اعمال حج
منظور از مناسک حج ، اعمالی است که دز زمان انجام عبادت حج در مکه ، منا ، عرفات و مشعر انجام داده می شود.
آیا در نیت احرام و سایر اعمال حج، قصد انجام عمل کافی است و یا گذراندن از قلب، یا به زبان آوردن آن لازم است؟
به زبان آوردن نیت در هیچ یک از اعمال حج لازم نیست. بلی کسی که می‌خواهد محرم شود، باید نیّت احرام عمره یا حج را انشاء کند، یعنی از قلب خود بگذراند که مثلاً خود را محرم به عمرۀ تمتع از حجةالاسلام قرار می دهم و در سایر اعمال حج بناگذاری قلبی نیز لازم نیست و همین که برای خداوند متعال و با قصد، عمل را انجام می‌دهد کافی است.
به زبان آوردن نیت در هیچ یک از اعمال حج لازم نیست. بلی کسی که می‌خواهد محرم شود، باید نیّت احرام عمره یا حج را انشاء کند، یعنی از قلب خود بگذراند که مثلاً خود را محرم به عمرۀ تمتع از حجةالاسلام قرار می دهم و در سایر اعمال حج بناگذاری قلبی نیز لازم نیست و همین که برای خداوند متعال و با قصد، عمل را انجام می‌دهد کافی است.
عنوان سوال:
آیا در نیت احرام و سایر اعمال حج، قصد انجام عمل کافی است و یا گذراندن از قلب، یا به زبان آوردن آن لازم است؟
پاسخ:
به زبان آوردن نیت در هیچ یک از اعمال حج لازم نیست. بلی کسی که می‌خواهد محرم شود، باید نیّت احرام عمره یا حج را انشاء کند، یعنی از قلب خود بگذراند که مثلاً خود را محرم به عمرۀ تمتع از حجةالاسلام قرار می دهم و در سایر اعمال حج بناگذاری قلبی نیز لازم نیست و همین که برای خداوند متعال و با قصد، عمل را انجام می‌دهد کافی است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- منظور از شرط ضمن نیّت اعتکاف چیست؟آیا لازم است معتکف این شرط را به زبان آورد؟
- آیا میتوانیم مبلغ زکات فطره را از طریق سیستم الکترونیکی، به شماره حساب فقیری که می شناسیم، واریز کنیم؟ و آیا اگر نیت کنیم که از حساب بانکی خودمان مبلغی بهعنوان زکات فطره باشد، کافی است؟
- آیا بجز غسل مستحبی برای رفتن به مسجدالحرام، غسل دیگری برای طواف مستحب است، و در صورت وجود چنین استحبابی، آیا یک غسل به نیت هر دو کافی است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] در نیت اعتکاف گذراندن از قلب و یا زبان لازم است و یا اینکه عمل به اعتکاف مثل حضور در مسجد جهت آن کافی است؟
- [آیت الله خوئی] آیا واجب است تلفظ نمودن به نذر یا کافی است عقد در قلب یا با کتابت، و آیا واجب است تلفظ نمودن به نیت در اعمال حج؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی که به خاطر ندانستن مسأله، در موقع احرام عمره تمتّع، نیّت احرام حجّ تمتّع کرده و بعد، اعمال عمره را به جا آورده و از احرام خارج شده، آیا لازم است عمره خود را تکرار کند یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] آیا به زبان آوردن کلمات نیّت لازم است؟ گفتن کلمه "ادا" یا "قضا" در نیّت چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] زنی قبل از احرام عمره تمتّع می دانست که عادت ماهانه او ده روز طول می کشد، و وقت کافی برای اعمال عمره تمتّع قبل از احرام حجّ تمتّع نخواهد داشت، ولی با همه این اوصاف نیّت عمره تمتّع می کند، وظیفه او چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] زنی قبل از احرام عمره تمتّع می دانست که عادت ماهانه او ده روز طول می کشد، و وقت کافی برای اعمال عمره تمتّع قبل از احرام حجّ تمتّع نخواهد داشت، ولی با همه این اوصاف نیّت عمره تمتّع می کند، وظیفه او چیست؟
- [آیت الله سبحانی] آیا برای اسلام آوردن گفتن شهادتین کافی است یا باید با نیت قبلی همراه باشد؟
- [آیت الله بروجردی] اگر حاجی جنابت خود را فراموش نمود و بعد از به جا آوردن عمره وحج متوجّه شد که جنب بوده، آیا غسل مستحبّی برای احرام کافی است، یا باید حج را اعاده کند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا برای قسم خوردن آن را باید به زبان بیاورد یا همین که نیت کند کافی است؟
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که در گذشته حج واجبش را انجام داده و بنا دارد حج مستحبی بجا اورد ولی از روی نااگاهی و یا فراموشی در نیت احرام عمره می گوید احرام عمره تمتع از حج تمتع از حجه الاسلام می بندم قربه الی الله ایا اوردن و در نیت داشتن حجه الاسلام در حالی که حج مستحبی است اشکال دارد یا خیر
مسائل مرتبط از این مرجع
- لازم نیست در وقت غسل، نیت کند که غسل واجب یا مستحب میکند بلکه اگر فقط به قصد قربت؛ یعنی برای خداوند عالم غسل کند، کافی است.
- لازم نیست انسان نیّت روزه را به زبان آورد یا از قلب خود بگذراند؛ مثلاً در قلب خود بگوید: فردا را روزه میگیرم قربةً الی اللَّه، بلکه همین قدر که با قصد برای خداوند متعال از اذان صبح تا مغرب کاری که روزه را باطل میکند انجام ندهد کافیست
- نایب باید موقع نیت قصد نیابت کند و منوب عنه را - و لو اجمالاً - معیّن نماید و لازم نیست اسم او را بداند؛ مثلاً اگر نیت کند: از طرف کسی نماز میخوانم که برای او اجیر شدهام، کافی است.
- اگر چند غسل بر کسی مستحب باشد و به نیت همه، یک غسل به جا آورد، کافی است.
- لازم نیست نیت وضو را به زبان بگوید یا از قلب بگذراند ولی باید در تمام وضو متوجه باشد که برای خدا وضو میگیرد به طوری که اگر از او بپرسند: (چه میکنی و برای چه کسی انجام میدهی؟) بگوید: (برای خدا وضو میگیرم.)
- کسی را که در حال حیض یا در حال جنابت مرده، لازم نیست غسل حیض یا غسل جنابت بدهند، بلکه همان غسل میت برای او کافی است.
- اگر در سال اوّلی که مستطیع شده به مکّه رود و در وقت معیّنی که دستور دادهاند به عرفات و مشعر الحرام نرسد، چنانچه هنوز محرم به احرام حجّ نشده و در این تأخیر مسامحه ننموده و در سالهای بعد نیز مستطیع نباشد، حجّ بر او واجب نیست ولی اگر مسامحه کرده، یا از سالهای قبل مستطیع بوده و نرفته، اگر چه به زحمت باشد باید حجّ را به جا آورد و چنانچه محرم به احرام حجّ شده ولی به عرفات و مشعر نرسیده، واجب است - هر چند با قرض گرفتن یا اکتساب - در سال بعد حجّ به جا آورد؛ بلی چنانچه در تأخیر سال قبل معذور بوده و بدون اختیار او انجام حجّ سال بعد با مشقّت شدید همراه باشد، لازم نیست دوباره حجّ به جا آورد و در هر حال اگر سال بعد حجّ بجا نیاورد حجی بر عهده او نیست، هر چند در ترک حجّ معصیت کرده باشد.
- لازم نیست خود انسان در جستجوی آب برود بلکه اگر شخصی که به گفته او اطمینان دارد جستجو نماید و انسان مطمئن شود که اگر خودش هم برود آب پیدا نمیکند کافی است.
- کسی که فطره چند نفر را می‌دهد، لازم نیست همه را از یک جنس بدهد و اگر مثلاً فطره بعضی را گندم و فطره بعضی دیگر را جو بدهد کافی است.
- ابتدای حیض لازم است خون بیرون بیاید، ولی لازم نیست در تمام سه روز خون بیرون بیاید، بلکه اگر در ادامه حیض در باطن فرج خون باشد کافی است؛ و چنانچه در بین سه روز مختصری پاک شود و مدّت پاک شدن به قدری کم باشد که بگویند در تمام سه روز در فرج خون بوده، باز هم حیض است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] عبارت (برای خدا) به هر زبان که باشد، باید در صیغه نذر گفته شود و اگر در قلب آن را نیّت کند، کافی نیست و نذر واقع نمیشود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] روزه از عبادات است و لازم است با نیت به جا آورده شود، در موقع نیت لازم نیست به زبان بگوید، یا از قلب خود بگذراند همین اندازه که در نظرش این باشد که برای اطاعت فرمان خدا از اذان صبح تا مغرب کارهایی که روزه را باطل می کند ترک نماید کافی است.
- [آیت الله بهجت] انسان باید نماز را به نیّت قُربت، یعنی برای انجام فرمان خداوند عالم بهجا آورد و لازم نیست نیّت را از قلب خود بگذراند یا مثلاً به زبان بگوید که (چهار رکعت نماز ظهر میخوانم قُربةًالیاللّه)، بلکه همینقدر که انگیز? انسان از این کار، نماز خواندن برای خدا باشد در تحقّق نیّت کافی است. ولی بهتر و افضل این است که نیّت نماز را از قلب خود بگذراند، مگر اینکه نزدیک به حدّ وسوسه برسد.
- [آیت الله اردبیلی] هنگامی که پس از سلام نماز قصد سجده سهو میکند، لازم نیست نیّت سجده سهو را به زبان جاری کند و تنها توجّه به انجام آن کافی است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] نماز را باید به قصد قربت یعنی برای اطاعت فرمان خدا انجام داد و لازم نیست نیت را به زبان آورد و یا در اول نماز از قلب بگذراند، همین اندازه که اگر سؤال کنند چه می کنی، بتواند جواب دهد که برای خدا نماز می خوانم کافی است.
- [آیت الله بهجت] لازم نیست انسان نیت روزه را از قلب بگذراند یا به زبان جاری کند؛ مثلاً بگوید: (فردا را روزه میگیرم قُربةً اِلَی اللّه)، بلکه همینقدر که برای انجام فرمان خداوند عالم از اذان صبح تا مغرب کاری که روزه را باطل میکند انجام ندهد، کافی است.
- [آیت الله وحید خراسانی] لازم نیست نیت وضو را به زبان بگوید یا از قلب خود بگذراند بلکه اگر تمام افعال وضو را به داعی الهی به جا اورد کفایت می کند
- [آیت الله مظاهری] نیّت یعنی توجّه به عمل برای اطاعت فرمان خدا، و لازم نیست انسان نیّت را به زبان بگوید یا از قلب خود بگذارند، بلکه همین قدر که برای انجام فرمان خداوند عالم از اذان صبح تا مغرب کاری که روزه را باطل میکند انجام ندهد کافی است و برای آنکه یقین کند تمام این مدّت را روزه بوده، باید مقداری پیش از اذان صبح و مقداری هم بعد از مغرب از انجام کاری که روزه را باطل میکند خودداری نماید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] انسان باید نماز را به نیت قربت یعنی برای انجام فرمان خداوند عالم بجا آورد، و لازم نیست نیّت را از قلب خود بگذراند یا مثلاً به زبان بگوید که چهار رکعت نماز ظهر می خوانم قربة الی الله.
- [آیت الله سبحانی] انسان باید نماز را به نیت قربت، یعنی برای انجام فرمان خداوندعالم به جا آورد و لازم نیست نیت را از قلب خود بگذراند یا مثلا به زبان بگوید که چهار رکعت نماز ظهر می خوانم قربةً الی اللّه.