مباشر
آنكه كاری را شخصاً انجام می‌دهد.
زیدی به زوجه خود می‌گوید بچه خود را سقط کن، آن هم سقط می‌کند دیه به کی می‌رسد؟ و چون زوج مباشر نیست آیا مسئولیت دارد زوج یا خیر؟
دیه بر مباشر سقط است که در این صورتِ فرض مادر است، و چیزی از آن به مادر نمی‌رسد، و پدر اگر چه گنهکار است در امر سقط ولی او از دیه چیزی ضامن نیست و تمام دیه به پدر مزبور می‌رسد.
دیه بر مباشر سقط است که در این صورتِ فرض مادر است، و چیزی از آن به مادر نمی‌رسد، و پدر اگر چه گنهکار است در امر سقط ولی او از دیه چیزی ضامن نیست و تمام دیه به پدر مزبور می‌رسد.
عنوان سوال:
زیدی به زوجه خود می‌گوید بچه خود را سقط کن، آن هم سقط می‌کند دیه به کی می‌رسد؟ و چون زوج مباشر نیست آیا مسئولیت دارد زوج یا خیر؟
پاسخ:
دیه بر مباشر سقط است که در این صورتِ فرض مادر است، و چیزی از آن به مادر نمی‌رسد، و پدر اگر چه گنهکار است در امر سقط ولی او از دیه چیزی ضامن نیست و تمام دیه به پدر مزبور می‌رسد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- زن مریضه رجوع به دکتر می‌کند، دکتر علت مرض را حامله بودن تشخیص می‌دهد و می‌گوید اگر بخواهی مرض برطرف شود باید حمل خود را سقط کنی اگر سقط جایز شود دیه دارد یا خیر و دیه را دکتر باید بدهد یا مادر؟
- زوجه طلاق میخواهد زوج طلاق نمیدهد، حکومت زوج را آنقدر به زندان نگه میدارد که راضی به طلاق می‌شود، آیا چنین طلاقی صحیح است یا خیر؟ و یا آنکه حکومت زوج را تهدید به زندان می‌کند، زوج برای آنکه به زندان نرود به طلاق راضی می‌شود، آیا چنین طلاقی صحیح است یا خیر؟
- زوجه در اوّل عقد شرط می‌کند از حالا تا 50 سال دیگر وکیل و صاحب اختیار باشد از جانب زوج که هر گاه بخواهد خود را طلاق دهد زوج هم قبول می‌کند، آیا چنین شرطی صحیح است یا خیر؟ و نیز زوجه شرط می‌کند چنانچه طلاق واقع شود و زوجه فرزندی داشته باشد برای همیشه حق حضانت با زوجه باشد؟ و نیز زن بتواند بیاذن مرد به روضهها و مشاهد مشرفه و به خانه خویشان و دوستان برود، با تمام این شروط صیغه عقد جاری شده و زوج هم قبول کرده، آیا این شرایط صحیح است یا خیر؟ و آیا اگر مرد زوجه خود را منع کند چنانچه زن مخالفت کند به رفتن، آیا معصیت کار است یا خیر؟ آنچه حکم است بیان فرمائید البته این نوع مسائل را برای عوام تشریح نمیتوان نمود ولی مورد حاجت است.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] زنی چند سال قبل فرزند خود را سقط کرد، ولی نمی داند که آیا او مباشر در سقط بوده یا پزشک سقط کرده است. اکنون وظیفه ی او نسبت به دیه چه مقدار می باشد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در صورتی که پزشک متخصص با رضایت زن و شوهر، بچه ناقص الخلقه ای را که نواقص جسمی او با دستگاه تشخیص داده شده است، از روی ندانستن مسأله سقط کنند، آیا دیه ای باید پرداخت شود؟ و در صورت وجوب دیه، پرداخت آن متوجه چه کسی است؟ و اگر مباشر سقط، پدر و مادر را نمی شناسد، دیه را باید به چه کسی بپردازد؟
- [آیت الله بهجت] آیا مجرّد اطلاع و رضایت شوهر از سقط جنین که توسط همسر او انجام شده مانع ارث بردن شوهر از دیه ی سقط جنین می باشد یا نه؟ بلکه باید به نحوی هر چند به شکل دستور یا ترغیب و تشویق همسر در انجام سقط دخالت داشته باشد؟ و یا غیر مباشر محروم از ارث بردن از دیه نمی شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا مجرد اطلاع و رضایت شوهر از سقط جنین که توسط همسر او انجام شده، مانع ارث بردن شوهر از دیه سقط جنین می باشد یا نه؟ بلکه باید به نحوی هرچند به شکل دستور یا ترغیب و تشویق همسر در انجام سقط دخالت داشته باشد؟ و یا غیر مباشر، محروم از ارث بردن از دیه نمی شود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] دیه یک بچه 1 ماه که سقط شده است چه مقدار است؟
- [آیت الله بروجردی] زیدی زوجهاش را مطلّقه نموده بعداً زوجه اظهار می‌کند: من ناپاک بودم و طلاق من صحیح نیست و بعداً شوهر میرود، تکلیف زوج در نفقه و کسوه این زمان چه میباشد؟ و با این اقرارِ زوجه به ناپاکیِ خود حین طلاق، تفریق آنها لازم است یا نه؟
- [آیت الله بروجردی] زوجه مهر خود را صلح می‌کند به زوج خود به چیز کمی که زوج او را طلاق رجعی بدهد، آیا در این صورت طلاق رجعی صحیح است؟
- [سایر] در فرضی که زوجه (که دارای شوهر است) خود را بی شوهر معرفی و با شخص دیگری ازدواج نماید (شوهر دوم از همه چیز بی اطلاع باشد) حال: الف: زوج واقعی زوجه را با شخص دوم ببیند و اقدام به قتل نماید از حیث جواز قصاص و دیه تکلیف چیست؟ ب: اگر زوج دوم، زوجه را با زوج اول در حال زنا ببیند از حیث جواز قتل، قصاص و دیه تکلیف چیست؟ ج: اگر زوج دوم زوجه را با شخص ثالثی ببیند تکلیف چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] احتراما باعنایت به فتاوی فقها که فرمودند (لو وجد مع زوجته رجلا یزنی بها فله قتلهما) بفرمایید: 1-آیا بین عبارت رای و وجد که در تعابیر فقهای عظام آمده فرقی می باشد؟ 2- آیا این دیدن توسط زوج باید ناگهانی باشد یا اگر زوج خودش مقدمات زنا را فراهم نموده باشد و سپس در هنگام زنا تصمیم به قتل آن دو گرفته باشد، حق قتل آن دو را دارد؟ 3- در فرضی که زوجه (که دارای شوهر است) خود را بی شوهر معرفی، و با شخص دیگری ازدواج نماید (شوهر دوم از همه چیز بی اطلاع باشد) حال: الف:اگر زوج واقعی زوجه را با شخص دوم ببیند و اقدام به قتل نماید از حیث جواز، قصاص و دیه تکلیف چیست؟ ب: اگر زوج دوم، زوجه را با زوج اول در حال زنا ببیند از حیث جواز قتل، قصاص و دیه تکلیف چیست؟ ج: اگر زوج دوم زوجه را با شخص ثالثی ببیند تکلیف چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] نذر زوجه بدون اذن زوج نافذ است یا خیر؟ البته زن درآمد دارد و قالی بافته و به شوهرش ددر اداره زندگی کمک می‌کند.
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر زن حامله کاری کند که بچه اش سقط شود؛ باید دیه آن را به تفصیلی که در مسأله پیش گفته شد؛ به وارث بچه بدهد و به خود زن چیزی از آن نمی رسد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر انسان کاری می‌کند که زن حامله سقط کند و آن سقط به حکم مسلمان باشد، چنانچه چیز سقط شده نطفه باشد دیهاش 20 دینار شرعی و اگر علقه؛ یعنی خون بسته، باشد 40 دینار و اگر مضغه؛ یعنی پاره گوشت، باشد 60 دینار و اگر استخوان باشد 80 دینار و اگر گوشت آورده ولی هنوز روح در او دمیده نشده 100 دینار و اگر روح در او دمیده شده، دیه وی همچون دیه انسان متولّد شده است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر زن حامله کاری کند که بچهاش سقط شود، باید دیه آن را به تفصیلی که در مسأله پیش گفته شد، به وارث بچه بدهد و به خود زن چیزی از آن نمی‌رسد.
- [آیت الله بهجت] اگر زن حامله کاری کند که بچهاش سقط شود، باید دیه آن را به تفصیلی که در مسئله قبل گفته شد، به وارث بچّه بدهد و به خود زن چیزی از آن نمی‌رسد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر زن حامله کاری کند که بچهاش سقط شود، باید دیه آن را به تفصیلی که در مسأله پیش گفته شد به وارث بچه بدهد، و به خود زن چیزی از آن نمی‌رسد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر زن حامله کاری کند که بچهاش سقط شود، باید دیه آن را به تفصیلی که در مسأله پیش گفته شد به وارث بچه بدهد و به خود زن چیزی از آن نمی‌رسد.
- [آیت الله مظاهری] سقط جنین از گناهان بزرگ است، و اگر روح در او دمیده شده باشد در حکم آدم کشی است، و کسی که این کار را می‌کند، چه خود زن باشد یا شوهر یا دکتر، گرچه با اجازه آنها باشد، باید دیه بپردازد، و دیه آن اگر نطفه باشد بیست مثقال شرعی طلا، و اگر علقه یعنی خون بسته باشد چهل مثقال، و اگر مضغه یعنی مانند یک پاره گوشت باشد شصت مثقال، و اگر استخوان شده باشد هشتاد مثقال، و اگر بر آن گوشت روییده ولی هنوز روح در آن ندمیده صد مثقال، و اگر روح در آن دمیده، برای پسر هزار مثقال و برای دختر پانصد مثقال شرعی طلا است.
- [آیت الله مظاهری] اعانت بر اثم (یعنی کمک به گناه)، از گناهان بزرگ در اسلام است و اگر کمک در گناه کبیره نموده باشد، گناه او نیز کبیره است، و آن اقسامی دارد: الف) امر مؤثّر کند به گناهی یا نهی موثّر کند از واجبی؛ نظیر کسی که امر کند و اجیر کند و استقبال کند در کورتاژ، و پزشک آن عمل قبیح را انجام دهد، در این گناه بزرگ، پدر بچّه اگر آمر باشد و زن که حاضر به چنین عملی می‌شود با دکتری که مباشر این گناه است شریک میباشند، و همچنین است اگر شوهر نهی مؤثّر کند از حجاب همسرش. ب) تسبیب اسباب کند و دیگری بعد از فراهم شدن اسباب، گناه را انجام دهد؛ نظیر اینکه زنی را به خانهای میآورد و دیگری- العیاذ باللَّه- زنا می‌کند و یا کسی را در جایی نگاه میدارد تا واجبی از او فوت می‌شود، در این قسم نیز در گناه زنا و ترک واجب شریک میباشد. ج) کسی را در انجام گناه ترغیب و یا در ترک گناه تهدید کند، به طوری که ترغیب و تهدید او محرّک برای گناه نمودن دیگری می‌شود، نظیر ترغیب کسی بر زنا، به طوری که محرّک شهوت او باشد و یا تهدید کسی بر ترک قتل دیگری که آن تهدید محرّک او گردد، در این قسم هم نظیر اقسام قبلی، کسی که ترغیب یا تهدید نموده، شریک در گناه گناهکار است. د) تبلیغ در گناه و یا ترک واجب به حدّی که آن تبلیغ مؤثّر در بهجا آوردن گناه و یا ترک واجب شود، نظیر کسی که تبلیغ در بیحجابی زنها می‌کند و آن تبلیغ موجب این امر می‌شود، و یا تبلیغ برای ترک حجّ می‌کند و آن تبلیغ مؤثّر و موجب ترک آن واجب میگردد، این قسم نیز اعانت بر گناه، و مبلّغ شریک در گناه است. ه) تسبیب اسباب بعیده کند و قصد دارد که آن اسباب مؤثّر در گناه گنهکار شود؛ نظیر کسی که اسلحه می‌دهد به کسی و میداند که او اسلحه را برای قتل کسی میخواهد، و نظیر زنی که با بدحجابی یا بیحجابی به میان مردم میرود و میداند که موجب گناه دیگران می‌شود، این قسم نیز اعانت بر گناه و اعانتکننده شریک در گناه است، ولی اگر قصد نداشته باشد، گرچه اعانت بر گناه نیست، ولی در بسیاری از موارد شریک در گناه گناهکار است، نظیر زن بدحجاب یا بیحجاب که موجب فساد جوانها شود. صفحه 390