خواندن قران
تلاوت قرآن با رعایت قواعد مخصوص آن، یا دانش مربوط به اصول قرائت و اختلافات قاریان را قرائت قرآن می گویند.
شخصی قرائت نمازش درست نیست و می تواند آن را تصحیح کند، ولی بجای آن مشغول کارهای مستحبی مثل خواندن قرآن و دعا می شود، آیا صحیح است؟
در فرض سؤال لازم است قرائتش را تصحیح کند و ثواب داشتن عمل مستحبی در وقتی که قدرت بر یادگیری واجب دارد، مشکل است.
در فرض سؤال لازم است قرائتش را تصحیح کند و ثواب داشتن عمل مستحبی در وقتی که قدرت بر یادگیری واجب دارد، مشکل است.
عنوان سوال:
شخصی قرائت نمازش درست نیست و می تواند آن را تصحیح کند، ولی بجای آن مشغول کارهای مستحبی مثل خواندن قرآن و دعا می شود، آیا صحیح است؟
پاسخ:
در فرض سؤال لازم است قرائتش را تصحیح کند و ثواب داشتن عمل مستحبی در وقتی که قدرت بر یادگیری واجب دارد، مشکل است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کسی که قرائت او صحیح نیست چنانچه در تصحیح نکردن قرائت مقصر باشد، تکلیفش نسبت به نماز طواف چیست؟
- اگر در حین نیابت، نایب معذور است و یقین به عذر دارد. ولی می داند در اثنای عمل عذر او بر طرف می شود (مثلاً قرائت نمازش را تصحیح می کند) دراین صورت آیا احرام محقق گردیده؟ و آیا نیابت درست می باشد؟
- شخصی اطلاعی از قرائت نماز نداشته و کسی هم به او نگفته، فعلا فهمیده که نمازش غلط بوده، آیا باید نمازها را قضا کند؟
- کسی که دندانش افتاده یا کشیده و نمی تواند قرائت را درست بخواند آیا لازم است دندان مصنوعی بگذارد تا بتواند نماز را صحیح بخواند؟
- شخصی که قرائت نماز او صحیح نیست. و هر چه تلاش کرده نتوانسته آن را تصحیح کند. در عین حال به نیابت آمده و عمره تمتع را برای منوب عنه انجام داده، و بعد از تقصیر متوجه می شود از معذورین است که نیابتش درست نبوده است. حال تصمیم می گیرد شخص دیگری را برای منوب عنه خود نایب بگیرد. و برای خود حج انجام دهد. با توجه به اینکه حکومت اجازه نمی دهد به مواقیت معروفه برود، اگر از مسجد تنعیم برای عمره تمتع محرم شود. از حجة الاسلام خودش کفایت می کند یا خیر؟ و نیز نایب گرفتن او چه صورت دارد؟
- شخصی خمس نمی دهد و سال خمسی برای خود معین نکرده، آیا با لباسی که می خرد نمازش صحیح است؟
- شخصی وصیت کرده که قرآن او را، به قصد تبرک، همراه او در قبر بگذارند، آیا چنین وصیتی صحیح و لازم العمل است؟
- شخصی برای نماز در مسجد جا گرفته و می رود وضو بگیرد، دیگری جانماز او را کنار زده و جای او مشغول نماز می شود آیا نماز او صحیح است؟
- شخصی آمپول زده و کمی خون آمده که آن را با پنبه برطرف و خشک کرده ولی موقع نماز فراموش کرده آنجا را تطهیر کند، آیا نمازش صحیح است؟
- شخصی برای نماز، قادر بر بلند شدن نیست، ولی ممکن است دیگران او را بلند کنند، یا به وسیله عصا یا دست گرفتن به دیوار بلند شود و گاهی در حال ایستادن و قرائت، بدنش حرکت می کند، مگر اینکه به چیزی تکیه نماید، آیا باید او را بلند کنند و یا تکیه دهد و نماز را ایستاده بخواند و یا می تواند در حال نشسته نمازش را بخواند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] شخصی که تکلیفش نماز نشسته خواندن است، اگر شک کند بین سه و پنج در حالی که مشغول به خواندن تسبیحات است، تکلیف او چیست، آیا نماز او باطل است یا وجه تصحیح ی دارد؟
- [آیت الله سبحانی] آیا می توان در وقت بیکاری، در ساعات اداری، به خواندن قرآن کریم یا روزنامه یا کارهای دیگر مشغول شد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا در هنگام قرائت قرآن باید به آیاتی که تلاوت می شود گوش فرا دهیم و از انجام کارهای دیگر خودداری کنیم (مثلاً نماز خواندن)؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا کسی که نمازش را غلط می خواند، و وقت تصحیح آن را ندارد، می تواند عمره مفرده مستحبّی بجا آورد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی عمدا در واجب غیر رکنی نماز، اخلال ایجاد کند، ولی دوباره آن را تصحیح کند، آیا نمازش صحیح است؟ مثلاً قرائت یا ذکر را عمدا غلط بخواند و دوباره صحیح آن را بگوید و یا این که هنگام قرائت یا ذکر، بدنش را عمدا حرکت دهد و دوباره در حال آرامش بدن بگوید؟
- [آیت الله اردبیلی] در مواردی که تیمّم کردن صحیح است، آیا میتوان برای انجام کارهای مستحبّی (مثل خواندن نماز شب) نیز تیمّم کرد یا این که تیمّم، مخصوص انجام واجبات است؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا میتوانیم در بین حمد یا سوره یا تسبیحات اربعه یا تشهد و یا سلام، به ذکر و دعا و قرائت قرآن مشغول شده، سپس بقیه حمد و... را بخوانیم؟ در صورت صحیح بودن، آیا میتوانیم به فارسی یا زبان دیگری غیر از عربی دعا نموده یا ذکر بگوییم؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا درست است که شخص مسلمان فقط از روی قرآن کاری را انجام دهد، مثل نماز خواندن و وضو گرفتن و کارهای دیگر؟
- [آیت الله سیستانی] آیا خواندن دعا به فارسی در حالت سجده در نماز واجب و مستحبی اشکال ندارد؟
- [آیت الله بهجت] شخصی مشغول کارهای میّت است آیا بر دیگران کارهای میّت واجب است یا نه، و اگر شخصی مشغول کارهای میّت شود و عمل را نیمه کاره رها کند، دیگران چه وظیفه ای دارند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر شک کند که تکبیرة الاحرام را گفته یا نه چنانچه مشغول خواندن چیزی از قرائت یا ذکرهای مستحب قبل از آن مثل استعاذه شده به شک خود اعتنا نکند و اگر چیزی نخوانده باید تکبیر را بگوید.
- اگر سهواً پیش از امام به رکوع رود و طوری باشد که اگر برگردد به چیزی از قرائت امام نمی رسد، به احتیاط واجب باید صبر کند تا امام به او برسد و نمازش صحیح است.
- اگر سهواً پیش از امام به رکوع رود و طوری باشد که اگر سر بردارد به مقداری از قرائت امام می رسد چنانچه سر بردارد و با امام به رکوع رود نمازش صحیح است و اگر عمداً برنگردد و این باعث شود که مقداری از قرائت امام را درک نکند نمازش باطل است و بنابر احتیاط مستحب در هردو رکوع ذکر را بگوید لیکن احتیاط واجب آن است که در رکوع اوّل یک ذکر صغیر بیشتر نگوید.
- خواندن قرآن در نماز، غیر از چهار سوره ای که سجده واجب دارد و در احکام جنابت گفته شد و نیز دعا کردن در نماز اشکال ندارد ولی احتیاط واجب این است که به عربی باشد.
- هرگاه شک کند که آیه یا کلمه ای را درست گفته یا نه اگر به چیزی که بعد از آن است مشغول نشده، بنابر احتیاط واجب باید آن آیه یا کلمه را به طور صحیح بگوید و اگر به چیزی که بعد از آن است مشغول شده چنانچه آن چیز رکن باشد مثل آنکه در رکوع شک کند که فلان کلمه از سوره را درست گفته یا نه باید به شک خود اعتنا نکند و اگر رکن نباشد مثلاً موقع گفتن اَللهُ الصَّمَدْ شک کند که قُل هُوَاللهُ احد را درست گفته یا نه باز هم می تواند به شک خود اعتنا نکند ولی اگر احتیاطاً آن آیه یا کلمه را به طور صحیح بگوید اشکال ندارد و اگر چند مرتبه هم شک کند می تواند چند بار بگوید اما اگر به وسواس برسد و باز هم بگوید بنابر احتیاط واجب باید نمازش را دوباره بخواند.
- گر بداند به اختیار خودش خوابیده و شک کند که بعد از نماز بوده، یا در بین نماز یادش رفته که مشغول نماز است و خوابیده نمازش صحیح است.
- اگر در نماز عمداً بین حرفها یا کلمات فاصله بیاندازد و فاصله به قدری نباشد که صورت نماز از بین برود نمازش باطل نمی شود، و اگر سهواً باشد چنانچه مشغول رکن بعد نشده باشد باید آن حرفها یا کلمات را به طور معمول بخواند و اگر مشغول رکن بعد شده باشد، نمازش صحیح است مگر در تکبیرة الاحرام که اگر فاصله بین کلمات آن به قدری باشد که از صورت تکبیرة الاحرام خارج شود نماز باطل است.
- اگر انسان بدون صیغه خواندن بخواهد برای انجام عملی اجیر شود همین که به عنوان اجاره مشغول آن عمل شود یا خود را در اختیار موجر قرار دهد اجاره صحیح است.
- اگر شک کند عملی را که رکن نیست بجا آورده یا نه چنانچه مشغول کاری که بعد از آن است شده، به شک خود اعتنا نکند; مثلاً موقعی که مشغول خواندن سوره است شک کند که حمد را خوانده یا نه باید به شک خود اعتنا نکند و اگر بعد یادش بیاید که آن را بجا نیاورده در صورتی که مشغول رکن بعد نشده باید بجا آورد و اگر مشغول رکن بعد شده نمازش صحیح است بنابراین اگر مثلاً در قنوت یادش بیاید که حمد را نخوانده باید بخواند و اگر در رکوع یادش بیاید نماز او صحیح است، ولی بنابر احتیاط مستحب دو سجده سهو برای حمد که نخوانده بجا آورد، و اگر واجبی که نخوانده تشهد یا سجده باشد قضای آن را واجب است انجام دهد و بعد از آن دو سجده سهو به جا آورد.
- مستحاضه قلیله بعد از وضو، و مستحاضه کثیره و متوسطه بعد از غسل و وضو، باید فوراً مشغول نماز شود، ولی گفتن اذان و اقامه و خواندن دعاهای قبل از نماز اشکال ندارد و در نماز هم می تواند کارهای مستحب مثل قنوت، و غیر آن را بجا آورد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر بعد از گفتن تکبیرْ الاحرام شک کند که آن را صحیح گفته یا نه، اگر وارد خواندن قرائت نشده احتیاط در اتمام نماز و اعاده آن میباشد ولی اگر مشغول خواندن قرائت شده نماز او صحیح است.
- [آیت الله اردبیلی] مستحب است زن حائض در وقت نماز خود را از خون پاک نماید و پنبه و دستمال را عوض کند و وضو بگیرد و اگر نمیتواند وضو بگیرد، به امید درک ثواب تیمّم نماید و در جای نماز خویش رو به قبله بنشیند و مشغول قرائت قرآن، ذکر، دعا و صلوات شود، اگرچه در غیر این اوقات، خواندن قرآن بر حائض مکروه است.
- [آیت الله اردبیلی] خواندن قرآن در نماز به قصد قرائت قرآن، غیر از چهار سورهای که سجده واجب دارند و در احکام جنابت گفته شد، اشکال ندارد و همچنین دعا کردن در نماز جایز است، اگرچه به فارسی یا زبان دیگر باشد.
- [آیت الله بهجت] قرآن یا دعا خواندن در نماز اشکال ندارد، مگر چهار آیهای که سجده واجب دارند و در مسئله 898 گذشت یا اینکه دعا خواندن بهطوریکه به نظم واجب در قرائت و یا ذکر واجب صدمه بزند و یا نفرین بر مؤمن باشد که در این صورت نماز باطل خواهد بود.
- [آیت الله سیستانی] کسی که حضور نماز جمعه بر او واجب است اگر بجای آن نماز ظهر بخواند ، نمازش صحیح است .
- [امام خمینی] اگر قرائت یا تکبیرات یا قنوتها را فراموش کند و بجا نیاورد، نمازش صحیح است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر قرائت یا تکبیرها یا قنوتها را فراموش کند و بجا نیاورد، نمازش صحیح است.
- [آیت الله بهجت] اگر قرائت یا تکبیرها یا قنوتها را فراموش کند و بهجا نیاورد نمازش صحیح است.
- [آیت الله سیستانی] خواندن قرآن در نماز غیر از چهار آیهای که سجده واجب دارد ، و دعا کردن در نماز اشکال ندارد . ولی احتیاط مستحب آن است که به غیر عربی دعا نکند . (و حکم چهار آیهای که سجده واجب دارد در احکام قرائت مسأله (970) گفته شد) .
- [آیت الله مظاهری] اختلاف در قرائت که قرّاء گفتهاند صحیح نیست و نماز باید بر طبق قرآن خوانده شود.