فرزند
فرزند به معنای بچه و آنکه از دیگری زاده شده است.
فرزند اینجانب قرار است جهت تحصیل چند سال به شهر دیگری برود، آیا به خانه ای که برای استفاده او در آن شهر خریداری می کنم، خمس تعلق می گیرد؟
اگر به گونه ای باشد که عرفاً مورد نیاز او و در شأن اوست، تا زمانی که از آن استفاده می کند خمس ندارد.
اگر به گونه ای باشد که عرفاً مورد نیاز او و در شأن اوست، تا زمانی که از آن استفاده می کند خمس ندارد.
عنوان سوال:
فرزند اینجانب قرار است جهت تحصیل چند سال به شهر دیگری برود، آیا به خانه ای که برای استفاده او در آن شهر خریداری می کنم، خمس تعلق می گیرد؟
پاسخ:
اگر به گونه ای باشد که عرفاً مورد نیاز او و در شأن اوست، تا زمانی که از آن استفاده می کند خمس ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اینجانب با پول خمس داده، خانه مورد نیاز خود را خریداری کردم. اکنون بعد از گذشت دو سال می خواهم خانه بزرگتر خریداری کنم، آیا پس از فروش خانه اول باید خمس قیمت آن را بپردازم؟
- خانه ای را برای استفاده شخصی، از درآمد سال خریداری کردم، ولی فروشنده گفته است 3 ماه بعد خانه را تخلیه می کنم. حال سال خمسی اینجانب رسیده است، ولی هنوز خانه در دست فروشنده است و من نتوانسته ام از آن استفاده کنم، آیا به این خانه خمس تعلّق می گیرد؟
- سال خمسی اینجانب اول فروردین است. در اسفندماه اجناسی خریداری کردم تا در ایّام عید به بستگانم هدیه بدهم، آیا به این اجناس خمس تعلّق می گیرد؟
- کارمندی به شهرستان دیگر منتقل شده است، به همین جهت خانه خود را می فروشد تا در شهر جدید خانه ای خریداری کند، آیا به پول حاصل از فروش خانه اوّل خمس تعلق می گیرد؟
- اینجانب خانه ندارم و فعلا اجاره نشین هستم و عائله مند و کم درآمد هستم و مختصر حقوق و درآمدم را پس انداز کرده ام. ناچار هستم چند سال پس انداز کنم تا بتوانم زمین لازم برای خانه را بخرم یا خانه کوچکی خریداری کنم تا از اجاره نشینی نجات پیدا کنم، آیا به این پس انداز خمس تعلق می گیرد یا نه؟
- آیا به اشیای جزیی، مثل: شیشه عطر، مهر، تسبیح کربلا و جانماز که انسان خریداری کرده و در اثنای سال مورد استفاده قرار نگرفته، خمس تعلّق می گیرد؟
- اینجانب قبل از رسیدن سال خمسی برای فرزندانم که سن آنها کمتر از یازده سال است خانه ای تهیه کرده و به آنها هدیه کرده ام، آیا به این خانه خمس تعلّق می گیرد؟
- شخصی دارای خانه مسکونی است و در بین سال از درآمد خود زمینی خریداری کرده و خانه جدیدی بنا می کند، آیا به این خانه خمس تعلق می گیرد؟
- آیا به زمین زراعتی و باغ که از درآمد سال خریداری شوند، خمس تعلّق می گیرد؟
- اینجانب چند سال پیش حساب خمسی داشتم، ولی به واسطه سهل انگاری چند سالی است که حساب نکرده ام و فعلا سال خمسی ندارم. چند ماه قبل مقداری تلمبه کشاورزی داشتم و آن را فروخته و جهت سکونت خود در قم خانه ای خریداری کردم، آیا به این منزل خمس تعلق می گیرد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر انسان برای فرزند خود، که در شهر دیگری است خانهای خریداری کند، آیا خمس به آن تعلّق میگیرد؟
- [آیت الله بهجت] خانه ای را برای استفاده شخصی از درآمد سال خریداری کردم ولی فروشنده گفته است 3 ماه بعد خانه را تخلیه می کنم. اکنون سال خمسی اینجانب رسیده است و هنوز خانه در دست فروشنده است. آیا به این خانه خمس تعلق می گیرد؟
- [سایر] کسی که جهت تأمین هزینه تحصیل فرزند پول در بانک گذاشته، آیا بعد از یک سال به آن خمس تعلق می گیرد؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی خانه مسکونی خود را با پول مخمّس خریداری کرده است و یا این که خمس خانه را پس از خرید خانه پرداخته است و پس از چند سال، آن را به قیمت بالاتری فروخته است. آیا به مازاد قیمت، خمس تعلّق میگیرد؟ در صورت تعلّق خمس، بلافاصله پس از فروش یا پس از رسیدن سال خمسی؟
- [آیت الله سبحانی] اگر منزلی را که با پولی که خمس به آن تعلق نگرفته خریداری نموده و پس از مدتی بهره برداری بفروشد اگر سال خمسی وی فرا رسد و خانه ای خریداری نکرده باشد آیا باید خمس پول را بپردازد؟
- [آیت الله سبحانی] اگر منزلی را که با پولی که خمس به آن تعلق نگرفته خریداری نموده و پس از مدتی بهره برداری بفروشد اگر سال خمسی وی فرا رسد و خانه ای خریداری نکرده باشد آیا باید خمس پول را بپردازد؟
- [آیت الله سبحانی] اینجانب خانه ام را در وسط سال فروختم با توجه به اینکه خانه مزبور را از ارباح وسط سال گذشته خریده بودم اکنون که می خواهم خانه دیگری را خریداری کنم و هنوز خانه مناسبی پیدا نکرده ام سال خمسی اینجانب فرا می رسد آیا وظیفه حقیر درباره پول موجود به لحاظ خمس چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] این جانب ملک موروثی پدری را فروخته و جهت تحصیل فرزندانم در شهر، منزلی خریداری نموده ام آیا به پول به دست آمده از فروش ملک ارث پدری خمس تعلّق می گیرد؟
- [آیت الله بهجت] کسی که چند ماه از سال در شهر و چند ماه دیگر را در روستا زندگی می کند، اگر یک خانه در شهر و خانه ای دیگر در روستا بخرد، آیا به آن ها خمس تعلق می گیرد؟
- [آیت الله سبحانی] اگر لباسی را خریداری یا هدیه شود ولی در طول سال مورد استفاده قرار نگیرد و آیا بر آن خمس تعلق می گیرد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- انسان می تواند در بین سال هر وقت منفعتی بدستش آید خمس آن را بدهد و جایز است دادن خمس را تا آخر سال تأخیر بیندازد و اگر برای دادن خمس سال شمسی را ملاک شروع قرار دهد مانعی نیست.
- اگر برای زیاد کردن مال یا خریدن ملکی که به آن احتیاج ندارد قرض کند دادن آن قرض از مخارج زندگی که خمس به آن تعلق نمی گیرد حساب نمی شود، ولی اگر مالی را که قرض کرده و چیزی را که از قرض خریده از بین برود ادای قرض جزو مخارج سال حساب می شود و خمس ندارد.
- سرمایه (یعنی هر چه انسان برای کسب درآمد از آن استفاده می کند مثل زمین کشاورزی، گاو و گوسفند، ماشین سواری یا مغازه و خانه برای اجاره دادن) تا مقداری که انسان برای امرار معاش خود به آن نیاز دارد خمس ندارد و لو از درآمد سال خود یا از پولی تهیه شده که اگر باقی بماند، خمس به آن تعلق می گیرد.
- اگر در شهر انسان سید مستحقی نباشد و احتمال هم ندهد که پیدا شود، یا نگهداری خمس تا پیدا شدن مستحق ممکن نباشد، باید خمس را به شهر دیگری ببرد و به مستحق برساند و می تواند مخارج بردن را از خمس بردارد، و اگر خمس از بین برود چنانچه در نگهداری آن کوتاهی کرده باید عوض آن را بدهد و اگر کوتاهی نکرده، چیزی بر او واجب نیست.
- اگر خمس را با مرجع تقلید خود یا وکیل او دستگردان کند و بخواهد در سال بعد بپردازد اگر عین چیزی که خمس به آن تعلق گرفته باقی باشد باید خمس خمس را هم بدهد و در حقیقت 41 آنچه که موجود است به عنوان خمس بدهد مثلاً اگر صد هزار تومان موجود بوده و خمس آن را دستگردان کرده مبلغ بیست و پنج هزار تومان بدهد. و اگر عین چیز متعلق به خمس مصرف شود و از بین برود پرداخت همان مبلغ کافی است و لازم نیست خمس آن را بدهد.
- اگر مالی به ارث به انسان برسد و انسان بداند که مورث خمس بدهکار است مثلاً با حاکم شرع دستگردان کرده و نپرداخته یا مالی را که خمس به آن تعلق گرفته مصرف کرده بدون این که خمس آن را بدهد، این شخص باید بدهی خمسی او را بدهد. اگر آن مال از درآمد همان سال فوت بوده و خمس آن را نداده باید خمس آن را بدهد و اگر از درآمد سال های قبل بوده و خمس آن را به علت این که به خمس اعتقادی نداشته نپرداخته است بر او واجب نیست خمس آن را بدهد هرچند بهتر است خمس آن را بدهد تا متوفی عذاب اخروی نداشته باشد.
- اگر در شهر خودش مستحق پیدا شود، باز هم می تواند خمس را به شهر دیگر ببرد و به مستحق برساند ولی مخارج بردن آن را باید از خودش بدهد و در صورتی که خمس از بین برود اگر چه در نگهداری آن کوتاهی نکرده باشد ضامن است حتی اگر با اذن مجتهد جامع الشرایط باشد بنابه احتیاط واجب در این صورت بلی اگر به وکالت از او قبض کند و یا به وکیل او پرداخت نماید و سپس به شهر دیگر برده شده چنانچه با اذن حاکم شرع بوده ضامن نیست.
- اگر در تمام سال منفعتی نبرد و برای مخارج خود قرض کند نمی تواند از منافع سالهای بعد مقدار قرض خود را کسر نماید. و در این صورت می تواند قرض خود را از ارباح اثناء سال اداء نماید و به آن مقدار، خمس تعلق نمی گیرد.
- فقیری که خرج سال خود و عیالاتش را ندارد، اگر خانه ای دارد که ملک او است و در آن نشسته، یا مال سواری دارد، چنانچه بدون اینها نتواند زندگی کند، اگر چه برای حفظ آبرویش باشد، می تواند زکات بگیرد و همچنین است اثاث خانه و ظرف و لباس تابستانی و زمستانی و چیزهائی که به آنها احتیاج دارد. و فقیری که اینها را ندارد، اگر به اینها احتیاج داشته باشد، می تواند از زکات خریداری نماید.
- کسی که حساب سال نداشته و تا به حال خمس نداده است اگر فردی حقوق بگیر، کارمند یا کارگر است و با دستمزد خود اشیایی فراهم کرده که مطابق شأن و مورد نیاز است خمس ندارد و اگر چیزی تهیه کرده که زائد بر شأن اوست یا جزء مؤونه او محسوب نمی شود باید خمس آن را بدهد. و همچنین اگر چیزی تهیه کرده که می داند پول آن را قبل از خرید یک سال داشته است باید خمس آن را بدهد. واگر درآمد اواز سرمایه ای تهیه می شده که به آن خمس تعلق گرفته و پرداخت نشده مثلاً کارخانه ای داشته و خمس آن را نداده است باید خمس تمام اموال خود را بدهد. 2 معدن
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله جوادی آملی] .تعلّق خمس مانن د زکات نیست که پس از حلول سال، واجب گردد, بلکه با پدید آمدن سود، خمس به آن تعلّق می گیرد, بنابراین اگر کسی تجارت و یا کاری انجام داد و درآمدی به دست آورد، خمس به آن تعلّق میگیرد و می تواند همان زمان خمس آن را بپردازد , نیز می تواند تا پایان سال صبر کرده و هزینههای سال را کسر کند و خمس مانده درآمد را بپردازد. خمس انواع درآمدها
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که نیاز به خانه ملکی دارد آنچه را صرف خرید خانه می کند خمس ندارد، ولی اگر درآمد سالش برای خرید خانه کفایت نکند و مجبور باشد چند سال پس انداز کند تا قادر به تهیه خانه شود پولهایی که سال بر آنها گذشته خمس دارد، اما اگر فی المثل زمین خانه را در اثناء سال اول بخرد و مصالح ساختمانی را در اثناء سال بعد و اجرت بنا را در سال سوم بدهد هیچ کدام خمس ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که نیاز به خانه ملکی دارد آنچه را صرف خرید خانه می کند خمس ندارد، ولی اگر درآمد سالش برای خرید خانه کفایت نکند و مجبور باشد چند سال پس انداز کند تا قادر به تهیه خانه شود پولهایی که سال بر آنها گذشته خمس دارد، اما اگر فی المثل زمین خانه را در اثناء سال اول بخرد و مصالح ساختمانی را در اثناء سال بعد و اجرت بنا را در سال سوم بدهد هیچ کدام خمس ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] 34 هرگاه چیزی جزء مؤونه سال گردد، مانند خانه و فرش و وسایل دیگر، اگر بعداً آن را بفروشند به قیمت آن خمس تعلق نمی گیرد مخصوصاً اگر بخواهند آن را تبدیل به مثل کنند.
- [آیت الله مظاهری] اگر در شهر، حاکم شرع یا وکیل او نباشد باید خمس را به شهر دیگری ببرد و اگر خمس از بین برود چیزی بر او واجب نیست، مگر آنکه در نگهداری آن کوتاهی کرده باشد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر با مطالبه حاکم شرع خُمس را به شهر دیگری ببرد و یا به کسی بدهد که از طرف حاکم شرع وکیل بوده که خُمس را بگیرد و از آن شهر به شهر دیگر ببرد و خُمس از بین برود، لازم نیست دوباره خُمس بدهد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر با اذن حاکم شرع خمس را به شهر دیگر ببرد ، و از بین برود لازم نیست دوباره خمس بدهد و همچنین است اگر به کسی بدهد که از طرف حاکم شرع وکیل بوده که خمس را بگیرد و از آن شهر به شهر دیگر ببرد .
- [آیت الله بروجردی] اگر با اذن حاکم شرع خمس را به شهر دیگر ببرد و از بین برود لازم نیست دوباره خمس بدهد و همچنین است اگر به کسی بدهد که از طرف حاکم شرع وکیل بوده که خمس را بگیرد و از آن شهر به شهر دیگر ببرد.
- [امام خمینی] اگر با اذن حاکم شرع خمس را به شهر دیگر ببرد و از بین برود لازم نیست دوباره خمس بدهد و همچنین است اگر به کسی بدهد که از طرف حاکم شرع وکیل بوده که خمس را بگیرد و از آن شهر به شهر دیگر ببرد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر با اذن حاکم شرع خمس را به شهر دیگر ببرد، و از بین برود لازم نیست دوباره خمس بدهد و همچنین است اگر به کسی بدهد که ازطرف حاکم شرع وکیل بوده که خمس را بگیرد و از آن شهر به شهر دیگرببرد.