جنین
جنین مرحله‌ای از رشد در رحم مادر است.از آن در بابهاى مختلفى نظیر طهارت، جهاد، تجارت، رهن، وصیت، نکاح، ظهار، لعان، عتق، تدبیر، اقرار، صید و ذباحه، ارث و دیات سخن گفته‌اند.
رحم خانمی در اثر ضعیف بودن، جنین را نگه نمی دارد، پزشک گفته است: اگر تخمک خانم دیگری، به رحم این زن منتقل شود، رحم تقویت شده و جنین سقط نمی شود. آیا این عمل جایز است؟ و در صورت انجام چنین عملی کودک به چه کسی ملحق می شود؟
به طور کلی استفاده از تخمک زنی غیر از زن انسان به هر جهت که باشد، چه به طور مستقل در خارج رحم با نطفه مرد تلقیح شود و در رحم زن صاحب نطفه قرار گیرد و چه در داخل رحم تلقیح شود، فی نفسه اشکال شرعی ندارد و بچه ملحق به خانمی است که از او متولد شده و شوهر آن خانم هم پدر بچه است. بلی اگر این اعمال مستلزم فعل حرام باشد از این جهت جایز نیست.
به طور کلی استفاده از تخمک زنی غیر از زن انسان به هر جهت که باشد، چه به طور مستقل در خارج رحم با نطفه مرد تلقیح شود و در رحم زن صاحب نطفه قرار گیرد و چه در داخل رحم تلقیح شود، فی نفسه اشکال شرعی ندارد و بچه ملحق به خانمی است که از او متولد شده و شوهر آن خانم هم پدر بچه است. بلی اگر این اعمال مستلزم فعل حرام باشد از این جهت جایز نیست.
عنوان سوال:
رحم خانمی در اثر ضعیف بودن، جنین را نگه نمی دارد، پزشک گفته است: اگر تخمک خانم دیگری، به رحم این زن منتقل شود، رحم تقویت شده و جنین سقط نمی شود. آیا این عمل جایز است؟ و در صورت انجام چنین عملی کودک به چه کسی ملحق می شود؟
پاسخ:
به طور کلی استفاده از تخمک زنی غیر از زن انسان به هر جهت که باشد، چه به طور مستقل در خارج رحم با نطفه مرد تلقیح شود و در رحم زن صاحب نطفه قرار گیرد و چه در داخل رحم تلقیح شود، فی نفسه اشکال شرعی ندارد و بچه ملحق به خانمی است که از او متولد شده و شوهر آن خانم هم پدر بچه است. بلی اگر این اعمال مستلزم فعل حرام باشد از این جهت جایز نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا جایز است تخمدان خانمی را به خانم دیگری که بچه دار نمی شود، منتقل کنند و اگر چنین کردند، بچه ملحق به کدامیک از آنهاست؟
- خانم شوهرداری است که اولاددار نمی شود، به آنها پیشنهاد شده است که از زن و شوهری، با رضایت آنها نطفه و تخمک بگیرند، و در دستگاه بصورت جنین درآورند، و پس از چند روز آنرا توسط پزشک زن در رحم این خانم قرار دهند و پس از رشد و زایمان او را شیر دهد و بزرگش کنند که بچه آنها باشد. آیا اصل این عمل جایز است؟ و آیا بین این بچه و این زن و شوهر احکام فرزندی مترتب می شود؟
- آیا پزشک مسلمان می تواند جنین زن کافری را در صورتی که پدر آن هم کافر باشد، سقط کند؟
- آیا جایز است نطفه ای را که تبدیل به جنین شده، در رحم زنی قرار دهند؟ و در چنین فرضی این زن، مادر محسوب می شود یا نه؟
- اگر تنها راه بارور شدن زن نازا به دلیل مسائل پزشکی، منوط به لقاح آزمایشگاهی باشد، آیا عمل مذکور جایز است یا نه؟ لازم به یادآوری است این روش با گرفتن نطفه مرد و تخمک زن و لقاح در آزمایشگاه و انتقال به رحم زن صورت می گیرد.
- خانمی بیوه و بدون شوهر حمل برداشته و سپس ضمن عمل سقط جنین، زن و جنین شش ماهه اش هردو فوت کرده اند و معلوم نیست که حمل از نکاح بوده است یا از زنا، لطفاً بفرمایید که اولا آیا حکم ولد حلال را دارد یا ولد زنا؟ ضمناً یادآور می شود که زن مدعی نکاح نبوده و در ایام حاملگی خائف بوده است. ثانیاً بر فرض ولد زنا شمردن، آیا بچه های آن زن شرعاً خواهر و برادر آن جنین محسوب می شوند و نسب حاصل می شود یا نه؟ از جهت احکام نکاح و توارث حکم چگونه است؟
- اینجانب سر دفتر می باشم، خانمی مراجعه کرده که با بخشیدن مهریه خود و نفقه در ایام عده، طلاق می خواهد. توضیح اینکه: خانم از دیوان عالی کشور حکم طلاق را دارد. اما شوهر وی به هیچ وجه رضایت نمی دهد، آیا طلاق دادن زن شرعاً جایز است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] تخمکهای زنی ضعیف می باشد و لذا فرزندان ناقص الخلقه ای به دنیا می آورد آیا جایز است تخمک زن دومی را در آزمایشگاه با اسپرم شوهر زن اول لقاح دهند و سپس جنین را به رحم زن اول منتقل نمود؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر زن شوهرداری به علت یائسگی یا غیر آن تخمک گذاری نکند، آیا جایز است تخمکی از زن دوم شوهرش بعد از تلقیح با نطفه شوهر به رحم او منتقل شود؟ و آیا در این مورد تفاوتی هست بین اینکه او یا زن دوم همسر دائم باشند یا موقت؟ 2 کدامیک از دو زن مادر کودک خواهند بود؟ صاحب تخمک یا صاحب رحم؟ 3 آیا این عمل در صورتی که نیاز به تخمک همسر دیگر به خاطر ضعف تخمک زن صاحب رحم باشد به حدّی که در صورت لقاح نطفه شوهر با آن، خوف این وجود داشته باشد که کودک معیوب متولد شود، نیز جایز است؟
- [آیت الله سیستانی] آیا کشت نطفه جایز است بدین معنی که تخمک زن ونطفه مرد را منتقل می کنند وتخمک را در بیرون رحم تلقیح کرده وآنگاه درداخل بدن قرارمی دهند ؟!
- [آیت الله نوری همدانی] عدهای از بیماران زن به علّت اشکال در تخمدانها و یا موارد مربوط به آن قادر به تخمک سازی و یا آزاد نمودن تخمک جهت لقاح نیستند و در نتیجه نازا میباشند، در حالی که رحم آنها اشکالی ندارد و میتوانند جنین نگهداری نمایند آیا همسر این زن میتواند زنی را صیغه کند و تخمکش را با اسپرم خودش ممزوج کند و جنین حاصله را به رحم زن دائمی منتقل کند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] پزشک از خانمی سئوال میکند، حامله هستی زن میگوید: نه در حالی که حامله است با فرض آن که دانستن پزشک از وضعیت این خانم از طریق آزمایشات هم امکان پذیر است لکن به گفته زن اکتفا کرده و آمپولی نوشته که زن سقط جنین نموده، مسئول چه کسی است؟
- [آیت الله نوری همدانی] دکتر متخصص تشخیص داده است؛ نطفه زنی ضعیف است و باید با نطفه زن دیگر تقویت شود تا بچه دار شود آیا این عمل جایز است و اگر بچهای به دنیا بیاید به کدامیک از دو زن ملحق است؟
- [آیت الله سبحانی] شوهرو همسر اسپرم و تخمک دارند ولی رحم قابل نگهداری جنین را ندارد ولذا اسپرم را با تخمک در بیرون تلقیح می کند و در رحم اجنبیه (رحم اجاره ای) قرار می دهند اگر این کار با مقدمات حلال صورت گیرد جایز است؟ و آیا فرزند با این سه نفر(صاحب اسپرم، صاحب تخمک، صاحب رحم) محرم است؟
- [آیت الله اردبیلی] از یک زوج جنینی در آزمایشگاه منعقد و نگهداری می شود. اگر بعد از مدت طولانی و بعد از وفات زوجین صاحب جنین یا یکی از آنها و با اجازه قبلی از آنها، جنین در رحم شخص ثالثی قرار داده شود و در نتیجه کودکی متولد گردد؛ وضعیت ارث این کودک چگونه می باشد؟ آیا اگر وارثان زوج اهدا کننده جنین، ارث را بین خود تقسیم کرده باشند، باید بعد از تولد کودک آزمایشگاهی سهم او را به وی برگردانند؟ این کودک منتسب به کیست؟ به صاحب رحم یا صاحبان جنین؟ وضعیت محرمیت و ازدواج او چگونه است؟ حضانت، ولایت و نفقه کودک چطور؟ آیا فرزندان مزبور حکم فرزندان پیشین والدین صاحب جنین را دارند یا ملحق به فرزندان کسانی می شوند که آنها را حمل کرده اند و یا در صورت پرورش در دستگاه به کودکانی ملحق می شوند که پدر و مادری ندارند؟ اگر قبل از وفات زوجین، جنین در رحم شخص ثالث قرار داده شود و رشد کند اما کودک بعد از وفات صاحب جنین یا صاحبان جنین به دنیا بیاید، آثار وضعی (ارث، انتساب، محرمیت و ازدواج، نفقه، حضان، ولایت و.....) کودک به دنیا آمده چگونه می‌باشد؟ اگر قبل از وفات زوجین، تنها اسپرم و تخمک آنها در آزمایشگاه نگهداری و بعد از مرگ آنها یا یکی از آنها منعقد شود و به رحم شخص دیگر منتقل گردد احکام و آثار وضعی آن چگونه می باشد؟ اگر اسپرم و تخمک یا جنین منعقد شده از یک زوج شرعی نباشد بلکه متعلق به زن و مرد بیگانه ای باشد آثار ذکر شده چگونه می باشد؟ اگر چنین جنینی به جای رحم شخص ثالث در دستگاه رشد یابد و متولد شود موارد فوق چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] پزشک بعد از معاینه در ماههای اول حاملگی به زن گفته است که استمرار بارداری احتمال خطر جانی برای او دارد و در صورتی که حاملگی ادامه پیدا کند، فرزندش ناقص الخلقه متولد خواهد شد و به همین دلیل پزشک دستور سقط جنین داده است، آیا این کار جایز است؟ و آیا سقط جنین قبل از دمیده شدن روح به آن جایز است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] تلقیح اسپرم و تخمک زن و شوهر شرعی در خارج از بدن و جایگزینی آن در رحم همان زن چه حکمی دارد؟ آیا کودک حاصل حلال زاده است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] اگر تخمک زن و اسپرم مرد گرفته و بارور شود و در رحم مصنوعی گذاشته شود و فرزندی از این عمل به دنیا آید، ظاهر آن است که به صاحب تخمک و اسپرم ملحق میگردد و میان او و آن دو همه احکام نَسَب حتّی ارث جاری می‌شود. البته اگر پیش از انجام تلقیح یکی از آن دو از دنیا برود، فرزند از او ارث نمیبرد.
- [آیت الله وحید خراسانی] گرفتن نطفه مردی و گذاشتن ان در رحم مصنوعی و پرورش ان به منظور تولید فرزند جایز است مگر این که متوقف بر انجام کار حرامی باشد که ارتکاب ان کار حرام است و چنانچه از این راه بچه ای به وجود بیاید اگر تخمک زن نباشد ان بچه فرزند صاحب نطفه است و احکام پدر و فرزند بر ان دو جاری می شود ولی مادر ندارد و در صورتی که تخمک زن هم باشد ان زن هم مادر اوست
- [آیت الله سیستانی] اگر زنی با منی غیر شوهر خود تلقیح شود، و آن زن باردار شود و فرزندی به دنیا آورد، در صورتی که این اتفاق اشتباهی رخ داده باشد، بدین معنا که میخواستند او را با منی شوهرش تلقیح کنند، لکن با منی شخص دیگری اشتباه شد، در این فرض بیشک فرزند به صاحب منی ملحق میگردد، و حکم این مسأله مانند وطی به شبهه است. و اگر این تلقیح آگاهانه و عامدانه صورت گرفته باشد، باز بعید نیست که فرزند به صاحب منی ملحق گردد و همه احکام نَسَب حتّی ارث میان آنها ثابت گردد، زیرا آنچه از ارث استثنا شده است، فرزند زنا است و اگرچه عملی که به انعقاد نطفه منجر شده، حرام است، ولی این مسأله حکم زنا را ندارد. همچنین این فرزند در هر دو فرض به مادرش ملحق میگردد و هیچ فرقی میان او و دیگر فرزندانش نیست. در صورتی نیز که زن نطفه شوهر خود را از طریق مساحقه و مانند آن، به رحم زن دیگری منتقل کند و آن زن باردار شود و فرزندی به دنیا آورد، فرزند به صاحب نطفه و زنی که او را به دنیا آورده است، ملحق میگردد، گر چه این عمل حرام است.
- [آیت الله سیستانی] انداختن حَمْل پس از انعقاد نطفه، جایز نیست، مگر اینکه باقی ماندن حمل برای مادر ضرر جانی داشته باشد، یا مستلزم حرج شدیدی باشد که معمولاً تحمل نمیشود، که در این صورت قبل از دمیدن روح و جان گرفتن جنین اسقاط آن جایز است، و بعد از آن مطلقاً جایز نیست. و اگر مادر حمل خود را بیندازد، دیه آن بر مادر واجب است، و باید آن را به پدر یا دیگر ورثهاش بپردازد. و اگر پدر حمل را بیندازد، دیهاش بر او واجب است، و باید آن را به مادر بپردازد. و اگر مباشر اسقاط پزشک باشد دیه بر او واجب است، مگر اینکه وارث ببخشد، هرچند اسقاط جنین به درخواست پدر و مادر باشد. و کافی است در دیه جنین پس از جان گرفتن آن پرداختن پنج هزار و دویست و پنجاه مثقال نقره، اگر جنین پسر باشد، و نصف این مقدار اگر دختر باشد. و بنا بر احتیاط واجب دیه جنینی که در رحم بمیرد نیز همین مقدار است. و اگر جنین جان نداشته باشد در صورتی که نطفه باشد کافی است در دیه آن یکصد و پنج مثقال نقره و اگر خون بسته باشد دویست و ده مثقال، و اگر گوشت باشد سیصد و پانزده مثقال، و اگر استخوان داشته باشد چهارصد و بیست مثقال، و اگر اعضا و جوارحش کامل باشند پانصد و بیست و پنج مثقال. و بنا بر احتیاط واجب فرقی بین پسر و دختر در فرض جان نداشتن نیست.