اجتناب
اجتناب: به معنای دورى گزیدن است.اجتناب از عناوین کلّى است که در همه ی فقه، کاربرد دارد و در این جا، به اجمال، به مباحث آن اشاره مى‌شود.
با گوسفندی وطی شده، و آن گوسفند مخلوط شده در میان گله گوسفند، در این صورت نمی‌دانند گوسفند وطی شده کدام است وظیفه چیست، از همه گوسفندها باید اجتناب شود؟
با عمل قرعه تعیین می‌توان نمود به نصف کردن گله به دو دسته اوّلاً، و تعیین دسته‌ای که در آن موطوء واقع است به قرعه و دوباره این عمل در آن دسته، و مکرر نمودن آن تا در آخر منحصر شود به آنکه قرعه به آن اصابت نمود.
با عمل قرعه تعیین می‌توان نمود به نصف کردن گله به دو دسته اوّلاً، و تعیین دسته‌ای که در آن موطوء واقع است به قرعه و دوباره این عمل در آن دسته، و مکرر نمودن آن تا در آخر منحصر شود به آنکه قرعه به آن اصابت نمود.
عنوان سوال:
با گوسفندی وطی شده، و آن گوسفند مخلوط شده در میان گله گوسفند، در این صورت نمی‌دانند گوسفند وطی شده کدام است وظیفه چیست، از همه گوسفندها باید اجتناب شود؟
پاسخ:
با عمل قرعه تعیین می‌توان نمود به نصف کردن گله به دو دسته اوّلاً، و تعیین دسته‌ای که در آن موطوء واقع است به قرعه و دوباره این عمل در آن دسته، و مکرر نمودن آن تا در آخر منحصر شود به آنکه قرعه به آن اصابت نمود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- زیدی در حال احرام عملی انجام داده که وظیفهاش ذبح گوسفند و تقسیم بین فقرا بوده گوسفندی هم ذبح نموده و به فقرا داده لکن مقداری از گوشت یا کله یا جگر این گوسفند را عمداً یا سهواً یا جهلاً خودش و یا زن و فرزندش خوردهاند، آیا وظیفه زید چیست؟
- اگر مرتکب شود محرم به یکی از محرمات احرام مثل تظلیل نمودن و اراده نماید که گوسفندی کفاره بدهد به چه مصرف برساند این گوسفند را؟
- شخصی 4000 تومان از بابت اجاره زمین موقوفه که وجه الاجاره از 5 سال قبل است تا امسال بدهکار است و علت نپرداختن وجه، نگرفتن موقوف علیهم میباشد، و لکن ایشان با این وجه گوسفندهایی خریده و از آن گوسفندها برههایی تولید شده و قصدش این بوده که هر وقت موقوف علیهم وجه فوق را مطالبه کنند فوراً گوسفندها را فروخته و قرضش را بدهد، بفرمائید این 4000 تومان فوق که فعلاً به صورت گوسفند به نحوه فوق است خمس دارد یا نه؟
- اشخاصی که بدهکار مردم هستند در صورتی که طلبکار مطالبه میکند، آیا واجب است غیر از خانه مسکونی لایق به شأن و لوازم لایق به شأن و خرج یک شب آن روز خود و عیال واجب النفقه را (از قبیل گندم، جو، آرد، نان، نفت، نمک، گاو، گوسفند، مرغ، هیزم، سیاره، گاری، تراکتور و غیره) را بفروشد و جواب طلبکار را بدهد یا نه؟ مستدعی است مشروحاً بیان فرمائید که مسئله کثیر الابتلا است و کذا سرمایه دکان و اسباب دکان نجاری و خیاطی و بزازی و عطاری و غیره. آیا مدیون چه وظیفه دارد اگر دائن مهلت نمیدهد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] گوشت گوسفندی که ذبح اسلامی آن اشکال داشته و حرام شده بود با گوشت چهار گوسفند دیگر طوری مخلوط شده به طوری که قابل تفکیک و جدا کردن نیست. حکم استفاده از این مقدار گوشت چیست؟
- [آیت الله سبحانی] نذر نمودم اگر فلان حاجت برآورده شود گوسفندی بدهم و اگر حاجت دیگر برآورده شود مقداری برنج بدهم و اکنون یکی از حاجت ها برآورده شده است ولی نمی دانم مورد نذر گوسفند بوده یا برنج وظیفه ام چیست؟
- [آیت الله سبحانی] اگر فردی نذر کند با پول معینی گوسفندی برای هیأت خریداری کند اکنون به جهت گران شدن گوشت یا امکان خرید نیست و یا گوسفند کوچک است وظیفه چیست؟
- [آیت الله وحید خراسانی] در صورت عدم وجود گوسفند سالم ایا می توان گوسفند مرضوض الخصیتین گوسفندی که تخمهای ان را کوبیده اند را ذبح نمود
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورت عدم دسترسی به گوسفند سالم، آیا می توان گوسفندی را که تخمهایش را کوبیده اند ذبح کرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] حکم گوشت گاو یا گوسفندی توسط نابالغ وطی شده یا بدون انزال بوده چیست؟ پاسخ
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر کسی متولیّ ساخت مسجد و حسینیه و امامزاده بود بعد از فوت، ورثه نمی‌دانند که پولهای باقیمانده مال کدامیک است وظیفه چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] موتور سواری در حال حرکت میباشد که ناگهان گوسفندی را در وسط خیابان مشاهده میکند (حال یا به این صورت که از قبل گوسفند بوده یا به این صورت که گوسفند ناگهان به وسط خیابان دویده است) و برای اجتناب از برخورد با آن فرمان موتور را کج میکند با توجه به اینکه خیابان محل عبور گوسفند نیست، آیا صاحب گوسفند ضامن دیه است؟ در فرض دیگر اگر سکی چاهی را در طریقی حفر کند و عابری برای احتراز از سقوط در آن به سمت دیگری حرکت کند و در نتیجه در درهای بیفتد، آیا حافر ضامن است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی گوسفندی را نذر قرار میدهد که دهه محرّم الحرام بکشد بعد معلوم میشود که گوسفند آبستن است آیا این گوسفند را میتواند بکشد یا تا سال آینده معطّل کند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اینجانب گوسفندی را نذر حرم امام رضا 7 نمودم حال بردن آن گوسفند زنده به مشهد مشکل است آیا میتوانم گوسفند را ذبح کنم و به مشهد منتقل کنم؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر خونی که از لای دندانها میآید، به واسطة مخلوط شدن با آب دهان از بینبرود اجتناب از آب دهان لازم نیست.
- اگر کسی از حرام جنب شود و بعد با حلال خود نزدیکی کند، احتیاط مستحب آن است که در نماز از عرق خود اجتناب نماید، و چنانچه اوّل با حلال خود نزدیکی کند، بعد مرتکب حرام شود عرق او حکم عرق جنب از حرام را ندارد.
- گوسفندی را که برای صدقه، یا برای یکی از امامان نذر کردهاند، اگر پیش از آن که به مصرف نذر برسد شیر بدهد یا بچه بیاورد، مال کسی است که آن را نذر کرده ولی پشم گوسفند و مقداری که چاق میشود جزء نذر است.
- اگر حیوان حلالگوشت را بهدستوری که بعداً گفته میشود سر ببرند چه وحشی باشد یا اهلی، بعد از جان دادن، گوشت آن حلال و بدن آن پاک است، ولی حیوانی که انسان با آن وطی (نزدیکی) کرده و گوسفندی که شیر خوک خورده و همچنین حیوانی که نجاستخوار شده، اگر بهدستوری که در شرع معین نمودهاند آن را استبراء نکرده باشند، بعد از سر بریدن گوشت آن حلال نیست.
- خوردن گوشت اسب و قاطر والاغ مکروه است، و اگر کسی آنها را وطی (نزدیکی) کند خود و نسلشان حرام میشوند، و بول و سرگین آنها نجس میشود و باید آنها را از شهر بیرون ببرند و در جای دیگر بفروشند و بر واطی لازم است که قیمتش را به صاحبش بدهد و اگر با حیوان حلالگوشتی مانند گاو و گوسفند نزدیکی کنند، بول و سرگین آنها نجس میشود و خوردن گوشت و آشامیدن شیر آنها هم حرام است و همچنین است نسل آنها و باید فوری آن حیوان را بکشند و بسوزانند و کسی که با آن وطی کرده، پول آن را به صاحبش بدهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] گوسفند پنج نصاب دارد: اوّل: چهل گوسفند، و زکات آن یک گوسفند است و تا تعداد گوسفندان به چهل نرسد زکات ندارد. دوّم: صد و بیست و یک گوسفند، و زکات آن دو گوسفند است. سوّم: دویست و یک گوسفند، و زکات آن سه گوسفند است. چهارم: سیصد و یک گوسفند، و زکات آن چهار گوسفند است. پنجم: چهار صد و بالاتر از چهار صد گوسفند، که باید آنها را صد تا صد تا حساب کند و برای هر صد تای آن یک گوسفند بدهد و لازم نیست زکات را از خود گوسفندها بدهد، بلکه اگر گوسفند دیگری بدهد یا مطابق قیمت گوسفند پول بدهد کافی است.
- [آیت الله بهجت] گوسفند پنج نصاب دارد: اول: چهل گوسفند، و زکات آن یک گوسفند است، و تا گوسفند به چهل نرسد زکات ندارد؛ دوم: 121گوسفند، و زکات آن دو گوسفند است؛ سوم: 201گوسفند، و زکات آن سه گوسفند است؛ چهارم: 301 گوسفند، و زکات آن چهار گوسفند است؛ پنجم: چهار صد و بالاتر از آن، که باید آنها را صدتا، صدتا، حساب کند و برای هرصدتای آنها یک گوسفند بدهد، و لازم نیست زکات را از خود گوسفندها بدهد، بلکه اگر گوسفند دیگری بدهد، یا مطابق قیمت گوسفند، پول بدهد کافی است؛ ولی اگر بخواهد جنس دیگر بدهد در صورتی که برای فقرا بهتر باشد، اشکال ندارد.
- [آیت الله سبحانی] گوسفندی را که بابت زکات می دهد، قیمت آن از قیمت گوسفند متوسط در بین نصاب کمتر نباشد. ولی بهتر است گوسفندی را که قیمت آن از تمام گوسفندهایش بیشتر است بدهد، و همچنین است در گاو و شتر.
- [آیت الله اردبیلی] حیوانی که با آن نزدیکی شده اگر با حیوانات دیگر مخلوط و مشتبه شده باشد، باید از راه قرعه آن را تعیین نمایند، بدین گونه که اوّل گله را دو نصف میکنند و پس از قرعه آن نصف را که مشخّص شده باز دو نصف میکنند تا بالاخره آن حیوان مشخّص شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] گوسفند پنج نصاب دارد: اوّل - چهل و زکاْ آن یک گوسفند است وتا گوسفند به چهل نرسد، زکاْ ندارد; دوم - صد وبیست ویک و زکاْ آن دو گوسفند است; سوم - دویست ویک و زکاْ آن سه گوسفند است; چهارم - سیصد ویک و زکاْ آن چهار گوسفند است; پنجم - چهار صد وبالاتر از آن که باید آنها را صدتا صدتا حساب کند وبرای هر صدتای آنها یک گوسفند بدهد ولازم نیست زکاْ را از خود گوسفندها بدهد، بلکه اگر گوسفند دیگری بدهد، یا مطابق قیمت گوسفند، پول یا جنس دیگر بدهد کافی است.
- [آیت الله سیستانی] گوسفند پنج نصاب دارد : اول : چهل است ، و زکات آن یک گوسفند است ، و تا گوسفند به چهل نرسد زکات ندارد . دوم : صد و بیست و یک است ، و زکات آن دو گوسفند است . سوم : دویست و یک است ، و زکات آن سه گوسفند است . چهارم : سیصد و یک است ، و زکات آن چهار گوسفند است . پنجم : چهارصد و بالاتر از آن است ، که باید برای هر صد گوسفند یک گوسفند بدهد ، و لازم نیست زکات را از خود گوسفندها بدهد ، بلکه اگر گوسفند دیگری بدهد ، یا مطابق قیمت گوسفند پول بدهد کافی است .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر کسی از حرام جنب شود و بعد با حلال خود نزدیکی کند؛ احتیاط آن است که در نماز از عرق خود اجتناب نماید و چنانچه اول با حلال خود نزدیکی کند و بعد مرتکب حرام شود اجتناب لازم نیست.
- [آیت الله نوری همدانی] گوسفند پنج نصاب دارد : اوّل : چهل و زکوه آن یک گوسفند است و تا گوسفند به چهل نرسد زکوه ندارد . دوّم : صد و بیست و یک زکوه آن دو گوسفند است . سوّم : دویست و یک و زکوه آن سه گوسفند است . چهارم : سیصد و یک و زکوه آن چهار گوسفند است . پنجم : چهارصد و بالا تر از آن است که باید آنها را صد تاصد تا حساب کند و برای هر صدتای آنها یک گوسفند بدهد . و لازم نیست زکوه را از خود گوسفندها بدهد بلکه اگر گوسفند دیگری هم بدهد یا مطابق قیمت گوسفند ، پول بدهد کافی است .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . گوسفند پنج نصاب دارد: اول چهل، و زکات آن یک گوسفند است، و تا گوسفند به چهل نرسد زکات ندارد. دوم صد و بیست و یک، و زکات آن دو گوسفند است. سوم دویست و یک، و زکات آن سه گوسفند است. چهارم سیصد و یک، و زکات آن چهار گوسفند است. پنجم چهار صد و بالاتر از آن که باید آنها را صد تا صد تا حساب کند، و برای هر صد تای آنها یک گوسفند بدهد و لازم نیست زکات را از خود گوسفندها بدهد، بلکه اگر گوسفند دیگری بدهد، یا مطابق قیمت گوسفند پول یا جنس دیگر بدهد کافی است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . گوسفند، پنج نصاب دارد: اول چهل، و زکات آن یک گوسفند است، و تا گوسفند به چهل نرسد، زکات ندارد. دوم صد و بیست و یک، و زکات آن دو گوسفند است. سوم دویست و یک، و زکات آن سه گوسفند است. چهارم سیصد و یک، و زکات آن چهار گوسفند است. پنجم چهار صد و بالاتر از آن که باید آنها را صد تا صد تا حساب کند، و برای هر صد تای آنها یک گوسفند بدهد، و لازم نیست زکات را از خود گوسفندها بدهد، بلکه اگر گوسفند دیگری بدهد، یا مطابق قیمت گوسفند پول یا جنس دیگری بدهد، کافی است.