افراد
حج افراد از اقسام حج است. از این عنوان در باب حج سخن گفتهاند.
حکم کلی مسأله این است که حفر چاه تحجیر است. و موجب حق اولویّت می شود. ولی اگر پس از تحجیر، زمین را مدتی طولانی مهمل و معطل گذاشتند، حق اولویت ساقط می شود. و دیگران می توانند آن را تصرف و احیا کنند. ولی در این فرض احتیاط این است که با اجازه حاکم شرع باشد. و در فرض سؤال ظاهراً حق اولویت آقایان ساقط شده، و مردمی که زمین را تصرف و احیا کرده اند اگر با اجازه حاکم شرع بوده فعلا مالک هستند. و اگر هم با اجازه نبوده، ولی فعلا مسؤولان مربوطه عمل آنان را امضا کرده و منع نکرده اند، اشکالی وجود ندارد و زمینها ملک احیا کنندگان است.