قصد اقامت
تصميم مسافر به اقامت ده روز يا بيشتر در يك محل
اینجانب برای تبلیغ در دو قریه نزدیک به هم می مانم، آیا قصد اقامت در این دو قریه جایز است؟
اگر آن دو قریه به نظر عرف یک محل حساب شود قصد اقامت صحیح است. ولی اگر یکی محسوب نشود چنانچه در یکی از آن دو قریه قصد اقامت کنید و بنا داشته باشید همه روزه به قریه دیگر بروید ولی شب آنجا نمانید، در این صورت قصد اقامت محقق می شود و اگر بخواهید چهار فرسخ بروید باز قصد اقامت محقق نمی شود.
اگر آن دو قریه به نظر عرف یک محل حساب شود قصد اقامت صحیح است. ولی اگر یکی محسوب نشود چنانچه در یکی از آن دو قریه قصد اقامت کنید و بنا داشته باشید همه روزه به قریه دیگر بروید ولی شب آنجا نمانید، در این صورت قصد اقامت محقق می شود و اگر بخواهید چهار فرسخ بروید باز قصد اقامت محقق نمی شود.
عنوان سوال:
اینجانب برای تبلیغ در دو قریه نزدیک به هم می مانم، آیا قصد اقامت در این دو قریه جایز است؟
پاسخ:
اگر آن دو قریه به نظر عرف یک محل حساب شود قصد اقامت صحیح است. ولی اگر یکی محسوب نشود چنانچه در یکی از آن دو قریه قصد اقامت کنید و بنا داشته باشید همه روزه به قریه دیگر بروید ولی شب آنجا نمانید، در این صورت قصد اقامت محقق می شود و اگر بخواهید چهار فرسخ بروید باز قصد اقامت محقق نمی شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- مسافری قصد کرده ده روز در محلّی بماند، بعد از آنکه ده روز در آنجا اقامت کرد روز یازدهم به قریه ای رفته که فاصله آن تا محل اقامت 2 فرسخ است و روز یا شب را در آنجا ماند، آیا در آن یک روز یا شب که آنجا مانده، نمازش شکسته است یا نه؟ و همچنین پس از بازگشت به محل اقامت، آیا لازم است دوباره قصد ده روز بکند؟
- چند سال قبل، قریه ای با شهری چهار فرسخ فاصله داشت، و اهل قریه در سفر به شهر نماز را قصر و روزه را افطار می کردند، ولی فعلا شهر بزرگ شده و فاصله بین شهر و قریه حدود سه فرسخ گردیده، فعلا وظیفه اهالی قریه هنگام سفر به شهر چیست؟
- طلاّبی که بنا دارند در ماه رمضان در یک قریه بمانند و از اول بنا دارند به روستاهای اطراف که در پنج کیلومتری یا پانزده کیلومتری قرار دارند برای تبلیغ روزانه بیشتر از چندین ساعت بروند و گاهی شب هم آنجا می مانند. لطفاً راه تمام خواندن نماز و گرفتن روزه شان را بفرمایید؟
- اینجانب از وطن اصلی خود به تهران آمده ام و قصد اقامت ده روز کرده ام و از اوّل بنا داشته ام همه روزه برای کار به بهشت زهرا بروم، آیا نماز و روزه ام صحیح است؟
- آبی است که از صدها سال قبل، به نام اجداد و پدران اهل یک قریه بوده و استفاده می شده است، و در حال حاضر هم در اختیار و تصرّف اهل قریه مذکور طبق اسناد می باشد، مدتی است چند نفر از قریه دیگر بدون هیچ گونه مجوّز شرعی و قانونی آب را بسته و از مسیر اصلی آن را منحرف کرده اند، استدعا دارم نسبت به حلیّت و حرمت این عمل، فتوای خود را بیان فرمایید.
- یک نفر از اهل علم وارد شهر یا قریه ای می شود، اهالی که او را نمی شناسند آیا می توانند به او اقتدا کنند؟
- اینجانب طلبه ام، در ماه رمضان که به تبلیغ رفته بودم بعضی از مؤمنین مقداری پول خمس جهت ایصال به دفتر حضرتعالی به من دادند، ولی متأسفانه پول مذکور در راه مفقود شد، آیا من ضامن می باشم یا نه؟ و آیا ذمّه پرداخت کننده برئ شده است؟
- اینجانب در قریه ای بودم که تبلیغات و بیان احکام، کم بود. لذا از مسائل شرعی بی اطّلاع بودم. و فقط می دانستم که نماز و روزه واجب است. ولی از مسأله جنابت و غسل آن آگاهی نداشتم و مدّتی نماز و روزه انجام دادم، بدون اینکه غسل کنم. اکنون متوجّه شدم، تکلیفم چیست؟ البته یقین دارم که مقداری از نماز و روزه ها، با حال جنابت انجام شده.
- شخصی در غیر وطن اصلی خود برای تحصیل آمده است. اگر این شخص در محلّ تحصیل خود قصد اقامت ده روز کند، آیا می تواند در طول اقامت خود به شهرهای هم جوار محل تحصیل خود مسافرت کند؟
- در صورت اتخاذ وطن جدید، چه مدت باید در آن اقامت کرد تا وطن صدق کند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] کسی که در دو مکان تبلیغ می کند و قصد اقامت ده روز هم در آن منطقه دارد، نماز و روزه اش چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا پوشیدن لباسی که تبلیغ و تشویق شراب روی آن وجود دارد، جایز است؟
- [آیت الله خوئی] طلاب و سادات از طلبه میروند قرائی (قراء جمع قریه است به معنی روستاها) برای تبلیغ و روضه خوانی اهل قریه با آنها قرار میگذارند که شما مثلاً یک ماه برای ما امور مذهبی بگویید و روضه بخوانید، فلان مبلغ از خمس، یا زکات، و اگر رسید بیاورید از مجتهدی از سهم مبارک امام علیه السلام به شما میدهیم، آیا برای برنده و دهنده چه صورت دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا هنگام قصد اقامت، جایز است نیّت خروج از محل اقامت به محل دیگری را که کمتر از چهار فرسخ با آن فاصله دارد بنمائیم؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا جایز است برای تبلیغ امور دینی و برگزاری مجالس دینی و خرید کتب دینی از زکات استفاده کرد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] در بین اهل قریه کسانی هیچ زمین ندارند و بعضیها هستند که زمین کم دارند اهل آن قریه حریم قریه خود را در بینشان حدودبندی میکنند شخصی که زمین کم دارد حدود خود را محافظت میکند برای جمعآوری علف آن برای ضرورت زمستان مواشی خود پس از آن اهل قریه کسانی که حقّشان زیاد است آیا میتوانند از مواشی کسی که هیچ ملکیت زمین ندارند مواشی کسی که کم حقّ دارد از چراگاه کوه عام جلوگیری نمایند شرعاچه حکمی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] طلاّبی که در ماه مبارک رمضان در یک قریه سکونت اختیار میکنند، ولی از روز اول تصمیم دارند که برای امر تبلیغ به روستاهای دیگر که در فاصله پنج و پانزده کیلومتری هستند، به طور روزانه و بیش از چند ساعت بروند و گاهی هم شب در آن جا بمانند، آیا راهی برای تمام خواندن نماز و گرفتن روزه دارند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] می خواستم بدانم حرکت تخریب گرایانه برای تبلیغ انتخابات نمایندگی مجلس بدون هیچ گونه توهین، افترا، نشر اکاذیب و ... جایز است یا خیر؟
- [امام خمینی] اگر قریه موقوفه بواسطه توسعه یافتن احتیاج به احداث حمام و مسجد و مدرسه و خیابان پیدا کند که در همان مقدار قبل از توسعه احداث شود آیا جائز است از درآمد ملک آنها را احداث کند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا محرم به محض رسیدن به شهر مکّه می تواند از سایه استفاده کند، یا این کار بعد از رسیدن به محلّ اقامت و منزل جایز است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی بخواهد به جائیکه کمتر از چهار فرسخ است برود چنانچه مردد باشد که به محل اولش برگردد یا نه، یا به کلی از برگشتن به آنجا غافل باشد باید از وقتی که می رود تا برمی گردد و بعد از برگشتن نمازهای خود را تمام بخواند بلی اگر تصمیم دارد که دیگر به عنوان رجوع به محل اقامت به آنجا برنگردد احتیاط واجب این است که در راه رفتن به آن محل و در آنجا هم نماز شکسته بخواند و هم تمام ولی هنگام برگشت از آنجا نمازش شکسته است و اگر مسافت تا آن محل چهار فرسخ کمتر نباشد هنگام خروج از محل اقامت شکسته بخواند کافیست.
- دفن مسلمان درقبرستان کفار ودفن کافردرقبرستان مسلمانان جائز نیست.
- مسافری که می خواهد ده روز در محلی بماند اگر از اول قصد داشته باشد که در بین ده روز به اطراف آنجا برود چنانچه جائی که می خواهد برود از توابع آن باشد مانند باغ های اطراف شهر باید در همه ده روز نماز را تمام بخواند و اگر از توابع آن نباشد و کمتر از مسافت شرعی باشد، اگر به گونه ای باشد که شب و در زمان استراحت در محل قصد اقامت باشد، نمازش تمام است.
- عاریه دادن چیزی برای استفاده حرام از آن جایز نیست بنابراین عاریه دادن انگشتر طلای مردانه به مرد جایز نیست. بلی اگر همین انگشتر را برای کاری غیر از زینت کردن مرد بگیرد مانعی ندارد.
- اگر زنی از زنا آبستن شود، جایز نیست بچه اش را سقط کند.
- جائز نیست انسان در مرگ کسی صورت و بدن را بخراشد و به خود لطمه بزند.
- پاره کردن یقه در مرگ غیر پدر و برادر جائز نیست.
- برگرداندن نیّت از نماز قضا به نماز ادا و از نماز مستحب به نماز واجب جایز نیست.
- جائز نیست که برای غسل دادن میت مزد بگیرند ولی مزد گرفتن برای کارهای مقدماتی غسل حرام نیست.
- روزه مستحبی اولاد اگر اسباب اذیت پدر و مادر یا جد به خاطر شفقت بر اولاد شود جایز نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . حضور در کلاس درسی که استاد آن، فساد عقیده داشته باشد و در ضمن درس، به طور ضمنی، علیه اسلام تبلیغ می کند، جایز نیست.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که در کشور غیر اسلامی اقامت دارد، واجب است در حدّ قدرت و توان، با مراعات شرایط و مراتب امر به معروف و نهی از منکر، از اسلام دفاع نماید. همچنین واجب است با مراعات شرایط زیر کفّار را به اسلام دعوت نماید: اوّل:حکومت اسلامی به خاطر مصالح مهمتری، دعوت و تبلیغ به اسلام را در بلاد کفر موقتا ممنوع نکرده باشد. دوم:صلاحیّت و اهلیّت و نیز قدرت بر تبلیغ اسلام در مناطق کفر را داشته باشد. سوم:مفسده مهمّی پیش نیاید. و چنانچه تبلیغ اسلام مستلزم دادن قرآن به دست کفّار باشد و امید هدایت آنان وجود داشته باشد، در صورتی که در معرض نجس شدن و هتک و اهانت نباشد و واقعا بخواهند از آن استفاده کنند، مانعی ندارد.
- [آیت الله بهجت] قصد اقامت در دو محل نزدیک به هم در صورتی که یک محل حساب نشود و به حد مسافت شرعی هم نرسد صحیح نیست، مگر اینکه با تعدد محل، اقامت واحده محسوب شود، ولی اگر شخص در یک محل قصد اقامت کند و شبها و قسمت عمده روز را در آن محل که قصد اقامت کرده بماند و برای انجام کاری که در محل دیگر دارد مقداری از روز را به آن محل برود بهطوریکه به اقامت او در محل اول ضرری نزند، و سپس به محل اقامت برگردد مانعی ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] مسافرت به کشورهای غیر اسلامی و اقامت در آنجا جهت تحصیل علوم روز یا تجارت و کسب و کار جایز است، به شرط آن که اطمینان داشته باشد در عقیده و عمل او انحرافی صورت نمیگیرد؛ بنابر این کسی که در آن مکانها اقامت گزیده اگر نسبت به خود یا زن و فرزندانش خوف انحراف داشته باشد، بر او لازم است که به سرزمینی که از خطر انحراف در امان است هجرت نماید.
- [آیت الله اردبیلی] حکم حدّ ترخّص مخصوص وطن است و در مورد محلّی که با قصد ده روز در آنجا اقامت کرده و یا بدون قصد، سی روز در حال تردید در آنجا مانده است، حکم حد ترخّص جاری نیست؛ بنابر این کسی که به قصد مسافرت از محل اقامت خود و یا محلی که سی روز بدون قصد اقامت در آنجا مانده است خارج شود، به محض خارج شدن باید نماز را شکسته بخواند و در حال رفتن به محلی که قصد اقامت ده روز در آنجا را دارد، تا قبل از رسیدن به آن محل، باید نماز را شکسته بخواند.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که در کشور غیر اسلامی اقامت دارد، جایز است با کفّار بر اساس مَنِش انسانی معاشرت داشته باشد و میتواند برای کفّار به شکل اجاره، وکالت و امثال آن کار کند، به شرط آن که عمل او مستلزم انجام حرام یا موجب ضرری یا ذلّتی برای خود او یا سایر مسلمانان و یا کشورهای اسلامی نباشد.
- [آیت الله سیستانی] - اعتکاف از عبادات مستحب میباشد که به واسطه نذر، عهد، قسم و مانند اینها واجب میشود، و اعتکاف شرعی آن است که فرد در مسجد به قصد قربت، توقّف و اقامت کند و احتیاط مستحب آن است که اقامت به قصد انجام اعمال عبادی مانند نماز یا دعا باشد.
- [آیت الله بهجت] اگر مسافر، فقط وقت چهار رکعت نماز را داشت و نیت ظهر کرد و در اثنای نماز نیت اقامت ده روز یا بیشتر نمود، نماز او باطل است؛ پس آن نماز را قطع میکند و شروع به نماز عصر مینماید و بعد قضای ظهر را بهجا میآورد؛ ولی اگر این نیت اقامت با اختیار اوست، احتیاطاً این کار را نکند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] 32 کسانی که می خواهند مدت قابل توجهی در یک محل بمانند مانند طلابی که قصد اقامت چند سال در حوزه علمیه دارند یا مأموران ادارات که مثلاً دو سه سال در یک محل اقامت می کنند در آنجا مسافر محسوب نمی شوند، اقامتگاه آنها حکم وطن دارد و نمازشان در آنجا تمام است، هرچند قصد ده روز نداشته باشند.
- [آیت الله سیستانی] اگر غیر روزه رمضان روزه معیّن دیگری بر انسان واجب باشد ، چنانچه به اجاره یا مانند آن واجب شده باشد ، یا روز سوم از روزهای اعتکاف باشد ، نمیتواند در آن روز مسافرت کند ، و اگر در سفر باشد چنانچه ممکن است باید قصد کند که ده روز در جائی بماند و آن روز را روزه بگیرد ؛ ولی اگر روزه آن روز به نذر واجب شده باشد ظاهر آن است که سفر در آن روز جایز است و قصد اقامت واجب نیست ، هر چند بهتر آن است که تا ناچار نشود مسافرت نکند و اگر در سفر است قصد اقامت نماید . ولی اگر به قسم یا عهد واجب شده باشد بنابر احتیاط واجب مسافرت نرود و اگر در سفر بود قصد اقامت کند .