انکار
نفی چیزی و همچنین اظهار ناخوشایندی نسبت به منکر را انکار می‌گویند و از انکار به مفهوم نخست در بابهای طهارت، قضاء و حدود سخن رفته است.
زنی ادّعا می کند شوهر با او بدرفتاری کرده و به او نسبتهای ناروا می دهد ولی برای ادعای خود بیّنه ندارد و شوهر این امر را انکار می کند، آیا زن حق قسم دادن شوهر را دارد؟
در این دعوا زن مدعی محسوب می شود که باید بیّنه اقامه کند و اگر بیّنه نداشت می تواند شوهر را که منکر است قسم دهد و طبق قسم حکم صادر شود. بلی، اگر مورد از موارد تعزیر باشد با قسم ثابت نمی شود و فقط با بیّنه و اقرار ثابت می شود
در این دعوا زن مدعی محسوب می شود که باید بیّنه اقامه کند و اگر بیّنه نداشت می تواند شوهر را که منکر است قسم دهد و طبق قسم حکم صادر شود. بلی، اگر مورد از موارد تعزیر باشد با قسم ثابت نمی شود و فقط با بیّنه و اقرار ثابت می شود
عنوان سوال:
زنی ادّعا می کند شوهر با او بدرفتاری کرده و به او نسبتهای ناروا می دهد ولی برای ادعای خود بیّنه ندارد و شوهر این امر را انکار می کند، آیا زن حق قسم دادن شوهر را دارد؟
پاسخ:
در این دعوا زن مدعی محسوب می شود که باید بیّنه اقامه کند و اگر بیّنه نداشت می تواند شوهر را که منکر است قسم دهد و طبق قسم حکم صادر شود. بلی، اگر مورد از موارد تعزیر باشد با قسم ثابت نمی شود و فقط با بیّنه و اقرار ثابت می شود
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر زن ادعا کند که من مطلقه می باشم، آیا قولش بدون بیّنه، قبول می شود یا نه؟
- اگر زنی به دادگاه خانواده، مراجعه و اظهار کند که از طرف شوهرش تحت فشار و اذیت می باشد و هیچ گونه دلیل و بیّنه شرعی هم نداشته باشد. آیا صرف ادّعا برای صدورِ حکم طلاق کافی است؟
- در فرض فوق، آیا شوهر با فسخ می تواند ادعای خسارت کند و مخارج خود را از زن بگیرد؟
- کسی ادعا می کند فلان زن به عقد او درآمده است، و زن منکر می باشد. برای حلّ دعوی شخص عاقد را احضار کرده اند، او نیز منکر می شود، ولی بعداً می گوید به علت ترس انکار کردم چون ناموس از اهم مسائل است. این زن بعد از مدت دو سال، اگر بخواهد شوهر کند، آیا محتاج به طلاق است؟ در صورتی که مدّعی او را طلاق نمی دهد.
- فردی بچه ای را که سر راه گذاشته بوده اند برمی دارد و بزرگ می کند، بعد از چند سال زن و مردی آمده و اظهار می دارند که کودک بچه آنها بوده است و آن فرد انکار می کند، آیا می توان بدون بینه کودک را گرفته و به زن و مرد مدعی داد؟
- شوهرِ زنی مفقودالاثر شده و زن علم به فوت او پیدا کرده و ازدواج کرده است. بعد از مدتی شوهر اول برگشته، حکم زن چیست؟
- زنی که با اجازه شوهر جهت مردم بطور مزدی قالی بافته، آیا این مزد قالی به شوهر می رسد، یا مال خود زن است؟
- اگر زنی بخواهد طلاق بگیرد، آیا شوهر می تواند شیربهایی را که به پدر زن خود داده، پس بگیرد؟
- شخصی با زنی ازدواج کرده است. بعد از مدتی زن مذکوره به تحریک مادرش سبب قتل شوهر خود را فراهم کرده است. یعنی با حیله و تزویر شوهر خود را به مکانی که قاتل در آنجا بوده است برده، ولی خود زن در قتل شوهر شرکت نکرده، آیا این زن از شوهر مقتول خود ارث و مهریه می برد یا خیر؟
- اگر مردی با زنی ازدواج کند و پسر همان مرد با دختر این زن که از شوهر قبلی است ازدواج کند، آیا صحیح است یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر پس از مرگ شوهر ادعا کند که که زوج با او نزدیکی کرده است. حال با توجه به این که از نظر پزشکی قانونی نمی توان موضوع را مشخص کرد، آیا ادعای زن پذیرفته می شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] زنی حقّ الزّحمه و اجرة المثل کارهایی که در ایّام زناشویی در منزل شوهرش انجام داده را مطالبه کرده، ولی شوهر ادّعا دارد که همسرش کارها را به قصد تبرّع انجام داده است. در فرض مذکور قول کدام یک مقدّم، و بیّنه بر عهده چه کسی است؟
- [آیت الله اردبیلی] 1- آیا در امر قضاوت شاکی و مدعی بایستی ادعای خود را ثابت نماید یا اینکه اصل بر مجرم بودن متهم است مگر اینکه متهم بیگناهی خود را ثابت نماید؟ 2- آیا مجازات کردن متهم منکر به صرف ادعای شاکی و بدون اقامه بینه از طرف مدعی شرعی می¬باشد یا خیر؟
- [آیت الله سبحانی] زنی زنا می کرده و به زن دیگر اطلاع می داده است، آیا بر این زن واجب است که به عنوان (نهی از منکر) به شوهر این زن خبر دهد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی قسم خورده، آیا پدر تنها می‌تواند قسم فرزند را به هم بزند، جدّ و حاکم شرع چطور؟ همچنین آیا شوهر می‌تواند قسم زن را به هم بزند؟
- [آیت الله بهجت] شخصی از دنیا رفته و دارای فرزندی صغیر و زوجه می باشد. زوجه اش بدون دلیل و بیّنه ای ادّعا می کند که از متوفّی طلب کار است، آیا ماترک متوفّی متعلّق به فرزندش می باشد و ادّعای مادر فرزند مسموع است و آیا خرج این فرزند صغیر به عهده ی مادر و یا جدّ مادری می باشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر شوهر مانع قسم خوردن همسرش بشود و یا اینکه زن بدون اجازه شوهرش قسمی بخورد، تکلیف چیست؟
- [آیت الله بهجت] جهیزیه زنی بعد از متارکه ی زندگی، مدتی در منزل شوهر بوده است. حال هنگام تحویل ادّعا می کند مقداری از جهیزیه کم شده است، ولی شوهر می گوید: من به آن دست نزده ام و اگر کم شده خود زن یا اقوام او برده اند. قول کدام یک مقدّم است؟
- [آیت الله سبحانی] شوهر تمام اموال خود را به نام خانم می نماید ولی پس از طلاق ادعا می کند که در واقع به او هبه نکرده بلکه به نحو صوری به نام او کرده است آیا ادعای شوهر پذیرفته می شود و آیا می تواند از هبه خود بازگردد؟
- [آیت الله بهجت] شخصی بچّه ای سر راهی را بزرگ می کند، بعد از مدّتی زن و مردی آمده و اظهار می دارند که کودک بچه ی آن ها بوده است و آن فرد انکار می کند. آیا می توان بدون بیّنه کودک را گرفته و به زن و مرد مدّعی داد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر زن بعد از ازدواج ادعا کند که مرد برادر رضاعی اوست و شوهر انکار کند زن باید ادعای خود را ثابت کند و اگر نتواند ادعای خود را ثابت کند همسر او باقی می ماند ولی در این فرض هم اگر می تواند باید همسر خود را به طلاق خلع راضی کند که او را طلاق دهد.
- اگر سرمایه تلف شود یا ضرر و خسارت به آن وارد شود و مالک ادّعا کند که عامل خیانت کرده یا در حفظ آن کوتاهی و تقصیر نموده یا طبق شرط تعیین شده عمل نکرده است و بینه بر ادّعای خود نداشته باشد و عامل منکر باشد، قول عامل با قسم، مقدم است.
- اگر مالک و عامل در مقدار سرمایه اختلاف و نزاع نمایند و مالک بیّنه ای بر ادّعای خود نداشته باشد قول عامل با قسم مقدم است و در این مسأله فرقی نیست که سرمایه موجود باشد یا تلف شده باشد.
- چنانچه عامل مدّعی شود که از طرف مالک در انجام بعضی از معاملات مجاز بوده و مالک منکر شود و بینه ای نداشته باشند قول مالک با قسم مقدم است و اگر مالک ادّعا کند که عامل را از انجام بعضی معاملات که بدون منع بر عامل جائز است منع کرده و عامل منکر باشد، قول عامل با قسم مقدم است.
- اگر پدر از قسم خوردن فرزند جلوگیری کند، یا شوهر از قسم خوردن زن جلوگیری نماید، قسم آنان صحیح نیست.
- اگر فرزند بدون اجازه پدر و زن بدون اجازه شوهر قسم بخورد، قسم آنان بعید نیست صحیح نباشد لکن نباید احتیاط را ترک کنند.
- اگر بعد از آن که با زنی ازدواج کرد، کسی بگوید آن زن شوهر داشته و زن بگوید نداشتم، چنانچه شرعاً ثابت نشود که زن شوهر داشته، باید حرف زن را قبول کرد. ولی اگر آن کس مورد وثوق باشد بنابر احتیاط واجب آن مرد باید با طلاق از آن زن جدا شود.
- مردی که دو زن دارد، اگر یکی از آن دو زن، فرزند عموی زن دیگر را شیر دهد، زنی که فرزند عموی او شیر خورده، به شوهر خود حرام نمی شود. آداب شیر دادن
- اگر با زنی که می داند عیالش نیست زنا کند، چنانچه زن نداند که آن مرد شوهر او نیست، بنابر احتیاط واجب باید عده نگهدارد.
- اگر زن از شیر یک شوهر چندین بچه را شیر دهد، همه آنان به یکدیگر و به شوهر و به زنی که آنان را شیر داده محرم می شوند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر فرزند با اجازه پدر یا زن با اجازه شوهر قسم بخورد، بعداً پدر یا شوهر نمیتواند قسم فرزند یا زن را به هم بزند، مگر زن به کاری قسم خورده که انجام آن بدون اذن شوهر جایز نیست، در این صورت شوهر می‌تواند در هنگام عمل اجازه انجام آن را ندهد، در نتیجه عمل به قسم لازم نخواهد بود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر پدر از قسم خوردن فرزند جلوگیری کند؛ یا شوهر از قسم خوردن زن جلوگیری نماید؛ قسم آنان صحیح نیست.
- [آیت الله سیستانی] اگر بعد از آنکه انسان با زنی که گفت شوهر ندارم ازدواج کرد ، کسی ادعا کند که آن زن زنِ اوست ، چنانچه شرعاً ثابت نشود که گفته آن کس صحیح است ، نباید حرف او را قبول کرد .
- [آیت الله شبیری زنجانی] قسم فرزند بدون اجازه پدر و قسم زن بدون اجازه شوهر صحیح نیست، بنابراین اگر پدر یا شوهر از قسم خوردن، یا عمل به کاری که به آن قسم خورده میشود، قبل از قسمخوردن نهی کند، قسم صحیح نخواهد بود.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر پدر از قسم خوردن فرزند منع کند، یا شوهر از قسم خوردن زن منع نماید، قسم آنان صحیح نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر پدر از قسم خوردن فرزند جلوگیری کند یا شوهر از قسم خوردن زن جلوگیری نماید قسم انان صحیح نیست
- [آیت الله سیستانی] اگر پدر از قسَم خوردن فرزند جلوگیری کند ، یا شوهر از قسَم خوردن زن جلوگیری نماید ، قسَم آنان صحیح نیست .
- [آیت الله نوری همدانی] اگر پدر از قَسَم خوردن فرزند جلوگیری کند ؛ یا شوهر از قَسَم خوردن زن جلوگیری نماید ، قَسَم آنان صحیح نیست .
- [امام خمینی] اگر پدر از قسم خوردن فرزند جلوگیری کند، یا شوهر از قسم خوردن زن جلوگیری نماید، قسم آنان صحیح نیست.
- [آیت الله بروجردی] اگر پدر از قسم خوردن فرزند جلوگیری کند، یا شوهر از قسم خوردن زن جلوگیری نماید، قسم آنان صحیح نیست.