امام جماعت
امام جماعت به معنی پیش نمازاست واز آن در باب صلاة، سخن رفته است. ومهم‌ترین مباحث آن عبارت است از:
در صورت احساس کسالت امام جماعت، پس از خواندن دو رکعت نماز عید و قبل از ایراد خطبه، حکم چیست؟
نماز عیدِ خوانده شده صحیح است.
نماز عیدِ خوانده شده صحیح است.
عنوان سوال:
در صورت احساس کسالت امام جماعت، پس از خواندن دو رکعت نماز عید و قبل از ایراد خطبه، حکم چیست؟
پاسخ:
نماز عیدِ خوانده شده صحیح است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا خواندن دو خطبه پس از نماز جماعت عید فطر و قربان، جزء نماز عید است؟ و چنانچه امام جماعت خطبه را قبل از نماز عید بخواند، آیا نماز عید صحیح است؟
- اگر دیر به نماز عید برسم و در رکعت دوم به جماعت ملحق شوم آیا باید برای رکعت دوم قیام نمایم و آن را خودم بخوانم؟ آیا میتوانم در رکوع رکعت دوم به جماعت نماز عید ملحق شوم یا امکان ندارد؟
- دو نفر وارد بر نماز جماعت میشوند. یکی از آنها به رکعت سوم امام جماعت میرسد و نفر دوم به رکعت چهارم. بعد از اتمام نماز جماعت، نفر اول بقیه نماز خود را میخواند و تمام میکند؛ ولی هنوز یک رکعت از نماز نفر دوم باقی مانده است. آیا در این موقع، نفر اول میتواند نماز دیگر خود را به نفر دوم اقتدا کند که در این صورت نفر دوم در یک نماز هم مأموم باشد و هم امام جماعت؟
- اگر در مسجد، در حالی که امام جماعت در حال خواندن نماز جماعت است، عدهای عمدا نماز فرادی بخوانند، آیا نمازشان اشکال دارد؟
- اگر امام جماعت در بعضی از افعال نماز اشتباه کند (مثل این که در رکعت اول نماز، قنوت بخواند یا در نماز چهار رکعتی، بعد از رکعت سوم تشهد بخواند یا سلام بدهد)، مأموم در این موقعیت، چه وظیفهای دارد؟
- برای امام و مأموم، در رکعت سوم و چهارم نماز، خواندن حمد بهتر است یا تسبیحات اربعه؟ در نماز انفرادی کدام یک بهتر است؟
- مأموم موقعی به نماز جماعت میرسد که امام جماعت در حال خواندن تشهد آخر نماز است. در این حال، اقتدا میکند و مینشیند تا ثواب جماعت را درک کند. سؤال این است که آیا به صورت معمولی بنشیند یا به حالت تجافی؟ و تشهد را با امام بخواند یا ساکت باشد؟ و موقع سلام دادن امام چه کند؟
- آیا جایز است که مأموم، به همراه امام جماعت حمد و سوره خود را در رکعت اول و دوم نماز بخواند؟
- کسی که وارد نماز جماعت می‌شود و اقتدا میکند، ولی نمیفهمد که رکعت اول و دوم است یا رکعت سوم و چهارم، نسبت به خواندن حمد و سوره چه وظیفهای دارد؟
- اگر امام جماعت، سهوا رکنی از نماز را اضافه یا کم کند، مثلاً در یک رکعت دو رکوع کند یا اصلاً رکوع نکند، نماز و وظیفه مأموم، چه صورتی پیدا میکند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] خواندن و بجا آوردن نماز قضا یا نماز مستحبی از سوی شخص در هنگام خواندن خطبه های نماز جمعه توسط امام جمعه چه حکمی دارد؟ آیا دارای ایراد می باشد؟
- [آیت الله جوادی آملی] امام جماعت مشغول خواندن نماز مغرب بود و در رکعت سوم مأمومی به او اقتدا کرد. امام به اشتباه چهار رکعت خواند و پس از اتمام نماز فهمید که چهار رکعت خوانده است، حکم نماز امام و مأموم چیست؟
- [آیت الله جوادی آملی] امام جماعت مشغول خواندن نماز مغرب بود و در رکعت سوم مأمومی به او اقتدا کرد. امام به اشتباه چهار رکعت خواند و پس از اتمام نماز، فهمید که چهار رکعت خوانده است. حکم نماز امام و مأموم چیست؟
- [آیت الله سبحانی] آیا خواندن نماز مستحبی یا احتیاط ظهر یا قضاء هنگام ایراد خطبه یا پس از پایان خطبه ها در فاصله بین خطبه ها و برگزاری نماز جمعه توسط ماًموم جایز است؟
- [آیت الله سیستانی] خواندن نماز عید فطر به جماعت چه صورتی دارد ؟
- [آیت الله بهجت] امام جماعت تا چند نوبت می تواند نماز یومیّه و نماز عید را به جماعت بخواند؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا جایز است امام جماعت در یک زمان عهده دار امامت دو نماز (دو نماز عید یا هر نمازی) گردد؟
- [آیت الله بهجت] اگر امام جماعت برای نماز عید فطر، اقامه بگوید، نماز او و سایر نمازگزاران چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر امام جماعت برای خواندن رکعت سوم از حالت تشهّد بلند شد و در قیام متوجه شد که نمازش شکسته بوده، ولی به خواندن نماز ادامه داد تا این که چهار رکعت را کامل خواند، حکم نماز او و نماز مأمومین چیست؟ اگر عده ای از مأمومین می دانستند که نماز امام شکسته بود و عده ای نمی دانستند، تکلیفشان فرق می کند؟
- [آیت الله بهجت] آیا واجب است خطبه های نماز جمعه با قصد قربت، ایراد شوند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر امام جماعت در شماره رکعتهای نماز شک کند، مثلاً شک کند که سه رکعت خوانده یا چهار رکعت، چنانچه مأموم یقین یا گمان داشته باشد که چهار رکعت خوانده و به امام بفهماند که چهار رکعت خوانده است، امام باید نماز را تمام کند و خواندن نماز احتیاط لازم نیست و نیز اگر امام یقین یا گمان داشته باشد که چند رکعت خوانده است و مأموم در شماره رکعتهای نماز شک کند، نباید به شک خود اعتنا نماید و این حکم در افعال نماز، مثل تعداد سجدهها نیز جاری است.
- نماز عید فطر و قربان در زمان حضور امام علیهالسلام واجب است و باید به جماعت خوانده شود و در زمان ما که امام علیهالسلام غایب است، مستحب است و میتوان آن را به جماعت یا فرادی خواند.
- در تمام نمازهای واجب و مستحب، پیش از رکوع رکعت دوم، مستحب است قنوت بخوانند و در نماز (وتر) با آن که یک رکعت میباشد، خواندن قنوت پیش از رکوع مستحب است و نماز جمعه در هر رکعت یک قنوت دارد و نماز آیات پنج قنوت و نماز عید فطر و قربان در رکعت اوّل پنج قنوت و در رکعت دوم چهار قنوت دارد.
- مستحب است نمازگزار قنوت را بلند بخواند، ولی برای کسی که نماز را به جماعت میخواند، اگر امام جماعت صدای او را بشنود، بلند خواندن قنوت مستحب نیست.
- نماز جمعه مانند نماز صبح دو رکعت است و مستحب مؤکّد است در رکعت اوّل پس از حمد (سوره جمعه) و در رکعت دوم پس از حمد (سوره منافقین) خوانده شود و نیز در رکعت اوّل پیش از رفتن به رکوع یک قنوت و در رکعت دوم پس از بلند شدن از رکوع یک قنوت بخوانند و هم‌چنین واجب است امام جمعه پیش از شروع در نماز به تفصیلی که گفته می‌شود دو خطبه بخواند.
- نماز عید فطر و قربان و هم‌چنین نماز استسقاء که برای آمدن باران میخوانند را در زمان غیبت امام علیهالسلام می‌شود با جماعت خواند، امّا نمازهای مستحبّی را نمیشود با جماعت خواند.
- خواندن نماز عید در زیر سقف کراهت دارد.
- اگر هنگامی برسد که امام مشغول خواندن تشهّد آخر نماز است، چنانچه بخواهد به ثواب جماعت برسد، باید بعد از نیّت و گفتن تکبیرةالاحرام بنشیند و تشهّد را به قصد قربت مطلقه و به تبعیّت از امام بخواند، ولی سلام را نگوید و صبر کند تا امام سلام نماز را بدهد، بعد بایستد و بدون آن که دوباره نیّت کند و تکبیر بگوید، حمد و سوره را بخواند و آن را رکعت اوّل نماز خود حساب کند.
- در نماز جمعه علاوه بر شرایطی که برای صحّت نماز گفته شده است، پنج شرط دیگر نیز وجود دارد: 1 نماز جمعه باید به جماعت خوانده شود. 2 حداقل تعداد نمازگزاران با امام جمعه باید پنج نفر مرد عاقل و بالغ و بنابر احتیاط غیر مسافر باشند. 3 امام جمعه قبل از نماز دو خطبه بخواند. 4 بین دو محلّی که نماز جمعه برگزار می‌شود، حداقل یک فرسخ شرعی فاصله باشد. 5 امام جمعه واجد شرایط باشد.
- اگر هنگامی که امام در رکوع است، اقتدا کند و به رکوع امام برسد، اگرچه ذکر امام تمام شده باشد، نماز او به نحو جماعت صحیح است و یک رکعت حساب می‌شود؛ امّا اگر به مقدار رکوع خم شود و به رکوع امام نرسد، نماز او فرادی می‌شود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] واجب است امام جمعه شخصاً ودر حال ایستاده به ایراد خطبه بپردازد .واگر نتواند خطبه هارا در حال ایستاده بخواند ، باید دیگری به ایراد خطبه بپردازد وامامت نماز را هم به عُهْده گیرد . واگرهیچ کس برای ایراد خطبه ها درحال ایستاده پیدا نشود ، نماز جمعه ساقط ونماز ظهر واجب است .
- [آیت الله نوری همدانی] نماز جمعه دارای دو خُطْبه است که مانند اصل نماز واجب بوده و باید توسّط امام جمعه ایراد شود ، بدون این دو خطبه نماز جمعه محقق نمی شود .
- [آیت الله سبحانی] نماز جمعه دارای دو خطبه است که مانند اصل نماز واجب است، و باید هر دو خطبه توسط امام جمعه ایراد شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] در زمان غایب بودن امام علیه السلام بنابر احتیاط مستحب بعد از نماز عید فطر و قربان در جماعت دو خطبه بخوانند و بهتر است که در خطبه عید فطر احکام زکات فطره و در خطبه عید قربان احکام قربانی را بگویند
- [آیت الله سیستانی] در زمان غایب بودن امام علیه السلام، اگر نماز عید فطر و قربان به جماعت خوانده شود، احتیاط لازم آن است که بعد از آن دو خطبه بخواند. و بهتر است که در خطبه عید فطر احکام زکات فطره، و در خطبه عید قربان احکام قربانی را بگوید.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] در زمان غائب بودن امام (ع) مستحب است بعد از نماز عید فطر و قربان دو خطبه بخوانند. و بهتر است که در خطبه عید فطر احکام زکاه فطره و در خطبه عید قربان احکام قربانی را بگویند.
- [آیت الله بروجردی] در زمان غائب بودن امام مستحب است بعد از نماز عید فطر و قربان دو خطبه بخوانند و بهتر است که در خطبة عید فطر احکام زکات فطره و در خطبة عید قربان احکام قربانی را بگویند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] در زمان غایب بودن امام علیهالسلام ، مستحب است بعد از نماز عید فطر و قربان، دو خطبه بخوانند و بهتر است که در خطبه عید فطر احکام زکات فطره و در خطبه عید قربان احکام قربانی را بگویند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . در زمان غایب بودن امام علیه السلام مستحب است بعد از نماز عید فطر و قربان دو خطبه بخوانند. و بهتر آن است که در خطبه عید فطر احکام زکات فطره و در خطبه عید قربان احکام قربانی را بگویند.
- [آیت الله خوئی] در زمان غائب بودن امام (علیه السلام) مستحب است بعد از نماز عید فطر و قربان دو خطبه بخواند و بهتر است که در خطبه عید فطر احکام زکات فطره و در خطبة عید قربان احکام قربانی را بگویند.