امرار معاش
گذراندن زندگی
کسی که با سختی سرمایه‌ای را تهیه کرده است که اگر خمس آن را بدهد با بقیه آن نمی‌تواند کاری را شروع نماید که با آن می‌خواهد امرار معاش کند آیا باید خمس این سرمایه را بدهد؟
کسی که با سختی سرمایه‌ای را تهیه کرده است که اگر خمس آن را بدهد با بقیه آن نمی‌تواند کاری را شروع نماید که با آن می‌خواهد امرار معاش کند آیا باید خمس این سرمایه را بدهد؟ همه مراجع (به جز وحید و صافی): چنانچه با پرداخت خمس آن (هرچند به صورت اقساط)، نمی‌تواند امرار معاش کند، خمس ندارد.امام، استفتاءات، ج 1، س 35؛ مکارم، استفتاءات، ج 2، س 543؛ فاضل، جامع‌المسائل، ج 1، س 765؛ سیستانی، منهاج الصالحین، ج 1، م 1219؛ سیستانی، المسائل المنتخبه، م 588؛ دفتر خامنه‌ای. صافی و وحید: خمس دارد، ولی می‌تواند با حاکم شرع دستگردان کند.دفتر: صافی و وحید. نوری، تبریزی و بهجت: آن مقدار از سرمایه که اداره زندگی به آن بستگی دارد، خمس ندارد؛ ولی به مقدار بیش از آن خمس تعلق می‌گیرد.نوری، استفتاءات، ج 1، س 271؛ بهجت، توضیح المسائل، م 1401؛ تبریزی، التعلیقه علی منهاج الصالحین، کتاب الخمس، م 32. (احکام خمس، سید مجتبی حسینی، کد: 26/500010)
کسی که با سختی سرمایه‌ای را تهیه کرده است که اگر خمس آن را بدهد با بقیه آن نمی‌تواند کاری را شروع نماید که با آن می‌خواهد امرار معاش کند آیا باید خمس این سرمایه را بدهد؟ همه مراجع (به جز وحید و صافی): چنانچه با پرداخت خمس آن (هرچند به صورت اقساط)، نمی‌تواند امرار معاش کند، خمس ندارد.امام، استفتاءات، ج 1، س 35؛ مکارم، استفتاءات، ج 2، س 543؛ فاضل، جامع‌المسائل، ج 1، س 765؛ سیستانی، منهاج الصالحین، ج 1، م 1219؛ سیستانی، المسائل المنتخبه، م 588؛ دفتر خامنه‌ای. صافی و وحید: خمس دارد، ولی می‌تواند با حاکم شرع دستگردان کند.دفتر: صافی و وحید. نوری، تبریزی و بهجت: آن مقدار از سرمایه که اداره زندگی به آن بستگی دارد، خمس ندارد؛ ولی به مقدار بیش از آن خمس تعلق می‌گیرد.نوری، استفتاءات، ج 1، س 271؛ بهجت، توضیح المسائل، م 1401؛ تبریزی، التعلیقه علی منهاج الصالحین، کتاب الخمس، م 32. (احکام خمس، سید مجتبی حسینی، کد: 26/500010)
عنوان سوال:
کسی که با سختی سرمایه‌ای را تهیه کرده است که اگر خمس آن را بدهد با بقیه آن نمی‌تواند کاری را شروع نماید که با آن می‌خواهد امرار معاش کند آیا باید خمس این سرمایه را بدهد؟
پاسخ:
کسی که با سختی سرمایه‌ای را تهیه کرده است که اگر خمس آن را بدهد با بقیه آن نمی‌تواند کاری را شروع نماید که با آن می‌خواهد امرار معاش کند آیا باید خمس این سرمایه را بدهد؟
همه مراجع (به جز وحید و صافی): چنانچه با پرداخت خمس آن (هرچند به صورت اقساط)، نمی‌تواند امرار معاش کند، خمس ندارد.امام، استفتاءات، ج 1، س 35؛ مکارم، استفتاءات، ج 2، س 543؛ فاضل، جامع‌المسائل، ج 1، س 765؛ سیستانی، منهاج الصالحین، ج 1، م 1219؛ سیستانی، المسائل المنتخبه، م 588؛ دفتر خامنه‌ای.
صافی و وحید: خمس دارد، ولی می‌تواند با حاکم شرع دستگردان کند.دفتر: صافی و وحید.
نوری، تبریزی و بهجت: آن مقدار از سرمایه که اداره زندگی به آن بستگی دارد، خمس ندارد؛ ولی به مقدار بیش از آن خمس تعلق می‌گیرد.نوری، استفتاءات، ج 1، س 271؛ بهجت، توضیح المسائل، م 1401؛ تبریزی، التعلیقه علی منهاج الصالحین، کتاب الخمس، م 32. (احکام خمس، سید مجتبی حسینی، کد: 26/500010)
- [آیت الله بهجت] تکلیف امرار معاش و ساخت خانه ای که از سود سرمایه ی خمس دار استفاده کرده چیست؟
- [آیت الله بهجت] مغازه داری که سرمایه مغازه اش از پول خمس نداده تهیه شده و اکنون می خواهد سال خمسی قرار دهد و مال خود را حلال کند، چگونه حساب کند که به امرار معاش او صدمه وارد نشود؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی است که اگر خمس سرمایهاش را بدهد، دیگر نمی‌تواند امرار معاش کند، تکلیفش چیست؟
- [آیت الله بهجت] شخصی خمس سرمایه کسب و تجارتش را نداده و اگر بخواهد خمس آن را بدهد نمی تواند معاش خود و خانواده اش را مطابق شأنش تأمین کند به طوری که اگر خمس آن را بپردازد نمی تواند با بقیه آن امرار معاش کند، آیا خمس بر او واجب است؟ و اگر بعدا توانایی مالی پیدا کرد و قادر بر پرداخت آن خمس شد، آیا باید بپردازد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] خانهای که بخشی از آن را برای امرار معاش اجاره داده، آیا قسمت مورد اجاره خمس دارد؟
- [آیت الله بهجت] آیا زن می تواند برای امرار معاش و یا تهیه جهیزیه دخترش بدون اذن شوهر، اعضای بدن خود را (مثل کلیه) به دیگران بفروشد؟
- [آیت الله خوئی] شاگردی در یک سال از حقوقش سرمایه‌ای پسانداز کرده که آخر سال که خواست در سال آتیه برای خودش کاسبی کند احتیاج به آن سرمایه دارد تا بتواند مؤونه سالیانهاش را فراهم کند، آیا خمس بر او واجب نیست یا این سرمایه مذکور باید منفعتی باشد که یک مرتبه به انسان رسیده باشد، و مقتضی است که بفرمائید اگر از سرمایه مذکور در سؤالهای فوق خمس را بدهد باز هم با بقیه آن می‌تواند کاسبی کند اینجا هم تخمیس واجب است یا نه؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] طبیبی ابزار کار اضافه بر نیاز دارد، که اگر اضافه را بفروشد می تواند با بقیّه آن بدون زحمت امرار معاش کند، آیا چنین شخصی مستطیع است؟
- [سایر] باسلام مادر من سالها است که هر چند وقت خواب دزد میبینه ودر خواب زبونش بند میره و نمیتونه حرف بزنه و شروع به جیغ زدن میکنه این مشکل حتی در خا له هام هم وجود داره البته اونها دوران کودکی و نوجوانی و جوانی سختی داشتن که مجبور بودن برای امرار معاش خانواده به خاطر داشتن پدر مریض کار کنن
- [آیت الله بهجت] گفته شده است به ماشینی که مربوط به کسب و کار انسان است خمس تعلق می گیرد و باید خمس آن را بدهد در حالی که این فرد آن قدر ندارد که خمس آن ماشین یا تراکتور را بدهد و اگر بخواهد به نحو اقساط هم بدهد که به امرار معاش وی لطمه و صدمه وارد می شود چه کار کند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] سرمایه (یعنی هر چه انسان برای کسب درآمد از آن استفاده می کند مثل زمین کشاورزی، گاو و گوسفند، ماشین سواری یا مغازه و خانه برای اجاره دادن) تا مقداری که انسان برای امرار معاش خود به آن نیاز دارد خمس ندارد و لو از درآمد سال خود یا از پولی تهیه شده که اگر باقی بماند، خمس به آن تعلق می گیرد.
- [آیت الله بهجت] سرمایه و آلاتی را که در وقت کسب به آنها و یا تکمیل آنها نیاز دارد، اگر از پولی تهیه کند که باید خمس آن را بدهد، حکم همان پول را دارد، و اگر از پولی مثل ارث تهیه شده باشد خمس ندارد، و اگر از دستمزد کاری که کرده سرمایه یا آن وسایل را تهیه کند، در صورتی که در همان سالِ کسب با آن سرمایه و وسایل، مقصودی عقلایی و متناسب با شأن خود دارد، اصل سرمایه و وسایل خمس ندارد، ولی واجب است خمس سودی که از آنها میبرد بدهد؛ و اینکه گفته شد سرمایه خمس ندارد منظور، آن مقدار از سرمایه است که زندگی مطابق شأن او بدون آن تأمین نمیشود، پس اگر سرمایه زیادتر از این بود آن مقدار زیادتر خمس دارد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر بچه صغیر سرمایه‌ای داشته باشد و از آن منافعی به دست آید، ولی او می‌تواند پیش از بلوغ او خمس او را بدهد، و اگر بعد از تمامشدن سال خمس را ندهد، نمی‌تواند در آن مال تصرف نماید، و در این صورت بر خود صغیر واجب است بعد از آن که بالغ شد، خمس آن را بدهد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] سرمایه خمس دارد، مگر سرمایه¬ای که اگر خمس آن را هر چند به صورت تدریجی بدهد با بقیّه آن، زندگی او در حدّ آبرو و شؤونش اداره نمی¬شود. بنابر این، اگر با پرداخت خمس آن، لطمه¬ای به کار او نمی¬خورد، باید خمس آن را بدهد، خواه این سرمایه سرمایه¬ی تجارت باشد یا زمین و آب و ملک برای زراعت، یا ابزار کار.
- [آیت الله شبیری زنجانی] سرمایه‌ای که مورد نیاز انسان است و با کمتر از آن زندگی او در حدّ آبرو و شؤونش اداره نمیشود خمس ندارد، یعنی می‌تواند از درآمد خود برداشته و جزء سرمایه کند، همچنین است اموالی که برای تأمین مخارج آتیه زندگی خود، پسانداز می‌کند ولی اگر با پرداختن خمس این اموال، مشکلی در اداره زندگی او پدید نمیآید باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله اردبیلی] سرمایه‌ای که با آن تنها مؤونه زندگی را به دست میآورد، نه بیش از آن را، خمس ندارد و اگر بیش از مؤونه خود را از سرمایه به دست آورد، باید به نسبت مقدار زیادی، خمس سرمایه را پرداخت کند. این حکم در تمام مسایل دیگری که در مورد سرمایه گفته می‌شود، جاری است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . زنی که از شوهر اطاعت می‌کند و شوهر خرج او را نمیدهد، اگر ممکن است می‌تواند خرج خود را بدون اجازه از مال او بردارد، و اگر ممکن نیست، چنانچه ناچار باشد که معاش خود را تهیه کند، اگر نمی‌تواند با اطاعت شوهر تهیه معاش کند، در موقعی که مشغول تهیه معاش است، اطاعت از شوهر بر او واجب نیست، ولی احتیاط آن است که از حاکم شرع هم اذن بگیرد.
- [آیت الله مظاهری] اگر بچّه صغیر سرمایه‌ای داشته باشد و از آن منافعی به دست آید بهتر است بعد از آنکه بالغ شد خمس آن را بدهد.
- [آیت الله خوئی] اگر بچة صغیر سرمایه‌ای داشته باشد و از آن منافعی بهدست آید، واجب نیست بعد از آنکه بالغ شد، خمس آن را بدهد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر بچه صغیر سرمایه‌ای داشته باشد و از آن منافعی به دست آید، بنابر احتیاط واجب خمس به آن تعلّق می‌گیرد وبر ولیّ صغیر است که خمس آن را بدهد.