پرندگان
پرنده به جانور بال‌دار می‌گویند. از آن در باب‌های مختلف نظیر طهارت، حج، تجارت، سبق و رمایه، صید و ذباحه، اطعمه و اشربه و حدود از جهات گوناگون بحث شده است.
آیا استفاده از شوک قبل از ذبح حیوانات و پرندگان، جایز است؟
اشکال ندارد.
اشکال ندارد.
پاسخ:
اشکال ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شکار بی رویّه پرندگان و حیوانات، که موجب نابودی نسل آنها خواهد شد، چه حکمی دارد؟
- آیا برای ذبح تعدادی از حیوانات( مثلا در ذبح با دستگاه)، یکبار تسمیه به نام خداوند کافی است یا باید برای هر یک از آنها یک (بسمالله) گفته شود؟
- آیا برای ذبح تعدادی از حیوانات( مثلا در ذبح با دستگاه)، یکبار تسمیه به نام خداوند کافی است یا باید برای هر یک از آنها یک (بسمالله) گفته شود؟
- آیا شکار پرنده و حیوانات ، برای سرگرمی و خوشگذرانی جایز است؟ در صورت عدم جواز، آیا نماز را باید تمام بخواند یا شکسته؟
- گوسفندی را ذبح کرده اند اما حیاتش در زمان ذبح برایمان مشکوک است و هیچ حرکتی دال بر حیات نکرده است. آیا خروج خون به حد متعارف برای حلال بودن آن کافی است؟
- آیا جبران صدمه و آسیبی که به حیوانات وارد می شود، لازم است؟ و اگرصاحب آن را نشناسیم باید ردّ مظالم بدهیم؟
- نذر کرده ام گوسفندی را ذبح و بین نیازمندان تقسیم کنم. آیا می توانم بجای عمل به آن، مبلغ آن را به بهزیستی یا انجمن بیماریهای خاص هدیه کنم؟
- عشایری که نه ماه از سال را در روستای خود زندگی می کنند و تابستان ها برای چرای حیوانات و آب و هوای مناسب به ییلاق می روند، آیا در ییلاق مسافر هستند یا وطن آنها محسوب می شود؟
- آیا جایز است کسی کودک نابالغ را برای اینکه به نماز خواندن عادت کند، هر روز بین الطلوعین بیدار کند تا نماز صبح بخواند؟ اگر جایز باشد، آیا فقط برای ولیّ او جایز است یا برای غیر ولیّ هم جایز است؟
- آیا معامله لیزینگ جایز است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] ذبح حیوانات با دستگاههای جدید
- [آیت الله نوری همدانی] هنگام ذبح حیوان، شوک وارد کردن به آن و یا خوراندن داروی بیهوشی برای جلوگیری از احساس درد جایز است یا نه؟ درصورت جواز، خون مانده درونِ بدن حیوان، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] در روش های جدید برای ذبح مرغ ابتدا بوسیله برق یک شوک به مرغ می دهند تا مرغ بیحال شود و برای ذبح تقلا نکند بعضی از مرغ ها بوسیله این شوک می میرند آیا با علم به این موضوع خوردن مرغ شرعاً اشکال دارد یا خیر؟
- [سایر] خوردن گوشت خام پرندگان و حیوانات حلال گوشت از نظر مراجع محترم چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] خرید و فروش پرندگان و حیوانات وحشی و نگهداری آن ها در قفس چه حکمی دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا استفاده از گوشت گوسفند و مرغ که توسط ابزار برقی که در کشتارگاه ذبح می شوند، جایز است؟ و اگر ذبح توسط انسان و پَرکنی مرغ توسط کارخانه انجام شود و قبل از ذبح شوک به مرغ وارد شود، آیا استفاده از آن جایز است؟ جواب الف چنانچه ابزار از جنس آهن باشد ولی حرکت آن بوسیله برق انجام گیرد با توجه به رعایت سایر شرایط مانند قبله و بسم الله، مانعی ندارد. جواب ب استفاده از آن مانعی ندارد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر پیش از ذبح، حیوان را با آمپول یا با وارد کردن شوک و یا با وسایل دیگر بی هوش کنند به گونهای که استقرار حیات در آن از بین برود، ذبح صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا حیوانات آبزیِ حرام گوشت، اگر زنده از آب بیرون آورده شوند، حکم مردار را دارند و خرید و فروش آنها حرام است؟ آیا خرید و فروش آنها برای تغذیه غیر انسان مثل تغذیه پرندگان و حیوانات و همچنین برای استفاده های صنعتی جایز است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا ژلاتینهای تهیه شده از اجزای حیوانات حلال گوشت که ذبح شرعی نشدهاند، حلال شمرده می‌شود؟
- [آیت الله سیستانی] آیا با یک تسمیه می توان حیوانات زیادی را ذبح کرد ؟ در این مساله طولی بودن و یا عرضی بودن ذبح ها فرقی می کند یا نه ؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- هر پرندهای که مانند شاهین و عقاب و باز چنگال دارد یا بال زدنش در هنگام پرواز کمتر از صاف نگه داشتن بالهایش باشد حرام است، همچنین شب پره (یعنی خفّاش) و طاووس و بنا بر احتیاط واجب همه انواع کلاغ حرام میباشد. در دیگر پرندگان اگر روشن باشد که چنگال ندارد و بال زدنش از صاف نگهداشتن کمتر نیست حلال است و اگر چنگالدار بودن پرنده و کیفیت پروازش معلوم نباشد، چنانچه چینهدان یا سنگدان یا خارپشت پا داشته باشد حلال وگرنه حرام میباشد. مرغ خانگی و کبوتر و گنجشک و پرندگان دیگر راسته سبکبالان (=راسته گنجشکان) همچون بلبل و سار و چکاوک از پرندگان حلال گوشت میباشند و احتیاط مستحبّ آن است که از خوردن گوشت پرستو و هدهد خودداری کنند و کشتن هر نوع پرندهای که در منزل انسان مأوا گزیده است مکروه است.
- بنا بر احتیاط مستحبّ از خوردن چیزهایی همچون آب بینی که طبیعت انسان از آنها متنفّر است اجتناب کنند. آشامیدن بول حیوانات حرام گوشت حرام است، همچنین بول حیوانات حلال گوشت - حتّی شتر - ولی خوردن بول شتر و گاو و گوسفند اگر برای معالجه باشد اشکال ندارد.
- خمس ماهی و حیوانات دیگری که انسان از دریا میگیرد در صورتی واجب است که به تنهایی یا با منفعتهای دیگر او از مخارج سالش زیاد بیاید.
- نیمخورده سگ و خوک و کافر غیر کتابی نجس و خوردن آن حرام است؛ بلکه بنا بر احتیاط باید از نیمخورده اهل کتاب اجتناب کرد و نیمخورده حیوانات حرامگوشت، پاک و خوردن آن (مگر در مورد گربه) مکروه میباشد.
- برخی از معاملات مکروه است و کارهایی چند در معامله کراهت دارد که عمده آنها عبارتند از: اوّل: فروش زمین و آب مگر این که با پول آن زمین یا آب دیگری بخرد. دوم: ذبح زیاد حیوانات. سوم: کفنفروشی. چهارم: معامله با مردمان پست. پنجم: معامله بین اذان صبح و اوّل آفتاب. ششم: آن که کار خود را خرید و فروش گندم و جو و مانند اینها قرار دهد. هفتم: فرق گذاشتن بین مشتریهای مسلمان، مگر به جهت علم و تقوی. هشتم: سختگیری در معامله در جایی که قیمت عادلانه باشد، ولی چانه زدن و سختگیری برای اجتناب از زیان دیدن مستحبّ است. نهم: داخل معامله شدن برای خریدن یا فروختن جنسی که برادر مؤمن میخواهد بخرد یا بفروشد، مگر آن که معامله برادر مؤمن سر نگیرد یا معامله بر اساس مزایده باشد. دهم: قسم خوردن اگر راست باشد وگرنه حرام است.
- عرق جنب از حرام پاک است، ولی بنا بر احتیاط مستحب از آن اجتناب کنند، چه عرق در حال نزدیکی بیرون آید یا بعد از آن، از مرد باشد یا از زن، جنابت از زنا باشد، یا از لواط، یا از نزدیکی کردن با حیوانات، یا استمناء.
- اگر بخواهند شتر را بکشند که بعد از جان دادن پاک و در نتیجه حلال باشد، باید با شرایطی که برای سر بریدن حیوانات گفته شد، کارد یا چیز برنده دیگری مانند آن را در گودی بین گردن و سینهاش فرو کنند.
- بول و غائط انسان و هر حیوان حرامگوشتی که خون جهنده دارد که اگر رگ آن را ببرند خون از آن جستن میکند، نجس است و بنا بر احتیاط، باید از بول و غائط حیوان حرامگوشتی که خون آن جستن نمی‌کند، مثل ماهی حرام گوشت، اجتناب کرد ولی فضله حیوانات کوچک، مثل پشه و مگس که گوشت ندارند، پاک است.
- خانه کعبه - که در مکّه معظّمه میباشد - و محاذی آن تا آسمان، قبله است و باید روبروی آن نماز خواند و اگر طوری بایستد که بگویند: رو به قبله نماز میخواند، کافیست و همچنین است کارهای دیگر؛ مانند سربریدن حیوانات که باید رو به قبله انجام گیرد.
- لازم نیست جبیره از جنس چیزهایی باشد که نماز در آن جایز است بلکه اگر از حریر یا از اجزاء حیوانی باشد که خوردن گوشت آن جایز نیست مسح بر آن نیز اشکالی ندارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] 35 ذبح حیوانات با وسایل ماشینی در صورتی که شرایط شرعی آن مطابق آنچه در بحث ذبح حیوانات گفته شد انجام شود جایز است و چنان حیوانی پاک و حلال است.
- [آیت الله مظاهری] اگر حیوان را قبل از ذبح شوک دهند تا کمی بیحس شود و بعد سر او را به واسطه دست یا دستگاه ببرند اشکال ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] سر بریدن حیوانات با وسایل ماشینی در صورتی که شرایط شرعی آن مطابق آنچه در بحث ذبح حیوانات گفته شد انجام شود جایز است و چنین حیوانی پاک و حلال است.
- [آیت الله مظاهری] علفها و بوتههای بیابان و ماهیهای دریاها و رودخانهها و پرندگان هوا و حیوانات صحرا و مانند اینها ملک حکومت اسلامی است ولی اگر کسی آنها را تصرّف کند مالک می‌شود مگر اینکه حکومت اسلامی جلوگیری نماید.
- [آیت الله مظاهری] ساختن مجسّمه انسان و حیوانات جایز نیست ولی خرید و فروش آن مانعی ندارد.
- [امام خمینی] گوسفند یا حیوانات دیگر را اگر ذبح کنند با کارخانهها و مکینههایی که اخیراً در بعض بلاد متعارف شده است، حرام و نجس و مردار است، و فروش و خرید آنها جایز نیست، و فروشنده ضامن پول خریدار است چه کلید برق را مسلمان بزند و تسمیه بگوید و رو به قبله باشد و از حلقوم ببرد یا نه چه برسد به آن که این امور نیز مراعات نشود، ولی گوشتهایی که در بازار مسلمانان فروش میرود و احتمال داده می‌شود که به طور شرعی ذبح شده باشد، حلال و خرید و فروش آن جایز است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] 31 هرگاه حیوانی به غیر دستور شرعی ذبح شده باشد پاک است، هر چند خوردن گوشت آن حرام می باشد، بنابراین پوست و چرم حیواناتی که از ممالک غیر اسلامی می آورند در صورتی که بدانیم از حیوانات ذبح شده است، پاک است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] فضله پرندگان حرام گوشت، پاک است.
- [امام خمینی] فضله پرندگان حرام گوشت، نجس است.
- [آیت الله مظاهری] فضله پرندگان حرام گوشت پاک است.