برای زنان لازم نیست، لذا به اطمینان گفته آن شخص ترک کرده، بعداً پس از ورود به تهران فهمیده که بر زن لازم بوده، فوراً نوشته به مکّه در غیر موسم نایب برای طواف بگیرند. آیا بر این زن لازم است که خودش هم برود و یا همان نایب گرفتن کافی است؟ و آیا در صورت کفایت نیابت، لازم است در موسم باشد، یا همان نیابت غیرموسم کافی است؟ و نیز شوهر این زن پس از آمدن به تهران - با آن که در عمره تمتّع احتیاطاً طواف نساء را به جا آورده، مع ذلک - مردّد شده که آیا طواف نساء را در حج تمتّع به جا آورده، یا آن که فراموش کرده، آن هم به مکّه نوشته نایب گرفته. آیا نایب گرفتن او هم کفایت می‌کند، یا باید امسال خود برود، یا اصلاً بر او اعاده لازم نیست، یا نیابت در موسم حج لازم است؟ و آیا حج این زن و شوهرصحیح است یا خیر؟
- [امام خمینی] شخصی در عمره تمتع مشغول طواف بوده، از آنجائی که خودش اظهار میدارد: ناراحتی جسمی داشته و با معّیت یک نفر طواف میکرده به خیال خودشان هفت دور تمام شده و نماز طواف و سعی بجا آوردهاند و پس از چند روز توقف در مکه معظمه برای حج تمتع محرم می‌شود و بعد از اعمال حج تمتع به طور کامل، به ایران مراجعت مینماید و پس از گذشت 5 ماه این شخص شک می‌کند که آیا هفت دور طواف عمره تمتع کامل بوده یا خیر اگر استفتائات، ص: 459 احیانا کامل نبوده در برابر این شک تکلیف شرعی وی چیست؟
- [امام خمینی] شخصی در دوره طاغوت به عنوان خدمه کاروان به مکه رفته، ضمنا حج نیابتی هم قبول نموده و تمام اعمال حج را تا روز سیزدهم انجام داده، فقط قربانی نکرده و به علّت درد پا موفق نشده که طواف نساء و نماز آن را بجا آورد و چون امسال دوباره عازم مکّه است، بفرمایید آیا باید تمام اعمال حج استفتائات، ص: 461 را به طور کامل انجام دهد یا این که فقط طواف نساء و نماز آن کفایت می‌کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] تمام شرطهایی که برای صحیح بودن وضو گفته شد، مثل پاک بودن آب و مضاف نبودن آن در صحیح بودن غسل هم شرط است ولی در غسل لازم نیست بدن را از بالا به پایین بشوید و نیز در غسل ترتیبی لازم نیست بعد از شستن هر قسمت فوراً قسمت دیگر را بشوید، و نیز لازم نیست آب جریان داشته باشد بلکه همین مقدار که بدن خوب تر شود گرچه جریان نداشته باشد کفایت می‌کند.
- [آیت الله خوئی] کسی که بول یا غائط طوری پی در پی از او خارج می‌شود که وضو گرفتن بعداز هر دفع برای او سخت است، برای هر نمازش بدون اشکال یک وضو کفایت می‌کند، بلکه اظهر این است که یک وضو برای چندین نماز نیز کافی است، مگر محدث به حدث دیگری گردد، و بهتر آن است که برای هر نماز یک وضو بگیرد، ولی برای سجده و تشهد قضا شده و نماز احتیاط وضوی دیگر لازم نیست.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که باید برای انجام عملی مثلاً برای خواندن نماز، بدل از وضو وبدل از غسل تیمّم کند، کفایت می‌کند، ولی اگر در تیمّم اوّل، نیّت بدل از وضو یا نیّت بدل از غسل نماید وتیمّم دوم را به قصد این که وظیفه خود را انجام داده باشد، بجا آورد مطابق احتیاط است و تیمّم سوم لازم نیست.
- [آیت الله اردبیلی] اگر روی دمل، زخم یا شکستگی که در دست‌ها و صورت است، بسته باشد و ریختن آب روی آن ضرر داشته باشد، در صورتی که روی جبیره پاک باشد یا اگر نجس است، بتوان آن را تطهیر کرد، باید اطراف جبیره را با مراعات شرایطی که در وضو گذشت بشوید و با دست تر روی جبیره مسح کند و لازم نیست جبیره را باز نماید و بر روی زخم یا دمل یا شکستگی دست تر بکشد هرچند مشقّت نیز نداشته باشد، و اگر جبیره نجس باشد یا نتوان دست تر روی آن کشید مثلاً دارویی باشد که به دست میچسبد شستن اطراف جبیره کفایت می‌کند اگر چه بهتر است که تیمّم نیز بنماید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر بدل از غسل جنابت تیمم کند، لازم نیست برای نماز وضو بگیرد؛ بلکه اگر بدل از غسلهای دیگر هم؛ چه واجب چه مستحب، در صورتی که استحبابش ثابت شده باشد، تیمم کند کفایت از وضو می‌کند، مگر در تیمم بدل از غسل استحاضه که بنا بر احتیاط واجب لازم است وضو هم بگیرد و اگر نتواند وضو بگیرد، تیمم دیگری هم بدل از وضو بنماید و احتیاط مستحب آن است که در غیر غسل جنابت وضو هم بگیرد و اگر نتواند تیمم دیگری هم بدل از وضو بکند.
- [آیت الله مظاهری] اگر زخم یا دمل یا شکستگی در مواضع وضو یا غسل باشد و آب برای آنها ضرر داشته باشد، در صورتی که ممکن باشد باید روی آنها را مسح نماید، و اگر ممکن نباشد باید چیز پاکی روی آنها نهاده و روی آن را مسح نماید، و اگر گذاشتن آن هم ممکن نباشد مسح ساقط است و شستن اطراف آنها کفایت می‌کند و در هر صورت تیمّم لازم نیست.
- [آیت الله بهجت] اگر بعد از غسل بفهمد مقداری از بدن را نشسته، ولی هنوز چیزی که وضو را باطل می‌کند از او سر نزده است چنانچه از طرف چپ باشد شستن همان مقدار کافی است، و اگر از طرف راست باشد باید بعد از شستن آن مقدار دوباره طرف چپ را بشوید، بنابر اظهر در اعتبار ترتیب سر با دو جانب و احوط در ترتیب بین دو جانب و اظهر در عدم اعتبار ترتیب از بالا به پایین در حال نسیان. و اگر از سر و گردن باشد باید بعد از شستن آن مقدار، دوباره طرف راست و بعد طرف چپ را بشوید. و اگر در اثناء غُسل چیزی که وضو را باطل می‌کند از او سر زده، احتیاط در این است که غسل را دو مرتبه بهطور کامل انجام دهد و برای نماز و کاری که برای آن وضو لازم است وضو بگیرد.
- [آیت الله خوئی] در استحاضه کثیره علاوه بر کارهای استحاضه متوسطه که در مسألة پیش گفته شد باید برای هر نماز بنابر احتیاط دستمال را عوض کند، یا آب بکشد و لازم است یک غسل برای نماز ظهر و عصر و یکی برای نماز مغرب و عشا بهجا آورد و بین نماز ظهر و عصر فاصله نیندازد. و اگر فاصله بیندازد، باید برای نماز عصر دوباره غسل کند، و نیز اگر بین نماز مغرب و عشا فاصله بیندازد، باید برای نماز عشا دوباره غسل نماید، وأظهر این است که در استحاضة کثیره غسل از وضو کفایت می‌کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] برای شش چیز وضو گرفتن واجب است: اول: برای نمازهای واجب غیر از نماز میت و در نمازهای مستحب وضو شرط صحت است. دوم: برای سجده و تشهد فراموش شده، اگر بین آنها و نماز واجب حدثی از او سر زده، مثلاً بول کرده باشد و احتیاط آن است که برای سجده سهو هم وضو بگیرد. سوم: برای طواف واجب خانه خدا، خواه در عمره باشد یا حج، عمره یا حج واجب باشد یا مستحب. چهارم: اگر نذر یا عهد کرده یا قسم خورده باشد که وضو بگیرد یا به جهت اجاره یا شرط یا دستوری که اطاعت آن لازم است، وضو واجب شده باشد. پنجم: اگر نذر یا عهد کرده یا قسم خورده باشد که جایی از بدن خود را به خط قرآن و مانند آن که مس آنها بدون وضو جایز نیست، یا به جهت اجاره یا شرط یا دستوری که اطاعت آن لازم است، رساندن جایی از بدن خود به خط قرآن و مانند آن بر او لازم شده باشد. ششم: برای آب کشیدن قرآنی که نجس شده، یا بیرون آوردن آن از مزبله و مانند آن، در صورتی که مجبور باشد دست یا جای دیگر بدن خود را به خط قرآن برساند. ولی چنانچه معطّل شدن به مقدار وضو بیاحترامی به قرآن باشد باید تیمم کند و اگر معطّل شدن به مقدار تیمم هم بیاحترامی به قرآن باشد، باید بدون تیمم قرآن را از مزبله و مانند آن بیرون آورد، یا اگر نجس شده آب بکشد.
- [آیت الله اردبیلی] در شش مورد وضو گرفتن واجب است: اوّل:برای نمازهای واجب غیر از نماز میّت و در نمازهای مستحب، وضو شرط صحت آن است. دوم:برای انجام دادن سجده و تشهّد فراموش شدهای که بین آنها و نماز کاری که وضو را باطل می‌کند انجام داده، مثلاً ادرار کرده است.سوم:برای طواف واجب خانه کعبه هرچند اصل حجّ و عمره مستحب باشد.چهارم:اگر نذر یا عهد کرده یا قسم خورده باشد که وضو بگیرد. پنجم:اگر نذر کرده باشد که جایی از بدن خود را به خط قرآن برساند و بنابر احتیاط واجب اسامی و صفات مخصوص خداوند نیز همین حکم را دارند و یا نذر کرده باشد کاری را انجام دهد که وضو شرط جواز یا صحّت آن است. ششم:برای آب کشیدن قرآنی که نجس شده یا بیرون آوردن آن از مستراح و مانند آن، در صورتی که مجبور باشد دست یا جای دیگر بدن خود را به خط قرآن برساند؛ ولی چنانچه معطل شدن به مقدار وضو بیاحترامی به قرآن باشد، باید بدون این که وضو بگیرد قرآن را از مستراح و مانند آن بیرون آورد یا اگر نجس شده، آب بکشد و تا ممکن است از دست گذاشتن به خط قرآن خودداری کند و بنابر احتیاط واجب اسامی و صفات مخصوص خداوند نیز همین حکم را دارند.