نماز میت
نماز میت پس از مراسم غسل و کفن کردن میّت، بر جنازه او نماز مخصوصی خوانده میشود که نماز میّت نام دارد.
وکیل مورد اعتمادی شخصی را برای خواندن نماز میّت اجیر نموده؛ ولی بعدا معلوم میشود که نماز خوانده نشده است. در این صورت کدام یک از وکیل یا اجیر ضامن هستند؟
اگر وکیل، مقصّر نباشد، ضامن نیست و اجیر، ضامن است و خواندن نماز بر عهده اوست.
اگر وکیل، مقصّر نباشد، ضامن نیست و اجیر، ضامن است و خواندن نماز بر عهده اوست.
عنوان سوال:
وکیل مورد اعتمادی شخصی را برای خواندن نماز میّت اجیر نموده؛ ولی بعدا معلوم میشود که نماز خوانده نشده است. در این صورت کدام یک از وکیل یا اجیر ضامن هستند؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- بعد از خواندن نماز میّت معلوم میشود که نماز میّت به صورت اشتباه و غلط خوانده شده است. آیا خواندن نماز مجدّد لازم است یا نه؟ و نحوه آن چه طور است؟
- با توجه به این که بسیاری از نمازهای استیجاری، از باب احتیاط خوانده میشود، آیا کسی که برای خواندن نماز میّت اجیر شده، میتواند این نمازها را به جماعت و در حالی که مأموم است، بخواند؟
- نماز میّتی که بدون اجازه ولیّ میّت خوانده میشود، اما بعدا ولیّ میّت میگوید که راضی هستم، کافی است یا باید نماز را دوباره بخوانند؟
- اگر زنی اجیر شود تا نمازهای قضا شده میّت مرد را بخواند، نمازهای صبح و مغرب و عشا را بلند بخواند یا آهسته؟ و اگر مردی برای خواندن نماز میّت زن اجیر شود، چگونه بخواند؟
- در جایی شاهد خواندن نماز میّت هستیم و نماز طوری خوانده میشود که به فتوای مرجع تقلید ما باطل است؛ اما به اعتقاد نماز گزار و بر طبق فتوای مرجع تقلیدش این نماز صحیح است. آیا در این صورت ما باید نماز میّت را دوباره بخوانیم یا لازم نیست؟
- اگر پسر بزرگ میّت، قصد خواندن نمازهای میّت را نداشته باشد، آیا وظیفهای متوجه دیگر اولاد میّت میشود یا نه؟
- آیا خواندن دعاهایی که به هنگام طواف خوانده میشود، واجب است یا مستحب؟
- در جایی که نماز میّت به صورت جماعت خوانده میشود، آیا میتوان در بین نماز به این جماعت ملحق شد؟ و در صورت جایز بودن، آیا باید از امام، در اذکار نماز تبعیت کرد یا خیر؟
- شخصی میداند که با انجام دادن وضو، مقدار کمی از نمازش در خارج وقت خوانده میشود، با این حال، تیمّم مقدّم میشود یا وضو؟
- شخصی در نماز ظهر شک میکند و بعد از سلام نماز، به جای خواندن نماز احتیاط، از روی فراموشی مشغول نماز عصر میشود. اگر در بین نماز عصر به یاد آورد که نماز احتیاط را نخوانده است، وظیفه او چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی از طرف میّت نماز آیات خوانده و بعد از تقسیم سوره توحید از جهت ندانستن مسئله بعد از هر رکوع سمع اللّه لمن حمده گفته و بعد بقیه سوره را خوانده و بعد از خواندن نمازها متلفت شده که اشتباه کرده حالا نمیداند که چه مقدار نماز بوده و اسم شخصهائی که اجیر شده هم از یادش رفته آیا نیاز به نماز قضا دارد یا احتیاج نیست؟
- [آیت الله بهجت] شخصی روی یک تالار دو متری (پله) و میّت روی زمین بوده و نماز را بر میّت خوانده، آیا باید نماز اعاده شود یا صحیح است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] خواندن نماز میّت بر جنازه شخصی که اقدام به خودکشی کرده است چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] شخصی در فاصله ی 5 الی 6 متری میّت، نماز میّت را خوانده است، آیا نماز صحیح بوده است؟ و فاصله بین نمازگزار و میّت چه مقدار باید باشد؟
- [آیت الله بروجردی] شخصی وصیّت نموده که مبلغ معیّنی برای استنابت حج برای او بدهند، وصی شخصی را به کمتر از آن مبلغ اجیر نموده، تکلیف وصی نسبت به زاید آن چیست؟
- [آیت الله بهجت] شخصی بر میتی نماز خوانده ولی مشخص نکرده که بر این میّت "قربة الی اللّه " نماز می خواند، آیا نمازش صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] شخصی در یکی از روستاهای شهرستانی به عنوان این که مُلاّ است نماز میّت می خواند. ولی به تازگی برایش شبهه ای پیش آمده است، زیرا پای او یک وجب کوتاه است. آیا می تواند نماز میّت بخواند؟ حدود 20 سال با جماعت، نماز میّت خوانده است. نمازهایی که خوانده، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی معتقد بود که وقت تنگ است و با تیمّم نماز خوانده است و بعد از خواندن نماز پی برده که وقت برای وضو ساختن داشته است آیانمازی که خوانده صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] خواندن آیة الکرسی در نماز وحشت و بر سر قبر میّت تا کجا خوانده شود؟ تا "هم فیها خالدون" یا تا: "و هو العلی العظیم"؟
- [آیت الله بهجت] شخصی وضوی نیابتی را اشتباه انجام داده تکلیف نمازهای خوانده شده ی او چیست؟ آیا نایب ضامن است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر میّت را عمدا یا از روی فراموشی یا به جهت عذری بدون نماز دفن کنند یا بعد از دفن معلوم شود نمازی که بر او خوانده شده باطل بوده است، واجب است تا وقتی که جسد او از هم نپاشیده با شرطهایی که برای نماز میّت گفته شد، به قبر او نماز بخوانند؛ ولی چنانچه پس از دفن معلوم شود که به هنگام نماز سر میّت به طرف چپ نمازگزار و پای او به سمت راست وی بوده، نماز خواندن بر قبر او واجب نیست.
- کسی که برای نماز اجیر شده، باید طبق وظیفه خود عمل کند، ولی اگر کیفیّت مخصوصی برای خواندن نماز شرط شده باشد و به نظر اجیر آن کیفیّت موجب بطلان نماز نباشد، باید بر طبق آن عمل کند.
- مرد برای زن و زن برای مرد میتواند اجیر شود و در بلند خواندن و آهسته خواندن نماز، باید به تکلیف خود عمل نماید.
- نمازگزار باید مقابل میّت بایستد، ولی اگر نماز به جماعت خوانده شود و صف جماعت از دو طرف میّت بگذرد، نماز کسانی که مقابل میّت نیستند، اشکال ندارد.
- اگر انسان از طریق معقولی گمان کند شخصی قصد هجوم به جان یا مال و یا ناموس وی را دارد و در مقام دفاع و با رعایت مراتب آن، خسارتی به مهاجم برساند و بعد معلوم شود اشتباه کرده، گناهکار نیست، ولی ضامن خسارتی که وارد نموده میباشد.
- اگر میّت وصیّت کرده باشد که برای نماز و روزه او اجیر بگیرند، بعد از آن که اجیر نماز و روزه او را به نحو صحیح بجا آورد، بر پسر بزرگتر چیزی واجب نیست.
- اگر مقداری از مال میّت در دست وصی تلف شود، چنانچه در نگهداری آن کوتاهی کرده و یا تعدّی نموده باشد مثلاً میّت وصیّت کرده باشد که فلان مقدار به فقرای فلان شهر بده و او مال را به شهر دیگر برده و در راه از بین رفته باشد ضامن است و اگر کوتاهی نکرده و تعدّی هم ننموده باشد، ضامن نیست.
- اگر اجیر پیش از تمام کردن نمازهای میّت بمیرد و خودش نیز نماز قضا داشته باشد، باید از مال او برای نمازهایی که اجیر بوده، شخص دیگری را اجیر نمایند و اگر چیزی زیاد آمد، در صورتی که وصیّت کرده باشد و ورثه اجازه بدهند، برای تمام نمازهای او اجیر بگیرند و اگر اجازه ندهند، ثلث آن را به مصرف نماز خود او برسانند.
- کسی که برای نماز قضای میّت اجیر شده، باید یا مجتهد باشد یا مسائل مورد ابتلای نماز را از روی تقلید به نحو صحیح بداند.
- موکِّل یعنی کسی که دیگری را وکیل میکند و نیز کسی که وکیل میشود، باید بالغ و عاقل باشند و از روی قصد و اختیار اقدام کنند، ولی بچّه ممیّز اگر فقط در خواندن صیغه وکیل شده باشد و صیغه را با شرایط آن بخواند، صیغهای که خوانده صحیح است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] قضای نمازهای میت باید به ترتیب خوانده شود و اگر ترتیب آنها را نمیدانند باید با اجیر شرط کنند به قدری نماز بخواند که ترتیب به عمل آید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] زن و مرد تا اطمینان نکنند که وکیل آنها صیغه را خوانده است، یا به دلیل معتبری همچون گفتار دو شاهد عادل ثابت نشده باشد که صیغه خوانده شده، نمیتوانند به احکام زناشویی عمل کنند، مثلاً به یکدیگر نگاه محرمانه نمایند و گمان به این که وکیل صیغه را خوانده است کفایت نمیکند و اگر وکیل بگوید صیغه را خواندهام، بنا بر احتیاط واجب تا از گفته وی به خواندن صیغه اطمینان حاصل نشود، گفته وکیل کفایت نمیکند و اگر اطمینان شخصی یا نوعی حاصل شود که وکیل عقد را خوانده و شک داشته باشیم که درست خوانده یا خیر، عقد خوانده شده شرعاً صحیح به شمار میآید.
- [آیت الله سیستانی] اگر میّت را عمداً یا از روی فراموشی یا به جهت عذری بدون نماز دفن کنند ، یا بعد از دفن معلوم شود نمازی که بر او خوانده شده باطل بوده است ، جایز نیست برای نماز خواندن بر او قبرش را نبش کنند ، ولی مانعی ندارد که تا وقتی جسد او از هم نپاشیده رجأً با شرطهائی که برای نماز میّت گفته شد بر قبرش نماز بخوانند . دستور نماز میّت
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] مرد برای زن و زن برای مرد می تواند اجیر شود و در بلند خواندن و آهسته خواندن نماز باید اجیر به تکلیف خود عمل نماید.
- [آیت الله خوئی] مرد برای زن و زن برای مرد میتواند اجیر شود، و در بلند خواندن و آهسته خواندن نماز باید اجیر به تکلیف خود عمل نماید.
- [آیت الله سیستانی] مرد برای زن، و زن برای مرد میتواند اجیر شود، و در بلند خواندن و آهسته خواندن نماز را باید اجیر به تکلیف خود عمل نماید.
- [آیت الله سبحانی] کسی که برای نماز قضای میت اجیر شده، باید مسائل نماز را بداند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر میت را عمداً یا از روی فراموشی یا به جهت عذری بدون نماز دفن کنند ، یا بعد از دفن معلوم شود ، نمازی که بر او خوانده شده باطل بوده است ، تا وقتی جسد او از هم نپاشیده ، واجب است با شرطهائی که برای نماز میت گفته شد ، به قبرش نماز بخوانند . دستور نماز میت
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه میت را عمداً یا از روی فراموشی یا به جهت عذری بدون نماز دفن کنند، یا بعد از دفن معلوم شود نمازی که بر او خوانده شده باطل بوده است، واجب است با همان ترتیب به قبرش نماز بخوانند.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی را که عذری دارد ومثلاً با تیمّم یا نشسته نماز میخواند، نمیشود برای نمازهای میّت اجیر کرد، اگرچه نماز میّت هم همانطور قضا شده باشد.