ایام حیض
حیض، به خونى معروف،از رحم زن بیرون می آید،گفته می شود.
نسبت به این‌که زن می‌تواند طواف را مقدّم بدارد آیا صرف شک در وقوع طواف در ایّام حیض کفایت می‌کند یا این‌که باید احتمال قوی بدهد که عادت می‌شود؟
چنانچه ختنه به‌طور ناقص انجام شده، احتیاط واجب آن است که بعد از ختنه صحیح، طوافها و نماز طوافها را اعاده کند و احتیاط آن است که سعی را هم به دنبال طواف عمره و طواف حجّ اعاده کند و اگر قادر به رفتن مکّه نیست نایب بگیرد.
چنانچه ختنه به‌طور ناقص انجام شده، احتیاط واجب آن است که بعد از ختنه صحیح، طوافها و نماز طوافها را اعاده کند و احتیاط آن است که سعی را هم به دنبال طواف عمره و طواف حجّ اعاده کند و اگر قادر به رفتن مکّه نیست نایب بگیرد.
عنوان سوال:
نسبت به این‌که زن می‌تواند طواف را مقدّم بدارد آیا صرف شک در وقوع طواف در ایّام حیض کفایت می‌کند یا این‌که باید احتمال قوی بدهد که عادت می‌شود؟
پاسخ:
چنانچه ختنه به‌طور ناقص انجام شده، احتیاط واجب آن است که بعد از ختنه صحیح، طوافها و نماز طوافها را اعاده کند و احتیاط آن است که سعی را هم به دنبال طواف عمره و طواف حجّ اعاده کند و اگر قادر به رفتن مکّه نیست نایب بگیرد.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] اگر زن از خون حیض پاک شود؛ ولی احتمال میدهد که در باطن خون وجود داشته باشد؛ آیا می‌تواند غسل کند و عباداتش را به جا آورد؟
- [آیت الله بروجردی] هرگاه زوج در حال حیض با زوجه خود مواقعه نمود، پس از پاک شدن زوجه از آن حیض می‌تواند او را طلاق بدهد؟ و این طُهر طُهرِ غیر مواقعه صدق می‌کند یا خیر؟
- [آیت الله نوری همدانی] خانمی در ایام حجّ برای آنکه بتواند اعمال را انجام دهد، از قرص استفاده کرد، لیکن در ایّام عادت یا خارج آن خون میبیند و نمیداند که این جریان خون تا سه روز ادامه پیدا می‌کند یا نه؟ یا حتی احتمال میدهد که تا سه روز ادامه پیدا نکند، در فرض داشتن صفات یا نداشتن صفات حیض، تکلیف چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] خانمی در ایام حجّ برای آنکه بتواند اعمال را انجام دهد، از قرص استفاده کرد، لیکن در ایّام عادت یا خارج آن خون میبیند و نمیداند که این جریان خون تا سه روز ادامه پیدا می‌کند یا نه؟ یا حتی احتمال میدهد که تا سه روز ادامه پیدا نکند، در فرض داشتن صفات یا نداشتن صفات حیض، تکلیف چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا زن می‌تواند در ایّام ماه مبارک رمضان به خاطر این‌که روزه خود را تمام بگیرد و قضاء روزه بر گردنش نباشد به خاطر عادت ماهیانه که به او دست میدهد از قرص ضدّ حاملگی استفاده نماید؟
- [آیت الله اردبیلی] طبق نظر اسلام اگر شوهر درخواست همخوابگی کرد واجب است زن اطاعت کند مگر در ایام عادت ماهانه و روزهداری. از آنجا که علم روانشناسی بانوان اثبات کرده است اگر زن از نظر جسمی و روحی آمادگی آمیزش را نداشته باشد (همچون خستگی، ناراحتی فکری و روحی و امثال آن) مجبور کردن وی به آمیزش موجب آسیب جسمی و روحی زن خواهد شد، آیا اگر زن روزه یا عادت ماهانه نباشد، واجب است از شوهر در خصوص درخواست آمیزش اطاعت کند ولو این‌که این آمیزش موجب آسیب جسمی یا روحی زن گردد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زن پس از ایام عادت که معمولا شش یا هفت روز است پاک شده ولی بعد از آن باز خون زرد رنگی می بیند و شک دارد که خون حیض است یا نه و آیا تا ده روز تمام می شود یا نه، وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] عدّه از خانمها جهت جلوگیری از بارداری قرص 4جلوگیری از حاملگی مصرف می کنند و دراثرمصرف آن قرص عادت ماهانه ایشان قطع می‌شود لذا مادامیکه بایست در آن ایام بالخصوص میدید حالا نمیبیند، درایام ماه مبارک رمضان درآن روزهاکه عادت این خانم است و خون نمیبیند حکم روزه و نمازش چیست و آیا می‌تواند آن اعمال که در ایام عادتش حرام بود انجام بدهد از قبیل مس قرآن و مسجد رفتن و همبستر شدن با شوهرش و غیره یا خیر؟
- [آیت الله بروجردی] شخصی زن خود را طلاق رجعی داده است پس از آن رجوع می‌کند و قبل از آن که احراز طُهر زن را بنماید طلاق دوّم را نیز جاری مینماید، زوج مسافر می‌شود، پس از مراجعت زنی را برای استفسار این که زن طلاق داده شده در حال حیض بوده یا پاکی میفرستد. آن زن میگوید: زن شما گفت: در حال حیض بودهام و پس از آن که به اعتقادش طلاقش باطل بوده، گاهی نظرهایی می‌کند بدون قصد شهوت که اطّلاع از حالش پیدا کند و بعداً چون طلاق دوّم را باطل میداند دو مرتبه طلاق دوّم را جاری میسازد و پس از آن در بین عدّه رجوع می‌کند و دخول هم واقع می‌شود و از زن سؤال می‌کند: آیا در حال طلاق دوّم پاک بودی یا در حال حیض؟ میگوید: پاک بودم. و دو مرتبه سؤال می‌کند: درست دقّت کن که آیا در حال طلاق حائض بودی یا پاک؟ میگوید: حیض بودم. زوج میگوید: پس چرا اوّل گفتی پاک بودم؟ جواب میدهد: حواسم پرت بود اشتباهاً گفتم و کراراً از او سؤال می‌کند، قسم یاد می‌کند که در حال حیض بودم. آیا حرف اوّلش صحیح است و یا قول دوّمش؟ و آیا اگر شک کند که نظری که بدون قصد رجوع، به زن کردهام به قصد شهوت بوده یا نه، چه حکم دارد؟
- [آیت الله بروجردی] شخصی زنش را طلاق داده در اواخر سه ماه به او رجوع نموده و زن ادّعا می‌کند خروج خود را از عدّه به انقضای سه طُهر قبل از رجوع او، آیا قول زوجه مُقَدَّم است با یمین، یا به غیر یمین با احتمال خلاف و عدم آن؟ و در صورت تقدیم قول او با یمین، آیا در غیر حضور حاکم شرعی و عدم امکان اِحلاف او، قسم خوردن زوجه کفایت می‌کند در ثبوت مدّعای او؟ و با عدم امکان محاکمه شرعیّه و راضی نشدن زوج احتیاطاً تجدید طلاق و نه زوجه به عقد جدید، فصل دعوایشان چگونه می‌شود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر زن خونی ببیند که اگر سه روز ادامه پیدا کند حکم به حیض بودنش می‌شود، ولی شک دارد که خون سه روز ادامه پیدا می‌کند یا قطع می‌شود، باید بنا بر این بگذارد که خون ادامه پیدا کرده و حیض است، ولی اگر خون قطع شود و نداند که آیا دوباره قبل از تمام شدن ده روز خون میآید، باید بنا بر این گذارد که خون دوباره نمیآید و خونی که دیده حیض نبوده است و همچنین است اگر در وقتی که خون قطع نشده بداند خون سه روز ادامه پیدا نمیکند ولی احتمال بدهد پیش از تمام شدن ده روز دوباره خون بیاید.
- [آیت الله بهجت] اگر خونی ببیند که نداند خون حیض است یا بکارت، ولی احتمال خون دیگری مثل خون جراحت و زخم را هم نمیدهد، باید خود را وارسی کند، یعنی مقداری پنبه داخل فرج نماید و کمی صبر کند، بعد بیرون آورد پس اگر اطراف آن آلوده باشد، خون بکارت است و اگر به همه آن رسیده، حیض می‌باشد. البته باید خون زیاد نباشد تا بهوسیله فوق بتواند بین خون حیض و بکارت فرق بگذارد. و در صورت عدم امکان تشخیص و عدم حصول یقین، در ایام عادت حکم به حیض بودن می‌کند، وگرنه عمل به حالت سابقه مینماید.
- [آیت الله بهجت] زنی که در حیض عادت عددیه دارد، اگر بیش از مقدار عادت خود خون دید در صورتی که نشانههای حیض را داشته باشد و بداند یا احتمال دهد که قبل از ده روز پاک خواهد شد، عبادتهای خود را ترک می‌کند؛ و اگر در اثناء ده روز در ظاهر پاک شد، بنابر احتیاط باید مقداری پنبه داخل فرج خود کرده، کمی صبر کند و بعد بیرون آورد، اگر پاک بود غسل می‌کند و اگر پاک نبود می‌تواند عبادتهای خود را ترک کند تا از داخل هم پاک شود. ولی در صورتی که میداند خون بیش از ده روز ادامه خواهد داشت، مقدار عادت خود را حیض و بقیه را استحاضه قرار میدهد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مراد از استظهار در مسأله گذشته و مسائل آینده این است که زن خود را حائض به شمار آورده، به احکام حائض رفتار نموده، عبادات را ترک و از محرّمات حائض اجتناب کند. استظهار درباره زنی که عادتش مستقیم باشد و هیچ از نظر عدد تخلّف نداشته باشد، مشروع نیست؛ در غیر این شخص استظهار تا ده روز مستحب است؛ خواه در زمان استظهار خون به نشانه حیض باشد یا نباشد، خون از ده روز بگذرد یا نگذرد، از آغاز بداند که از ده روز میگذرد یا نداند. ایام استظهار همانند ایام حیض است و قضای نمازهای روزانهای که زن در آن موقع ترک می‌کند، واجب نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] زنی که عادت وقتیه و عددیه دارد اگر خون ببیند و شروع آن بیش از دو روز قبل از عادت باشد، چند صورت دارد: الف: اگر خون به رنگ سیاه یا قرمز تیره باشد، حیض است. ب: اگر خون به رنگ زرد یا قرمز روشن باشد، استحاضه است. ج: اگر در آغاز به رنگ زرد یا قرمز روشن بوده، قبل از عادت سیاه یا قرمز تیره شده و با رنگ حیض سه روز در ضمن یک دهه ادامه داشته یا بعد از تغییر رنگ به ایام عادت متّصل شده و سه روز را تکمیل کند (هر چند در ایام عادت به رنگ حیض نباشد) در این دو حالت ازوقتی که تغییر رنگ داده حیض به شمار میآید و نمازهایی را که ترک کرده قضا ندارد. د: اگر در آغاز به رنگ زرد یا قرمز روشن بوده و با همان رنگ به ایام عادت متّصل شده است از اول ایام عادت حیض به حساب میآید، اگر چه آن خون همچنان زرد یا قرمز روشن باشد، ولی اگر سه روز در ضمن یک دهه ادامه نداشته باشد، معلوم میگردد که آن خون حیض نبوده و باید عبادتهای واجبی را که نخوانده است، قضا کند. ه’: اگر در آغاز به رنگ زرد یا قرمز روشن بوده و بعد که قرمز تیره یا سیاه شده یا ایّام عادت رسیده، کمتر از سه روز ادامه یافته است، بنا بر احتیاط واجب به مقدار سه روز را عادت خود قرار میدهد و بعد از پاک شدن نماز و سایر عبادتهای واجبی را که در آن سه روز بجا نیاورده، قضا می‌کند (و برای تعیین سه روز، خونی را که نشانه حیض دارد یا در ایام عادت میبیند حیض قرار میدهد و بنا بر احتیاط مقدار کسری آن تا سه روز را اگر می‌تواند از خون بعد تکمیل می‌کند) و در سایر روزهایی که خون میبیند باید به وظایف مستحاضه عمل نماید. در سایر صورتها که حکم به حیض بودن خون شد، به اندازه عدد عادت خود حیض قرار داده، پس از آن تا ده روز از هنگامی که حکم به حیض بودن شد، مستحب است استظهار کند و بعد از آن استحاضه می‌باشد.
- [آیت الله بهجت] اگر خونی ببیند و شک کند که خون حیض است یا خون نفاس، اگر در ایام عادت زن باشد آن را خون حیض قرار میدهد، وگرنه باید به وظیفهای که مشترک بین حیض و نفاس است عمل کند؛ یعنی لازم نیست آنچه بر حائض واجب است، ولی بر نفساء واجب نیست و آنچه بر نفساء واجب است و بر حائض واجب نیست بهجا آورد. گرچه انجام دادن مجموع وظایف حائض و وظایف نفساء، مطابق احتیاط است، بلکه این احتیاط در صورت امکان ترک نشود و در صورت عدم امکان احتیاط، مخالفت قطعیه ننماید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] در تمام اقسام عادت وقتیه و عددیه اگر زن خون ببیند و شروع آن در وقت عادت یا یکی دو روز جلوتر باشد - اگر چه آن خون زرد رنگ باشد - باید از اول خون به مقدار عدد عادتش به احکام حائض عمل نماید و اگر خون ادامه داشت مستحب است تا ده روز استظهار کند (چنانچه در مسأله آینده گفته خواهد شد) و اگر خون از ده روز بگذرد استحاضه است، مگر در صورتی که عادت با نشانه حیض مشخص شده باشد (صورت دوم مسأله سابق) که چنانچه پس از ده روز خونی ببیند که نشانه حیض را داشته باشد و خونی که در وقت عادت یا یکی دو روز جلوتر دیده نشانههای حیض را نداشته باشد، خون نشانهدار، حیض است و خونی که در ایام عادت دیده حیض نبوده؛ بنا بر این تمام عبادتهای واجبی را که در آن زمان ترک کرده، باید قضا کند. و به طور کلی در جایی که عادت با نشانه حیض مشخص شده باشد چنانچه دو خون ببیند که هر یک به تنهایی بتواند حیض باشد و هر دو نتوانند حیض باشند و یکی از آن دو بدون نشانه، ولی در زمان حیض یا یکی دو روز جلوتر باشد و دیگری در غیر زمان حیض ولی با نشانه حیض باشد؛ خون با نشانه حیض، حیض است و خون زمان عادت استحاضه، برخلاف سایر اقسام عادت که خون زمان عادت حیض است. در پارهای از مسائل آینده که حیض بودن خون زمان عادت بر حیض بودن خون نشانهدار مقدّم شمرده شده، مراد اقسام معمولی عادت است که به وسیله نشانه حیض مشخّص نشده است.
- [آیت الله سیستانی] بعد از آنکه زن از خون حیض پاک شد ، واجب است برای نماز و عبادتهای دیگری که باید با وضو یا غسل یا تیمم بجا آورده شود ، غسل کند . و دستور آن مثل غسل جنابت است . و از وضو کفایت می‌کند . و بهتر آن است که پیش از غسل ، وضو هم بگیرد .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] زنی که عادت وقتیه دارد؛ اگر در وقت عادت یا دو روز جلوتر خون ببیند؛ اگرچه آن خون؛ نشانه های حیض را نداشته باشد باید به احکامی که برای زن حائض گفته شد عمل کند و نیز اگر چند روز جلوتر از وقت عادت یا چند روز با تاخیر از وقت عادت خون ببیند و احتمال جلو افتادن عادت یا تاخیر آن را بدهد باید به احکام حائض عمل کند و چنانکه بعد بفهمد حیض نبوده مثل این‌که پیش از سه روز پاک شود؛ باید عبادتهائی را که به جا نیاورده قضا نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] زنی که نه سالش تمام شده ویائسه نیست اگر شوهرش با او نزدیکی کند وطلاقش دهد، بعد از طلاق باید عدّه نگهدارد یعنی بعد از آن که در پاکی طلاقش داد، به قدری صبر کند که دو بار حیض ببیند وپاک شود وهمینکه حیض سوم را دید، عدّه او تمام می‌شود و می‌تواند شوهر کند، این در زن آزاد است ولی در کنیز همینکه حیض دوم را ببیند عدّه او تمام می‌شود، ولی اگر پیش از نزدیکی کردن با او طلاقش بدهد، عدّه ندارد یعنی می‌تواند بعد از طلاق فوراً شوهر کند.