قرایت
تلاوت قرآن با رعایت قواعد مخصوص آن، یا دانش مربوط به اصول قرائت و اختلافات قاریان را قرائت قرآن می گویند.
اینجانب چندین سال نماز خوانده ام و فعلاً معلوم شده که در اثر جهل به مسأله قرائت حمد و سوره نمازم صحیح نبوده است، آیا باید نمازها را قضا کنم؟
اگر توجه و التفات داشته اید که جاهل به مسأله هستید و در سؤال ویاد گرفتن مسامحه و بی اعتنایی کرده اید، جاهل مقصّر هستید و باید نمازها را که با قرائت غیرصحیح خوانده اید قضا کنید، اما اگر اصلاً التفات به جهل خود نداشته اید و معتقد به صحت نمازها بوده اید جاهل قاصر محسوب می شوید و قضا ندارد.
اگر توجه و التفات داشته اید که جاهل به مسأله هستید و در سؤال ویاد گرفتن مسامحه و بی اعتنایی کرده اید، جاهل مقصّر هستید و باید نمازها را که با قرائت غیرصحیح خوانده اید قضا کنید، اما اگر اصلاً التفات به جهل خود نداشته اید و معتقد به صحت نمازها بوده اید جاهل قاصر محسوب می شوید و قضا ندارد.
عنوان سوال:
اینجانب چندین سال نماز خوانده ام و فعلاً معلوم شده که در اثر جهل به مسأله قرائت حمد و سوره نمازم صحیح نبوده است، آیا باید نمازها را قضا کنم؟
پاسخ:
اگر توجه و التفات داشته اید که جاهل به مسأله هستید و در سؤال ویاد گرفتن مسامحه و بی اعتنایی کرده اید، جاهل مقصّر هستید و باید نمازها را که با قرائت غیرصحیح خوانده اید قضا کنید، اما اگر اصلاً التفات به جهل خود نداشته اید و معتقد به صحت نمازها بوده اید جاهل قاصر محسوب می شوید و قضا ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی چندین سال نماز خوانده و فعلا فهمیده که نمازهایش غلط بوده، آیا لازم است نمازها را قضا کند؟
- شخصی اطلاعی از قرائت نماز نداشته و کسی هم به او نگفته، فعلا فهمیده که نمازش غلط بوده، آیا باید نمازها را قضا کند؟
- تکرار بعضی کلمات حمد و سوره و ذکرهای نماز جایز است یا نه؟
- آیا در نماز ظهر و عصر غیر از حمد و سوره باید ذکرهای نماز را آهسته خواند؟
- در نمازهای واجب که باید بعد از حمد یک سوره تمام بخوانند، آیا صحیح است همان سوره حمد را تکرار کنند؟
- مریضی روی تخت افتاده و قادر به حرکت نبوده و نتوانسته خود را تطهیر کند، و با همان بدن و لباس نجس، با تیمم نمازش را خوانده، آیا فعلا که خوب شده باید آن نمازها را قضا کند؟
- در نماز جماعت، مستحب است بعد از تمام شدن حمد امام، مأموم بگوید (الحمدلله رب العالمین) سؤال این است که آیا در نماز ظهر و عصر که امام حمد را آهسته می خواند، این استحباب وجود دارد؟ و حال این که مأموم وقتی متوجه تمام شدن حمد امام می شود که مشغول سوره شده است؟
- اینجانب در اثر بی توجّهی، لباسهایی از پول خمس نداده خریده ام و با آنها نماز خوانده ام، آیا باید نمازهایم را قضا کنم؟
- اینجانب، از مرجعی تقلید می کردم که به فتوای او نماز با غسل جمعه، صحیح بوده و فعلا از جنابعالی تقلید می کنم که فرمایید با غسل جمعه، بدون وضو، نماز صحیح نیست. اکنون آن نمازهایی که با غسل جمعه خوانده ام، قضا دارد؟
- شخصی مدتی، قبل از وقتِ نماز، برای نماز وضو می گرفته و جاهل به مسأله بوده است، آیا نمازهایی که با آن وضو خوانده صحیح است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] در حمد و سوره نمازها کدام یک از قرائات متداوّل است؟ اگر چنانچه طبق قرائت عاصم و غیر آن که غیر معروف است نماز بخوانیم، آیا اشکال دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] من در چند نمازم بعد از سوره فاتحه (حمد) سوره ی قدر را می خواندم، و بعد از مدتی فهمیدم که سوره را کامل نمی خوانده ام. آیا باید نمازهایم را قضا کنم؟
- [سایر] مدتی بود در رکعت دوم نمازم علاوه بر حمد و توحید یک سوره ی دیگر مثل سوره ی قدر میخواندم آیا نماز من صحیح بوده است؟باتشکر
- [آیت الله سبحانی] آیا قرائت حمد و سوره به قرائت غیرمشهور جایز است؟
- [آیت الله بهجت] اگر در قسمتی از قرائت حمد و سوره ی نماز اخفاتیه، متوجه شویم که داریم حمد و سوره را بلند می خوانیم، چه وظیفه ای داریم؟
- [آیت الله بهجت] منظور از صحت قرائت امام جماعت، صحت قرائت حمد و سوره است یا صحت تمام قسمت های نماز؟
- [سایر] چرا در نماز جماعت مأموم حمد و سوره را قرائت نمی کند؟
- [آیت الله خامنه ای] بلند خواندن قرائت حمد و سوره نماز ظهر روز جمعه چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر مأموم سهواً یا بهخاطر ندانستن مسأله در رکعت اول و دوم حمد و سوره را بخواند، آیا نمازش صحیح است یا باید اعاده و قضا نماید؟
- [آیت الله سیستانی] مرد کدام نمازها را باید با صدای بلند و کدام را آهسته بخواند و ایا این حکم فقط برای قرائت حمد و سوره است یا دیگر واجبات نماز را هم شامل می‌شود ؟ در مورد الله اکبر – تکبیر- بسم الله اول حمد و سوره و تسبیحات اربعه چطور؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر اطمینان داشته باشد که حمد و سوره و اذکار واجب نماز را به صورت صحیح می خواند و بعد متوجه شود که غلط بوده نمازهایی را که خوانده صحیح است و قضا ندارد هرچند احتیاط مستحب آن است که قضا کند. اما اگر احتمال غلط بودن حمد و سوره و سایر اذکار واجب نماز را می داده و سهل انگاری کرده و نماز خوانده و بعد متوجه شده که غلط بوده نمی تواند به نمازهایی که خوانده اکتفا کند. و اگر به جهت لهجه خاصی که دارد نتواند نماز خود را به صورت عربی صحیح بخواند به همان مقدار که قدرت دارد بخواند و صحیح است.
- مستحب است در تمام نمازها در رکعت اول بعد از حمد سوره (انا انزلناه) و در رکعت دوّم سوره قل هوالله احد را بخواند.
- اگر در یک رکعت از نماز آیات، پنج مرتبه حمد و سوره بخواند و در رکعت دیگر یک حمد بخواند و سوره را پنج قسمت کند مانعی ندارد.
- اگر در جائی که باید نماز را بلند خواند عمداً آهسته بخواند یا در جائی که باید آهسته خواند عمداً بلند بخواند نمازش باطل است ولی اگر از روی فراموشی یا ندانستن مسأله باشد صحیح است و اگر در بین خواندن حمد و سوره هم بفهمد اشتباه کرده لازم نیست مقداری را که خوانده دوباره بخواند.
- اگر مأموم سهواً حمد و سوره بخواند، یا خیال کند صدائی را که می شنود صدای امام نیست و حمد و سوره بخواند و بعد بفهمد صدای امام بوده، نمازش صحیح است.
- بر مرد واجب است حمد و سوره نماز صبح و مغرب و عشا را بلند بخواند، و بر مرد و زن واجب است حمد و سوره نماز ظهر و عصر را آهسته بخوانند.
- مأموم باید غیر از حمد و سوره همه چیز نماز را خودش بخواند، ولی اگر رکعت اوّل یا دوّم او رکعت سوّم یا چهارم امام باشد، باید حمد و سوره را بخواند.
- اگر مأموم در رکعت اوّل و دوّم نماز صبح و مغرب و عشا صدای حمد و سوره امام را بشنود، اگرچه کلمات را تشخیص ندهد، نباید حمد و سوره را بخواند و اگر صدای امام را نشنود، مستحبّ است حمد و سوره را بخواند ولی باید آهسته بخواند و چنانچه سهواً بلند بخواند اشکال ندارد.
- اگر به خیال اینکه امام در رکعت اوّل یا دوّم است حمد و سوره نخواند و بعد از رکوع بفهمد که در رکعت سوّم یا چهارم بوده نمازش صحیح است، ولی اگر پیش از رکوع بفهمد باید حمد و سوره را بخواند و اگر وقت ندارد، فقط حمد را بخواند و خود را به امام برساند.
- در نماز جمعه و در نماز ظهر روز جمعه مستحب است در رکعت اول بعد از حمد سوره جمعه و در رکعت دوّم بعد از حمد سوره منافقین بخواند و اگر مشغول یکی از اینها شود بنابر احتیاط واجب نمی تواند آن را رها کند و سوره دیگر بخواند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر به واسطه ندانستن مسأله، چیزی از واجبات نماز را که رکن نیست کم یا زیاد کند، به احتیاط واجب نمازش باطل است، هر چند در ندانستن مسأله معذور باشد ولی چنانچه به واسطه ندانستن مسأله حمد و سوره نماز صبح و مغرب و عشا را آهسته بخواند، یا حمد و سوره نماز ظهر و عصر یا تسبیحات اربعه نمازها را بلند بخواند، یا مسافری که قصد ماندن ده روز در جایی را داشته باشد و به جهت ندانستن مسأله نماز را شکسته بخواند، نمازش صحیح است و نیز چنانچه مسافری به جهت ندانستن اصل شکسته بودنِ نماز مسافر، نماز ظهر یا عصر یا عشا را چهار رکعتی بخواند نمازش صحیح است.
- [آیت الله سبحانی] نماز جمعه دو رکعت است و کیفیت آن مانند نماز صبح است ومستحب است که حمد و سوره با صدای بلند خوانده شود و در رکعت اوّل بعد از حمد سوره جمعه و در رکعت دوم سوره منافقین را قرائت نماید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر به واسطه ندانستن مسأله، چیزی از واجبات نماز را کم یا زیاد کند، نماز باطل است. ولی چنان چه به واسطه ندانستن مسأله، حمد و سوره نماز صبح و مغرب و عشا را آهسته بخواند، یا حمد و سوره نماز ظهر و عصر را بلند بخواند، یا در مسافرت نماز ظهر و عصر و عشا را چهار رکعت بخواند، نمازش صحیح است.
- [آیت الله جوادی آملی] .ترتیب بین حمد و سوره , واجب است و اگر عمداً سوره پیش از حمد خوانده شد , نماز باطل است و اگر سهواً خوانده شد و در بین سوره یا پس از آن، به یادش بیاید, باید بعد از خواندن حمد, به احتیاط واجب, سوره را دوباره بخواند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر ماموم بعد از حمد و سوره امام؛ نیت فرادی کند؛ لازم نیست حمد و سوره را بخواند و اگر پیش از تمام شدن حمد و سوره نیت فرادی نماید بنا بر احتیاط مقداری را که امام خوانده نیز بخواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر مأموم بعد از حمد امام، نیت فرادی کند، لازم نیست حمد را بخواند، ولی اگر پیش از تمام شدن حمد نیت فرادی کند، باید مقداری را که امام نخوانده، بخواند و احتیاط مستحب آن است که قبل از آن، قسمتی را هم که امام خوانده به نیت مردّد بین قرائت واجب نماز یا قرائت قرآن بخواند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر به واسطه ندانستن مسأله؛ از روی تقصیر چیزی از واجبات نماز را کم یا زیاد کند؛ نماز باطل است؛ ولی چنانچه به واسطه ندانستن مسأله حمد و سوره نماز صبح و مغرب و عشا را آهسته بخواند؛ یا حمد و سوره نماز ظهر و عصر را بلند بخواند؛ یا در مسافرت نماز ظهر و عصر و عشا را چهار رکعتی بخواند؛ نمازش صحیح است البته به تفصیلی که در نماز مسافر ذکر می شود.
- [آیت الله خوئی] اگر به واسطة ندانستن مسأله، از روی تقصیر چیزی از واجبات نماز را کم یا زیاد کند، نماز باطل است، ولی چنانچه به واسطة ندانستن مسألة حمد و سورة نماز صبح و مغرب و عشاء را آهسته بخواند، یا حمد و سورة نماز ظهر و عصر را بلند بخواند، یا در مسافرت نماز ظهر و عصر و عشاء را چهار رکعتی بخواند، نمازش صحیح است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر امام ایستاده باشد و مأموم نداند در کدام رکعت است می تواند اقتدا کند و حمد و سوره را به قصد قربت بخواند و نمازش صحیح است، خواه معلوم شود امام در رکعت سوم و چهارم بوده، یا در رکعت اول و دوم، به شرط این که نماز ظهر و عصر باشد که حمد و سوره را امام آهسته می خواند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر مأموم سهوا حمد و سوره را بخواند یا گمان کند صدایی که میشنود صدای امام نیست و حمد و سوره بخواند و بعد بفهمد صدای امام بوده، نماز او صحیح است.