امام جماعت
امام جماعت به معنی پیش نمازاست واز آن در باب صلاة، سخن رفته است. ومهم‌ترین مباحث آن عبارت است از:
اگر امام جماعت پشت سر هم سه سجده انجام دهد، آیا به نماز او خللی وارد می شود؟
اگر عمدی نباشد نماز صحیح است.
اگر عمدی نباشد نماز صحیح است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی چشم خود را عمل کرده و نمی تواند سجده طولانی انجام دهد آیا می تواند در نماز جماعت شرکت کند و کمی زودتر از امام سر از سجده بردارد؟ یا اینکه مقداری بعد از امام صبر کند، بعد به سجده برود و همراه امام سر از سجده بردارد، تا سجده او طولانی نشود؟
- آیا نجس بودن دست یا پای مصنوعی خللی به نماز وارد می کند؟
- در مساجدی که نماز جماعت اقامه می شود و افراد نمازگزار پشت سر امام جماعت، صف کشیده به هم اتصال دارند، اگر مسجد، طبقه فوقانی داشته باشد که زنها در آنجا نماز جماعت می گذارند، اتصال صف جماعت آنها به صف طبقه پایین به چه کیفیت است؟
- شخص غریبی در شهری وارد شد و برای ادای نماز به مسجد رفت و دید جماعت برپا شده ولی این شخص، امام جماعت را نمی شناسد، آیا می تواند به آن امام جماعت اقتدا کند؟
- اگر از امام جماعت در بین نماز حدثی سر بزند چه حکمی دارد؟
- نماز خواندن پشت سر امام جماعتی که مرجع تقلید او با مرجع تقلید مأمومین فرق می کند چه صورتی دارد؟
- شخصی مبتلا به درد پا و زانو است لذا در نماز جماعت که شرکت می کند بین دو سجده بصورت نیم خیز تکبیر می گوید و مجدّداً با امام به سجده می رود، آیا شرکت او در جماعت اشکال دارد؟
- آیا صاحب دفتر ازدواج بودن به عدالت امام جماعت ضرر وارد می کند؟
- برادران شیعه در نماز جماعت اهل سنت شرکت می کنند. بعضاً دیده شده که امام جماعت در حین قرائت آیه سجده را تلاوت می کند و خود و تمامی نمازگزاران به سجده می روند و شیعیان هم تقیتاً به سجده می روند، آیا این سجده اضافه باعث بطلان نماز آنها می شود و یا چون از باب تقیه بوده، ضرری به صحت نماز آنها نمی زند؟
- گاهی در نماز جماعت بعضی از مأمومین قرآن را جلوی خود می گذارند و قهراً پشت سر مأمومین صف جلو قرار می گیرد، آیا این عمل حرام است و به صحت نماز لطمه می زند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] در نماز جماعت مأموم باید پشت سر امام بایستد آیا در حال سجده هم لازم است محل سجده مأموم پشت پای امام باشد یا میتواند مأموم پیشانی خود را در پهلوی امام در حال سجده قرار دهد فقط از سر امام جلو نباشد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا نماز جماعت در پشت سر امام جماعت اخباری، صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا زودتر گفتن اذکار و اقوال توسط مأموم نسبت به امام جماعت، خللی در نماز مأموم ایجاد میکند یا نه؟
- [سایر] شرایط امام جماعت چیست؟ آیا می توانم پشت سر یک فرد غیر روحانی و مورد تأیید، نماز بخوانم؟
- [سایر] آیا نخواندن آیههای "سجده دار واجب" به ختم قرآن خللی وارد میکند؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا نماز جماعت پشت سر اهل سنت جایز است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا بین طواف و نماز طواف فاصله انداختن جایز است؟ در صورت اقامه نماز جماعت یا انجام عمل استحبابی دیگر مانند نماز مستحبی آیا خللی به طواف وارد می شود؟
- [آیت الله خوئی] اگر امام جماعت شیعه باشد ولی جامع شرایط امام جماعت نباشد، آیا جایز است به خاطر مصلحت شرعیه نماز جهریه را به صورت اخفات بجا آورد و پشت سر او، متابعت او را نماید؟
- [آیت الله بهجت] آیا نجس بودن دست یا پای مصنوعی خللی به نماز وارد می کند؟
- [آیت الله خامنه ای] کسی که نمازش شکسته است آیا می تواند آن را به صورت جماعت پشت سر امام جمعه بخواند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که اشتباهاً پیش از امام سر از سجده برداشته هرگاه به سجده برگردد و هنوز به سجده نرسیده امام سر بردارد نمازش صحیح است ولی اگر در هردو سجده از یک رکعت این اتّفاق بیفتد نمازش باطل می شود.
- احتیاط واجب آن است که اگر مأموم یک مرد باشد، طرف راست امام بایستد، و اگر زن باشد، در طرف راست امام طوری بایستد که جای سجده اش مساوی زانو یا قدم امام باشد، و اگر یک مرد و یک زن و یا یک مرد و چند زن باشند مرد طرف راست امام و باقی پشت سر امام بایستند، و اگر چند مرد و چند زن باشند مردها عقب امام و زنها پشت مردها بایستند.
- اگر اشتباهاً سر بردارد و ببیند امام در سجده است باید به سجده برگردد و چنانچه در هر دو سجده این اتّفاق بیفتد برای زیادشدن دو سجده که رکن است نماز باطل نمی شود.
- اگر از اوّل نماز یا بین حمد و سوره اقتدا کند و پیش از آنکه به رکوع رود امام سر از رکوع بردارد نماز او به طور جماعت صحیح است و باید رکوع کند و خود را به امام برساند.
- اگر موقعی که امام در رکعت دوّم نماز چهار رکعتی است اقتدا کند، باید در رکعت دوّم نمازش که رکعت سوّم امام است بعد از دو سجده بنشیند و تشهّد را به مقدار واجب بخواند و برخیزد و چنانچه برای گفتن سه مرتبه تسبیحات وقت ندارد، یک مرتبه بگوید و در رکوع یا سجده خود را به امام برساند.
- انسان باید نماز را با موالات بخواند یعنی کارهای نماز مانند رکوع و سجود و تشهّد را پشت سرهم بجا آورد و چیزهائی را که در نماز می خواند به طوری که معمول است پشت سر هم بخواند و اگر به قدری بین آنها فاصله بیاندازد که نگویند نماز می خواند نمازش باطل است گرچه به طور سهوی باشد.
- نماز قضا را با جماعت می شود خواند، چه نماز امام جماعت ادا باشد یا قضا و لازم نیست هردو یک نماز را بخوانند مثلاً اگر نماز قضای صبح را با نماز ظهر یا عصر امام بخواند اشکال ندارد.
- اگر اشتباهاً سر از رکوع یا سجده بردارد و سهواً یا به خیال اینکه به امام نمی رسد به رکوع یا سجده نرود، نمازش صحیح است.
- اگر امام در محراب باشد و کسی پشت سر او اقتدا کرده باشد کسانی که دو طرف محراب ایستاده اند و به واسطه دیوار محراب امام را نمی بینند نمی توانند اقتدا کنند بلکه اگر کسی هم پشت سر امام اقتدا کرده باشد اقتدا کردن کسانی که دو طرف او ایستاده اند و به واسطه دیوار محراب، امام را نمی بینند بنابر احتیاط واجب صحیح نیست.
- اگر در بین نماز شک کند که اقتداء کرده یا نه، چنانچه در حالی باشد که وظیفه مأموم است مثلاً به حمد و سوره امام گوش می دهد می تواند نماز را به جماعت تمام کند و اگر مشغول کاری باشد که هم وظیفه امام و هم وظیفه مأموم است مثلاً در رکوع یا سجده باشد، باید نماز را به نیّت فرادی تمام نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] بنابر احتیاط واجب اگر مأموم یک مرد باشد، باید طرف راست امام بایستد و اگر چند مرد باشند، باید پشت سر امام بایستند و اگر یک مرد و یک زن یا یک مرد و چند زن باشند، باید مرد طرف راست امام و زنها پشت سر امام بایستند و اگر چند زن باشند، باید پشت سر امام بایستند و اگر چند مرد و چند زن باشند، باید مردها پشت سر امام و زنها پشت سر مردها بایستند و اگر یک زن باشد، میتواند در پشت سر امام و یا طرف راست او به نحوی بایستد که جای سجده او مساوی با زانو یا محل ایستادن امام باشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] بنا بر احتیاط، اگر مأموم یک مرد باشد، قدری عقبتر طرف راست امام بایستد و اگر یک یا چند زن باشد، پشت سر امام بایستد و اگر یک مرد و یک زن یا یک مرد و چند زن باشد، مرد طرف راست امام، قدری عقبتر بایستد و یک یا چند زن پشت سر امام بایستند و اگر چند مرد و یک یا چند زن باشند، مردها عقب امام و یک زن یا زنها پشت مردها بایستند. چیزهایی که در نماز جماعت مستحب است
- [آیت الله وحید خراسانی] بنابر احتیاط واجب اگر ماموم یک مرد باشد طرف راست امام بایستد و اگر یک مرد و یک زن یا یک مرد و چند زن باشند مرد طرف راست امام بایستد و بقیه پشت سر امام و اگر چند مرد و یک یا چند زن باشند مردها پشت سر امام و زنها پشت سر مردها بایستند و اگر یک یا چند زن باشد پشت سر امام بایستد و در صورتی که یک زن باشد مستحب است پشت سر در طرف راست امام طوری بایستد که جای سجده اش محاذی زانو یا قدم امام باشد
- [آیت الله مظاهری] اگر سهواً پیش از امام سر از رکوع یا سجده بردارد، چنانچه امام در رکوع یا سجده باشد باید به رکوع یا سجده برگردد و با امام سر بردارد و در این صورت زیاد شدن رکن نماز را باطل نمیکند، و نیز اگر به رکوع یا سجده برگردد و پیش از آنکه به رکوع یا سجده برسد امام سر بردارد نمازش صحیح است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر سر از سجده بردارد وببیند امام در سجده است، چنانچه به خیال این که سجده اوّل امام است به قصد این که با امام سجده کند به سجده رود و بفهمد سجده دوم امام بوده، سجده دوم او حساب می‌شود و اگر بخیال این که سجده دوم امام است به سجده رود و بفهمد سجده اوّل امام بوده، باید به قصد این که با امام سجده کند دوباره با امام به سجده رود، و در هر دو صورت احتیاط مستحبّ آن است که نماز را به جماعت تمام کند و دوباره بخواند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر سر از سجده بردارد و ببیند امام در سجده است ، چنانچه به خیال اینکه سجدة اول امام است ، به قصد اینکه با امام سجده کند به سجده رود و بفهمد سجدة دوم امام بوده ، سجدة دوم او حساب می شود و اگر به خیال اینکه سجده دوم امام است به سجده رود و بفهمد سجده اول امام بوده باید به قصد اینکه یا امام سجده کند تمام کند و دوباره با امام به سجده رود و در هر دو صورت بهتر آن است که نماز را به جماعت تمام کند و دوباره بخواند .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر سر از سجده بردارد و ببیند امام در سجده است، چنان چه به خیال این که سجده اول امام است، به قصد این که با امام سجده کند به سجده رود، و بفهمد سجده دوم امام بوده، سجده دوم او حساب می شود و اگر به خیال این که سجده دوم امام است به سجده رود، و بفهمد سجده اول امام بوده، باید به قصد این که با امام سجده کند تمام کند، و دوباره با امام به سجده رود، در هر دو صورت احتیاط واجب آن است که نماز را به جماعت تمام کند و دوباره بخواند.
- [آیت الله خوئی] اگر سر از سجده بردارد و ببیند امام در سجده است چنانچه به خیال اینکه سجدة اول امام است، به قصد این که با امام سجده کند به سجده رود و بفهمد سجده دوم امام بوده، سجدة دوم او حساب می‌شود و اگر به خیال اینکه سجده دوم امام است به سجده رود و بفهمد سجده اول امام بوده، باید به قصد با امام سجده کند تمام کند و دوباره با امام به سجده رود. و در هر دو صورت بهتر آن است که نماز را با جماعت تمام کند و دوباره بخواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر سر از سجده بردارد و ببیند امام در سجده است، چنانچه به خیال این که سجده اول امام است، به قصد این که با امام سجده کند، به سجده رود و بعد بفهمد سجده دوم امام بوده، سجده دوم او حساب می‌شود و اگر به خیال این که سجده دوم امام است به سجده رود و بفهمد سجده اول امام بوده، باید سجده را به قصد همراهی با امام تمام کند و دوباره با امام به سجده رود و در هر صورت بنا بر احتیاط مستحب پس از تمام کردن نماز با جماعت، آن را دوباره بخواند.
- [آیت الله سیستانی] اگر اشتباهاً سر از رکوع یا سجده بردارد و سهواً یا به خیال اینکه به امام نمیرسد ، به رکوع یا سجده نرود ، جماعت و نمازش صحیح است .