امساک
امساک به معنی بازداشتن می باشد. از آن در بابهای صوم، حج، رهن، طلاق، لعان و قصاص سخن رفته است.
مسافری که می‌داند یا احتمال می‌دهد قبل از ظهر به وطن می‌رسد، آیا لازم است در سفر امساک کند تا وقتی به وطن رسید نیت روزه کند؟
اگر می داند قبل از ظهر به وطن می رسد، بنا بر احتیاط امساک کند.
اگر می داند قبل از ظهر به وطن می رسد، بنا بر احتیاط امساک کند.
عنوان سوال:
مسافری که می‌داند یا احتمال می‌دهد قبل از ظهر به وطن می‌رسد، آیا لازم است در سفر امساک کند تا وقتی به وطن رسید نیت روزه کند؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- حکم نماز و روزه مسافری که با اکراه و اجبار به سفر رفته، پس از رسیدن به مسافت شرعی چیست؟
- مسافری که از نیت اقامت ده روزه خود منصرف شود حکم نماز او در مدتی که آن جاست، چگونه است؟
- مسافری که بعد از نماز چهار رکعتی از نیت ده روزه خود منصرف شود حکم روزه و نماز او چگونه است؟
- مسافری که بعد از نماز چهار رکعتی از نیت ده روزه خود منصرف شود حکم روزه و نماز او چگونه است؟
- مسافری که بعد از نماز چهار رکعتی از نیت ده روزه خود منصرف شود حکم روزه و نماز او چگونه است؟
- اگر مسافر پس از رسیدن به چهار فرسخ از ادامه سفر منصرف شود و ده روز در آن محل بماند یا به وطن برگردد، حکم نماز و روزه او در آن محل و بین راه چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] مسافری که پیش از ظهر به وطن برمی گردد در چه صورت روزه ی او درست است؟
- [آیت الله خامنه ای] حکم روزه مسافری که صبح از وطن خارج شده و از حدّ ترخص گذشته و قبل از ظهر به وطن برمی گردد چگونه است؟
- [سایر] شخصی در سفر بود و قصد داشت پیش از ظهر به وطن برسد و نیت روزه کند، ولی در بین راه سهواً چیزی خورد، آیا می تواند آن روز را روزه بگیرد؟
- [آیت الله بهجت] شخصی در سفر بوده و قصد داشت پیش از ظهر به وطن برسد و نیّت روزه کند، ولی در بین راه سهوا چیزی می خورد. آیا می تواند آن روز را روزه بگیرد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی در سفر بود و قصد داشت پیش از ظهر به وطن برسد و نیت روزه کند، ولی در بین راه سهواً چیزی خورد، آیا می تواند آن روز را روزه بگیرد؟
- [سایر] کسی که می‌داند یا احتمال قوی می‌دهد که اگر روزه بگیرد، به زخم معده یا سنگ مثانه دچار می‌شود؛ آیا روزه بر او واجب است؟
- [آیت الله خوئی] اگر روزهدار پیش از ظهر قصد مسافرت کرد، بعد از حد ترخص روزهاش را باطل کرد سپس مانعی رسید از ادامه سفر، برگشت به وطن خود، آیا باید امساک کند تا شب یا می‌تواند بخورد؟
- [آیت الله خوئی] صریح فتوا است که (مسافر یا کسی که قصد اقامت دارد قبل از ظهر به وطن یا محل اقامت برسد) چنانچه مسافر ظهر به وطن یا محل اقامت برسد و یا آن که اذان ظهر را در حد ترخص بشنود و مفطر به عمل نیاورده باشد، آیا نیت روزه کند صحیح است؟ و یا آنکه شرط است قبل از ظهر ولو به قلیل به وطن یا محل اقامت برسد، و حد ترخص برای مسافری که وارد می‌شود کافی نیست، فقط اعتبار حد ترخص برای مسافری است که از وطن یا محل اقامت خارج می‌شود؟
- [آیت الله بروجردی] مسافری که قبل از ظهر به مسافت شرعی مسافرت نموده و می‌داند که قبل از ظهر همان روز مراجعت خواهد نمود، می‌تواند روزه را نخورد و آن روز را از روزه خود محسوب دارد؟
- [آیت الله بروجردی] شخص در ماه رمضان پس از نیّت روزه و طلوعِ فجر، مسافرت نمود و مفطری به جا نیاورد و قبل از ظهر از سفر برگشت به وطن خود، تکلیفش چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- مسافری که باید نمازهای چهار رکعتی را در سفر دو رکعت بخواند، نباید روزه بگیرد و مسافری که نمازش را تمام میخواند؛ مثل کسی که زیاد مسافرت میکند یا سفر او سفر معصیت است، اگر ماه رمضان سفر کند باید در سفر روزه بگیرد.
- در روزه مستحبّی اگر کسی کاری که روزه را باطل میکند انجام نداده باشد و پیش از ظهر نیت روزه مستحبی کند، روزه او صحیح است و همانند کسیست که از اوّل طلوع فجر نیّت روزه کرده باشد و اگر بعد از ظهر هم نیّت روزه مستحبی کند، روزه او صحیح است ولی از هنگام نیّت کردن روزهدار بشمار میآید.
- مسافر نمیتواند روزه مستحبی بگیرد، مگر در مدینه طیبه (به تفصیلی که در مسأله بعد میآید) و اگر نذر کند روزه مستحبی بگیرد، نمیتواند آن را در سفر به جا آورد، مگر در نیّت نذر تصریح کرده باشد که روزه را در سفر انجام دهد، یا چه مسافر باشد یا نباشد روزه بگیرد و لازم نیست قبل از رفتن به مسافرت نذر کند بلکه می‌تواند بعد از سفر نذر کند که در همان سفر روزه بگیرد.
- در قضای روزه ماه رمضان، اگر از شب نیت روزه را داشته باشد یا وقت قضا تنگ باشد جایز نیست روزه خود را باطل کند؛ خواه پیش از ظهر باشد خواه بعد از ظهر و اگر از شب نیت نکرده باشد و وقت هم داشته باشد می‌تواند پیش از ظهر روزه خود را باطل نماید ولی بعد از ظهر نمیتواند.
- اگر کافری مسلمان شود قضای روزههای قبلی بر او واجب نیست؛ بلی چنانچه در ماه رمضان قبل از ظهر مسلمان شده و از اذان صبح تا آن وقت کاری که روزه را باطل میکند انجام نداده، احتیاط واجب آن است که در بقیه روز، نیت روزه کند و اگر آن روز را روزه نگرفت قضای آن را به جا آورد و اگر بعد از ظهر مسلمان شده لازم نیست نیت روزه کند.
- مسافری که قصد کرده ده روز در محلّی بماند، باید روزه واجب معیّن - مثل روزه ماه رمضان - را بگیرد و می‌تواند روزه قضا و روزه مستحبی را هم بجا بیاورد و نافله ظهر و عصر را هم بخواند.
- کسی که می‌داند یک نماز چهار رکعتی نخوانده، ولی نمیداند نماز ظهر است یا نماز عصر، اگر یک نماز چهار رکعتی به نیت قضای نمازی که نخوانده، به جا آورد کافیست و همچنین است حکم کسی که می‌داند یک نماز چهار رکعتی نخوانده ولی نمیداند مثلاً نماز ظهر است یا نماز عشا و ظاهراً می‌تواند حمد و سوره نماز را بلند یا آهسته بخواند.
- کسی که در شب ماه رمضان جنب است و می‌داند یا احتمال می‌دهد که اگر بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می‌شود، چنانچه غفلت داشته باشد که بعد از بیدار شدن باید غسل یا تیمم کند، در صورتی که بخوابد و تا اذان صبح خواب بماند، بنا بر احتیاط مستحب روزه آن روز را قضا کند.
- اگر به نیّت فطره مقداری از مال خود را کنار بگذارد و تا ظهر روز عید به مستحقّ ندهد اشکال ندارد و هر وقت آن را می‌دهد نیّت فطره نماید.
- در ماه رمضان اگر روزهدار از شب در فکر سفر نباشد - حتی به نحو تردید - و در روز مسافرت کند باید روزه را تمام کند، چه پیش از ظهر سفر کند، چه بعد از ظهر و چنانچه از شب در فکر سفر باشد اگر بعد از ظهر مسافرت کند باید روزه را بگیرد و اگر پیش از ظهر مسافرت کند، وقتی به حد ترخص برسد می‌تواند روزه را بخورد - و صحّت روزه گرفتن محلّ اشکال است و می‌تواند روزه را رجاءً بگیرد ولی بنا بر احتیاط واجب باید آن را قضا کند - و پیش از رسیدن به حدّ ترخّص جایز نیست روزه را بخورد، ولی اگر روزه را خورد، بعد به سفر رفت، کفاره ندارد؛ هر چند کفاره دادن مطابق احتیاط استحبابی است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که پیش از اذان صبح در غیر روزه ماه رمضان بدون نیت روزه خوابیده است؛ اگر پیش از ظهر بیدار شود و نیت کند روزه او صحیح است؛ چه روزه واجب باشد چه مستحب و اگر بعد از ظهر بیدار شود؛ نمی تواند نیت روزه واجب نماید. و اما در ماه رمضان اگر بی نیت خوابیده باشد اگرچه پیش از ظهر بیدار شود و نیت کند؛ صحت روزه اش محل اشکال است و لازم است آن روز را امساک کرده بعد قضا نماید.
- [آیت الله سیستانی] کسی که پیش از اذان صبح در روزه ماه رمضان، و همچنین در روزه واجبی که زمانش معین است بدون نیت روزه خوابیده است، اگر پیش از ظهر بیدار شود و نیت کند، روزه او صحیح است. و اگر بعد از ظهر بیدار شود، باید احتیاطاً بقیه روزه را به قصد قربت مطلقه امساک کند، و روزه آن روز را نیز قضا نماید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر روزه دار بعد از ظهر مسافرت نماید باید روزه خود را تمام کند و در صورتی که شب نیت سفر کرده باشد احتیاط مستحب آن است که قضای آن را به جا آورد. و اگر پیش از ظهر مسافرت کند، وقتی به حد ترخص برسد، یعنی به جایی برسد که دیوار شهر را نبیند و صدای اذان آن را نشنود باید نیت روزه نداشته باشد و اگر از شب، قصد سفر نکرده باشد، احتیاط مستحب اتمام روزه و قضای آن است. و اگر قبل از ظهر به وطن برگردد و مفطر به جا نیاورده باشد، به حد ترخص که رسید، باید نیت روزه نماید و روزه اش صحیح است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] : هرگاه مسافر پیش از ظهر به حدّ ترخص وطن یا جایی که قصد دارد ده روز در آنجا توقّف کند برسد، چنانچه کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد باید روزه بگیرد و اگر انجام داده باید بعداً قضا کند و متسحب است باقیمانده آن روز را امساک نماید، ولی اگر بعد از ظهر وارد شود نمی تواند روزه بگیرد.
- [آیت الله وحید خراسانی] مسافری که باید نمازهای چهار رکعتی را در سفر دو رکعت بخواند نباید روزه بگیرد و مسافری که نمازش را تمام می خواند مثل کسی که شغلش مسافرت یا سفر او سفر معصیت است باید در سفر روزه بگیرد
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مسافری که باید نمازهای چهار رکعتی را در سفر دو رکعت بخواند، نباید روزه بگیرد، و مسافری که نمازش را تمام می خواند مثل کسی که شغلش مسافرت، یا سفر او سفر معصیت است باید در سفر روزه بگیرد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] مسافری که باید نمازهای چهار رکعتی را در سفر دو رکعت بخواند؛ نباید روزه بگیرد و مسافری که نمازش را تمام می خواند مثل کسی که شغلش مسافرت یا سفر او سفر معصیت است؛ باید در سفر روزه بگیرد.
- [امام خمینی] مسافری که باید نمازهای چهار رکعتی را در سفر دو رکعت بخواند،نباید روزه بگیرد. و مسافری که نمازش را تمام می خواند، مثل کسی که شغلش مسافرت، یا سفر او سفر معصیت است، باید در سفر روزه بگیرد.
- [آیت الله سیستانی] مسافری که باید نمازهای چهار رکعتی را در سفر دو رکعت بخواند ، نباید روزه بگیرد . و مسافری که نمازش را تمام میخواند مثل کسی که شغلش مسافرت ، یا سفر او سفر معصیت است ، باید در سفر روزه بگیرد .
- [آیت الله بروجردی] مسافری که باید نمازهای چهار رکعتی را در سفر دو رکعت بخواند، نباید روزه بگیرد و مسافری که نمازش را تمام میخواند مثل کسی که شغلش مسافرت یا سفر او سفر معصیت است باید در سفر روزه بگیرد.