اولاد
فرزند به معنای بچه و آنکه از دیگری زاده شده است.
شخصی از دنیا رفته و اولاد صغاری دارد غسل دادن او در خانه خود که اکنون مال صغار است و نماز خواندن بر او در آن خانه و رفتن مردم به اینجا به قصد ترحیم جائز است یا نه؟
تصرفات مذکوره، مانعی ندارد.
تصرفات مذکوره، مانعی ندارد.
عنوان سوال:
شخصی از دنیا رفته و اولاد صغاری دارد غسل دادن او در خانه خود که اکنون مال صغار است و نماز خواندن بر او در آن خانه و رفتن مردم به اینجا به قصد ترحیم جائز است یا نه؟
پاسخ:
تصرفات مذکوره، مانعی ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- مرسوم است که مجالس تعزیه در منزلهای متوفیات میگیرند و غالباً صغاری از آنها باقیمانده و گاهی اشکال می‌شود که رفتن به این مجالس صحیح نیست زیرا تصرف در منزل صغار است بدون اذن شرعی اگر چه ورثه کبیر هم دارد و آنها صاحب عزا هم هستند تکلیف را معلوم فرمائید.
- مسجدی بوده و غصب گردیده و خانه شده آیا جایز است دخول در آن برای غاصب و غیر او و حکم نماز و غسل نمودن در آن چیست؟
- شخصی زیارت قم میرود یا زیارت امام رضا علیه السلام یا سایر مشاهد مشرفه، در بین راه ماشینها موسیقی میزنند، آیا چنین زیارت رفتن جایز است یا نه؟
- آیا جایز است اقتدا به شخصی که از مرجع تقلیدی تقلید میکند که او بلند خواندن بسم اللّه را در دو رکعت آخری نماز واجب میداند؟
- آیا جایز است وضو گرفتن برای نماز، قبل از داخل شدن وقت نماز، به قصد نماز و وجوب، و حکم چنین شخصی چیست اگر سهواً انجام داد؟
- اگر به امام جماعتی که از اهل تسنن است اقتدا نکنیم ولی در افعال نماز از او متابعت کنیم آیا این نماز خواندن مستحب است؟ و چگونه نماز را بخوانیم؟ و آیا اینگونه نماز خواندن نماز واجب را از انسان ساقط میکند؟ و اگر قرائت این شخص قبل از امام جماعت تمام شود چه کند؟ و اگر نمازی باشد که در او بلند خواندن قرائت واجب است آیا آهسته خواندن جایز است یا نه؟ و آیا این موارد اختصاص به حال تقیه دارد یا نه؟
- اگر نذر نمود که خدا اگر مریض او را شفا دهد یک عمل معینی را انجام دهد، و بعد از شفای آن مریض، فراموش نمود نذر کننده آن عمل که نذر نموده بود چه بوده، آیا روزه بوده یا عمره رفتن یا نماز خواندن یا صدقه دادن یا غیر آنها چه باید بکند؟
- زیدی در زیر جامه خود منی دید و غسل جنابت کرده نماز خواند، بعداً معلوم شد که این لباس مال کسی دیگر بوده که پوشیده است، و به عبارت اخری یقین به عدم جنابت نمود، بفرمائید نمازی را که با آن غسل خوانده چه صورت دارد؟
- شخصی بود نماز میخواند و روزه میگرفت و لکن در اکثر اوقات در غسلش خطا میکرد و نمیداند چه وقت خطا میکرده یا آن که در چند غسل که نموده به صورت اشتباه بوده و نمیداند چه عدد نماز را با آن خوانده و چه عدد روزه با آن غسلها گرفته رأی حضرت عالی راجع به چنین شخصی چیست با آن که علم دارد به این که بعضی غسلهایش اشتباه بوده لکن نمیداند کدام بوده؟
- اگر در مکانی که نماز جماعت در او برپا شده بخواهیم به صورت فرادی نمازی که در او بلند خواندن لازم است بخوانیم، آیا جایز است در صورتی که بلند خواندنمان حواس امام جماعت را پرت میکند آن نماز را آهسته بخوانیم؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا تلاوت قرآن در مجلس ترحیم تارک نماز و یا منکر نماز جایز است؟
- [آیت الله بروجردی] تأسیس نمودن مجلس ترحیم در مسجد جایز است یا خیر؟ و در صورت جواز فضیلت آن در خانه خود میّت بیشتر است یا در مسجد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی در زمان طاغوت یک عدد بلیط بخت آزمایی به قیمت 5 تومان خرید و مبلغ 100هزار تومان برنده شد و با آن خانه ای تهیه کرد، آیا نماز خواندن در این خانه جایز است؟
- [آیت الله نوری همدانی] کسی فوت شده و دو نفر صغیر از ایشان باقی مانده است، پدری دارد پیر که قدرت و توانائی سرپرستی صغار را ندارد، آیا برادر مرحوم میتواند سرپرستی صغار را بعهده گیرد ولی از عمارت و اموال از قبیل فرش و ظروف اثاث البیت استفاده نماید؟ نماز خواندن در آن خانه چه صورت دارد؟
- [سایر] آیا خواندن نماز در خانه شخصی که خمس نمیدهد، اشکال دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی است که تابحال خمس نداده و حاضر به پرداخت خمس هم نیست، آیا جایز است به خانه او وارد شویم و روی فرش منزلش نماز بخوانیم یا وضو و غسل در خانه اش انجام دهیم؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی وصیت کرد که ثلث مال او را در نماز و روزه و رد مظالم و برگزاری مراسم ترحیم خرج کنند. ولی وصی مقداری بیش از 41 ثلث آن را صرف مراسم ترحیم کرده است. آیا برئ الذمه است یا خیر؟ و آیا وصی یا ناظر می توانند مقداری از ثلث را به عنوان اجرت کاری که می کنند بردارند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی یک نفر را وصی خود قرار داد که پس از مرگ او خمس او را بپردازد. بعد از فوتش ورثه او از دادن خمس خودداری کردند و اظهار می دارند که متوفی دارای اولاد صغار است، اگر به وصیت موصی عمل شود و از این اموال برداشته شود اولاد صغار او مستأصل می شوند، بنابراین از دادن خمس استنکاف دارند. در این صورت وصی مقصر است یا نه؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی وصیت کرده که مبلغ پانصد هزار تومان برای مراسم دفن و ترحیم خرج شود آیا از اضافی آن میتوان نماز و روزه استیجاری خرید؟
- [آیت الله بهجت] شخصی در منزل فردی با اجازه او مشغول نماز خواندن می شود. در همین هنگام صاحب خانه فوت می کند یا این که خانه را می فروشد، تکلیف شخصی نمازگزار چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- مستحاضهای که غسلهای واجب خود را بهجا آورده رفتن او در مسجد و توقف در آن و خواندن آیهای که سجدة واجب دارد و نزدیکی شوهر با حلال است، اگرچه کارهای دیگری را که برای نماز انجام میداد، مثل عوض کردن پنبه و دستمال، انجام نداده باشد، و بعید نیست که این کارها بدون غسل نیز جائز باشد اگرچه احتیاط در ترک است.
- برای زنها نماز خواندن در خانه، بلکه در صندوقخانه و اتاق عقب بهتر است.
- اگر زنی بچهای را با شرایطی که در مسأل (2483) گفته خواهد شد شیر دهد، آن بچه به این عده محرم می‌شود: (اول): خود زن و آن را مادر رضاعی می‌گویند. (دوم): شوهر زن که شیر مال اوست و او را پدر رضاعی می‌گویند. (سوم): پدر و مادر آن زن هر چه بالا روند، اگرچه پدر و مادر رضاعی او باشند. (چهارم): بچههایی که از آن زن به دنیا آمدهاند، یا بعد به دنیا میآیند. (پنجم): بچههای اولاد آن زن هر چه پایین روند، چه از اولاد او به دنیا آمده، چه اولاد او آن بچهها را شیر داده باشند. (ششم): خواهر و برادر آن زن اگرچه رضاعی باشند یعنی به واسط شیر خوردن، با آن زن خواهر و برادر شده باشند. (هفتم): عمو و عم آن زن اگرچه رضاعی باشند. (هشتم): دایی و خال آن زن اگرچه رضاعی باشند. (نهم): اولاد شوهر آن زن که شیر مال آن شوهر است، هر چه پایین روند، اگرچه اولاد رضاعی او باشند. (دهم): پدر و مادر شوهر آن زن که شیر مال آن شوهر است، هر چه بالا روند. (یازدهم): خواهر و برادر شوهری که شیر مال او است اگرچه خواهر و برادر رضاعی او باشند. (دوازدهم): عمو و عمه و دایی و خال شوهری که شیر مال اوست هر چه بالا روند، اگرچه رضاعی باشند و نیز عده دیگری هم که در مسایل بعد گفته می‌شود، به واسط شیر دادن محرم میشوند.
- اگر مردی بمیرد و اولاد نداشته باشد چهار یک مال او را زن و بقیه را ورثة دیگر میبرند. و اگر از آن زن یا از زن دیگر اولاد داشته باشد هشت یک مال را زن و بقیه را ورثة دیگر میبرند، و زن از زمین خانه و باغ و زراعت و زمینهای دیگر ارث نمیبرد نه از خود زمین و نه از قیمت آن و نیز از خود هوائی خانه مانند بنا و درخت ارث نمیبرد، ولی از قیمت آنها ارث میبرد و همچنین است درخت و زراعت و ساختمانی که در زمین باغ و زراعت و زمینهای دیگر است.
- غسل بچه مسلمان اگرچه از زنا باشد، واجب است، و غسل و کفن و دفن کافر و اولاد او، جایز نیست. و کسی که از بچگی دیوانه بوده و به حال دیوانگی بالغ شده، چنانچه محکوم به اسلام بوده، باید اورا غسل داد.
- مستحاضة کثیره یا متوسطه اگر پیش از داخل شدن وقت نماز برای نماز غسل کند، غسل او باطل است. ولی نزدیک اذان صبح جائز است به قصد رجاء غسل نموده و نماز شب بخواند، ولی بعد از طلوع فجر برای نماز صبح باید غسل را اعاده نماید.
- اگر میت بیش از یک زن داشته باشد، چنانچه اولاد نداشته باشد، چهار یک مال، و اگر اولاد داشته باشد، هشت یک مال، به شرحی که گفته شد، به طور مساوی بین زنهای او قسمت می‌شود، اگرچه شوهر با همه یا بعض آنان نزدیکی نکرده باشد، ولی اگر در مرضی که به آن مرض از دنیا رفته، زنی را عقد کرده، و با او نزدیکی نکرده است، آن زن از او ارث نمیبرد، و حق مهر هم ندارد. توضیح المسائل 356 ارث زن و شوهر ..... ص : 355
- غسل جنابت به خودی خود مستحب است و برای خواندن نماز واجب و مانند آن واجب می‌شود. ولی برای نماز میت و سجدة سهو و سجدة شکر و سجدههای واجب قرآن غسل جنابت لازم نیست.
- اگر زن در آخر وقت نماز، از خون پاک شود و به اندازة غسل و خواندن یک رکعت نماز یا بیشتر از یک رکعت وقت داشته باشد، باید نماز را بخواند و اگر نخواند باید قضای آن را بهجا آورد.
- اگر مسجدی را غصب کنند، و بهجای آن خانه و مانند آن بسازند یا به طوری خراب شود که نماز خواندن در آن ممکن نباشد، بنابر احتیاط باز هم نجس کردن آن حرام است ولی تطهیر آن واجب نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] نماز خواندن در ملکی که منفعت ان مال دیگری است بدون رضایت مالک منفعت باطل است مثلا در خانه اجاره ای اگر صاحب خانه یا دیگری بدون رضایت کسی که ان خانه را اجاره کرده نماز بخواند نمازش باطل است و همچنین اگر میت وصیت کرده باشد که ثلث مال او را به مصرفی برسانند تا وقتی ثلث را جدا نکنند نمی شود در ملک او نماز خواند و اما جایی که دیگری در ان حقی دارد اگر نماز خواندن مزاحم با سلطنت صاحب حق باشد مانند نماز خواندن در زمینی که کسی سنگ چینی کرده بدون رضایت او نماز باطل است و در غیر این صورت مانعی ندارد مانند ملکی که در گرو شخصی است که نماز خواندن در ان ملک با رضایت گرو دهنده مانعی ندارد هر چند گرو کننده راضی به نماز خواندن در ان ملک نباشد
- [آیت الله شبیری زنجانی] نماز خواندن در ملکی که منفعت آن مال دیگری است، بدون رضایت کسی که منفعت ملک مال او میباشد حرام و به احتیاط مستحب باطل است، مثلاً در خانه اجارهای اگر صاحب خانه یا دیگری بدون رضایت کسی که آن خانه را اجاره کرده در آنجا نماز بخواند، به احتیاط مستحب نمازش باطل است و همچنین نماز در ملکی که به جهت حقّ دیگری تصرف در آن جایز نیست به احتیاط مستحب باطل میباشد؛ مثلاً اگر میت وصیت کرده باشد که ثلث مشاع مال او را به مصرفی برسانند، در صورتی که عمل به وصیت نشده باشد، به احتیاط مستحب نمیشود در ملک او نماز خواند.
- [آیت الله سبحانی] نمازخواندن در ملکی که منفعت آن مال دیگری است، بدون اجازه کسی که منفعت ملک، مال او می باشد باطل است: مثلا در خانه اجاره ای اگر صاحب خانه یا دیگری بدون اجازه کسی که آن خانه را اجاره کرده نماز بخواند، نمازش باطل است. ولی اگر میت وصیت کرده باشد که ثلث مال او را به مصرفی برسانند و نماز خواندن عرفاً مزاحم با حق او نباشد، نماز صحیح است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] نماز خواندن در ملکی که منفعت آن مال دیگری است بدون اجازه کسی که منفعت ملک مال او می باشد باطل است؛ مثلا در خانه اجاره ای اگر صاحب خانه یا دیگری بدون اجازه کسی که آن خانه را اجاره کرده نماز بخواند؛ نمازش باطل است و اگر میت وصیت کرده باشد که ثلث مال او را به مصرفی برسانند؛ در صورتی که عمل به وصیت نشده باشد؛ نمی شود در ملک او نماز خواند.
- [آیت الله سیستانی] نماز خواندن در ملکی که منفعت آن مال دیگری است بدون اجازه کسی که منفعت ملک مال او میباشد ، در حکم نماز خواندن در ملک غصبی است ، مثلاً در خانه اجارهای اگر مالک یا دیگری بدون اجازه مستأجر نماز بخواند ، نمازش بنابر احتیاط واجب باطل است .
- [آیت الله وحید خراسانی] برای زنها نماز خواندن در خانه بلکه در پستوی خانه و اتاق عقب بهتر است
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه زن دائمی از دنیا برود و اولاد نداشته باشد نصف تمام مال او به شوهر می رسد و بقیه را ورثه دیگر می برند و اگر از آن شوهر یا از شوهر دیگری اولاد داشته باشد یک چهارم تمام مال او به شوهرش می رسد و بقیه به وارثان دیگر.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه زن دائمی از دنیا برود و اولاد نداشته باشد نصف تمام مال او به شوهر می رسد و بقیه را ورثه دیگر می برند و اگر از آن شوهر یا از شوهر دیگری اولاد داشته باشد یک چهارم تمام مال او به شوهرش می رسد و بقیه به وارثان دیگر.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . نماز خواندن در ملکی که منفعت آن مال دیگری است، بدون اجازه صاحب منفعت باطل است، مثلاً در خانه اجاره ای اگر صاحب خانه یا دیگری بدون اجازه کسی که آن خانه را اجاره کرده نماز بخواند، باطل است و هم چنین است اگر در ملکی که دیگری در آن حقی دارد نماز بخواند، مثلاً اگر میت وصیت کرده باشد که ثلث مال او را به مصرفی برسانند، تا وقتی ثلث را جدا نکنند، نمی شود در ملک او نماز خواند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] نماز خواندن بر بچه ای که شش سال او تمام نشده؛ رجاء مانعی ندارد؛ ولی نماز خواندن بر بچه ای که مرده به دنیا آمده مستحب نیست.