زمان وجوب
زمان وجوب به معنی زمان فعلیت یافتن حکم وجوب در حق مکلف است.
اگر زارع یا دامدار، قبل یا بعد از زمان وجوب زکات و قبل از پرداخت آن بمیرد، تکلیف ورثه او درباره پرداخت زکات چیست؟
اگر زارع یا دامدار، پس از تعلّق وجوب زکات بمیرد، واجب است زکات از ترکه او پرداخت شود و اگر پیش از تعلّق وجوب زکات بمیرد، ترکه او از جمله اعیان زکوی به ورثه او منتقل میشود و هر یک از ورثه که سهمش از اعیان زکوی به حدّ نصاب برسد و دارای سایر شرایط پرداخت زکات باشد، واجب است زکات بدهد.
اگر زارع یا دامدار، پس از تعلّق وجوب زکات بمیرد، واجب است زکات از ترکه او پرداخت شود و اگر پیش از تعلّق وجوب زکات بمیرد، ترکه او از جمله اعیان زکوی به ورثه او منتقل میشود و هر یک از ورثه که سهمش از اعیان زکوی به حدّ نصاب برسد و دارای سایر شرایط پرداخت زکات باشد، واجب است زکات بدهد.
عنوان سوال:
اگر زارع یا دامدار، قبل یا بعد از زمان وجوب زکات و قبل از پرداخت آن بمیرد، تکلیف ورثه او درباره پرداخت زکات چیست؟
پاسخ:
اگر زارع یا دامدار، پس از تعلّق وجوب زکات بمیرد، واجب است زکات از ترکه او پرداخت شود و اگر پیش از تعلّق وجوب زکات بمیرد، ترکه او از جمله اعیان زکوی به ورثه او منتقل میشود و هر یک از ورثه که سهمش از اعیان زکوی به حدّ نصاب برسد و دارای سایر شرایط پرداخت زکات باشد، واجب است زکات بدهد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا سکههای بهار آزادی مشمول زکات میگردد؟ و آیا پس از پرداخت زکات، پرداخت خمس نیز واجب است؟
- آیا در وجوب پرداخت خمس یا زکات، غنی بودن پرداخت کننده خمس و زکات شرط است یا نه؟
- اگر زمان وجوب پرداخت زکات یا خمس، مقارن با ایّام حج شود، چنانچه با پرداخت زکات یا خمس از استطاعت برای حج خارج شود، رفتن به حج مقدّم میشود یا پرداخت زکات و خمس؟
- کسی که برای عمره یا حجّ مستحبّی مبلغی را برای ثبت نام پرداخت کرده و پس از یک سال یا بیشتر از دنیا رفته است، آیا پرداخت خمس بر ورثه او واجب است؟
- آیا مالی که زکات آن پرداخت شده است، امکان دارد که دوباره مشمول پرداخت زکات شود یا خیر؟
- آیا راه چارهای برای زارعی که زکات خود را پرداخت نکرده و مقدار زیادی زکات بدهکار است و فعلاً هم توانایی پرداخت آن را ندارد، وجود دارد؟
- اگر کسی مقیّد به پرداخت خمس نباشد و بمیرد، آیا به پول و املاک او خمس تعلّق میگیرد؟ اگر خمس تعلّق میگیرد، از چه چیز باید پرداخت شود؟
- در صورتی که مسلمانی در یک کشور غیر اسلامی بمیرد و بستگان او هیچ هزینهای برای انتقال جسد به کشور اسلامی نداشته باشند آیا بر مسلمانان واجب است که هزینه انتقال جسد را پرداخت کنند؟
- آیا تصرّف در مالی که متعلّق زکات واقع شده و هنوز زکاتش پرداخت نشده، جایز است؟
- آیا زکات فطره را باید یک جا پرداخت کرد یا میتوان مقداری از آن را در روز عید فطر و مقداری را نیز بعدا پرداخت نمود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا دامدار می تواند بدون اجازه شریکش زکات حیوان را بدهد؟
- [آیت الله سیستانی] آیا دامدار می تواند بدون اجازه شریکش زکات حیوان را بدهد؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا دامدار می تواند بدون اجازه شریکش زکات حیوان را بدهد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چنانچه قاتل قبل از پرداخت دیه مقتول فوت کند تکلیف ورثه چیست؟ در صورت کم بودن ماترک میت آیا بر ورثه واجب است که دیه را از مال خود بپردازند؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر شخصی نذر کند که مقدار معینی صدقه بدهد، چنانچه پیش از دادن صدقه بمیرد تکلیف ورثه چیست؟
- [آیت الله بهجت] زمین هایی است که بین زارع و ارباب مورد مشاجره است. دادگاه به نفع ارباب حکم داده است، ولی زارع آن را قبول نمی کند و مدت 6 سال است بدون این که اجاره ای پرداخت کند، مشغول کشاورزی است. آیا به این زمین ها زکات تعلق می گیرد؟ در صورت تعلق زکات، پرداخت آن بر عهده چه کسی است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه زارع زراعت نکند، تکلیف چیست؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر میزبان،زکات فطریه ی میهمان را بر عهده خود بداند ومیهمان طبق نظر مرجع تقلیدش،خود را موظّف به پرداخت فطریه بداند، تکلیف چیست؟
- [سایر] فلسفه پرداخت زکات فطریه و دلایل وجوب آن چیست؟
- [آیت الله بهجت] اگر میزبان زکات فطریه ی میهمان را بر عهده ی خودش بداند و میهمان طبق نظر مرجع تقلیدش، خود را موظّف به پرداخت فطریه بداند، تکلیف چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر بعد از قرارداد مزارعه، مالک یا زارع بمیرد، مزارعه به هم نمیخورد و وارثها به جای آنان هستند؛ ولی اگر زارع بمیرد و شرط کرده باشند که خود زارع زراعت را انجام دهد، مزارعه به هم میخورد و چنانچه زراعت نمایان شده باشد، باید سهم او را به ورثه او بدهند و از حقوق دیگری هم که زارع داشته ورثه او ارث میبرند و اگر ضرر به مالک نمیخورد، میتوانند مالک را مجبور کنند که زراعت تا هنگام رسیدن در زمین باقی بماند.
- اگر کسی که بدهکار است، بمیرد و گندم، جو، خرما یا انگور داشته باشد که هنوز زکات آن واجب نشده و پیش از آن که زکات اینها واجب شود، ورثه قرض او را از مال دیگری بدهند، چنانچه سهم هر یک از ورثه به حد نصاب برسد، باید زکات بدهد و اگر پیش از آن که زکات اینها واجب شود، قرض او را ندهند، چنانچه مجموع مال میّت فقط به اندازه بدهی او و یا کمتر از آن باشد، واجب نیست زکات اینها را بدهند و اگر مال میّت بیشتر از بدهی او باشد، باید بدهی او را نسبت به جمیع مال محاسبه کنند و نسبت آن با مال هر چه باشد به همان اندازه از اجناسی که مورد زکات است کسر کنند، سپس سهم هر یک از ورثه از مال زکوی به اندازه نصاب برسد، زکات بر او واجب میشود.
- اگر قرارداد مزارعه همزمان یا کمی پیش از زمان وجوب زکات باشد و سهم هر یک از مالک و زارع به حدّ نصاب برسد، باید هر کدام زکات سهم خود را بپردازند، ولی اگر زمان قرارداد پس از وقت وجوب زکات باشد، زکات زراعت بر عهده صاحب بذر است.
- اگر فقیر بدهکار بمیرد و اموال کافی برای پرداخت بدهکاری خود نداشته باشد و یا این که طلبکار نتواند طلب خود را از او وصول نماید مانند این که ورثه طلب او را نپردازند طلبکار میتواند طلبی را که از او دارد بابت زکات حساب کند.
- اگر مالک بمیرد، معامله مساقات به هم نمیخورد و ورثه او به جای او هستند.
- اگر عاریه دهنده بمیرد، عاریه گیرنده باید چیزی را که عاریه گرفته به ورثه او بدهد.
- اگر کسی که بدهکار است، بمیرد و مالی داشته باشد که زکات آن در حال زنده بودن او واجب شده بوده، باید اوّل تمام زکات را از مالی که زکات آن واجب شده بدهند و بعد قرض او را ادا نمایند.
- اگر شخصی گندم، جو، خرما یا انگور را بخرد و بداند که فروشنده زکات آن را داده یا شک کند که فروشنده زکات آن را داده یا نه، چیزی بر او واجب نیست و اگر بداند که زکات آن را نداده، معامله صحیح است و احتیاج به اجازه حاکم شرع ندارد، خصوصا اگر بداند که فروشنده به هنگام فروش، پرداخت زکات آن را از مال دیگر خود به عهده گرفته است؛ ولی چنانچه بعدا بفهمد که فروشنده زکات را پرداخت نکرده است، بر او واجب است که زکات را بپردازد و میتواند پس از آن به فروشنده مراجعه کرده و آن را از وی مطالبه کند.
- اگر مخارج ازدواج پسر بر پدر واجب باشد، پدر نمیتواند مخارج ازدواج او را از زکات مال خود بدهد و همچنین اگر مخارج ازدواج پدر بر پسر واجب باشد، پسر نمیتواند مخارج ازدواج او را از زکات مال خود بپردازد و در غیر این صورت پرداخت مخارج ازدواج از زکات جایز است.
- سیّد میتواند صدقات واجب یا مستحب خود را به سیّد یا غیر سیّد بدهد و غیر سیّد میتواند صدقه مستحب خود را به سیّد بپردازد، ولی نمیتواند صدقه واجب خود نظیر زکات مال و زکات فطره را به سیّد بدهد، و چنانچه پرداخت کفّارات و ردّ مظالم بر غیر سیّد واجب شود، بنابر احتیاط واجب نمیتواند آن را به سیّد بدهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر بعد از قرارداد مزارعه مالک یا زارع بمیرد؛ مزارعه به هم نمی خورد و وارثشان به جای آنان است؛ ولی اگر زارع بمیرد و قرارداد کرده باشند که خود زارع زراعت را انجام دهد؛ مزارعه به هم می خورد و چنانچه زراعت نمایان شده باشد باید سهم او را به ورثه اش بدهند و حقوق دیگری هم که زارع داشته ورثه او؛ ارث می برند؛ ولی نمی توانند مالک را مجبور کنند که زراعت در زمین او باقی بماند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر بعد از قرارداد مُزارَعَه ، مالک یا زارع بمیرد ، مُزارَعَه بهم نمی خورد و وارثشان بجای آنان است ، ولی اگر زارع بمیرد و شرط کرده باشند که خود زارع زراعت را انجام دهد ، مُزارَعَه به هم می خورد و چنانچه زراعت نمایان شده باشد ، باید سهم او را به ورثه اش بدهند و حقوق دیگری هم که زارع داشته ، ورثة او وارث می برند ، و چون مُزارَعَه بهم خورده است نمی توانند مالک را مجبور کنند که زراعت در زمین باقی بماند .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر بعد از قرار داد مزارعه، مالک یا زارع بمیرد، مزارعه به هم نمی خورد و وارثشان به جای آنان است، ولی اگر زارع بمیرد و شرط کرده باشند که خود زارع زراعت را انجام دهد، مزارعه به هم می خورد و چنان چه زراعت نمایان شده باشد باید سهم او را به ورثه اش بدهد و حقوق دیگری هم که زارع داشته، ورثه او ارث می برند ولی نمی توانند مالک را مجبور کنند که زراعت در زمین باقی بماند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر مالک بعد از واجب شدن زکات بمیرد باید زکات را از مال او بدهند، ولی اگر قبل از واجب شدن زکات بمیرد زکات بر عهده ورثه است، یعنی سهم هر کدام به اندازه نصاب رسد باید زکات خود را بدهد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر بعد از آن که زکات گندم و جو و خرما و انگور واجب شد مالک آن بمیرد باید مقدار زکات را از مال او بدهند ولی اگر پیش از واجب شدن زکات بمیرد هر یک از ورثه که سهمش به اندازه نصاب است، باید زکات سهم خود را بدهد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر بعد از آنکه زکات گندم و جو و خرما و انگور واجب شد مالک آن بمیرد، باید مقدار زکات را از مال او بدهند. ولی اگر پیش از واجب شدن زکات بمیرد، هر یک از ورثه که سهم او باندازه نصاب است، باید زکات سهم خود را بدهد.
- [آیت الله سبحانی] اگر بعد از آنکه زکات گندم و جو و خرما و انگور واجب شد مالک آن بمیرد، باید مقدار زکات را از مال او بدهند. ولی اگر پیش از واجب شدن زکات بمیرد، هر یک از ورثه که سهم او به اندازه نصاب است، باید زکات سهم خود را بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر بعد از آن که زکات گندم و جو و خرما و انگور واجب شد مالک آن بمیرد، باید مقدار زکات را از مال او بدهند. ولی اگر پیش از واجب شدن زکات بمیرد، هر یک از ورثه که سهم او به اندازه نصاب است، باید زکات سهم خود را بدهد.
- [آیت الله سیستانی] اگر بعد از آنکه زکات گندم و جو و خرما و انگور واجب شد ، مالک آن بمیرد ، باید مقدار زکات را از مال او بدهند ، ولی اگر پیش از واجب شدن زکات بمیرد ، هر یک از ورثه که سهم او به اندازه نصاب است ، باید زکات سهم خود را بدهد .
- [آیت الله بروجردی] اگر بعد از آن که زکات گندم و جو و خرما و انگور واجب شد مالک آن بمیرد، باید مقدار زکات را از مال او بدهند، ولی اگر پیش از واجب شدن زکات بمیرد، هر یک از ورثه که سهم او به اندازهی نصاب است باید زکات سهم خود را بدهد.