استفتائات آیت الله صافی گلپایگانی
آدرس: https:/

در مراسم اعتکاف باید قبل از اذان صبح در مسجد مستقر باشد. اگر دقایقی بعد از اذان بیاید، اعتکاف چه صورتی دارد؟
باید قبل از طلوع فجر صادق در مسجد باشد.

عنوان سوال:

در مراسم اعتکاف باید قبل از اذان صبح در مسجد مستقر باشد. اگر دقایقی بعد از اذان بیاید، اعتکاف چه صورتی دارد؟

پاسخ:

باید قبل از طلوع فجر صادق در مسجد باشد.

پرسش‌های مرتبط از این مرجع

طبق مندرجات مفاتیح الجنان اعمال ام داوود بعد از اذان ظهر شروع می‌شود لیکن در مراسم اعتکاف در بعضی مساجد به جهت داشتن برنامه سخنرانی و نوحه‌خوانی اعمال را دو ساعت قبل از اذان ظهر شروع می کنند، به این عنوان که کلّ اعمال مستحب است و فرقی نمی‌کند که قبل از اذان یا بعد آن باشد. آیا این کار صحیح است؟
اگر شخصی در ماه رمضان با همسر خود نزدیکی کند در صورتی که مطمئن باشد قبل از اذان صبح نمی تواند غسل کند ( مثلاً شب در جایی میهمان باشند و به خاطر خجالت و یا آب نباشد) آیا می تواند قبل از اذان صبح تیمم بدل از غسل کرده و تا قبل از اذان ظهر غسل جنابت کند؟
آیا اعتکاف در مسجد مقدّس جمکران و زیرزمین آن، صحیح است یا خیر؟
مسافر در چه صورتی می‌تواند اعتکاف کند؟
اگر اعتکاف به سبب پیش‌آمدن مانعی به هم بخورد: الف: آیا می‌توان همان اعتکاف را بعد از برطرف شدن مانع در همان مسجد به پایان ببرد؟ ب: آیا می‌توان آن را در مسجد دیگر ادامه داد؟
اعتکاف در غیر مسجد جامع مانند حسینیه، نمازخانه دانشگاه چگونه است؟
اعتکاف شیعه در عبادتگاه‌های دیگر اهل کتاب یا مسجد مخالف چه حکمی دارد؟
آیا در تهران بزرگ، در مسجد جامع هر محلّه می‌توان اعتکاف کرد؟
استفاده از وسایل مسجد در کارهای شخصی، در حال اعتکاف چه حکمی دارد؟
شخصی امام جماعت مسجد یا مدرسه‌ای می باشد. آیا در حال اعتکاف جهت اقامه نماز جماعت می‌تواند از مسجد خارج شود؟

پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع

[آیت الله سیستانی] آیا شروع اعتکاف و نیت آن حتما باید از اذان صبح روز اول باشد یا از شب می توان به مسجد رفت و نیت اعتکاف کرد؟
[سایر] آیا در هر سه روز اعتکاف باید هنگام اذان صبح در مسجد بود مثلاً اگر روز دوم یا سوم هنگام اذان در وضو خانه باشیم آیا اعتکاف صحیح است؟
[آیت الله نوری همدانی] شخصی قصد اعتکاف در مسجد الحرام را دارد، آیا می‌تواند قبل از اذان صبح در تنعیم محرم شود و بقیه اعمال را در حال اعتکاف انجام دهد، با توجه به اینکه محل سعی جزو مسجد نیست؟
[آیت الله نوری همدانی] شخصی قصد اعتکاف در مسجد الحرام را دارد، آیا می‌تواند قبل از اذان صبح در تنعیم محرم شود و بقیه اعمال را در حال اعتکاف انجام دهد، با توجه به اینکه محل سعی جزو مسجد نیست؟
[آیت الله مظاهری] کسی که قصد دارد در ماه رجب معتکف شود، ولی عمداً یا اضطراراً یک ساعت بعد از اذان صبح به مسجد مورد نظر برای اعتکاف می‌رسد، آیا اعتکاف او صحیح است؟
[آیت الله سبحانی] اگر معتکف شک کند که هنگام نماز صبح روز اول قبل از اذان صبح وارد مسجد شده است آیا می تواند آن روز را روز اول اعتکاف حساب کند؟
[آیت الله مظاهری] آیا اعتکاف در دو مسجد به هم چسبیده، به صورتی که معتکف ساعاتی را در این مسجد و ساعاتی را در مسجد دیگر باشد، اشکال دارد؟
[آیت الله نوری همدانی] شخصی مسئول پخش اذان در یک مسجدی است بطوری که غیر از او کسی دیگر برای این کار نیست، آیا در حال اعتکاف می‌تواند در اوقات اذان از مسجد خارج شود و اذان را پخش کند و برگردد؟
[آیت الله نوری همدانی] شخصی مسئول پخش اذان در یک مسجدی است بطوری که غیر از او کسی دیگر برای این کار نیست، آیا در حال اعتکاف می‌تواند در اوقات اذان از مسجد خارج شود و اذان را پخش کند و برگردد؟
[آیت الله جوادی آملی] احتراما به استحضار می رساند: در شهرستانی ، مصلای نماز جمعه که صیغه مسجد بر آن خوانده نشده است، جامع اصلی شهر است که فضایی مناسب تر و فراگیرتر از آن برای برگزاری مراسم معنوی اعتکاف وجود ندارد. خواهشمند است نظر به استقبال فراوان از این مراسم عظیم معنوی در آن شهرستان، تکلیف شرعی ما را در راستای برگزاری مراسم اعتکاف در آن مکان مقدس، روشن فرمایید.

مسائل مرتبط از این مرجع

. وقت نافله شب از نصف شب است تا اذان صبح و بهتر است نزدیک اذان صبح خوانده شود.
. اگر ملکی را وقف کند که عایدی آن را خرج تعمیر مسجد نمایند، و به امام جماعت و به کسی که در آن مسجد اذان می گوید بدهند، در صورتی که بدانند یا اطمینان داشته باشند که برای هر یک چه مقدار معین کرده، باید همان طور مصرف کنند، و اگر یقین یا اطمینان نداشته باشند، باید اول، مسجد را تعمیر کنند و اگر چیزی زیاد آمد، امام جماعت و کسی که اذان می گوید در تقسیم آن با یکدیگر مصالحه کنند.
. وقت نیت روزه ماه رمضان از اول شب است تا اذان صبح.
. هر گاه در ماه رمضان بعد از اذان صبح بیدار شود و ببیند محتلم شده، اگر چه بداند پیش از اذان محتلم شده، روزه‌اش صحیح است.
. کسی که در شب ماه رمضان جنب است و می‌داند که اگر بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می‌شود، چنان‌چه غفلت داشته باشد که بعد از بیدارشدن باید غسل کند، در صورتی که بخوابد و تا اذان صبح خواب بماند، اگر خواب اول او باشد، روزه‌اش صحیح است؛ نه قضا دارد و نه کفاره، و در خواب دوم و سوم، فقط قضا بر او واجب می‌شود.
. اگر پیش از اذان صبح نیت کند و بخوابد و بعد از مغرب بیدار شود، روزه اش صحیح است.
. اگر جنب عمداً تا اذان صبح غسل نکند، یا اگر وظیفه او تیمم است عمداً تیمم ننماید در روزه ماه رمضان و قضای آن، روزه‌اش باطل است، و در غیر این دو، احوط باقی‌نماندن بر جنابت است تا صبح.
. اگر پیش از اذان صبح نیت کند و مست شود و در بین روز به هوش آید احتیاطاً امساک کند و باید قضای آن را به جا آورد.
. اگر زن، پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاک شود و عمداً غسل نکند، یا اگر وظیفه او تیمم است عمداً تیمم نکند، روزه‌اش باطل است.
. نزدیک اذان صبح از طرف مشرق، سفیده ای رو به بالا حرکت می کند که آن را فجر اول گویند، موقعی که آن سفیده پهن شد فجر دوم، و اول وقت نماز صبح است، و آخر وقت نماز صبح موقعی است که آفتاب بیرون می آید.

مسائل مرتبط از دیگر مراجع

[آیت الله سیستانی] - در مدّت زمانی که معتکف روزه است یعنی از اذان صبح تا مغربِ هر روز، هر کاری که روزه را باطل می‌کند، موجب بطلان اعتکاف نیز می‌گردد، بنابراین معتکف باید در هنگام روزه از ارتکاب عمدی مبطلات روزه خودداری نماید. ششم: اعتکاف در مساجد چهارگانه یا در مسجد جامع باشد.
[آیت الله وحید خراسانی] اگر بر اعتکاف کننده غسل واجب شود در صورتی که غسل کردن در مسجد مانعی نداشته باشد مانند غسل مس میت جایز نیست از مسجد خارج شود ودر صورتی که مانع داشته باشد مثل غسل جنابت که مستلزم ماندن در مسجد با جنابت است باید خارج شود وگرنه اعتکاف او باطل می شود
[آیت الله مظاهری] کسی که در شب ماه رمضان جنب است و احتمال می‌دهد که اگر بخوابد پیش از اذان صبح بیدار می‌شود در صورتی که بخوابد و تا اذان صبح خواب بماند روزه‌اش صحیح است.
[آیت الله سیستانی] - اگر بر اعتکاف کننده غسل واجب شود، در صورتی که آن غسل از غسل‌هایی است که انجام آن در مسجد، مانع داشته و جایز نباشد مثل غسل جنابت که مستلزم ماندن در مسجد با جنابت است یا موجب نجس شدن مسجد می‌گردد، باید خارج شود‌ وگرنه اعتکاف او باطل می‌شود و در صورتی که غسل کردن در مسجد مانعی نداشته باشد مانند غسل مسّ میّت و امکان غسل نیز باشد، بنا بر احتیاط واجب، جایز نیست از مسجد خارج شود.
[آیت الله سیستانی] - اعتکاف باید با اذن کسی که اذن او شرعاً معتبر است‌ باشد. بنابراین زمانی که توقّفِ زن در مسجد حرام باشد مثل موردی که زن بدون اجازه از منزل خارج شده باشد، اعتکاف باطل است، و در صورتی که توقّفِ زن در مسجد، حرام نباشد ولی اعتکاف منافی با حق شوهر باشد، صحّت اعتکافش در صورتی که بدون اذن شوهرش باشد، محلّ اشکال است. همچنین در صورتی که اعتکاف موجب آزار و اذیت والدین باشد و این اذیت، ناشی از شفقت و دلسوزی باشد، اذن فرزند از آنان لازم است و اگر موجب اذیت آنان نباشد، احتیاط مستحب آن است که اجازه بگیرد. نهم: معتکف محرّمات اعتکاف را ترک نماید.
[آیت الله سبحانی] مستحب است نمازهای واجب خصوصاً نمازهای یومیه را به جماعت بخوانند و در نماز صبح و مغرب و عشا، خصوصاً برای همسایه مسجد و کسی که صدای اذان مسجد را می شنود بیشتر سفارش شده است.
[آیت الله فاضل لنکرانی] مستحب است نمازهای واجب خصوصاً نمازهای یومیّه را به جماعت بخوانند، و در نماز صبح و مغرب و عشا خصوصاً برای همسایه مسجد و کسی که صدای اذان مسجد را می شنود بیشتر سفارش شده است.
[آیت الله خوئی] مستحب است نمازهای واجب خصوصا نمازهای یومیه را به جماعت بخوانند و در نماز صبح و مغرب و عشا خصوصا برای همسایه مسجد و کسی که صدای اذان مسجد را می‌شنود بیشتر سفارش شده است.
[امام خمینی] مستحب است نمازهای واجب خصوصا نمازهای یومیه را به جماعت بخوانند ودر نماز صبح و مغرب و عشا خصوصا برای همسایه مسجد و کسی که صدای اذان مسجد را می شنود بیشتر سفارش شده است.
[آیت الله علوی گرگانی] مستحبّ است نمازهای واجب خصوصاً نمازهای یومیّه را به جماعت بخوانند و در نماز صبح ومغرب وعشأ خصوصاً برای همسایه مسجد و کسی که صدای اذان مسجد را می‌شنود، بیشتر سفارش شده است.