امرار معاش
گذراندن زندگی
خانه‌ای که بخشی از آن را برای امرار معاش اجاره داده، آیا قسمت مورد اجاره خمس دارد؟
بلی جز سرمایه است و خمس دارد.
بلی جز سرمایه است و خمس دارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی زمینی خریده برای ساختن منزل مسکونی، لکن زمین را فروخته و ماشینی برای امرار معاش خریده، آیا به پول زمین خمس تعلّق میگیرد؟
- خانه‌ای را اجاره کردم و بعد آن را به اجاره بیشتر دادم و رضایت صاحب خانه را هم گرفتم، آیا صحیح است؟
- اگر انسان برای فرزند خود، که در شهر دیگری است خانه‌ای خریداری کند، آیا خمس به آن تعلّق میگیرد؟
- در ایّام جوانی در مغازهای اقدام به تراشیدن ریش دیگران میکردم و از این راه امرار معاش مینمودم، چند سالی است که از این کار دست کشیدهام، بفرمائید اجرتهایی که تا آن موقع گرفتهام و خرج زندگی کردهام چه حکمی دارد و وظیفه من چیست؟
- شخصی برای سه فرزندش خانه‌ای خریده و به نامشان نموده است خمس آن به چه صورت است و همچنین اگر بنامشان نکرده باشد چطور؟
- اگر کسی برای این که خانه‌ای را به مبلغ کمتری اجاره کند مقداری پول پیش به صاحب خانه بدهد به عنوان رهن مرسوم، آیا این عمل جایز است یا خیر؟
- اینجانب چندین سال است که خمس اصلاندادهام حالا متوجّه شدهام که با پول خمس نداده من لباس تهیّه میکردهام و نماز را با این لباس میخواندهام حکم نمازهای من با این لباس و خانه‌ای که خمس آن را ندادهام را بیان فرمائید؟
- اگر قیمت منزلی که در آن سکونت میکنند دو برابر شود آیا به آن خمس تعلّق میگیرد، اگر یک طبقه را خودش سکونت دارد و طبقه دوّم را اجاره می‌دهد آیا به طبقه دوّم خمس تعلّق میگیرد؟
- شخصی خانه‌ای را وقف فرزندش که در شکم مادر بوده نموده آیا صحیح است؟
- آیا می‌شود، از زمین مربوط به مسجد، برای رعایت حال روحانی محترمی که جهت تبلیغ میآید، خانه‌ای ساخت؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] شخصی است که اگر خمس سرمایهاش را بدهد، دیگر نمیتواند امرار معاش کند، تکلیفش چیست؟
- [آیت الله بهجت] تکلیف امرار معاش و ساخت خانه ای که از سود سرمایه ی خمس دار استفاده کرده چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا وسیله امرار معاش جزء مستثنیات دین است؟
- [آیت الله بهجت] فردی باغی را هم برای استفاده شخصی و هم برای کسب و امرار معاش خریده، مسأله خمس باغ و میوه هایش را بیان فرمایید.
- [آیت الله بهجت] اگر فردی منزل مسکونی خود را بفروشد و قبل از رسیدن سال خمسی با وجه مذکور، مغازه ای جهت امرار معاش بخرد، آیا باید خمس آن را بپردازد؟
- [آیت الله بهجت] شخصی برای امرار معاش بزغاله هایی را می خرد و به آن ها علف و جو می دهد تا رشد کنند، آیا رشد اضافی خمس دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی منزل اضافی داشته و آن را فروخته و برای پسرش ماشین سواری خریده تا با آن امرار معاش کند. آیا این ماشین خمس دارد؟
- [آیت الله بهجت] شخصی دو خانه دارد که در یکی ساکن است و خانه دیگر را اجاره داده و از درآمد آن امرار معاش می کند که بدون اجاره بهای آن خانه، خرج زندگیش تأمین نمی شود، آیا به خانه ی دوم خمس تعلق می گیرد؟
- [سایر] کسی که با سختی سرمایهای را تهیه کرده است که اگر خمس آن را بدهد با بقیه آن نمیتواند کاری را شروع نماید که با آن میخواهد امرار معاش کند آیا باید خمس این سرمایه را بدهد؟
- [آیت الله بهجت] شخصی برای تأمین مخارج زندگی و امرار معاش یک ماشین یا تراکتور از پس انداز درآمدش می خرد و اگر بخواهد خمس این پس انداز را پرداخت کند نمی تواند آن ماشین را بخرد، آیا می تواند خمس پرداخت نکند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر از چیزی که غصب کرده منفعتی به دست آید مثلاً از گوسفندیکه غصب کرده برّهای پیدا شود، مال صاحب مال است و نیز کسی که مثلاً خانه‌ای را غصب کرده، اگرچه در آن ننشیند باید اجاره آن رابدهد.
- اگر بعد از تمام شدن مدّت اجاره معلوم شود که اجاره باطل بوده، مستأجر باید مال الاجاره را به مقدار معمول به صاحب ملک بدهد مثلاً اگر خانه‌ای را یکساله به صد تومان اجاره کند بعد بفهمد اجاره باطل بوده چنانچه اجاره آن خانه معمولاً پنجاه تومان است باید پنجاه تومان را بدهد، اگر دویست تومان است باید دویست تومان را بپردازد و نیز اگر بعد از گذشتن مقداری از مدّت اجاره معلوم شود که باطل بوده، باید اجاره آن مدّت را به مقدار معمول به صاحب ملک بدهد.
- اگر خانه‌ای را که مثلاً دو اطاق دارد اجاره دهد ویک اطاق آن خراب شود، چنانچه فوراً آن را بسازد وهیچ مقدار از استفاده آن از بین نرود اجاره آن باطل نمیشود ومستأجر هم نمیتواند اجاره را به هم بزند ولی وقوعش بعید است که بتواند فوراً تغییر نماید که هیچ مقدار از استفاده آن از بین نرود ولذا بنظر میرسد اجاره نسبت به آن باطل باشد و در باقیمانده میتواند اجاره را، مستأجر به هم بزند وهم چنین اگر ساختن آن به قدری طول بکشد که مقداری از استفاده مستأجر از بین برود، اجاره به آن مقدار باطل می‌شود ومستأجر میتواند اجاره باقیمانده را به هم بزند.
- خانه‌ای را که غریب وزوّار در آن منزل میکنند ومعلوم نیست چقدر در آن میمانند، اگر قرار بگذارند که مثلاً شبی یک تومان بدهند وصاحب خانه راضی شود، استفاده از آن خانه اشکال ندارد، ولی چون مدّت اجاره را معلوم نکردهاند او را اجاره نمیگویند ولذا صاحبخانه هر وقت بخواهد میتواند آنان را بیرون کند.
- خمس را باید دو قسمت کنند: یک قسمت آن سهم سادات است و باید به سیّد فقیر، یا سیّد یتیم، یا به سیّدی که در سفر درمانده بدهند ونصف دیگر آن سهم امام7 است که در این زمان باید به مجتهد جامع الشرائط بدهند، یا به مصرفیکه او اجازه می‌دهد برسانند ولی اگر انسان بخواهد سهم امام را به مجتهدیکه از او تقلید نمیکند بدهد، در صورتی که بداند آن مجتهد ومجتهدی که از او تقلید میکند، سهم امام را به یک طور مصرف میکنند، می‌شود به او پرداخت کرد.
- کسی که خمس یا زکاْ بدهکار است ونذر ومانند اینها هم بر او واجب است وقرض هم دارد، اگر بمیرد ومال او برای همه آنها کافی نباشد، چنانچه مالی که خمس و زکاْ آن واجب شده، از بین نرفته باشد، باید خمس یا زکاْ را بدهند وبقیه مال او را به چیزهای دیگری که بر او واجب است قسمت کنند و اگر مالی که خمس وزکاْ آن واجب شده از بین رفته باشد، مال او را به خمس و زکاْ و قرض و نذر ومانند اینها قسمت نمایند مثلاً اگر چهل تومان خمس بر او واجب است وبیست تومان به کسی بدهکار است وهمه مال او سی تومان است، باید بیست تومان بابت خمس وده تومان به دین او بدهند.
- زنی که از شوهر اطاعت میکند و شوهر خرج او را نمیدهد، اگر ممکن است میتواند خرجی خود را بدون اجازه از مال او بردارد ولی با اجازه حاکم شرع باشد و اگر ممکن نیست چنانچه ناچار باشد که معاش خود را تهیّه کند در موقعی که مشغول تهیّه معاش است اطاعت شوهر بر او واجب نیست اگر جمع هردو ممکن نباشد.
- اگر اجاره دهنده و یا مستأجر بمیرد، اجاره باطل نمیشود. ولی اگر خانه مال اجاره دهنده نباشد، مثلاً دیگری وصیّت کرده باشد که تا او زنده است منفعت خانه مال او باشد یا این که خانه را از کسی اجاره نموده، چنانچه آن خانه را اجاره دهد و پیش از تمام شدن مدّت اجاره بمیرد، از وقتی که مرده اجاره باطل است.
- اگر وارث میّت یک دایی یا یک خاله وعمو وعمّه باشد، چنانچه عمو وعمّه، پدر ومادری یا پدری باشند، مال را سه قسمت میکنند، یک قسمت را دایی یاخاله میبرد و از بقیّه دو قسمت به عمو ویک قسمت به عمّه میدهند، بنابراین اگر مال را نه قسمت کنند سه قسمت را به دایی یا خاله وچهار قسمت را به عمو ودو قسمت را به عمّه میدهند.
- اگر وارث میّت فقط پدر ومادر ویک دختر باشد، چنانچه میّت دو برادر یا چهار خواهر یا یک برادر ودو خواهر پدری نداشته باشد، مال را پنج قسمت میکنند، پدر ومادر هرکدام یک قسمت ودختر سه قسمت آن را میبرد و اگر دو برادر یا چهار خواهر یا یک برادر ودو خواهر پدری داشته باشد، مال را شش قسمت میکنند، پدر ومادر هرکدام یک قسمت ودختر سه قسمت میبرد ویک قسمت باقیمانده را چهار قسمت میکنند، یک قسمت را به پدر وسه قسمت را به دختر میدهند مثلاً اگر مال میّت را 24 قسمت کنند، 15 قسمت آن را به دختر و5 قسمت آن را به پدر و4 قسمت آن را به مادر میدهند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر خانه‌ای را مثلاً یک ساله اجاره دهند و ابتدای آن را یک ماه بعد از خواندن صیغه قرار دهند اجاره صحیح است؛ اگر چه موقعی که صیغه میخوانند خانه در اجاره شخص دیگری باشد.
- [آیت الله سیستانی] اگر خانه‌ای را مثلاً یک ساله اجاره دهند و ابتدای آن را یک ماه بعد از خواندن صیغه قرار دهند ، اجاره صحیح است ، اگر چه در موقع قرار داد خانه در اجاره دیگری باشد .
- [آیت الله اردبیلی] اگر خانه‌ای را مثلاً یک ساله اجاره دهند و ابتدای آن را یک ماه بعد از خواندن صیغه قرار دهند، اجاره صحیح است، اگرچه هنگامی که صیغه میخوانند خانه در اجاره دیگری باشد.
- [آیت الله خوئی] اگر خانه‌ای را مثلًا یک ساله اجاره دهند و ابتدای آن را یک ماه بعد از خواندن صیغه قرار دهند اجاره صحیح است، اگرچه موقعی که صیغه میخوانند خانه در اجاره دیگری باشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر خانه‌ای را مثلاً یک ساله اجاره دهند و ابتدای آن را یک ماه بعد از خواندن صیغه قرار دهند، اجاره صحیح است، اگر چه موقعی که صیغه میخوانند خانه در اجاره دیگری باشد.
- [آیت الله بروجردی] اگر خانه‌ای را مثلاً یک ساله اجاره دهند و ابتدای آن را یک ماه بعد از خواندن صیغه قرار دهند اجاره صحیح است، اگر چه موقعی که صیغه میخوانند خانه در اجاره دیگری باشد.
- [آیت الله بهجت] اگر خانه‌ای را مثلاً یک ساله اجاره دهند و ابتدای آن را یک ماه بعد از خواندن صیغه قرار دهند، بنابر اظهر اجاره صحیح است، اگرچه هنگامی که صیغه میخوانند، خانه در اجاره دیگری باشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر خانه‌ای را که مثلاً دو اطاق دارد اجاره دهد، و یک اطاق آن خراب شود، اگر هر یک از اطاقها جزء اجاره باشد اجاره نسبت به اطاقی که خراب شده باطل می‌شود اگرچه فوراً آن را بسازد، و مستأجر میتواند اجاره باقیمانده را به هم بزند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر برای لهو و خوشگذرانی به شکار رود، حرام و نمازش تمام است و باید روزهاش را بگیرد و چنانچه برای امرار معاش به شکار رود، سفرش حلال و نمازش شکسته است و اگر برای کسب درآمد بیشتر و زیاد کردن مال برود، احتیاط واجب آن است که نماز را هم شکسته و هم تمام بخواند؛ ولی باید روزه را نگیرد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که برای امرار معاش به شکار می رود سفرش حلال و نمازش شکسته است، همچنین اگر برای فراهم کردن درآمد بیشتر باشد، اما کسی که برای لهو و تفریح و خوشگذرانی به شکار می رود، سفرش حرام ونمازش را باید تمام بخواند.