موسم حج
حَجّ، از مهم‌ترین احکام عبادی و از فروع دین و نیز یکی از ارکان اسلام، که در ماه ذیحجه هر سال با مراسمی مخصوص و باشکوه در مکه برگزار می‌شود.
در موسم حج یک نفر از کارکنان گروه حج همراه زنها به عنوان راهنما در روز با ماشین مسقّف به مکّه می‌رود آیا کفّاره لازم است؟
در موقع ضرورت رفتن زیر سایه جایز است، ولی کفّاره دارد و کفّاره آن یک گوسفند برای هر احرام است. یعنی برای مجموع احرام عمره یک گوسفند و برای مجموع احرام حج نیز یک گوسفند کافی است.
در موقع ضرورت رفتن زیر سایه جایز است، ولی کفّاره دارد و کفّاره آن یک گوسفند برای هر احرام است. یعنی برای مجموع احرام عمره یک گوسفند و برای مجموع احرام حج نیز یک گوسفند کافی است.
عنوان سوال:
در موسم حج یک نفر از کارکنان گروه حج همراه زنها به عنوان راهنما در روز با ماشین مسقّف به مکّه می‌رود آیا کفّاره لازم است؟
پاسخ:
در موقع ضرورت رفتن زیر سایه جایز است، ولی کفّاره دارد و کفّاره آن یک گوسفند برای هر احرام است. یعنی برای مجموع احرام عمره یک گوسفند و برای مجموع احرام حج نیز یک گوسفند کافی است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در موسم حج یک نفر از کارکنان گروه حج همراه زنها به عنوان راهنما در روز با ماشین مسقّف به مکّه می رود آیا کفّاره لازم است؟
- در موسم حج یک نفر از کارکنان گروه حج همراه زنها به عنوان راهنما در روز با ماشین مسقّف به مکّه می رود آیا کفّاره لازم است؟
- با ماشین بدون سقف در حال احرام به سمت مکّه حرکت کردیم، برای نوشیدن آب مجبور شدم به قسمت جلو اتوبوس که مسقّف است بروم. آیا مرتکب خلافی شده و باید کفّاره بپردازم؟
- با ماشین بدون سقف در حال احرام به سمت مکّه حرکت کردیم، برای نوشیدن آب مجبور شدم به قسمت جلو اتوبوس که مسقّف است بروم. آیا مرتکب خلافی شده و باید کفّاره بپردازم؟
- در موسم حج کارکنان مسجد الحرام،اشخاص پیر و مریض را با سریر روی سرشان طواف می دهند و نوعاً در بیرون دایره طواف کنندگان حرکت می کنند آیا حجّ اینها صحیح است؟
- در موسم حج کارکنان مسجد الحرام، اشخاص پیر و مریض را با سریر روی سرشان طواف میدهند و نوعاً در بیرون دایره طواف کنندگان حرکت میکنند آیا حجّ اینها صحیح است؟
- در موسم حج مردم به امام جماعت اهل سنّت اقتدا می کنند، آیا در وسعت وقت اعاده لازم است؟
- حجّاجی که فعلا از ایران برای عمره مفرده می روند با ماشین مسقّف می روند و در بین راه برای نماز و غذا چند مرتبه سوار و پیاده می شوند، آیا یک کفّاره کافی است یا برای هر دفعه که پیاده و سوار می شوند کفّاره لازم است؟
- حجّاجی که فعلا از ایران برای عمره مفرده میروند با ماشین مسقّف میروند و در بین راه برای نماز و غذا چند مرتبه سوار و پیاده میشوند، آیا یک کفّاره کافی است یا برای هر دفعه که پیاده و سوار میشوند کفّاره لازم است؟
- در موسم حج مردم به امام جماعت اهل سنّت اقتدا میکنند، آیا در وسعت وقت اعاده لازم است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] شخص محرم وارد مکّه شده، آیا میتواند در روز سوار ماشین مسقّف شود؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخص محرمی که وارد مکّه شده میتواند در روز برای انجام اعمال با ماشین مسقَّف به حرم برود؟
- [آیت الله خامنه ای] افرادی که از مسجد تنعیم در حومه مکه مُحرم می شوند آیا می توانند در روز از ماشین مسقف جهت تشرف به حرم استفاده نمایند؟
- [سایر] اگر در حال احرام و شب هنگام سوار ماشین مسقف باشیم و باران درحال باریدن باشد، آیا اشکالی به حج یا عمره ما وارد است؟
- [امام خمینی] بعضی از کارمندان و کارکنان حجّ، بین عمره تمتّع و حجّ تمتّع از مکه برای کارهای حجاج، به جدّه، عرفات و منی میروند، آیا اشکال دارد؟
- [آیت الله مظاهری] فاصله بین عمره تمتّع و حج تمتّع حداکثر چقدر می تواند باشد. مثلاً اگر کسی چند ماه زودتر از موسم حج به مکّه برسد و عمره تمتّع به جا بیاورد و در موسم حج، محرم به حج تمتّع شود، صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی چندین روز به طور عمد روزهاش را نگرفته و اکنون میخواهد بابت کفّاره هر روز به شصت نفر فقیر طعام بدهد. آیا لازم است برای هر روز، شصت فقیر جداگانه در نظر گرفته شود که کار بسیار مشکلی است یا یک گروه شصت نفری کافی است و کفّاره تمام روزهها را به همین یک گروه میتواند بدهد؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی در حجّ از میتی نیابت کرده و در وقت عقد اجاره برای انجام مناسک، هیچ عذری نداشت، ولی چند سال بعد از انجام حجّ متوجه شد که در وقوف مشعر الحرام با زنها و مریضها به عنوان راهنما، وقوف اضطراری کرده و به منی رفته است، و غافل بوده که نایب باید وقوف اختیاری بکند، وظیفهاش چیست؟
- [آیت الله وحید خراسانی] در شهر مکه تونل هایی احداث کرده اند که طولش بیش از قدم می باشد ایا بعد از احرام حج می شود داخل ان با اتومبیل سفر کرد با علم به اینکه مسقف است
- [آیت الله وحید خراسانی] شخصی در حج از میتی نیابت کرد و در وقت عقد اجاره برای انجام مناسک هیچ عذری نداشت ولی چند سال بعد از انجام حج متوجه شد که در وقوف مشعرالحرام با زنها و مریض ها به عنوان راهنما وقوف اضطراری کرده و به منی رفته است و غافل بوده که نایب باید وقوف اختیاری بکند ایا وظیفه اش چیست
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر کسی مستطیع شود و به مکّه نرود تا از استطاعت بیفتد، باید اگر چه به زحمت باشد، بعداً حجّ کند. بلی چنانچه بدون اختیار انجام حجّ بر او با مشقّت شدید همراه گردد، تأخیر حجّ تا رفع مشقّت شدید جایز است، ولی حجّ از عهده او ساقط نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر در سال اوّلی که مستطیع شده به مکّه رود و در وقت معیّنی که دستور دادهاند به عرفات و مشعر الحرام نرسد، چنانچه هنوز محرم به احرام حجّ نشده و در این تأخیر مسامحه ننموده و در سالهای بعد نیز مستطیع نباشد، حجّ بر او واجب نیست ولی اگر مسامحه کرده، یا از سالهای قبل مستطیع بوده و نرفته، اگر چه به زحمت باشد باید حجّ را به جا آورد و چنانچه محرم به احرام حجّ شده ولی به عرفات و مشعر نرسیده، واجب است - هر چند با قرض گرفتن یا اکتساب - در سال بعد حجّ به جا آورد؛ بلی چنانچه در تأخیر سال قبل معذور بوده و بدون اختیار او انجام حجّ سال بعد با مشقّت شدید همراه باشد، لازم نیست دوباره حجّ به جا آورد و در هر حال اگر سال بعد حجّ بجا نیاورد حجی بر عهده او نیست، هر چند در ترک حجّ معصیت کرده باشد.
- [آیت الله بهجت] اگر کسی مخارج حج و کسانی که واجبالنفقه او هستند را دارد، ولی بعضی مخارج را هم باید برای حفظ آبروی خود، بهخاطر حج رفتن بنماید، در صورتی که حج رفتن با این وضع برای او عسر و حرج دارد، یعنی مشکلاتی را به همراه دارد که عادتاً نمیشود تحمل کرد، حج رفتن لازم نیست. در غیر این صورت بنابر احتیاط واجب باید به حج برود.
- [آیت الله بهجت] اگر مخارج رفتن و برگشتن و مخارج افراد تحت تکفّل کسی را در مدتی که مکه می‌رود و برمیگردد به او ببخشند و با او شرط کنند که حج بهجا آورد، لازم نیست قبول کند، ولی اگر قبول کرد حج بر او واجب می‌شود.
- [آیت الله بهجت] اگر مقداری مال، که برای حج کافی است به کسی بدهند و با او شرط کنند که در راه مکه به کسی که مال را داده خدمت نماید، لازم نیست قبول کند، ولی اگر قبول کرد حج بر او واجب می‌شود.
- [آیت الله اردبیلی] حجّ بر سه قسم است: حجّ تَمتّع، حجّ اِفراد و حجّ قِران. (حج تمتّع) وظیفه کسی است که فاصله وطن او تا مکّه معظّمه شانزده فرسنگ یا بیشتر باشد. (حجّ اِفراد) و (حجّ قِران) نیز وظیفه کسی است که اهل خود مکّه یا اطراف آن تا کمتر از شانزده فرسنگ باشد. البتّه در بعضی از موارد، وظیفه برخی افراد بیمار یا معذور از حجّ تمتّع به حجّ إفراد تبدیل می‌شود. هر سه قسم حجّ در بیشتر اعمال مشترک هستند؛ ولی در حجّ تمتّع، عمره پیش از حجّ و وابسته به حجّ و همچون جزیی از آن می‌باشد که باید در یک سال و در ماههای حجّ بجا آورده شود؛ ولی در حجّ اِفراد و حجِّ قِران، عمره کاملاً مستقل و از حجّ جداست. همچنین در حجّ تمتّع در روز عید قربان در مِنی قربانی واجب است و از اعمال آن می‌باشد و در حجّ قِران، قربانی از ابتدا مقرون با احرام است و باید تا روز عید در مِنی همراه حاجی باشد، ولی در حجّ اِفراد اصلاً قربانی واجب نیست.
- [آیت الله مظاهری] لازم نیست بعد از برگشت از حجّ سرمایه بالفعل نظیر پول یا باغ و مغازه و مانند اینها داشته باشد بلکه اگر سرمایه بالقوه نظیر کسب یا زراعت یا حرفهای داشته باشد حجّ بر او واجب است، حتّی افرادی که از راه وجوه شرعیه اداره میشوند نظیر اهل علم، اگر در بازگشت، از وجوه شرعیه به طور متعارف اداره میشوند حجّ بر آنها واجب است، ولی اگر با وجوه شرعیه بخواهند به مکه روند کفایت از حجّ واجبنمیکند، بلکه در بعضی از موارد سفر خالی از اشکال نیست.
- [آیت الله مظاهری] انسان میتواند قبل از رسیدن وقت حجّ خود را از استطاعت بیندازد نظیر اینکه مال خود را به دیگری ببخشد، همچنین لازم نیست خود را مستطیع کند گرچه برای او آسان باشد، ولی اگر مستطیع بود و حجّ او متوقف بر مقدماتی باشد نظیر اسمنویسی در کاروانها یا گرفتن ویزا و مانند اینها، باید آن مقدمات را تهیه کند و اگر تهیه نکرد و نتوانست مکه برود علاوه بر اینکه گناه کرده است حجّ بر او مستقر می‌شود و باید بعداً حجّ را به جا آورد گرچه از استطاعت افتاده باشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] لازم نیست که خلقت بچه تمام باشد، بلکه اگر خون بسته ای هم از رحم زن خارج شود و خود زن بداند، یا چهار نفر قابله بگویند که اگر در رحم می ماند انسان می شد، خونی که تا ده روز همراه آن می بیند خون نفاس است.
- [آیت الله اردبیلی] در (نایب) چند شرط معتبر است: اوّل : بالغ باشد، اگرچه نیابت بچه ممیز در صورتی که اطمینان به صحّت اعمال او وجود داشته باشد، کافی است. دوم : عاقل باشد. سوم : شیعه دوازده امامی باشد. چهارم : مورد وثوق و اطمینان باشد که اعمال را انجام میدهد. پنجم:آشنایی لازم به احکام و اعمال حجّ داشته باشد، هر چند در حال انجام دادن اعمال با ارشاد و راهنمایی کسی آنها را به جا آورد. ششم : در آن سال، حجّ واجب به عهده او نباشد. هفتم : از انجام حجّ یا بعضی از اعمال آن معذور و ناتوان نباشد و اگر اجیر شود تا از طرف دیگری حجّ بجا آورد و خودش نتواند برود و بخواهد دیگری را از طرف خود به مکّه بفرستد، باید از کسی که او را اجیر کرده اجازه بگیرد.