رد مظالم
رَدّ مظالم بازگرداندن مالی هست که به ناحق گرفته شده است.
آیا دو فقیر می‌توانند ردّ مظالم را به همدیگر بدهند؟
اگر مراد از فقیر معنای شرعی آن است که قوت یکسال خود را نداشته باشد و از طرف دیگر شأن آنها هم این مقدار باشد که بتوانند آن را ببخشند اشکال ندارد ولی اگر مقدار زیاد است و یا فقیر شأنیت ندارد که این پول را به دیگری ببخشد نمیتوانند به هم رد مظالم بدهند.
اگر مراد از فقیر معنای شرعی آن است که قوت یکسال خود را نداشته باشد و از طرف دیگر شأن آنها هم این مقدار باشد که بتوانند آن را ببخشند اشکال ندارد ولی اگر مقدار زیاد است و یا فقیر شأنیت ندارد که این پول را به دیگری ببخشد نمیتوانند به هم رد مظالم بدهند.
پاسخ:
اگر مراد از فقیر معنای شرعی آن است که قوت یکسال خود را نداشته باشد و از طرف دیگر شأن آنها هم این مقدار باشد که بتوانند آن را ببخشند اشکال ندارد ولی اگر مقدار زیاد است و یا فقیر شأنیت ندارد که این پول را به دیگری ببخشد نمیتوانند به هم رد مظالم بدهند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا مردم می‌توانند پول مبلّغ را از باب زکات چون فقیر است و یا فی سبیل الّله به او بدهند؟
- اگر دختر و پسری همدیگر را دوست دارند آیا می‌توانند بدون منظور با هم صحبت کنند؟
- آیا این مسئله صحیح است که انسان از یک مجتهد و چند فقیر سیّد درباره سهم سادات و چند نفر فقیر غیر سیّد در مورد ردّ مظالم و زکات وکیل شود از جانب آنها تصرّف کند که آن پول مال آنها و از جانب آنها تصرّف کند و به افراد مشتبه الحال ببخشد؟
- آیا سادات فقیر، می‌توانند از کمیته امداد مستمری دریافت کنند؟
- آیا سهم امام 7، سهم سادات، زکات، ردّ مظالم، کفّارات و سایر چیزهائی که باید بدست مجتهد برسد پس از رسیدن به دست او، میتواند قرض بدهد یا خیر؟
- آیا می‌شود پولهایی را که در صندوق کمیته امداد به مدّت یکسال ریخته شده برداشت و یکجا به میزان مصرف شده جایگزین کرد؟ در مورد ردّ مظالم چطور؟
- استفاده طلاّب از زکات فطره چه صورت دارد و آیا مردم می‌توانند در ماه رمضان به آنان زکات بدهند؟
- قوت منطقه ما اکثرانان است، آیا می‌توانند بابت زکات فطره سه کیلو آرد یا قیمت آن را بدهند؟
- اگر کسی بلیط خریداری کرد ولکن نیامد آیا دیگران می‌توانند پول بدهند و جای او را خریداری کنند؟
- کسی که خمس، زکات تسعه، زکات فطره، کفّارات، ردّ مظالم، لقطه و صدقات نذری را ریأبدهد، آیا اسقاط ذمّه می‌شود و فقط معصیت کرده است و یا این که اسقاط ذمّه هم نشده است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] با سلام / ایا برای رد مظالم می شود به جای پول ،جنس یا کالا به فقیر مستحق داد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] وجهی که فقیر بابت ردّ مظالم دریافت کرده و از مؤونه سال اضافه آمده، آیا خمس دارد؟
- [سایر] رد مظالم چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] ردّ مظالم یعنی چه؟
- [آیت الله بهجت] پولی که فقیر بابت زکات دریافت کرده اگر از مخارج سالش زیاد بیاید، آیا خمس دارد؟ پولی را که بابت ردّ مظالم گرفته چه طور؟
- [آیت الله سیستانی] رد مظالم را توضیح دهید ؟
- [سایر] ردّ مظالم و حکم شرعی آن چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] رد مظالم چیست؟و کیفیت پرداخت آن چگونه است؟
- [آیت الله سیستانی] برای پرداخت رد مظالم اجازه مجتهد لازم است؟
- [آیت الله مظاهری] آیا زن و شوهر می‌توانند برای همدیگر تقصیر کنند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- پدر وجدّ پدری دیوانه می‌توانند زن او را طلاق بدهند.
- حجّی که بر میّت واجب است و بدهکاری و حقوقی را که مثل خمس و زکاْ و مظالم ادا کردن آنها واجب میباشد باید از اصل مال میّت بدهند، اگرچه میّت بر آنها وصیّت نکرده باشد.
- انسان نمیتواند مخارج کسانی را که مثل اولاد خرجشان بر او واجب است از زکاْ بدهد، ولی اگر مخارج آنان را ندهد، دیگران می‌توانند به آنان زکاْ بدهند.
- احتیاط واجب آن است که به یک فقیر کمتر از یک صاع که تقریباً سه کیلو است فطره ندهند، ولی اگر بیشتر بدهند اشکال ندارد.
- زنی که صیغه شده اگر فقیر باشد، شوهرش ودیگران می‌توانند به او زکاْ بدهند ولی اگر شوهرش در ضمن عقد شرط کند که مخارج او را بدهد، یا به جهت دیگری دادن مخارجش بر او واجب باشد، در صورتی که بتواند مخارج آن زن را بدهد وبذل هم نماید یا اگر بذل ننماید ممکن باشد او را اجبار به بذل نفقه نمایند نمیشود به آن زن زکاْ داد.
- اگر برای غسل دادن میّتی که مرد است، مرد پیدا نشود، زنانی که با او نسبت دارند ومحرمند مثل مادر وخواهر وعمّه وخاله، یا به واسطه شیر خوردن با او محرم شدهاند می‌توانند از زیر لباس یا چیزی که بدن او را بپوشاند، غسلش بدهند و نیز اگر برای غسل دادن میّت زن، زن دیگری نباشد، مردهایی که با او نسبت دارند و محرمند، یا به واسطه شیر خوردن با او محرم شدهاند می‌توانند از زیر لباس او را غسل دهند.
- کسی که باید برای کفّاره یک روز، شصت فقیر را طعام بدهد اگر به شصت فقیر دسترسی دارد، نباید به هرکدام از آنها بیشتر از یک مد که تقریباً ده سیر است طعام بدهد، یا یک فقیر را بیشتر از یک مرتبه سیر نماید، ولی میتواند برایهر یک از عیالات فقیر اگرچه صغیر باشند یک مد به آن فقیر بدهد.
- مستحبّ است در دادن زکاْ فطره، خویشان فقیر خود را بر دیگران مقدّم دارد و بعد همسایگان فقیر را، و بعد اهل علم فقیر را، ولی اگر دیگران از جهتی برتری داشته باشند مستحبّ است آنها را مقدّم بدارد.
- اگر نذر کند که به فقیر معیّنی صدقه بدهد، نمیتواند آن را به فقیر دیگر بدهد و اگر آن فقیر مرده باشد بنابر احتیاط باید به ورثه او بدهد.
- پیش از آن که عامل شروع بکار کند، جاعل وعامل می‌توانند جعاله را به هم بزنند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر دسترسی به مظلوم نداشته باشد، باید با اذن حاکم شرع آنچه را بدهکار است به عنوان ردّ مظالم بدهد، و اگر مظلوم مرده است باید به وارث او بدهد، و اگر قدرت بر این کار ندارد، باید با اذن حاکم شرع، از طرف او به عنوان ردّ مظالم بدهد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر وصیّت کند چیزی را به کسی بدهند و آن کس پیش از آن که قبول یا رد نماید بمیرد، تا وقتی ورثه او وصیّت را رد نکردهاند، می‌توانند آن چیز را قبول نمایند، ولی این در صورتی است که مراد وصیّت کننده شخص موصیله نباشد و وصیّت کننده از وصیّت خود برنگردد وگرنه ورثه حقّی به آن چیز ندارند.
- [آیت الله بروجردی] پدر و جد پدری [شخص] دیوانه می‌توانند زن او را طلاق بدهند.
- [آیت الله خوئی] پدر و جد پدری دیوانه، می‌توانند زن او را طلاق بدهند.
- [آیت الله مظاهری] دیه قتل عمد را باید در ظرف یک سال بدهند، و دیه قتل شبه عمد و قتل خطایی را می‌توانند در ظرف سه سال به سه قسط بدهند.
- [امام خمینی] اگر مال زیادی به دست آورد از قرعهکشی و با فقیری قرار گذارد که به او صدقه بدهد و فقیر مقداری بردارد و باقی را به او رد کند بخواهد با این حیله حلال کند، جایز نیست و حلال نمیشود، لکن اگر بدون شرط و قید به فقیر داد، و فقیر مقداری که مناسب حالش هست به او رد کند با رضایت اشکال ندارد.
- [آیت الله بهجت] اگر وصیّت کند چیزی به شخصی بدهند و آن شخص پیش از آنکه قبول یا رد کند بمیرد، تا وقتی ورثه او وصیّت را رد نکردهاند، می‌توانند آن را قبول نمایند، ولی این در صورتی است که وصیّتکننده از وصیّت خود برنگردد، وگرنه ورثه آن شخص حقی به آن چیز ندارند. و اگر آن شخص بعد از قبول فوت کرد، مال از آن وارث اوست و نیازی به قبول مجدّد وارث نیست. مگر آنکه وصیّتکننده از وصیتش برگردد.
- [آیت الله بهجت] پدر و جد پدری دیوانه در صورتی که مفسده و ضرری در کار نباشد، می‌توانند زن او را طلاق بدهند.
- [آیت الله سیستانی] پدر و جدّ پدری دیوانه دائمی ، می‌توانند زن او را در صورتی که به صلاح او باشد طلاق بدهند .
- [آیت الله شبیری زنجانی] جایز نیست که بیشتر از مخارج یک سال به یک سیّد فقیر خمس بدهند.