غروب افتاب
غروب، یعنی پنهان شدن خورشید از افق در سمت مغرب .
آیا فطریه میهمانی که قبل از غروب آفتاب در شب عید فطر وارد شده، ولی غذای خود را به همراه خود آورده است، بر صاحب خانه واجب است یا خیر؟
در فرض سؤال، احتیاط واجب آن است که هم میزبان فطریه میهمان را بپردازد و هم خود میهمان فطریه خودش را بدهد، مگر این که میهمان قصد داشته باشد که مدتی در پیش میزبان بماند، به طوری که عرفا جزء عائله او محسوب شود که در این صورت فطریه میهمان بر عهده میزبان است.
در فرض سؤال، احتیاط واجب آن است که هم میزبان فطریه میهمان را بپردازد و هم خود میهمان فطریه خودش را بدهد، مگر این که میهمان قصد داشته باشد که مدتی در پیش میزبان بماند، به طوری که عرفا جزء عائله او محسوب شود که در این صورت فطریه میهمان بر عهده میزبان است.
عنوان سوال:
آیا فطریه میهمانی که قبل از غروب آفتاب در شب عید فطر وارد شده، ولی غذای خود را به همراه خود آورده است، بر صاحب خانه واجب است یا خیر؟
پاسخ:
در فرض سؤال، احتیاط واجب آن است که هم میزبان فطریه میهمان را بپردازد و هم خود میهمان فطریه خودش را بدهد، مگر این که میهمان قصد داشته باشد که مدتی در پیش میزبان بماند، به طوری که عرفا جزء عائله او محسوب شود که در این صورت فطریه میهمان بر عهده میزبان است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- میهمانی که در شب عید فطر و قبل از غروب آفتاب خانه میزبان خود را ترک میکند و پس از مغرب دوباره به خانه میزبان باز میگردد، فطریهاش برعهده خودش است یا میزبانش؟
- در شب عید فطر، قبل از غروب، سیّدی به عنوان میهمان بر غیر سیّد وارد می‌شود یا غیر سیّدی بر سیّد وارد می‌شود. در این دو صورت، آیا میتوان فطریه میهمان را که برعهده صاحب خانه است به سیّد فقیر داد یا باید به غیر سیّد داده شود؟
- کسی که قبل از غروب شب عید فطر از دنیا برود، زکات عیال او که به هنگام غروب، نان خور او حساب نمیشوند، برعهده کیست؟
- شخصی شب عید فطر، زکات فطره را کنار گذاشته است؛ ولی همسرش در همان شب یا در روز عید، فطریه را (بدون این که بداند زکات فطره است) برداشته و خرج کرده است. اکنون تکلیف چیست؟ آیا دوباره باید فطریه را جدا کند و به مستحق بدهد؟ در موقع دادن، نیّت ادا کند یا قضا؟
- در روز عید مبارک فطر اگر مهمان باشیم شرایط فطریه به چه صورت خواهد بود؟ آیا صاحبخانه باید فطریه را بدهد یا نه؟
- آیا فطریه کارگرانی که غذایشان را در کارخانه میخورند و یا سربازانی که در پادگان غذا میخورند و یا کارمندان و کارگرانی که اداره یا مؤسسهای به آنها غذا میدهد و شب عید فطر نیز در آن محل غذا میخورند، به عهده کارخانه یا پادگان یا اداره و مؤسسه است یا برعهده خودشان؟ حکم کارگر و خادم و راننده خانه در فرض قبلی چیست؟
- آیا زکات فطره را باید یک جا پرداخت کرد یا میتوان مقداری از آن را در روز عید فطر و مقداری را نیز بعدا پرداخت نمود؟
- اگر کسی به عنوان مهمانی وارد خانهای شود و در آن جا شام صرف کند، کسی نمیگوید که این مهمان با خوردن یک شام در منزل میزبان، جزء عائله او شده است و در عرف مردم، فقط اطلاق مهمان بر این فرد می‌شود نه عائله. پس چگونه است که با ورود مهمان، قبل از غروب شب عید فطر بر میزبان، مهمان را جزء عائله میزبان محسوب میکنیم و میگوییم زکات فطره مهمان برعهده میزبان است، در حالی که عائله محسوب شدن مهمان، بر خلاف فهم عرفی است؟
- در روز عید سعید فطر، کمیته امداد به طور وسیعی اقدام به جمع آوری فطریه از افراد میکند تا به دست مستحقین برساند. آیا کسانی که فطریه خود را این گونه میپردازند و خودشان مستقیما به دست فقیر نمیرسانند، بریء الذمّه میشوند یا خیر؟
- شرط واجب شدن زکات فطره، غنی بودن است. به چه کسی غنی گفته می‌شود؟ کسی که در یک سال گذشته غنی بوده و یا در یک سال آینده غنی خواهد بود یا کسی که در سال خمسی خود غنی است، ولو این که عید فطر در وسط سال خمسی او واقع شده باشد یا کسی که در سال جاری شمسی یا سال جاری قمری غنی محسوب می‌شود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی چند ساعت قبل از غروب آفتاب شب عید فطر به میهمانی میرود لکن برای فرار از فطره که به عهده میزبان است نزدیک غروب از منزل خارج شده و بعد از اذان میآید آیا با این حیله فطره را از صاحب خانه ساقط میکند یا خیر؟
- [سایر] میهمانی که بعد از اذان مغرب شب عید فطر به خانه انسان بیاید، تکلیف فطره اش چه می شود؟
- [آیت الله نوری همدانی] فطریه مهمانی که بعد از ظهر و یا هنگام غروب عید فطر وارد منزل ما می‌شود به عهده کیست؟
- [آیت الله خامنه ای] میهمانی که فقط شب عید فطر به خانه انسان بیاید، تکلیف فطره اش چه می شود؟ ج) فطره او بر عهده صاحب خانه نیست. س: اگر میهمان فطره خودش را بدهد، آیا از عهده صاحب خانه ساقط می شود؟ ج) در فرضی که نان خور محسوب شود اگر با اجازه صاحب خانه و از طرف او فطره خودش را بدهد، از عهده میزبان ساقط می شود. س: اگر انسان شب عید فطر میهمان داشته باشد و صبح متوجه شود که عید بوده؛ آیا فطره آنها بر او واجب است؟
- [آیت الله بهجت] اگر شخصی هنگام غروب شب عید فطر بی هوش شود، آیا زکات فطره از او ساقط است؟
- [آیت الله سیستانی] شخصی در غذاخوری بدون اطلاع قبلی که فردا روز عید فطر است میهمانی داده ، بعد از اتمام میهمانی ثابت شده شب عید فطر بوده است آیا زکات فطره میهمانان بر ذمه میزبان می باشد ? اگر بر عهده میزبان باشد آیا میهمانان می توانند از میزبان وکالت بگیرند که زکات فطره را خودشان پرداخت کنند ؟
- [آیت الله مظاهری] کسی که بدون اطلاع از اینکه امشب شب عید فطر است، میهمانی داده باشد، حکم فطریه را در موارد ذیل بیان فرمایید:
- [آیت الله شبیری زنجانی] میهمانی که قبل ازغروب آفتاب شب عید منزل میزبانش را ترک کند و پس از اذان مغرب برگردد باید فطریه خود را بپردازد یا بر عهده میزبان اوست؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر شخص زکات فطره خود را جدا کند و قبل از عید فطر کنار بگذارد، آیا قبل از غروب آفتاب عید فطر میتواند در آن تصرّف کرده، و بعداً جایگزین کند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی در وسط ماه مبارک، زکات فطره را جدا کرد، آیا قبل از غروب آفتاب عید فطر میتواند در آن تصرّف کند، بعد جای آن بگذارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- فطره مهمانی که بعد از غروب شب عید فطر وارد می‌شود، بر صاحبخانه واجب نیست، اگرچه پیش از غروب او را دعوت کرده باشد و در خانه او هم افطار کند.
- فطره مهمانی که پیش از غروب شب عید فطر بر صاحبخانه وارد شده و نانخور او حساب می‌شود، بر میزبان واجب است.
- زکات فطره بر کافری که بعد از غروب شب عید فطر مسلمان شده، واجب نیست، ولی مسلمانی که شیعه نبوده، اگر بعد از دیدن ماه شیعه شود، باید زکات فطره را بدهد.
- اگر کسی به هنگام غروب شب عید، بیهوش باشد، ولی قبل از ظهر روز عید به هوش بیاید، بنابر احتیاط واجب باید زکات فطره را بپردازد؛ ولی کسی که به هنگام غروب شب عید بقیّه شرایط وجوب زکات فطره را ندارد، چنانچه قبل از ظهر روز عید آن شرایط را دارا شود، احتیاط مستحب آن است که زکات فطره را بپردازد.
- اگر میهمان پیش از غروب شب عید بر صاحبخانه وارد شود ولی پیش او غذا نخورد، احتیاط واجب آن است که هم میهمان فطریّه خودش را بدهد و هم صاحبخانه فطریّه او را بپردازد.
- مستحب است نماز عید قربان را بعد از بلند شدن آفتاب بخوانند و در عید فطر مستحب است بعد از بلند شدن آفتاب افطار کنند و زکات فطره را نیز بدهند و بعد نماز عید را بخوانند.
- اگر کسی بعد از غروب شب عید فطر بچّهدار شود یا کسی نانخور او حساب شود، واجب نیست فطره او را بدهد؛ اگرچه مستحب است فطره کسانی را که بعد از غروب تا پیش از ظهرِ روز عید، نانخور او حساب میشوند، بدهد.
- اگر کسی بعد از غروب شب عید فطر بمیرد، بنابر احتیاط واجب باید فطره او و زن وفرزندان او را از مال او بدهند، ولی اگر پیش از غروب بمیرد، واجب نیست فطره او و زن وفرزندان او را از مال او بدهند.
- انسان باید فطره کسانی را که در غروب شب عید فطر نانخور او حساب میشوند بدهد، کوچک باشند یا بزرگ، مسلمان باشند یا کافر، دادن خرج آنان بر او واجب باشد یا نه، در شهر خود او باشند یا در شهر دیگر.
- اگر پیش از ماه رمضان فطره را بدهد، صحیح نیست؛ ولی میتواند در ماه رمضان قبل از غروب شب عید، فطره را بپردازد و چنانچه پیش از رمضان یا در ماه رمضان به فقیر قرض بدهد و بعد از آن که فطره بر او واجب شد، طلب خود را بابت فطره حساب کند، مانعی ندارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] فطره میهمانی که پیش از غروب شب عید فطر با رضایت صاحبخانه وارد شده و در وقت وجوب زکات فطره نان خور او حساب می شود بر او واجب است
- [آیت الله فاضل لنکرانی] فطره مهمانی که بعد از غروب شب عید فطر وارد می شود بر صاحب خانه واجب نیست، اگر چه پیش از غروب او را دعوت کرده باشند و در خانه او هم افطار کند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] فطره مهمانی که پیش از غروب شب عید فطر با رضایت صاحب خانه وارد شده اگر نانخور او حساب شود بر او واجب است، لکن به مجرد صرف یک افطاری فطره میهمان بر صاحبخانه واجب نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] فطره میهمانی که بعد از غروب شب عید فطر وارد می‌شود، بر صاحبخانه واجب نیست، اگر چه پیش از غروب او را دعوت کرده باشد و در منزل وی هم افطار کند و قرار است مدّت طولانی میهمان وی باشد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر کسی موقع غروب شب عید فطر دیوانه باشد زکات فطره بر او واجب نیست
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر کسی هنگام غروب شب عید فطر دیوانه باشد، زکات فطره بر او واجب نیست.
- [آیت الله علوی گرگانی] فطره مهمانی که بعد از غروب شب عید فطر وارد می‌شود، بر صاحبخانه واجب نیست اگر چه در خانه او هم افطار کند.
- [آیت الله بروجردی] فطرهی مهمانی که پیش از غروب شب عید فطر با رضایت صاحب خانه وارد شده، اگر نانخور او حساب می‌شود بر او واجب است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر کسی موقع غروب شب عید فطر دیوانه یا بیهوش باشد، زکات فطره بر او واجب نیست.
- [آیت الله سبحانی] اگر کسی موقع غروب شب عید فطر دیوانه یا بیهوش باشد، زکات فطره بر او واجب نیست.