ترحیم
ترحیم، مجلسی که خانواده و خویشانِ شخصِ درگذشته به منظور آمرزش خواهی برای وی ترتیب می‌دهند.
در صورت نبود جا و مکان، آیا می‌شود نهار یا شام نذری و یا ترحیم را در مسجد داد؟
در صورتی که مزاحمت با عبادت نداشته باشد و مناسبت با مسجد داشته باشد مثل روضه خوانی سیّدالشهداء 7 مانعی ندارد، گرچه بهتر آن است که غذا در جای دیگری مثل حسینیه داده شود.
در صورتی که مزاحمت با عبادت نداشته باشد و مناسبت با مسجد داشته باشد مثل روضه خوانی سیّدالشهداء 7 مانعی ندارد، گرچه بهتر آن است که غذا در جای دیگری مثل حسینیه داده شود.
پاسخ:
در صورتی که مزاحمت با عبادت نداشته باشد و مناسبت با مسجد داشته باشد مثل روضه خوانی سیّدالشهداء 7 مانعی ندارد، گرچه بهتر آن است که غذا در جای دیگری مثل حسینیه داده شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- نذری دادن در داخل مسجد، در ایّام عاشورا و غیره چه صورت دارد؟
- با توجّه به این که مجالس ترحیم در مساجد منعقد میگردد و زنان هم در این مجالس، شرکت میکنند و اگر آنها شرکت نکنند، چه بسا موجب اختلاف بین فامیل می‌شود و از طرف دیگر انعقاد اینگونه مجالس در مساجد موجب هتک حرمت مسجد میگردد، زیرا ممکن است خانمها با علم به مسئله بخاطر ایجاد نشدن نگرانی بین فامیل با حالت حیض وارد مسجد شوند، مستدعی است بیان فرمائید، آیا اقامه چنین مجالسی در مسجد با صدق هتک حرمت جایز است یا خیر؟
- آیا خریدن تاج گل برای مجالس ترحیم که پس از مدّتی از بین میرود، اسراف محسوب می‌شود؟
- بر اثر زلزله به مسجد روستا نیز خساراتی وارد شده و از طرف دولت اعلام به تخریب گردیده، علیرغم این که باقی مانده مردم در جای مسجد نماز میخوانند لکن در مکان اسکان موقّت نیز مسجدی احداث نمودهاند، آیا جایز است اثاثیّه مسجد مذکور را به محل جدید ببریم؟
- آیا خرید تاج گل برای مجالس ترحیم، که پس از مدّتی از بین میرود، جز هزینه سال محسوب می‌شود، یا به آن خمس تعلّق میگیرد؟
- کسی که خمس، زکات تسعه، زکات فطره، کفّارات، ردّ مظالم، لقطه و صدقات نذری را ریأبدهد، آیا اسقاط ذمّه می‌شود و فقط معصیت کرده است و یا این که اسقاط ذمّه هم نشده است؟
- مالک محلّی در زمان خودش با کمک ساکنین، محلّ را توسعه دادهاند و مقدار زمینی که در اطراف مسجد بوده آن را دیوارکشی کرده بعنوان صحن مسجد و او از دنیا رفته است و ما به جهت کمبود مکان برای نماز دو سال قبل این صحن را ضمیمه مسجد کردیم و نظر ما بر این بود که در قسمت زیرزمین خانهای برای خادم و قسمتی هم توالت و وضوخانه درست کنیم، لازم به تذکّر است که یک قسمت از صحن مسجد وضوخانه درست شده بود و فعلاقسمت فوق آبدارخانه و راهرو مسجد درست شده است، با توجّه به تصمیم اوّلی ما و عدم علم به نظر مالک متوفّی، آیا میتوانیم توالت یا وضوخانه را در قسمت زیرزمین و در قسمت زیر آبدارخانه و راهرو درست کنیم یا خیر؟
- حیاطی را که وقف مسجد کردهاند، آیا با گسترش مسجد میتوان حیاط را داخل مسجد کرد و آیا ثواب موعود خواندن نماز در مسجد را دارد؟
- در یک روستا دو مسجد بنام مسجد حضرت اباالفضل 7 و مسجد امام حسین 7 است مردم به مسجد حضرت اباالفضل 7 پول زیادی می‌دهند آیا می‌شود پول این مسجد را برای مسجد امام حسین 7 که نیمه کاره است خرج کرد؟
- آیا آوار مسجد قدیمی را میتوان برای پر کردن کرسی آشپزخانه مسجد جدید استفاده نمود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] امروزه بسیارند کسانی که خمس نمی دهند وقتی ایشان ما را برای صرف نهار یا شام دعوت می کنندآیا باید قطع صله رحم کنیم ؟
- [آیت الله جوادی آملی] شخصی ارمنی مراسم ترحیم پدرش را در مسجد برگزار میکند و در مجلس ترحیم مؤمنان و بزرگداشت شهیدان نیز در مسجد حضور مییابد. آیا حضور فرد اهلکتاب در مسجد، هتک مقام مسجد به شمار میآید؟
- [آیت الله جوادی آملی] شخصی ارمنی مراسم ترحیم پدرش را در مسجد برگزار میکند و در مجلس ترحیم مؤمنان و بزرگداشت شهیدان نیز در مسجد حضور مییابد. آیا حضور فرد اهل کتاب در مسجد، هتک مقام مسجد به شمار میآید؟
- [آیت الله خامنه ای] در بعضی از مناطق به خصوص روستاها مجلس عروسی را در مساجد برگزار می کنند؛ به این صورت که مجلس رقص و آواز در خانه بر پا می شود، ولی نهار یا شام را در مسجد تناول می کنند. آیا این کار شرعاً جایز است یا خیر؟
- [آیت الله بروجردی] تأسیس نمودن مجلس ترحیم در مسجد جایز است یا خیر؟ و در صورت جواز فضیلت آن در خانه خود میّت بیشتر است یا در مسجد؟
- [آیت الله بهجت] آیا هیأت امنا می توانند در ازای برگزاری مجالس ترحیم در مسجد، مبلغی از صاحبان عزا دریافت و خرج آب و برق مسجد نمایند؟
- [آیت الله اردبیلی] نظر به این که در بعضی از بلاد ایران اسلامی، احسان و خیرات برای اموات، در قالب نهار و شام در مساجد، حسینیهها و هتلها با هزینه گزاف و سرسام آور مرسوم است، لذا جهت رفع ابهام در موارد ذیل، راهنماییهای لازم را ارائه فرمایید. الف. خیراتی که در آن، صرفا اطعام فقرا مورد نظر نبوده و روابط و الگوهای دیگر تعیین کنندهاند. - ب. خیراتی که باعث تنگناهای مالی برای خانواده متوفّا میگردد. ج. مشروعترین طرق احسان و خیرات برای اموات چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] ورود اهل کتاب به مساجد برای شرکت در مجلس ترحیم دوستان و آشنایانشان جایز است یا باید از آنها جلوگیری کرد؟
- [آیت الله خامنه ای] بالکن مسجد چه حکمی دارد و آیا احکام مسجد باید در آن مکان جاری شود؟
- [آیت الله بهجت] ورود اهل کتاب به مساجد برای شرکت در مجالس ترحیم آشنایان، جایز است یا باید از ورود آن ها جلوگیری شود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- در شرع مقدّس اسلام بسیار سفارش شده است، که نماز را در مسجد بخوانند و بهتر از همه مسجدها، مسجد الحرام است و بعد از آن مسجد پیغمبر و بعد مسجد کوفه ومسجد بیت المقدّس و بعد مسجد جامع هر شهر و بعد از آن مسجد محلّه و بعد از مسجد محلّه، مسجد بازار است.
- فروختن در وپنجره وچیزهای دیگر مسجد حرام است و اگر مسجد خراب شود، باید اینها را صرف تعمیر همان مسجد کنند و چنانچه بدرد آن مسجد نخورد، در مسجد دیگر مصرف شود، ولی اگر بدرد مسجدهای دیگر هم نخورد، میتوانند آن را بفروشند وپول آن را اگر ممکن است صرف تعمیر همان مسجد وگرنه صرف تعمیر مسجد دیگر نمایند.
- بردن عین نجس مانند خون در مسجد اگر بیاحترامی به مسجد باشد، حرام است همچنین چیزی که نجس شده، در صورتی حرام است که بیاحترامی به مسجد باشد.
- زیاد رفتن به مسجد ورفتن در مسجدی که نمازگزار ندارد، مستحبّ است و همسایه مسجد اگر عذری نداشته باشد، مکروه است در غیر مسجد نماز بخواند.
- خواندن نماز میّت در مساجد مکروه است ولی در مسجد الحرام مکروه نیست.
- تمیز کردن مسجد وروشن کردن چراغ آن مستحبّ است و کسی که میخواهد مسجد برود، مستحبّ است خود را خوشبو کند ولباس پاکیزه وقیمتی بپوشد وته کفش خود را وارسی کند که نجاستی به آن نباشد وموقع داخل شدن به مسجد، اوّل پای راست وموقع بیرون آمدن، اوّل پای چپ را بگذارد و همچنین مستحبّ است از همه زودتر به مسجد آید و از همه دیرتر از مسجد بیرون رود.
- وقتی انسان وارد مسجد می‌شود، مستحبّ است دو رکعت نماز به قصد تحیّت واحترام مسجد بخواند و اگر نماز واجب یا مستحب دیگری هم بخواند کافی ا ست.
- راه دادن بچه ودیوانه به مسجد مکروه است و کسی که پیاز وسیر ومانند اینها خورده که بوی دهانش، مردم را اذیّت میکند، مکروه است به مسجد برود.
- اگر غیر روزه رمضان، روزه معیّن دیگری بر انسان واجب باشد مثلاً نذر کرده باشد روز معیّنی را روزه بگیرد، میتواند مسافرت کند و اگر در سفر باشد، واجب نیست قصد کند که ده روز در جایی بماند و آن روز را روزه بگیرد اگرچه احتیاط آنست که سفر نکند و یا اگر در سفر است قصد اقامه کند و روزه نذری را بگیرد.
- اگر نتواند مسجد را تطهیر نماید، یا کمک لازم داشته باشد وپیدا نکند، تطهیر مسجد بر او واجب نیست و اگر احتمال میدهد که دیگری مشغول به تطهیر می‌شود، واجب است اطلاع دهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] مسافر میتواند در مسجدالحرام و مسجد النّبی صلیاللهعلیهوآله و مسجد کوفه نمازش را تمام بخواند، و احتیاط در این است که نماز را شکسته بخواند. ولی اگر بخواهد در جایی که اول جزء این مساجد نبوده و بعد به آنها اضافه شده نماز بخواند، احتیاط واجب آن است که شکسته بخواند، و نیز مسافر میتواند در حرم اصلی حضرت سید الشهداء علیه السلام نماز را تمام بخواند، ولی اگر در این چهار مکان نماز او قضا شد، بنابر احتیاط واجب بهطور شکسته قضا نماید، اگرچه در همان مکان باشد.
- [آیت الله سبحانی] هر گاه فرزند نذری کند بدون این که به پدر خبر دهد، باید به آن نذر عمل نماید.
- [آیت الله بهجت] سفیه و کسی که مفلّس است، یعنی ورشکست شده، نذری که مربوط به مسائل مالی باشد از آنان صحیح نیست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مسافر مخیّر است در شهر مکّه و شهر مدینه و مسجد کوفه نمازش را تمام بخواند یا شکسته، و در این سه مکان فرقی بین بناء اصلی و اوّلیّه و آنچه بعد اضافه شده نمی باشد، و نیز مسافر می تواند در حرم و رواق حضرت سیدالشّهداء(علیه السلام)بلکه در مسجد متصل به حرم نماز را تمام یا شکسته بخواند.
- [آیت الله اردبیلی] فرشی را که برای حسینیه وقف کردهاند، نمیشود برای نماز به مسجد ببرند، اگرچه آن مسجد نزدیک حسینیه باشد و به طور کلی هر چه را که برای مکان یا جهت خاصی وقف شده باشد، نباید به محلّ دیگری انتقال دهند یا استفاده دیگری از آن بنمایند.
- [امام خمینی] هرگاه فرزند نذری کند اگر چه بدون اجازه پدر هم باشد باید به آن نذر عمل نماید.
- [آیت الله بهجت] اگر مکان مأموم بلندتر از مکان امام باشد و سایر لوازم و شرایط اقتدا رعایت شود، اشکال ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر پدر یا مادر غیر از روزه رمضان، روزه واجب دیگری مانند روزه نذری را نگرفته باشند، بنابر احتیاط پسر بزرگتر باید آن را قضا نماید.
- [آیت الله مظاهری] شرط دوّم: مکان نمازگزار باید بیحرکت باشد ولی اگر سهواً یا در حال ناچاری یا ندانستن اینکه مکان او متحرّک است یا ندانستن مسئله باشد اشکال ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] مکان نمازگزار باید از جای میّت پایینتر یا بلندتر نباشد، ولی پستی و بلندی مختصر اشکال ندارد. همچنین مکان نمازگزار باید غصبی نباشد.