تنگی وقت
عدم گنجایش زمان برای بهجا آوردن عبادت دارای وقت مشخص با اجزاء و شرایط آن راتنگی وقت گویند و از آن در بابهایی نظیر طهارت، صلات و حج سخن رفته است.
جهت روزه گرفتن روزه معیّن در تنگی وقت باید تیمّم کرد همچنین وقتی که طهارت آبی متعسّر و یا متعذّر باشد مراد از تنگی وقت چه مقدار زمانی که نسبت به اذان صبح باقی مانده می‌باشد؟
تنگی وقت یک امر شخصی است که در مورد افراد می‌تواند تفاوت داشته باشد مثلاممکن است شخصی جهت تهیّه آب و غسل ده دقیقه وقت لازم داشته باشد که همین ده دقیقه را وقت ندارد و لذا وقت برای او تنگ است و دیگری نیم ساعت احتیاج دارد ولی بیست و پنج دقیقه وقت دارد برای این شخص هم وقت تنگ است.
تنگی وقت یک امر شخصی است که در مورد افراد می‌تواند تفاوت داشته باشد مثلاممکن است شخصی جهت تهیّه آب و غسل ده دقیقه وقت لازم داشته باشد که همین ده دقیقه را وقت ندارد و لذا وقت برای او تنگ است و دیگری نیم ساعت احتیاج دارد ولی بیست و پنج دقیقه وقت دارد برای این شخص هم وقت تنگ است.
عنوان سوال:
جهت روزه گرفتن روزه معیّن در تنگی وقت باید تیمّم کرد همچنین وقتی که طهارت آبی متعسّر و یا متعذّر باشد مراد از تنگی وقت چه مقدار زمانی که نسبت به اذان صبح باقی مانده می‌باشد؟
پاسخ:
تنگی وقت یک امر شخصی است که در مورد افراد می‌تواند تفاوت داشته باشد مثلاممکن است شخصی جهت تهیّه آب و غسل ده دقیقه وقت لازم داشته باشد که همین ده دقیقه را وقت ندارد و لذا وقت برای او تنگ است و دیگری نیم ساعت احتیاج دارد ولی بیست و پنج دقیقه وقت دارد برای این شخص هم وقت تنگ است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر شخص جنب در ماه مبارک رمضان در تنگی وقت تیمّم کند آیا با این تیمّم می‌تواند نماز صبح بخواند و حال آنکه بیش از یک ساعت تا طلوع آفتاب وقت باقی مانده است؟
- کسی که در تنگی وقت، قبل از اذان صبح در شبهای ماه مبارک رمضان تیمّم کند و در صورت عدم وجود آب و غسل تا طلوع آفتاب، آیا شرعامیتواند با آن تیمّم که کرده است نماز بخواند، و یا باید یک تیمّم دیگری هم بنماید؟
- کسی از خواب بیدار شود و یا از خواب اوّل بعد از جنابت بیدار شود و وقت تا اذان صبح برای غسل و تیمّم تنگ است تکلیف روزه معیّنآن روز چه می‌شود؟
- شخصی جنب در ماه مبارک رمضان از خواب بیدار شود و وقت تا اذان صبح تنگ است که اگر بخواهد سحری بخورد نمیرسد غسل کند و از آن طرف بدون سحری روزه برای او دشوار است آیا می‌تواند سحری بخورد و قبل از اذان تیمّم کند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی در شبهای ماه مبارک رمضان در تنگی وقت (قبل از اذان صبح) تیمّم کند، در صورتی که تا طلوع آفتاب آب پیدا نکند، آیا شرعا می‌تواند با آن تیمّم که کرده، نماز بخواند یا باید تیمّم دیگری کند؟
- [سایر] بسم الله الرحمن الرحیم سلام علیکم - شخصی در شب ماه مبارک رمضان جنب بوده و قصد داشته غسل را عمدا تا تنگی وقت عقب بندازد و تیمم کند اما فراموش کرده تیمم کند و بعد از اذان صبح یادش افتاده که قرار بوده تیمم کند . حکم روزه چنین شخصی چگونه است ؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی جنب بوده و عمداً با حال جنابت باقی مانده است تا اذان صبح شده، یا جنب بوده و خواب مانده است، فعلاً که قبل از ظهر است آیا می تواند نیت روزه استیجاری کند؟
- [سایر] کسی که در تنگی وقت، قبل از اذان صبح در شبهای ماه رمضان، به جهت جنابت تیمم کند؛ آیا می‌تواند با آن نماز بخواند، یا باید غسل به جا آورد؟<BR>
- [سایر] کسی که در تنگی وقت، قبل از اذان صبح در شب های ماه رمضان، به جهت جنابت تیمم کند ؛ آیا می تواند با آن نماز بخواند، یا باید غسل به جا آورد؟
- [آیت الله مظاهری] اگر شخصی در ماه رمضان یک ربع ساعت مانده به اذان صبح بیدار شود و ببیند جنب است و در این وقت برای خوردن سحری یا غسل فقط وقت هست، وظیفه او چیست؟ آیا می‌تواند سحری بخورد و روزه را با تیمم بگیرد یا باید غسل کند و روزه را بدون سحری بگیرد؟
- [آیت الله نوری همدانی] اینجانب چندین مورد در ماه رمضان محتلم شدهام آن هم قبل از سحری و قبل از اذان صبح و این مسئله را این طور یاد گرفته بودم که اگر کسی جنب شود تا اذان ظهر وقت دارد غسل کند و فقط معصیت کرده است که تا اذان ظهر بر جنابت مانده و نیز مسأله تیمم را نمیدانستم و ندانسته و بی اطلاع نسبت به مسأله به حالت جنابت وارد اذان صبح میگردیدم و بعد از اذان صبح و قبل از اذان ظهر غسل میکردم اکنون خواهشمندم بفرمائید آیا علاوه بر قضای این روزها کفّارهای بر گردن بنده است یا خیر؟
- [آیت الله مظاهری] این جانب چندین مورد در ماه رمضان محتلم شدهام، آن هم قبل از سحری و قبل از اذان صبح و این مسأله را این طور یاد گرفته بودم که اگر کسی جنب شود، تا اذان ظهر وقت دارد غسل کند و فقط معصیت کرده است که تا اذان ظهر بر جنابت مانده و نیز مسأله تیمّم را نمیدانستم و ندانسته و بیاطّلاع نسبت به مسأله، به حالت جنابت وارد اذان صبح میگردیدم و بعد از اذان صبح و قبل از اذان ظهر غسل میکردم. اکنون خواهشمندم بفرمائید برای قضا و کفّاره این روزهها چه وظیفهای دارم؟
- [آیت الله نوری همدانی] روزه داری که وظیفهاش تیمّم است چون وقت تنگ است، امّا مسامحه میکند به خیال اینکه اگر مسواک کند به تیمّم هم میرسد در حال مسواک زدن، اذان صبح هم می‌گویند، این سهل انگاری حکم عمد پیدا میکند یا خیر؟
- [آیت الله سبحانی] شخص جُنُب هنگام سحر بیدار شد، ولی برای غُسل وقت نداشت و می دانست که در مجرا منی مانده است.به خاطر ضیق وقت، بول نکرد، با تیمم صبح کرد. بعد از اذان، همراه بول، منی هم از او خارج شد. حکم نماز و روزه ی او چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر زن پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود وبرای غسل وقت نداشته باشد، چنانچه بخواهد روزه رمضان را بجا آورد، باید تیمّم نماید و بنابر احتیاط مستحبّ تا اذان صبح بیدار بماند و اگر بخواهد روزه مستحبّ یا روزه واجبی که غیر از ماه رمضان باشد را بگیرد، روزهاش صحیح است اگرچه تیمّم هم نکرده باشد.
- اگر در روزه واجبی غیر روزه رمضان وقضای آن، تا اذان صبح جنب بماند ولی از روی عمد نباشد، چنانچه وقت آن روزه معیّن است مثلاً نذر کرده که آن روز را روزه بگیرد، روزهاش صحیح است و اگر مثل روزه کفّاره وقت آن معیّن نیست، احتیاط مستحبّ آن است که غیر از آن روز، روز دیگری را روزه بگیرد.
- اگر زن پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود و در غسل کردن کوتاهی کند وتا اذان غسل نکند، روزهاش باطل است ولی چنانچه کوتاهینکند مثلاً منتظر باشد که حمّام زنانه شود، اگرچه سه مرتبه بخوابد وتا اذان غسل نکند، روزه او صحیح است در صورتی که اگر وقت تیمّم داشته، تیمّم نماید والاّ بدون تیمّم هم صحیح است.
- اگر زن نزدیک اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود وبرای هیچکدام از غسل و تیمّم وقت نداشته باشد، یا بعد از اذان بفهمد که پیش از اذان پاک شده، روزه او صحیح است چه روزه ماه رمضان باشد یا غیر آن ولی در واجب موسّع، احتیاط در بطلان است.
- نماز جمعه مانند نماز صبح دو رکعت است و امتیازش از نماز صبح این است که دو خطبه در پیش دارد و در این زمان باید نماز جمعه را به رجأ مطلوبیّت بخواند و واجب است که نماز ظهر و عصر هم خوانده شود. و واجب شدن آن به نحو مذکور چند شرط دارد: اوّل داخل شدن وقت: و آن عبارت از زوال آفتاب است تا گفتن اذان و خواندن دو خطبه و نماز جمعه پس اگر خواندن نماز بیش از این مقدار به تأخیر بیفتد، بنابر احتیاط واجب نمیتواند نماز حمعه را بخواند. دوم شماره افراد: و آن هفت نفر است با امام و هرگاه هفت نفر از مسلمانان جمع نشوند، نماز جمعه واجب نمیشود بلی نماز جمعه از پنج نفر که یکی از ایشان امام باشد، صحیح است. سوم بودن امام جامع الشرائط از عدالت وغیره که در امام جماعت معتبر است. وصحیح بودن نماز جمعه چند شرط دارد: اوّل جماعت بودن، پس فرادی صحیح نیست پس هرگاه مأموم قبل از رکوع رکعت دوم نماز به امام برسد مجزی خواهد بود و در غیر این صورت محلّ اشکال است. دوم خواندن دو خطبه پیش از نماز که در خطبه اوّل حمد وثنای الهی را گفته ووصیّت به تقوی وپرهیزکاری شود ویک سوره از قرآن بخواند سپس نشسته وبرخیزد وباز هم حمد وثنای الهی را به جا آورد وبر پیغمبر اکرم و ائمّه مسلمین صلوات فرستاده و برای مؤمنین و مؤمنات استغفار )طلب آمرزش( کند، و لازم است خطبه پیش از نماز باشد، پس اگر نماز را پیش از دو خطبه شروع کرد، صحیح نخواهد بود و خواندن خطبه پیش از زوال آفتاب جائز نیست و باید کسی که خطبه را میخواند هنگام خواندن ایستاده باشد ونشسته خواندن صحیح نمیباشد، و فاصله انداختن بین دو خطبه به نشستن لازم و واجب است و باید نشستن مختصر وخفیف باشد و لازم است امام جماعت وخطیب یک نفر باشد و احوط آن است که خطبه را با طهارت بخواند، و مقدار واجب از خطبه باید عربی باشد ولی در مازاد آن معتبر نیست و اگر حاضرین زبان عربی ندانند می‌تواند برای آنان ترجمه نماید. سوم آن که مسافت بین دو نماز جمعه کمتر از یک فرسخ نباشد، پس هرگاه نماز جمعه دیگری در مسافت کمتر از یک فرسخ بر پا باشد ومقارن هم بودند هر دو باطل می‌شوند و اگر یکی سبقت بر دیگری داشت هر چند به تکبیرْ الاحرام باشد صحیح ودومی باطل خواهد بود. ولی هرگاه پس از برگزاری نماز جمعه کشف شود که نماز جمعه دیگری بر او سابق یا مقارن به کمتر از یک فرسخ بر پا بوده، اشکالی ندارد چه در وقت معلوم شود یا در خارج آن، ومانع بودن کمتر از یک فرسخ در صورتی است که هر دو نماز بجز این جهت صحیح باشد ومانعیّت نماز غیر صحیح، محلّ اشکال است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] اگر در روزه واجبی که مثل روزه ماه رمضان وقت آن معین است، تا اذان صبح غسل نکند و تیمم هم ننماید، روزه اش صحیح است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر زن پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود و در غسل کردن کوتاهی کند و تا اذان غسلل نکند و در تنگی وقت تیمم هم نکند ، روزه اش باطل است . ولی چنانچه کوتاهی نکند و در تنگی وقت تیمم هم نکند ، روزه اش باطل است . ولی چنانچه کوتاهی نکند مثلاً منتظر باشد که حمام زنانه شود ، اگر چه سه مرتبه بخوابد و تا اذان غسل نکند ، در صورتی که تیمم کند روزة او صحیح است .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر زن، پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود، و برای غسل وقت نداشته باشد، چنانچه بخواهد روزه واجبی بگیرد که مثل روزه رمضان وقت آن معین است، باید تیمم نماید، و بنابر احتیاط مستحب تا اذان صبح بیدار بماند، و اگر بخواهد روزه مستحب یا روزه واجبی بگیرد که مثل روزه کفاره وقت آن معین نیست، نمیتواند با تیمم روزه بگیرد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر در روزة واجبی که مثل روزه ماه رمضان وقت آن معین است تا اذان صبح غسل نکند و تیمم هم ننماید ولی از روی عمد نباشد ، مثل آنکه دیگری نگذارد غسل و تیمم کند روزه اش صحیح است .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که بخواهد روزه ماه مبارک رمضان یا قضای آن را بگیرد نباید تا اذان صبح عمداً در حال جنابت باقی بماند بنابراین اگر عمداً غسل نکند و در تنگی وقت تیمم نیز نکند روزه اش باطل است. بقای عمدی بر جنابت در روزه های دیگر چه واجب باشد یا مستحب ضرری برای روزه ندارد.
- [آیت الله نوری همدانی] نیت روزة ماه رمضان وقت معین ندارد تا اذان صبح هر وقت نیت روزة فردا بکند اشکال ندارد .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر زن، نزدیک اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود، و برای هیچکدام از غسل و تیمم وقت نداشته باشد، یا بعد از اذان بفهمد که پیش از اذان پاک شده، چنانچه روزهای را که میگیرد مثل روزه رمضان واجب معین باشد، صحیح است، و اگر روزه مستحب یا روزهای باشد که مثل روزه کفاره وقت آن معین نیست، صحیحبودن آن اشکال دارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر شخص جنب عمداً تا صبح غسل نکند بنابر احتیاط واجب روزه اش باطل است ولی اگر توانایی برغسل ندارد یا وقت تنگ است تیمم نماید، اما اگر از روی عمد نباشد روزه اش صحیح است و زنی که از حیض یا نفاس پاک شده و تا اذان صبح غسل نکرده در حکم کسی است که باقی بر جنابت مانده است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر زن پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود و برای غسل وقت نداشته باشد . چنانچه بخواهد روزه واجبی بگیرد که مثل روزه رمضان وقت آن معین است با تیمم روزه اش صحیح است ولازم نیست تا صبح بیدار بماند و اگر بخواهد روزة مستحب یا روزة واجبی بگیرد که مثل روزة کفاره وقت آن معین نیست ، نمی تواند با تیمم روزه بگیرد .
- [آیت الله سبحانی] اگر زن پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود و برای غسل وقت نداشته باشد، چنانچه بخواهد روزه واجبی بگیرد که مثل روزه رمضان وقت آن معین است، با تیمم روزه اش صحیح است و لازم نیست تا صبح بیدار بماند و اگر بخواهد روزه مستحب یا روزه واجبی بگیرد که مثل روزه کفّاره وقت آن معین نیست، نمی تواند با تیمم روزه بگیرد.