قصد اقامت
تصميم مسافر به اقامت ده روز يا بيشتر در يك محل
آیا متابعت می‌کند زن شوهرش را در وطنش (وطن شوهر) در تمام خواندن نماز و روزه زمانی که مسافرت کند به سوی وطن شوهرش و نیت اقامه نکند و خانه‌ای نداشته باشد در وطن شوهرش مثلاً اگر مسافرت کند زن از وطن و محل خود به بحرین که محل شوهرش است و قصد اقامت در آنجا ندارد آیا نمازش قصر است و روزه‌هایش را بخورد یا نمازش تمام است و روزه‌هایش را هم در بحرین بگیرد؟
در فرض سؤال زن متابعت نمی‌کند شوهرش را پس جاری است بر او حکم مسافر.
در فرض سؤال زن متابعت نمی‌کند شوهرش را پس جاری است بر او حکم مسافر.
عنوان سوال:
آیا متابعت می‌کند زن شوهرش را در وطنش (وطن شوهر) در تمام خواندن نماز و روزه زمانی که مسافرت کند به سوی وطن شوهرش و نیت اقامه نکند و خانه‌ای نداشته باشد در وطن شوهرش مثلاً اگر مسافرت کند زن از وطن و محل خود به بحرین که محل شوهرش است و قصد اقامت در آنجا ندارد آیا نمازش قصر است و روزه‌هایش را بخورد یا نمازش تمام است و روزه‌هایش را هم در بحرین بگیرد؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر ازدواج کند زنی با مردی که از اهل وطن او نیست و این زن ملحق شود به شوهرش در وطن جدید، یا آنکه مسافرت کند با شوهرش به یک شهر دیگری و در نیت این زن است که برگردد به شهر خودش برای اینکه شوهرش اراده دارد در آینده وطن خودش اخذ کند، یا آنکه اراده دارد برای زن خودش خانه‌ای بوده باشد در آنجا، آیا برای این زن واجب است تمام خواندن، زمانی که بیاید برای زیارت به آن شهر، یا آنکه قصر بخواند؟ رأی خود را بفرمائید.
- زنی که در غیر وطن خود شوهر کرده آیا هر وقت به وطن بیاید نماز و روزه او صحیح است یا قصر و به عبارت دیگر آیا زن در اتخاذ وطن تابع شوهر است یا مستقل؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] کثیر السفر بعد از اقامه عشره در وطن، در سفر اوّل تکلیف او قصر است، همین شخص مسافرت به چهار فرسخی با نیّت بیتوته شب کرده و بنا بر فرمایش حضرت عالی در فرض مزبور وجوب اتمام خالی از رجحان نیست و هم چنین صوم، این شخص عمل کرده دوباره میخواهد سفر کند به قدر مسافت، تکلیف این شخص چیست؟ مرقوم فرمایید. به عبارة اخری: بعد از اقامه عشره در سفر اوّل قصر خواندن نماز موضوعیّت دارد یا ندارد، بلکه مجرّد صدق سفر در اوّلی کفایت می‌کند در اتمام نماز بعدی و لو این که در اوّلی نماز را نخوانده و یا جاهل به حکم بوده تمام خوانده است؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی که مکرر برای شغلش مسافرت می کند اگر ده روز در وطن و یا جای دیگر اقامت کند، آیا در این مورد هم در سفر سوم نمازش تمام است و یا اینکه پس از توقف ده روزه در آنجا، فقط در سفر اول نمازش قصر می باشد؟
- [آیت الله بروجردی] مأمور دولت از وطن خود به شش فرسخی منتقل می‌شود و در بدو امر قصد اقامه عشره می‌کند و نماز را تمام میخواند، بعد از قصد اقامه در هر جمعه برای سرپرستی به عایله خود به محل خود میرود و روز شنبه مراجعت می‌کند و مدّت شش ماه است از این مُقَدَّمه میگذرد، تکلیف او در باب نماز و روزه چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] اینجانب جهت ماموریت سه ساله به کشوری مسافرت کرده ام و بعد از سه سال به وطن اصلی خودم بر می گردم. در صورتی که من جهت تفریح از شهر محل اقامت خارج شوم به حدی که نمازم شکسته باشد و سپس به شهر بازگردم. با علم بر اینکه برای هفته دیگر برنامه ریزی کرده ایم که به مسافرت برویم و قصد اقامت ده روزه در شهر محل ماموریت خود را هم نداریم آیا نماز را باید شکسته خواند یا کامل؟ آیا اینجا وطن من محسوب می شود؟
- [آیت الله بروجردی] شخصی در محلّی قصد ماندن ده روز یا زیادتر می‌کند و در حین قصد اقامه، قصد خارج شدن از محل اقامه ندارد، بعد از تحقّق اقامه و خواندن نماز تمام، دعوت می‌شود به کمتر از مسافت شرعیّه برای منبر، هر روز میرود و عصر بر میگردد به محل اقامه خود، آیا این خروج به مادون مسافت ضرر به اقامه او دارد یا نه و در نماز و روزه چه نحو عمل کند؟
- [آیت الله بروجردی] یک نفر کارگر شرکت نفت است و او را مأمور کشتیهای نفط کشی کردهاند که از آبادان مرتّب حمل نفت می‌کند به بوشهر و بندر عبّاس مثلاً و در محل اقامه و وطن خود ده روز توقّف نمی‌کند، تکلیف او در باب نماز و روزه چیست؟ و نیز محتمل است که بعد از چند ماه از عمل مزبور، او را معزول و به کار دیگر در وطنش بگمارند؟
- [آیت الله اردبیلی] 1 بنده ساکن تهران هستم ولی محلی را در دماوند خریده و معمولاً هر هفته یکی دو روز به آنجا رفته و اقامت مینمایم. آیا محل جدید را میتوانم بعنوان وطن جدید خود محسوب نموده و نماز را تمام بخوانم و روزه بگیرم؟ وضعیت خانوادهام را به تبع نیز بیان فرمایید؟2 اگر کاینجانب محل زندگی و کار خودم در تهران است و از یکی از توابع استان همدان ازدواج نمودهام و ماهی حداقل دو بار به آنجا میروم، وضعیت نماز و روزه بنده چه حکمی پیدا می‌کند؟3 اینجانب کارمند شرکت گاز هستم. محل کارم شهر تبریز میباشد ولی به صورت موردی جهت انجام وظایف به سایر شهرهای منطقه از قبیل سراب، اردبیل، آستارا به مأموریت میروم. با توجه به این که مأموریت اینجانب به صورت موردی بوده و در اختیار خودم نیست، لطفاً در خصوص کثیرالسفر بودن اینجانب و روزه آن اظهار نظر فرمائید.
- [سایر] ائمه اطهار گاه متناسب با شرایط زمان و مسئله فقهی خاص احادیث را نقل نموده اند. علاوه بر این نقل احادیث جعلی نیز متأسفانه در کتب دینی ما به چشم می خورد. متأسفانه عده ای از دوستان مذهبی ما می خواستند کار خوبی بکنند؛ مثلا بحث عقد موقت را مطرح کنند اما این عده از روی جهالت اقدام به انتشار احادیثی نموده اند که از نظر بلاغتی و از نظر لحن کلامی باید به آنها شک نمود لطفا این احادیث را بررسی کرده و نظرتان را در مورد تک تک احادیث به ما بفرمایید. 1. ابان بن تغلب از امام صادق (ع) سؤال می کند: اگر زن زیبایی دیده شود که راضی به ازدواج موقت باشد؛ ولی معلوم نیست شوهر دارد یا نه چه باید کرد؟ حضرت فرمودند: لازم نیست تحقیق کنی حرف او که میگوید شوهر ندارم برای تو کافی است. (کتاب متعه شیخ مفید حدیث 37). 2. رسول خدا (ص): هر کس یک بار متعه کند یک سوم او از آتش جهنم آزاد می‌شود و هر کس دوبار متعه کند دو سوم او از آتش جهنم آزاد می‌شود و هر کس سه بار متعه کند تمام بدن او از آتش جهنم آزاد می‌شود. 3. زراره بن اعین از امام باقر (ع) نقل می‌کند که: سرگرمی مؤمن در سه کار است: 1- متعه زنان، 2- شوخی با دوستان و برادران، 3- نماز شب.(ازدواج موقت، نیاز امروز نوشته عباس زاده). 4. حمیری به امام زمان حضرت مهدی (عج) نوشت و از آن حضرت سوال کرد: مردی که شیعه است و متعه را حلال میداند و اعتقاد به رجعت دارد و همسر خوبی دارد که در تمام کارها او را کمک کار است و لذا با او عهد کرده است که هرگز بر او همسر دیگری نگیرد و ازدواج موقت نکند و خلاصه با وجود او کس دیگر را نخواهد. او به این عهد نوزده سال پایبند است و به عهد و قولش عمل کرده است و چه بسا مسافرت رفته و مدت زیادی دور از منزل خود بوده است و به قول خود پای بند مانده... البته او متعه را حرام نمی داند بلکه متدین به آن است؛ ولی چون همسر خود را مِیخواهد و دوستش دارد برای حفظ او و خودش متعه نمیگیرد. آیا او برای ترک متعه گناه کرده است؟ از طرف حضرت جواب رسید: برای این که قسم به معصیت خدا خورده است لازم است خدا را اطاعت کند و یک دفعه هم شده متعه بگیرد. (بحار ج100ص298/کتاب متعه شیخ مفید ص48). 5. رسول خدا (ص): هر که از دنیا برود و متعه نکند بد منظر و بدهیبت باشد مانند کسی که بینی او را بریده باشند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که از وطنش صرف نظر کرده و می خواهد وطن دیگری برای خود اختیار کند؛ اگر شغلش مسافرت نباشد؛ باید در مسافرت خود نماز را شکسته بخواند. شرط هشتم - آنکه به حد ترخص برسد و معنی حد ترخص در مسأله (1292) گذشت و اما در غیر وطن؛ اعتباری به حد ترخص نیست و همین که از محل اقامت خارج شود؛ نمازش قصر است.
- [آیت الله وحید خراسانی] شرط هشتم ان که به حد ترخص برسد یعنی از وطنش به قدری دور شود که اذان شهر را نشنود و وقتی اهل شهر را نبیند یقینا به حد ترخص رسیده است ولی باید مانعی نباشد و اما در غیر وطن همین که از محل اقامت یا محلی که سی روز در ان جا به طور تردید مانده خارج شود نمازش قصر است
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه کسی اول وقت مسافر بوده و نماز را نخوانده و بعد به وطن یا جایی که قصد دارد ده روز بماند وارد شود باید نماز را تمام بخواند و بعکس، اگر کسی اول وقت در وطن یا محل اقامت بوده و نماز را نخوانده، مسافرت کرد، باید نمازش را در سفر شکسته بخواند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه کسی اول وقت مسافر بوده و نماز را نخوانده و بعد به وطن یا جایی که قصد دارد ده روز بماند وارد شود باید نماز را تمام بخواند و بعکس، اگر کسی اول وقت در وطن یا محل اقامت بوده و نماز را نخوانده، مسافرت کرد، باید نمازش را در سفر شکسته بخواند.
- [آیت الله اردبیلی] دانشجویانی که برای تحصیل در شهری غیر از وطن خود قصد دارند مدت زیادی بمانند و همچنین اساتید دانشگاهها، معلمان، طلاب، کارکنان دولت و مانند آنها که قصد دارند جهت کار خود مدت زیادی در محلّی غیر از وطن خود اقامت کنند، اگر مدتی از اقامت آنها در آن محل بگذرد که دیگر عرفا در آنجا مسافر محسوب نشوند، آن محل برای آنها حکم وطن را پیدا می‌کند. بنابر این پس از گذشت مدت مذکور، چنانچه از آنجا به سفر بروند، پس از بازگشت لازم نیست برای تمام خواندن نماز و روزه گرفتن، قصد اقامت ده روز کنند.
- [آیت الله بهجت] در موردی که شوهر به وطن اصلی خود که از آنجا اعراض نکرده، رفته و همسر وی با او به آن محل میرود، در صورتی که زن قصد اقامت ده روز نداشته باشد نمازش شکسته است، و میزان قصد خود زن است، ولو قصد از جهت تبعیت شوهر باشد.
- [آیت الله بهجت] کسی که در دو محل زندگی می‌کند، مثلاً شش ماه در شهری و شش ماه دیگر در شهری دیگر میماند، هر دو وطن اوست؛ و نیز اگر بیشتر از دو محل را برای زندگی خود اختیار کرده باشد، همه آنها وطن او حساب می‌شود. و زن در صورتی که زندگیش در اینگونه وطن به همراه شوهرش است در مسئله وطن تابع شوهر خواهد بود. و در صورتی که فاصله بین دو وطن به اندازه مسافت شرعی باشد، نمازش در آن فاصله شکسته است و در غیر این صورت نمازش تمام است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] مسافری که به وطنش برمی گردد؛ وقتی که اهل وطن خود را ببیند و صدای اذان آن را بشنود باید نماز را تمام بخواند. ولی مسافری که می خواهد ده روز در محلی بماند؛ مادامی که به آن محل نرسیده نمازش قصر است.
- [آیت الله اردبیلی] زن در توطّن (انتخاب وطن) به طور مطلق تابعیّت شوهر را ندارد، بلکه در صورتی که زن و شوهر بنا داشته باشند با هم زندگی کنند، محلّی که زن به همراه شوهرش در آن زندگی می‌کند برای وی وطن محسوب می‌شود، ولی اگر از روی نافرمانی و نُشوز یا با توافق شوهر نخواهد در وطن شوهر زندگی کند، هر جا را که برای خود وطن قرار دهد، وطن او میباشد؛ همچنین (اولاد) در صورتی که بالغ و رشید باشند یعنی خودشان اهل درک و تشخیص باشند میتوانند در انتخاب وطن و محلّ زندگی مستقل بوده و از تابعیّت پدر و مادر خارج شوند.
- [آیت الله بهجت] غیر از وطن اصلی و وطن غیر اصلی که ذکر شد در جاهای دیگر اگر قصد اقامت ده روز نکند، نمازش شکسته است، ولی اگر جایی وطن او بوده و در آنجا شش ماه به قصد وطن بودن مانده است و ملک هم داشته و حالا اعراض کرده است، احتیاط کردن در جمع بین نماز قصر و تمام و همچنین گرفتن روزه و قضای آن خوب است، و همین احتیاط جاری است اگر در جایی شش ماه بدون قصد وطن بودن بماند و ملکی داشته باشد.