زمینی به مساحت 30 هکتار متعلّق به اهالی یک روستا بود که هر ساله برنج میکاشتند و اختیار آن به عهده کدخدای زمان سابق بود بعد از چند سال کدخدا زمین را از مردم گرفته و شخصازراعت میکرد شخصی یک هکتار زمین را با این شخص عوض کرد شخص مذکور هم با شخص دیگر عوض کرده حال زمینی که با یک واسطه به تصرّف دیگران درآمده و با حیله از دست مردم رفته آیا معاوضهاش اشکال دارد یا خیر؟
چون کدخدا زمین را بدون رضایت از مردم گرفته، تمام تصرّفات بعدی مورد اشکال است.
عنوان سوال:
زمینی به مساحت 30 هکتار متعلّق به اهالی یک روستا بود که هر ساله برنج میکاشتند و اختیار آن به عهده کدخدای زمان سابق بود بعد از چند سال کدخدا زمین را از مردم گرفته و شخصازراعت میکرد شخصی یک هکتار زمین را با این شخص عوض کرد شخص مذکور هم با شخص دیگر عوض کرده حال زمینی که با یک واسطه به تصرّف دیگران درآمده و با حیله از دست مردم رفته آیا معاوضهاش اشکال دارد یا خیر؟
پاسخ:
چون کدخدا زمین را بدون رضایت از مردم گرفته، تمام تصرّفات بعدی مورد اشکال است.
يعنی چنين كاری موجب اسقاط تكليف نيست و نمیشود به آن اكتفا كرد؛ ولی در اين مورد میتوان به فتوای مجتهدی كه در رتبهی بعدی است رجوع كرد. رجوع کنيد به: احتياط واجب
اختیار
اختیار در چند معنا به کار رفته است:۱. مقابل جبر، ۲. در برابر اکراه، ۳. مقابل ضرورت و اضطرار، ۴. برگزیدن یکی یا بیشتر، از چند چیز. از اختیار به معنای چهارم در باب نکاح سخن رفته است.
واسطه
وسیله و علّت ثبوت چیزی برای چیز دیگر را واسطه گویند.
عهده
عُهده به معنای ظرف مسئوليتها و تعهدات است.
زمین
زمین جایی است که همه موجودات زنده روی آن زندگی می کنند.
برنج
برنج از حبوبات معروف است. از آن به مناسبت در باب زکات نام برده شده است.
تصرف
به هر کار ارادی در یک مال که داراى اثر شرعى است تصرف در آن مال گفته میشود.
حیله
حیله، به چاره اندیشی برای رسیدن به مقصود گفته می شود
سال
سال به سال قمری و شمسی تقسیم میشود و سال شرعی که احکام مرتبط با زمان بر اساس آن تنظیم شده، سال قمری است که دوازده ماه میباشد. از عنوان سال در بابهاى طهارت، صلات، زکات، خمس، حجر، وصیت، نکاح و طلاق سخن گفتهاند.
عوض
عِوَض، مابازاء چیزی است.
مورد اشکال است
رجوع کنيد به: محل اشكال است.
رضایت
رضایت به معنای خشنودی و خرسندی است که در باب بیع ، نکاح و ... به آن پرداخته شده است.
زمین
زمین جایی است که همه موجودات زنده روی آن زندگی می کنند.