کفاره
کفاره به معنای پوشاندن می‌باشد و شأن کفاره، پوشاندن خطیئه است. "کفاره" در شرع مقدس به عبادت خاصی اطلاق می‌شود که برای عقوبت افراد، سقوط عقوبت یا تخفیف در آن تعیین شده است.
اگرجنینی درشکم مادر ناقص العضو باشد (چه روح دمیده شده باشد یا نشده باشد) و پدر و مادر هر دو رضایت به سقط داشته باشند، کفاره و دیه چگونه پرداخت می‌شود و به چه کسی پرداخت می‌شود و چه حکم یا احکامی دارد؟
سقط جنین چه روح در آن دمیده شده باشد یا نه، حرام است و دیه دارد ولی اگر روح در جنین دمیده نشده باشد و به تشخیص پزشک حاذق و موثق زنده ماندن مادر متوقف بر سقط آن باشد و زنده نگه داشتن آن هم در خارج از رحم ممکن نباشد، اشکال ندارد. احکام دیه و کفاره سقط جنین به تفصیل در رساله آمده است.
سقط جنین چه روح در آن دمیده شده باشد یا نه، حرام است و دیه دارد ولی اگر روح در جنین دمیده نشده باشد و به تشخیص پزشک حاذق و موثق زنده ماندن مادر متوقف بر سقط آن باشد و زنده نگه داشتن آن هم در خارج از رحم ممکن نباشد، اشکال ندارد. احکام دیه و کفاره سقط جنین به تفصیل در رساله آمده است.
عنوان سوال:
اگرجنینی درشکم مادر ناقص العضو باشد (چه روح دمیده شده باشد یا نشده باشد) و پدر و مادر هر دو رضایت به سقط داشته باشند، کفاره و دیه چگونه پرداخت می‌شود و به چه کسی پرداخت می‌شود و چه حکم یا احکامی دارد؟
پاسخ:
سقط جنین چه روح در آن دمیده شده باشد یا نه، حرام است و دیه دارد ولی اگر روح در جنین دمیده نشده باشد و به تشخیص پزشک حاذق و موثق زنده ماندن مادر متوقف بر سقط آن باشد و زنده نگه داشتن آن هم در خارج از رحم ممکن نباشد، اشکال ندارد. احکام دیه و کفاره سقط جنین به تفصیل در رساله آمده است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در عقد موقت زن و شوهر با توافق و رضایت طرفینی جنین یک ماههای را سقط کردهاند. وضعیت دیه جنین چگونه است؟
- آیا نگهداری جنین سقط شده (چه از حیث جسمی سالم، ناقص الخلقه و یا عقب مانده باشد، چه مال خود شخص باشد و چه آن را با رضایت از صاحبش گرفته باشد)، به عنوان کلکسیون، در شیشه الکل جایز است؟
- در اثر تصادف رانندگی همسر راننده فوت کرده و وارث وی، شوهر و پدر و مادرش میباشند. دیة دریافتی از بیمه باید به چه نسبتی بین وراث تقسیم شود؟ توضیح اینکه علی رغم وجود قانون مبنی بر دریافت دیه به شکل توافقی، برخی شرکتهای بیمه از پرداخت آن خودداری می‌کنند و حکم دادگاه میخواهند، لذا وراث (شوهر، پدر و مادر) با برنامهریزی قبلی، علیرغم اینکه شکایتی ندارند، شکایت تنظیم می‌کنند تا با محکومیت راننده، قاضی حکم به پرداخت دیه دهد و بتوان با این حکم از بیمه دیه گرفت. در این حکم، دیه فقط برای پدر و مادر در نظر گرفته شده است. حال این دیه را باید با منظور کردن سهم شوهر تقسیم کنند یا بر اساس حکم دادگاه؟
- زن و شوهری فقیر هستند و پسر آنها قصد دارد که مادر را به حج ببرد؛ ولی پدر راضی به این امر نیست. آیا با عدم رضایت شوهر، حج بر زن واجب می‌شود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] اگر سقط جنین با رضایت کامل پدر و مادر توسط پزشک انجام گیرد، دیه آن به عهده کیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر تشخیص داده شود جنین در حال حاضر یا در صورت رشد و تولد ناقص الخلقه بوده یا خواهد بود آیا میتوان قبل از دمیده شدن یا پس از دمیده شدن روح درآن، اقدام به سقط جنین کرد؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر جنین مادر قبل از اینکه روح در آن دمیده شود سقط گردد آیا باز هم غسل مسّ میت بر مادر واجب است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر سقط جنین با رضایت کامل پدر و مادر، توسط دکتر جراح، یا تزریق آمپول، انجام شود، دیه آن به عهده کیست؟ و اگر دکتر دارو را بدهد و مادر مصرف کند و جنین سقط شود، به عهده کیست؟
- [سایر] <BR>اگر سقط جنین با رضایت کامل پدر و مادر توسط پزشک انجام گیرد، دیه آن به عهده کیست؟<BR> T}
- [آیت الله خامنه ای] دیه ی سقط جنین که با رضایت کامل پدر و مادر، و از راههای مختلف انجام می شود، به عهده کیست؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا ضرورت های اجتماعی اقتصادی ، مجوّز سقط جنین قبل از دمیده شدن روح می تواند باشد یا نه؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چون افراد زیادی از جمله پزشک، فروشنده، خریدار، تزریق کننده، پدر و مادر جنین، در سقطِ به وسیله دارو نقش دارند. دیه سقط بر عهده کیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چون افراد زیادی از جمله پزشک، فروشنده، خریدار، تزریق کننده، پدر و مادر جنین، در سقطِ به وسیله دارو نقش دارند. دیه سقط بر عهده کیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] دیه سقط جنین اگر ذمی باشد ، یعنی پدر و مادر آن کافر ذمی باشد چه مقدار است ؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- ساقط کردن جنین مطلقا چه روح در آن دمیده شده باشد یا نه و چه جنین از حلال باشد یا از راه زنا حرام است و (دیه) نیز دارد؛ ولی اگر روح در جنین دمیده نشده باشد و به تشخیص پزشک حاذق و موثّق، زنده ماندن مادر متوقّف بر سقط آن باشد یا این که بقاء آن در رحم مستلزم نقص عضو یا درد غیر قابل تحمّل برای مادر باشد و زنده نگاه داشتن در خارج رحم نیز میسّر نباشد، اشکال ندارد.
- اگر زن حامله از روی عمد کاری کند که جنین او سقط شود، باید دیه آن را به تفصیلی که بیان شد به وارث طفل بپردازد و خود او از این دیه ارث نمیبرد و اگر ورثه جنین او را عفو کنند، دیه ساقط می‌شود، ولی در جنینی که روح در آن دمیده شده، بنابر احتیاط کفّاره قتل بر او واجب است.
- دیه سقط جنین اگر از روی عمد یا شبه عمد باشد، بر عهده ساقط کننده جنین می‌باشد و همچنین است اگر از روی خطا باشد و روح در آن دمیده نشده باشد، اما اگر از روی خطا باشد و روح در آن دمیده شده باشد، بر عهده عاقله ساقط کننده است.
- اگر انسان کاری کند که زن حامله سقط کند، گناه کرده است و اگر آن جنین محکوم به اسلام باشد، دیه آن به شرح زیر می‌باشد: اوّل: اگر جنین به صورت (نُطْفه) باشد، دیه آن بیست مثقال شرعی طلای سکّهدار است. دوم:اگر به صورت (عَلَقه) (خون بسته شده) باشد، دیه آن چهل مثقال شرعی طلای سکّهدار است. سوم:اگر به صورت (مُضْغه) (یک پاره گوشت) باشد، دیه آن شصت مثقال شرعی طلای سکّهدار است. چهارم:اگر به صورت استخوان شده باشد، دیه آن هشتاد مثقال شرعی طلای سکّهدار است. پنجم:اگر روی استخوان گوشت روییده و صورت بندی شده باشد، ولی هنوز روح نداشته باشد، دیه آن یکصد مثقال شرعی طلای سکّهدار است. ششم:اگر روح در آن دمیده شده باشد، چنانچه جنین پسر باشد، دیه او یک هزار مثقال شرعی طلای سکّهدار است و اگر دختر باشد، دیه او پانصد مثقال شرعی طلای سکّهدار است و در این صورت بنابر احتیاط، کفّاره قتل نیز بر عهده ساقط کننده میآید.
- اگر قرض دهنده انجام کاری را که ارزش مالی ندارد شرط کند، مثل این که شرط کند بدهکار برای او یا پدر و مادر او دعا کند، اشکال ندارد؛ ولی اگر مثلاً شرط کند علاوه بر پرداخت بدهی، یک سال نماز و روزه برای پدر یا مادر او بجا آورد، چون برای این کار معمولاً اجرت میگیرند، از مصادیق ربا محسوب می‌شود و حرام است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر انسان کاری کند که زن حامله سقط کند و سقطشده محکوم به اسلام و حریت باشد، چنانچه چیزی که سقط شده نطفه باشد، دیهاش بیست مثقال شرعی طلای سکهدار است، که هر مثقال آن 18 نخود می‌باشد؛ و اگر علقه، یعنی خون بسته باشد، چهل مثقال، و اگر مضغه، یعنی پاره گوشت باشد، شصت مثقال، و اگر استخوان شده باشد، هشتاد مثقال، و اگر گوشت آورده ولی هنوز روح در او دمیده نشده، صد مثقال، و اگر روح در او دمیده شده، چنانچه پسر باشد، دیه او هزار مثقال، و اگر دختر باشد، دیه او پانصد مثقال شرعی طلا است.
- [آیت الله مظاهری] سقط جنین از گناهان بزرگ است، و اگر روح در او دمیده شده باشد در حکم آدم کشی است، و کسی که این کار را می‌کند، چه خود زن باشد یا شوهر یا دکتر، گرچه با اجازه آنها باشد، باید دیه بپردازد، و دیه آن اگر نطفه باشد بیست مثقال شرعی طلا، و اگر علقه یعنی خون بسته باشد چهل مثقال، و اگر مضغه یعنی مانند یک پاره گوشت باشد شصت مثقال، و اگر استخوان شده باشد هشتاد مثقال، و اگر بر آن گوشت روییده ولی هنوز روح در آن ندمیده صد مثقال، و اگر روح در آن دمیده، برای پسر هزار مثقال و برای دختر پانصد مثقال شرعی طلا است.
- [آیت الله بهجت] در موردی که به تشخیص دکتر حمل برای مادر ضرر دارد و ادامه حمل ممکن است منجر به مرگ مادر شود، چنانچه اشکالی در تشخیص دکتر نباشد و تحقیق کامل هم در این جهت شده باشد، سقط جنین قبل از دمیده شدن روح مانعی ندارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] برای مس بچه مرده حتی بچه سقط شده ای که چهار ماه او تمام شده غسل مس میت واجب است و برای مس بچه سقط شده ای که از چهار ماه کمتر دارد غسل واجب نمی باشد مگر این که روح دمیده شده باشد بنابراین اگر بچه چهار ماهه ای مرده به دنیا بیاید و بدنش سرد شده باشد و با ظاهر بدن مادر تماس پیدا کند مادر او باید غسل مس میت کند
- [آیت الله وحید خراسانی] برای مس بچه مرده حتی بچه سقط شده ای که چهار ماه او تمام شده غسل مس میت واجب است و برای مس بچه سقط شده ای که از چهار ماه کمتر دارد غسل واجب نمی باشد مگر این که روح دمیده شده باشد بنابراین اگر بچه چهار ماهه ای مرده به دنیا بیاید و بدنش سرد شده باشد و با ظاهر بدن مادر تماس پیدا کند مادر او باید غسل مس میت کند
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر انسان کاری کند که زن حامله سقط کند و آن سقط آزاد و محکوم به اسلام باشد؛ چنانچه چیزی که سقط شده نطفه باشد؛ دیه اش بیست مثقال شرعی طلای سکه دار است؛ که هر مثقال آن 18 نخود می باشد. و اگر علقه یعنی خون بسته باشد؛ چهل مثقال. و اگر مضغه یعنی پاره گوشت باشد؛ شصت مثقال. و اگر استخوان شده باشد؛ هشتاد مثقال. و اگر گوشت آورده ولی هنوز روح در او دمیده نشده؛ صد مثقال. و اگر روح در او دمیده شده؛ چنانچه پسر باشد؛ دیه او هزار مثقال و اگر دختر باشد؛ دیه او پانصد مثقال شرعی طلای سکه داراست. و در جمیع این صور اگر عوض هر یک مثقال طلا ده درهم نقره بدهد کافی است.
- [آیت الله وحید خراسانی] بچه سقط شده اگر چهار ماه یا بیشتر داشته باشد باید او را غسل بدهند و اگر چهار ماه ندارد و روح در او دمیده نشده است بنابر احتیاط واجب در پارچه ای بپیچند و بدون غسل دفن کنند
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر انسان کاری کند که زن حامله سقط کند، و آن سقط آزاد و محکوم به اسلام باشد، چنانچه چیزی که سقط شده نطفه باشد، دیهاش بیست مثقال شرعی طلای سکّهدار است، که هر مثقال آن 18 نخود می‌باشد، و اگر علقه یعنی خون بسته باشد، چهل مثقال است، و اگر مضغه یعنی پاره گوشت باشد، شصت مثقال و اگر استخوان شده باشد، هشتاد مثقال و اگر گوشت آورده ولی هنوز روح در او دمیده نشده، صد مثقال، و اگر روح در او دمیده شده، چنانچه پسر باشد دیه او هزار مثقال و اگر دختر باشد، دیه او پانصد مثقال شرعی طلای سکهدار است و در جمیع این صور اگر عوض هر یک مثقال طلا ده درهم نقره بدهد کافی است.
- [آیت الله خوئی] اگر انسان کاری کند که زن حامله سقط کند، و آن سقط آزاد و محکوم به اسلام باشد چنانچه چیزی که سقط شده نطفه باشد دیهاش بیست مثقال شرعی طلای سکهدار است، که هر مثقال آن 18 نخود می‌باشد و اگر علقه یعنی خون بسته باشد چهل مثقال. و اگر مضغه یعنی پارة گوشت باشد، شصت مثقال و اگر استخوان شده باشد، هشتاد مثقال و اگر گوشت آورده ولی هنوز روح در او دمیده نشده، صد مثقال و اگر روح در او دمیده شده، چنانچه پسر باشد دیة او هزار مثقال و اگر دختر باشد، دیة او پانصد مثقال شرعی طلای سکهدار است و در جمیع این صور اگر عوض هر یک مثقال طلا ده درهم نقره بدهد کافی است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر انسان کاری می‌کند که زن حامله سقط کند و آن سقط به حکم مسلمان باشد، چنانچه چیز سقط شده نطفه باشد دیهاش 20 دینار شرعی و اگر علقه؛ یعنی خون بسته، باشد 40 دینار و اگر مضغه؛ یعنی پاره گوشت، باشد 60 دینار و اگر استخوان باشد 80 دینار و اگر گوشت آورده ولی هنوز روح در او دمیده نشده 100 دینار و اگر روح در او دمیده شده، دیه وی همچون دیه انسان متولّد شده است.