تبدیل
تبدیل یعنی تغییر دادن و عوض کردن یک چیز با چیز دیگر.
ج. در قسمتی از این قبرستان، آثار و علائم قبور، کاملاً پیدا و نمایان است؛ ولی مرده‌ای در آن جا دفن نمیشود و قرار است که دولت این قسمت را به فضای سبز یا فضای آموزشی تبدیل کند و فعلاً محل توپ بازی بچه‌ها است و در آن آشغال هم ریخته میشود. آیا در این بخش میتوان مسجد ساخت؟
اگر احتمال داده میشود که جنازه‌ای در آن قبور باشد که پوسیده نشده و شکلش به هم نخورده، در صورتی که ساختن مسجد مستلزم نبش آن قبور باشد، ساختن مسجد جایز نیست.
اگر احتمال داده میشود که جنازه‌ای در آن قبور باشد که پوسیده نشده و شکلش به هم نخورده، در صورتی که ساختن مسجد مستلزم نبش آن قبور باشد، ساختن مسجد جایز نیست.
عنوان سوال:
ج. در قسمتی از این قبرستان، آثار و علائم قبور، کاملاً پیدا و نمایان است؛ ولی مرده‌ای در آن جا دفن نمیشود و قرار است که دولت این قسمت را به فضای سبز یا فضای آموزشی تبدیل کند و فعلاً محل توپ بازی بچه‌ها است و در آن آشغال هم ریخته میشود. آیا در این بخش میتوان مسجد ساخت؟
پاسخ:
اگر احتمال داده میشود که جنازه‌ای در آن قبور باشد که پوسیده نشده و شکلش به هم نخورده، در صورتی که ساختن مسجد مستلزم نبش آن قبور باشد، ساختن مسجد جایز نیست.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله جوادی آملی] همچنانکه در سؤال اول گفته شد در اثر احداث سه باب مدرسه قبرستان مذکور به دو بخش تقسیم شده است، در قسمتی از این قبرستان آثار و علائمی قبور پیدا و نمایان است ولی مُردهای در آن دفن نمیشود این قسمت نیز قرار است توسط دولت به پارک یا فضای آموزشی تبدیل و تغییر شود و همچنین در آن آشغال میریزند و بچه‌ها توپ بازی میکنند آیا شرعاً در این قسمت میتوان مسجد بنا کرد یا نه؟ آیا در این قسمت برای ایجاد ساختمان مسجد میتوان نبش قبر کرد یا نه؟ در صورت منفی بودن جواب سؤال اخیر تکلیف ما چیست و چه باید کرد لطفاً حُکم خدا را بیان و مرقوم فرمایید.
- [آیت الله علوی گرگانی] همچنانکه در سئوال بالا گفته شد در اثر احداث سه باب مدرسه قبرستان مذکور به دو بخش تقسیم شده است، در قسمتی آثار و علائم قبور کاملاپیدا است ولی مرده‌ای آنجا دفن نمیشود، این قسمت قرار است توسط دولت به پارک و یا فضای آموزشی تبدیل شود آیا در این قسمت میتوان مسجد بنا کرد؟
- [آیت الله جوادی آملی] یک) در وسط قبرستان مخروبهای، سه باب مدرسه ساخته شده و آن را به دو بخش تقسیم کرده است. در بخشی از قبرستان حدود صد سال است که مرده‌ای دفن نشده است و نشانی از قبور احتمالی در آن وجود ندارد آیا میتوان در این قسمت، مسجد بنا کرد؟ دو) هنگام پی کند برای ساخت مسجد در قبرستان مخروبه، استخوانهای میت مؤمن از زیر خاک بیرون آمد، اکنون تکلیف چیست؟ سه) چنانکه در سؤال نخست گفته شد، این قبرستان به دو بخش تقسیم شده است؛ در قسمتی که آثار و نشانههای قبور نمایان است ولی اکنون مرده‌ای در آن دفن نمیشود، قرار است پارک یا فضای آموزشی یا مسجد ساخته شود آیا میتوان برای ساخت مسجد نبش قبر کرد؟ پاسخ یک: الف) در قسمتی که در آن قبور مسلمین است، نمیشود مسجد ساخت. ب) در قسمتی که در آن آثار، قبر وجود ندارد و جدا از قبرستان محسوب میشود، ساختن مسجد، جایز است. پاسخ دو: الف) آنچه از بدنِ مؤمن در هنگام کندن زمین، ظاهر شد، باید دفن شود. ب) اگر نشانه قبرستان بودنِ زمین، معلوم شد، نمیتوان در آن مسجد ساخت. ج) اگر زمین قبرستان متروک باشد، به طوری که در آن مرده دفن نمیشود، ساختن نمازخانه، جایز است. پاسخ سه:
- [آیت الله جوادی آملی] در منطقهی ما قبرستان مخروبه ای وجود دارد که فعلاً در آن هیچ مرده‌ای دفن نمیشود و سندی و مدرکی راجع به اینکه این قبرستان وقف است یا ملک شخصی و یا مراتع است در دسترس نیست، ولی نظر اهالی قاطبه اینست که این قبرستان از زمینهای مراتع عمومی میباشد، دولت وقت در وسط این قبرستان سه باب مدرسه احداث کرده است و بنا بر این قبرستان عملاً به دو بخش تقسیم شده است و همچنین در نظر دارد که بقیهی قبرستان ساختمانهای آموزشی دیگر و فضای سبز احداث کند و محلهی ما از لحاظ مسجد در مضیقه میباشد و چند مسجد کوچک دارد که آن‌ها هم در طرح خیابان کشی و غیره دولت قرار دارند ولی در محل زمین مناسبی به جز این قبرستان که در وسط محله قرار دارد، در دسترسی اهالی وجود ندارد و اهالی میخواهند در این قبرستان مسجد بنا کنند، در قسمتی که برای این کار در نظر گرفته شده است در حدود صد سال است که هیچ مُردهای دفن نشده و آثار و علائمی از قبور احتمالی وجود ندارد و جوانان در آن قسمت فوتبال بازی میکنند و برخی از اهالی در آن آشغال میریزند آیا در این قسمت قبرستان شرعاً میتوان مسجد بنا کرد یا نه؟ لطفاً در این باره حکم خدا را مرقوم و بیان فرمایید.
- [آیت الله جوادی آملی] در منطقهی ما قبرستان مخروبه ای وجود دارد که فعلاً در آن هیچ مرده‌ای دفن نمیشود و سندی و مدرکی راجع به اینکه این قبرستان وقف است یا ملک شخصی و یا مراتع است در دسترس نیست، ولی نظر اهالی قاطبه اینست که این قبرستان از زمینهای مراتع عمومی میباشد، دولت وقت در وسط این قبرستان سه باب مدرسه احداث کرده است و بنا بر این قبرستان عملاً به دو بخش تقسیم شده است و همچنین در نظر دارد که بقیهی قبرستان ساختمانهای آموزشی دیگر و فضای سبز احداث کند و محلهی ما از لحاظ مسجد در مضیقه میباشد و چند مسجد کوچک دارد که آن‌ها هم در طرح خیابان کشی و غیره دولت قرار دارند ولی در محل زمین مناسبی به جز این قبرستان که در وسط محله قرار دارد، در دسترسی اهالی وجود ندارد و اهالی میخواهند در این قبرستان مسجد بنا کنند، در قسمتی که برای این کار در نظر گرفته شده است در حدود صد سال است که هیچ مُردهای دفن نشده و آثار و علائمی از قبور احتمالی وجود ندارد و جوانان در آن قسمت فوتبال بازی میکنند و برخی از اهالی در آن آشغال میریزند آیا در این قسمت قبرستان شرعاً میتوان مسجد بنا کرد یا نه؟ لطفاً در این باره حکم خدا را مرقوم و بیان فرمایید.
- [آیت الله علوی گرگانی] در منطقه ما قبرستان مخروبهای وجود دارد که فعلادر آن هیچ مرده‌ای دفن نمیشود و سندی و مدرکی راجع به این که وقف یا ملک شخصی است یا مرتع باشد در دسترس نیست، ولی نظر اهالی قاطبه، این است که قبرستان از اراضی مراتع میباشد، دولت وقت در وسط این قبرستان سه باب مدرسه احداث نموده است، بنابراین قبرستان عملابه دو بخش تقسیم شده و نیز در نظر دارد که در بقیّه طرح خیابان کشی قرار گیرد و این زمین از نظر موقعیّت برای اهالی بسیار مهمّ است، زیرا در وسط محلّه واقع شده است و هیچ اثر دفن جدیدی و یا آثار و علائمی از قبور احتمالی وجود ندارد و جوانان در آن قسمت، فوتبال بازی میکنند و برخی از مردم در آنجا زباله و موادّ زائد خود را میریزند، آیا از نظر شرعی، میتوان در این قبرستان قدیمی متروکه، مسجد ساخت یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] قبرستان قدیمی که سالهاست هیچ میّتی در آن دفن نگردیده، مدفن عدّه زیادی از بزرگان می باشد و از سوی دیگر با توجّه به مخروبه بودن آن، محلّ مناسبی برای گرد آمدن افراد خلافکارگردیده است. با توجّه به لزوم زیباسازی شهر با تبدیل این منطقه به فضای سبز و یا مرکز فرهنگی عام المنفعه، به گونه ای که به هیچ یک از قبور مؤمنین در این قبرستان بی احترامی نشود در این رابطه نظر مبارک را ابلاغ فرمایید.
- [آیت الله علوی گرگانی] قبرستان سیّد حسین واقع در شهرستان شوشتر که قبلاخارج از شهر بوده و هم اکنون به علّت ساخت و ساز منازل مسکونی دفن اموات در آن ممنوع گشته هیئت امناء قصد دارد که در تکّه زمینی در اطراف بقعه که در آن قبور قدیمی و فرسوده بوده و چند سال پیش توسط یک دستگاه لودر شهرداری بطور کامل مسطّح شده است (و این زمین وقفیّت آن نه برای هیئت امناء و نه برای اداره اوقاف شهرستان محرز نیست) جهت اقامه نماز جماعت و فعالیتهای مذهبی مسجدی بنا کند آیا ساخت مسجد در زمین مذکور جایز است ضمنااگر هیئت امناء اقدام به ساخت مسجد نکنند زمین مذکور از طرف شهرداری تبدیل به فضای سبز میشود و منطقه بدون مسجد میماند؟
- [آیت الله خامنه ای] از قبرهایی که سی سال از تاریخ آن‌ها میگذرد، میتوان جهت تدفین مجدد استفاده نمود؟ در این صورت آیا کسب رضایت خانوادهی متوفی قبلی لازم است؟ ج) در صورت اطمینان به اینکه بدون متوفی در قبر تبدیل به خاک شده و چیزی از اعضای او باقی نمانده است، تدفین مجدد بلامانع است و کسب رضایت منوط به مالکیت قبر است. س: احداث قبور دو یا چند طبقه در نقاط بکر این قبرستان از نظر شرعی چه حکمی دارد؟ ج) مانع ندارد. س: در صورت مکانیابی در قبرستان، چنانچه به قبوری برخورد شود که ضمن نداشتن آثار و علائم ظاهر، صاحب قبر و تاریخ تدفین آن نیز مشخص نباشد، لکن فقط استخوانهای اموات موجود باشد، آیا میتواند از آن به عنوان قبر جدید استفاده نمود?
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
مسئله مرتبط یافت نشد