یقین
یقین در دین به منزله سرمایه است و ایمان متوقف بر آن می‌باشد. سایر علوم شاخ و برگ آن است و رستگاری در آخرت بدون یقین حاصل نمی‌شود.
بسیاری از دلالان، محصولات کشاورزان را قبل از رسیدن به سیلوها خریداری می‌کنند حال خریدار چنانچه یقین داشته باشد که بعضی از کشاورزان که به او محصول را فروخته‌اند، اهل زکات نیستند، آیا باید زکات آن را بدهد؟
در صورتی که معامله آنها شرعی باشد باید زکات آن را بدهد ولی می تواند از کشاورز معادل آن را بگیرد.
در صورتی که معامله آنها شرعی باشد باید زکات آن را بدهد ولی می تواند از کشاورز معادل آن را بگیرد.
عنوان سوال:
بسیاری از دلالان، محصولات کشاورزان را قبل از رسیدن به سیلوها خریداری می‌کنند حال خریدار چنانچه یقین داشته باشد که بعضی از کشاورزان که به او محصول را فروخته‌اند، اهل زکات نیستند، آیا باید زکات آن را بدهد؟
پاسخ:
در صورتی که معامله آنها شرعی باشد باید زکات آن را بدهد ولی می تواند از کشاورز معادل آن را بگیرد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر بر ما معلوم باشد که صاحبان برخی مشاغل که به تولید مواد غذایی مشغول هستند مسلمان نبوده و جزو اهل کتاب هم نیستند. در این صورت خرید و فروش و مصرف محصولات آنها چه حکمی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که سال خمسی دارد و چند روز قبل از رسیدن سال، محصول گندمش را به دست میآورد، آیا لازم است خمس گندمها را هم بدهد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا برنجی که با کوپن خریداری شده است را میتوان به عنوان فطریه داد؟ در صورتی که جواب مثبت باشد، اگر بخواهد قیمت برنج را بدهد، باید قیمت برنج کوپنی را بدهد یا قیمت برنج آزاد را؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا سهم امام 7، سهم سادات، زکات، ردّ مظالم، کفّارات و سایر چیزهائی که باید بدست مجتهد برسد پس از رسیدن به دست او، میتواند قرض بدهد یا خیر؟
- [سایر] با سلام و خسته نباشید من در شرکتی کار می کنم که محصولات آن مشابه خارجی دارد و البته عمدتاً نمونه خارجی کیفیت برتر یا مساوی و قیمت گرانتری دارد. به در خواست یکی از نمایندگی های فروش، محصول تولیدی این شرکت بنام یک شرکت خارجی لیزر شده و به قیمت جنس خارجی به مردم عرضه می شود با توجه به اینکه مصرف کننده ، یقیناً بعنوان جنس خارجی این محصول را خریداری و مصرف می کند در حالی که واقعاً اینطور نبوده و محصول کاملاًً ایرانی است و مصرف کننده به همین خیال پول بیشتری نسبت به جنس ایرانی پرداخته است لطفاً مشخص نمائید که اینکار چه حکمی دارد؟ حکم عاملین درجه اول در این کار و درآمد حاصل از آن چیست؟ حکم کارکنانی که در استخدام این شرکت هستند و از آن حقوق می گیرند چیست؟
- [آیت الله سبحانی] پدری که اهل خمس و زکات نیست لباسی به فرزند خود می خرد آیا فرزند او می تواند در آن لباس نماز بخواند یا باید خمس لباس را بدهد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شرکتی بین المللی با نام گلد کویست از سال 1998 میلادی کار خود را آغاز کرده است مدیران این شرکت 5 نفر هستند بنامهای: آقایان ماکیتالو، ویجی، رینک، محمد و خانم ایمسن که ملیّتهای آنان انگلیسی و هندی می‌باشد یکی از مدیران شرکت با نام محمد بیسمارک مسلمان نیز می‌باشد کار این شرکت ضرب و فروش مسکوکات طلا به شکل سکّه، گردنبند و ساعت با نقش و نگارهای مختلف می‌باشد نحوه فروش این محصولات توسط شرکت از طریق شبکه جهانی اینترنت می‌باشد و هر شخصی که از این شرکت محصولی خریداری میکند از طرف شرکت کدی به شخص خریدار تعلّق میگیرد که به عنوان کد شناسائی می‌باشد حال اگر شخصی که محصولی را خریداری کرده نفر جدیدی را جهت خرید محصول از شرکت معرّفی کند شرکت به معرّف 40 دلار به عنوان حقّ الزحمه بازاریابی پرداخت میکند (شرکت 40 دلار را از مشتری جدید اخذ نمیکند بلکه مبلغی که مشتری جدید برای خرید پرداخت میکند فقط و فقط بابت خرید محصول مشخصی می‌باشد و مبلغ 40 دلار توسط خود شرکت به عنوان حقّ الزحمه و تلاش بازاریابی شخص معرّف پرداخت میشود) حال بعضی از دوستان میفرمایند که خرید از این شرکت باعث خروج ارز از کشور میشود لازم به ذکر است که اگر مقام صالح برای تعیین آزادی یا ممنوعیت ورود و خروج ارز از کشور بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران باشد که هست آن بانک در بخش سوّم بخشنامه 601182 مورخ 1380/12/7 که در همه روزنامههای کثیرالانتشار درج شده است به صراحت میزان خروج ارز را تا سقف 5 هزار دلار بدون اظهارنامه و بیشتر از آن را بدون هیچگونه محدودیّتی تنها با یک اظهارنامه گمرکی جایز دانسته است، حال شخصی که ارزی (فقط 800 دلار) را بابت خرید یکی از محصولات از کشور خارج میکند سکّهای وارد کشور میکند که طلاست و پشتوانه ارز مملکت است با این وجود خواهشمند است بفرمائید دریافت حقّ الزحمه بازاریابی بابت تلاش و معرّفی مشتری جدید به شرکت حلال است یا حرام؟
- [امام خمینی] در رمی جمرات مخصوصا جمره عقبه و بالأخص روز عید قربان برای اکثر افراد سنگ را به محل مخصوص زدن مقدور نیست و یا به واسطه کثرت سنگها یقین به وصول به هدف حاصل نمی‌شود آیا مانند حضرات اهل تسنن که سنگها را از دور به طرف جمره پرتاب می‌کنند کافی است یا حتما ایصال به موضع مخصوص لازم است و آیا در جمره عقبه به دیوار سیمانی دو طرف سنگ چین کفایت میکند یا نه؟
- [آیت الله وحید خراسانی] شخصی برای خود و نیابت افرادی به قربانگاه رفت و ده راس گوسفند خرید و قربانی کرد بعد از رسیدن به منزل یقین پیدا کرد پول راس گوسفند را داده است وظیفه اش نسبت به پول یک راس که نداده چیست ضمنا با مراجعه به قربانگاه صاحب گوسفند را پیدا نکرد ایا جایز است که در ان پول تصرف کند و بعد از مراجعت به ایران پول ایرانی به حاکم شرع بدهد و یا صدقه بدهد یا نه و در صورتی که تصرف در ان جایز باشد اکنون که به ایران برگشته ایا باید ریال سعودی یا قیمت ان به ارز دولتی یا ارز ازاد بدهد
- [آیت الله مکارم شیرازی] پسرم چند عدد از کارت های قرعه کشی یکی از محصولات غذایی را به همراه خواهرخانم خود، بدون اطلاع ما به نام دختر کوچکم که هفت سال دارد پر میکند و در جریان قرعهکشی از هشت جایزه ویژه، دخترم برنده ماشین پراید میشود. پسر بنده پس از اطّلاع از برنده شدن خواهرش موضوع را به بنده اعلام کرده، که من موضوع را جدی نگرفتم. او از این بیاعتنایی بنده سوء استفاده نموده و قسمت دوم کارت را که نزد وی بوده است به کارخانه آن محصول غذایی فرستاده و منتظر رسیدن ماشین میماند. ولی از آنجا که کارخانه ماشین را به صاحب کارت برنده میدهد، تلاش وی برای گرفتن ماشین بینتیجه میماند. بدین جهت کارخانه به ما تلفن میکند و خبر از برنده شدن دخترم میدهد. به همراه دخترم به مشهد مقدس رفتیم و ماشین خریداری شده کارخانه را که به نام فرزندم سند شده بود تحویل گرفتیم. اکنون پسرم و خواهر و پدرخانم ایشان مدعی اشتراک در ماشین مذکور هستند، ولی بنده زیر این بار نرفتم. اما این فکر که شاید برای آنان نیز از نظر شرعی حقی باشد بنده را آزار میدهد. نظر حضرتعالی چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- بنا بر احتیاط مصارفی را که برای محصول نموده، نمیتواند از حاصل کسر نموده و فقط زکات بقیّه را بدهد.
- اگر انسان در چند شهر که فصل رسیدن حاصل آنها با یکدیگر اختلاف دارد و زراعت و میوه آنها در یک وقت به دست نمیآید، گندم یا جو یا خرما یا انگور داشته باشد و همه آنها محصول یک سال حساب شود، چنانچه چیزی که اوّل میرسد به اندازه نصاب باشد باید زکات آن را موقعی که میرسد بدهد و زکات بقیّه را وقتی که بدست میآید خواهد داد و اگر آنچه اوّل میرسد به اندازه نصاب نباشد زکات آنها فعلاً واجب نیست، هر چند یقین داشته باشد که با آنچه بعد بدست میآید به اندازه نصاب میشود، بلکه صبر میکند تا مقدار مجموع محصول به اندازه نصاب برسد و در آن وقت زکات واجب میشود.
- اگر بعد از آن که زکات گندم و جو و خرما و انگور واجب شد، زراعت و درخت را بفروشد ظاهراً معامله صحیح است و فروشنده یا خریدار باید زکات آنها را بدهد و چنانچه خریدار زکات را داد، میتواند معادل آن را از فروشنده بگیرد.
- اگر کافر ذمّی زمینی را از مسلمان بخرد، باید خمس بدهد؛ البتّه در ماهیت حقوقی این خمس در کتب استدلالی بحث شده که آیا همانند دیگر موارد خمس بوده یا نوعی زکات و مربوط به عوائد و محصولات زمین است (نه خود زمین) یا مسأله به شکل دیگری است.
- موقعی که گندم و جو را از کاه جدا می‌کنند و موقع خشک شدن خرما و انگور انسان باید زکات را به فقیر بدهد، یا از مال خود جدا کند یا کاری (همچون نوشتن مقدار آن همراه با رعایت جهات لازم) انجام دهد که خطر از بین رفتن زکات نباشد و زکات طلا و نقره و گاو و گوسفند و شتر را بعد از تمام شدن ماه یازدهم و دیده شدن هلال ماه دوازدهم باید به فقیر بدهد یا از مال خود جدا کند یا کاری کند که خطر از بین رفتن زکات نباشد.
- انسان باید زکات را در یکی از هشت مورد زیر مصرف کند: اوّل: فقیر و او کسیست که مخارج سال خود یا عیالاتش را ندارد، البتّه لازم نیست که مخارج عیالاتی را که متناسب شؤون وی نیست دارا باشد و کسی که صنعت یا ملک یا سرمایهای دارد که میتواند مخارج سال خود را از منافع آنها بگذراند فقیر نیست. دوم: مسکین و او کسیست که زندگی را از فقیر سختتر میگذراند. سوم: کسی که از طرف امام علیهالسلام یا نایب امام مأمور جمعآوری زکات یا نگاهداری یا رسیدگی به حساب آن یا رساندن به امام یا نایب امام یا مصارف زکات می‌باشد. چهارم: مسلمان سست اعتقادی که با پرداخت زکات، ایمان قویتری پیدا میکند. پنجم: خریداری بندگان و آزاد کردن آنان با شرایطی که در کتب مفصّل گفته شده است. ششم: بدهکاری که نمیتواند قرض خود را بدهد. هفتم: فی سبیل اللَّه یعنی امور دینی، خواه مربوط به عموم باشد، همچون ساختن مسجد و مدارس علوم دینی و نشر کتب دینی و خواه به افراد خاصّی مربوط باشد، مثل آن که برخی از مؤمنان را به حجّ خانه خدا بفرستد و روشنترین مورد این مصرف، جهاد در راه خداست و ظاهراً این مصرف، امور دنیایی را شامل نمیگردد، هر چند عمومی باشد همچون ساختن پل و تعمیر جادهها و راهها. هشتم: ابن السبیل یعنی مسافری که در سفر درمانده شده و احکام این موارد در مسائل آینده گفته خواهد شد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] مستحب است زکات گاو و گوسفند و شتر را به فقیرهای آبرومند بدهد و در دادن زکات، خویشان خود را بر دیگران، و اهل علم و کمال را بر غیرآنان و کسانی را که اهل سؤال نیستند بر اهل سؤال مقدم بدارد. ولی اگر دادن زکات به فقیری از جهت دیگری بهتر باشد، مستحب است زکات را به او بدهد.
- [آیت الله بروجردی] مستحّب است زکات گاو و گوسفند و شتر را به فقیرهای آبرومند بدهد و در دادن زکات خویشان خود را بر دیگران و اهل علم و کمال را بر غیر آنان و کسانی که اهل سؤال نیستند بر اهل سؤال مقدم بدارد. ولی اگر دادن زکات به فقیری از جهت دیگری بهتر باشد، مستحّب است زکات را به او بدهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحب است زکات گاو و گوسفند و شتر را به فقیرهای ابرومند بدهد و در دادن زکات خویشان خود را بر دیگران و اهل علم و کمال را بر غیر انان و کسانی را که اهل سوال نیستند بر اهل سوال مقدم بدارد ولی اگر دادن زکات به فقیری از جهت دیگر بهتر باشد مستحب است زکات را به او بدهد
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مستحب است زکات گاو و گوسفند و شتر را به فقیرهای آبرومند بدهد و در دادن زکات، خویشان خود را بر دیگران، و اهل علم و کمال را بر غیر آنان و کسانی را که اهل سؤال نیستند بر اهل سؤال مقدم بدارد. ولی اگر دادن زکات به فقیری از جهت دیگری بهتر باشد، مستحب است زکات را به او بدهد.
- [آیت الله خوئی] مستحب است زکات گاو و گوسفند و شتر را به فقیرهای آبرومند بدهد و در دادن زکات، خویشان خود را بر دیگران، و اهل علم و کمال را بر غیر آنان، و کسانی را که اهل سؤال نیستند، بر اهل سؤال مقدم بدارد، ولی اگر دادن زکات به فقیری از جهت دیگر بهتر باشد، مستحب است زکات را به او بدهد.
- [امام خمینی] مستحب است زکات گاو و گوسفند و شتر را به فقیرهای آبرومند بدهد و در دادن زکات، خویشان خود را بر دیگران و اهل علم و کمال را بر غیر آنان، و کسانی را که اهل سؤال نیستند، بر اهل سؤال مقدم بدارد، ولی اگر دادن زکات به فقیری از جهت دیگری بهتر باشد مستحب است زکات را به او بدهد.
- [آیت الله سیستانی] مستحب است زکات گاو و گوسفند و شتر را به فقیرهای آبرومند بدهد ، و در دادن زکات ، خویشان خود را بر دیگران و اهل علم و کمال را بر غیر آنان ، و کسانی که اهل سؤال نیستند بر اهل سؤال مقدّم بدارد ، ولی ممکن است دادن زکات به فقیری از جهت دیگری بهتر باشد .
- [آیت الله اردبیلی] مستحب است برای دادن زکات، اهل علم و کمال را بر غیر آنان و کسانی را که اهل درخواست نیستند بر اهل درخواست مقدّم بدارد؛ ولی اگر دادن زکات به فقیری از جهت دیگری بهتر باشد، مستحب است زکات را به او بدهد.
- [آیت الله بهجت] مستحب است زکات گاو، گوسفند و شتر را به فقرای آبرومند بدهد و در دادن زکات، خویشان را بر دیگران، و اهل علم و کمال را بر غیر آنان و کسانی را که اهل سؤال نیستند، بر اهل سؤال مقدم بدارد.
- [آیت الله جوادی آملی] .در داد و ستد نسیه، مدت تحویل بها باید معلوم باشد و در صورت ابهامِ تاریخ آن، باطل است ; مانند آنکه کالایی را بفروشد که خریدار , بهای آن را هنگام رسیدن محصول بپردازد.