عدول
جمع عادل رجوع کنيد به: عادل
رجوع كردن، بازگشتن
راجع به مسافت ملفّقه که اگر در شب همان روز مراجعت نکند، در رساله‌ها احتیاط فرموده‌اید، ولی شنیده شد که عدول فرموده‌اید، صحیح است یاخیر؟
مهما أمکن رعایت احتیاط کند و اگر ممکن نشد، ممکن است قول به کفایت اتمام در صورت عدم تمکّن از جمع.
مهما أمکن رعایت احتیاط کند و اگر ممکن نشد، ممکن است قول به کفایت اتمام در صورت عدم تمکّن از جمع.
عنوان سوال:
راجع به مسافت ملفّقه که اگر در شب همان روز مراجعت نکند، در رساله‌ها احتیاط فرموده‌اید، ولی شنیده شد که عدول فرموده‌اید، صحیح است یاخیر؟
پاسخ:
مهما أمکن رعایت احتیاط کند و اگر ممکن نشد، ممکن است قول به کفایت اتمام در صورت عدم تمکّن از جمع.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] شخصی شغلی دارد مانند روضه خوانی که هر شب جمعه به جایی برای منبر میرود بیش از مسافت شرعی و هفته یک روز یا دو روز به آن محل میرود و بقیه را در وطن است تکلیف او راجع به نماز و روزه چیست؟ جواب در سؤال دیگر مرقوم فرموده‌اید که یک روز اگر در هفته، حکم مسافر را دارد و در فرض دو روز، احتیاط واجب جمع است مقصود جنابعالی را ندانستیم مشروحاً بیان فرمایید.
- [آیت الله سیستانی] اگر شخصی در ماه رمضان با قصد ده روز از مکانی که قرار دارد هر روز کمتر از مسافت شرعی (22 کیلومتر) برود وبرگردد، آیا روزه آن شخص صحیح است یاخیر؟ البته بیشتر طلاب با این مسئله در ایام تبلیغ مواجه هستند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] فاصله بین مکه و عرفات که قبلاً چهار فرسخ بوده امروزه باتوجه به توسعه مکه و اتصال شهر به منی کمتر از مسافت شرعی است، در این صورت، کسی که قصد اقامه ده روز در مکه را کرده و سپس به عرفات و مشعر و منی می رود و چهار شب یا بیشتر در آنجا بیتوته می کند، نماز او در عرفات و مشعر و منی و پس از مراجعت به مکه قصر است یا تمام؟
- [آیت الله خامنه ای] فاصله بین مکه و عرفات که قبلًا چهار فرسخ بوده امروزه با توجه به توسعه مکه و اتصال شهر به منا کمتر از مسافت شرعی است در اینصورت، کسی که قصد اقامه ده روز در مکه را نموده و سپس به عرفات و مشعر و منا می رود و چهار شب یا بیشتر در آنجا بیتوته می کند نماز او در عرفات و مشعر و منا و پس از مراجعت به مکه قصر است یا تمام؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که در ماه رمضان هر شب از حدّ ترخّص محلّ اقامت خود و به مقدار کمتر از مسافت شرعی خارج میشود و در همان شب یا بعد از اذان صبح و قبل از زوال باز میگردد، روزهاش صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] شخصی از مجتهدی تقلید می کرده، سپس مدّتی بدون تقلید صحیح عمل کرده [خواه با احتیاط یا بدون احتیاط [آیا به صرف ترک تقلید، عدول محقّق شده و این شخص اگر بخواهد دوباره از همان مجتهد تقلید کند، حکم تقلید ابتدایی را دارد یا نه؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر نمازگزار دعاهای وارده قنوت نماز وِتر را نخواند و تنها به قنوت ساده ای قناعت کند و همچنین برای 40 نفر مؤمن دعا نکند، بلکه بصورت کلّی (اَللّهُمَ اغْفِرْ لِلْمُؤمِنینَ وَ الْمُؤْمِناتِ) بگوید، آیا نماز او صحیح است؟
- [سایر] من راجع به حدیثی که معمولاً سخنرانان محترم در مراسم اسرا و معراج مطرح می کنند، سؤال داشتم، و آن این است که چانه زدن پیامبر در پیشگاه خداوند در مورد تعداد رکعت نماز (از 50 و 40 و 25 و تا رسید 17 رکعت بر طبق توصیه حضرت موسی) چرا که شنیده ایم حضرت موسی به پیامبر اسلام(ص) توصیه می کرد که امتت تحمل اقامه تعداد رکعات زیاد نماز را نخواهد داشت؟ آیا این حدیث صحیح است؟ هرچند در حدیث قدسی هم آمده باشد؟ به نظر حضرت عالی از لحاظ دلالت به چه چیزهای دلالت می کند؟ با تشکر.
- [آیت الله نوری همدانی] متأسفانه در بعضی خانواده ها و حتی خانواده های مذهبی هنگامی که مجالس عروسی برگذار می کنند مرتکب خیلی از حرام ها از قبیل رقص و اختلاط زن و مرد نامحرم و ترانه های حرام می شوند و استدلالشان این است که مجلس عروسی بایستی شاد باشد و غالبا می گویند یک شب که بیشتر نیست لطفا بفرمایید این استدلال صحیح است یا خیر ؟ و شرکت در این مجالس ( با فرض اینکه اگر شرکت نکند خانواده مذکور ناراحت شده و بعد قطع رابطه می کنند ) چه حکمی دارد ؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی نزد سلطان محمود سبکتکین رفت و گفت : مدتی بود که می خواستم رسول خدا (ص) را در خواب ببینم و غم خود را برایش بازگو کنم که سعادت مساعدت نمود و در شب گذشته به این دولت رسیدم و جمال با کمال آن حضرت را در خواب دیدم و گفتم : یا رسول الله ، هزار درهم قرض دارم و بر ادای آن قادر نیستم، می ترسم که اجل برسد آن بدهی در گردن من باقی بماند ؛ آن حضرت فرمود : برو نزد محمود سبکتکین و آن مبلغ را از او بستان، عرض کردم : شاید از من باور نکند و نشان طلبد . فرمود : به او بگو به آن نشان که در اول شب ، سی هزار مرتبه بر من صلوات می فرستد و در آخر شب ، سی هزار مرتبه دیگر بر من صلوات می فرستد ؛ سلطان محمود از شنیدن این خواب به گریه آمد و تصدیق کرد و قرض او را ادا کرد و هزار درهم دیگر نیز به او بخشید ؛ اطرافیان سلطان تعجب کردند و گفتند : ای سلطان ، حرف های این مرد را چگونه تصدیق می کنی و حال آن که ما در اول شب و آخر شب با تو هستیم و نمی بینیم که به فرستادن صلوات مشغول باشی و اگر کسی در تمام اوقات شبانه روز به فرستادن صلوات مشغول باشد ، نمی تواند که شصت هزار صلوات بفرستد . سلطان محمود گفت : من از علما شنیده ام که هر که یک بار این صلوات را بفرستد گویا چنان است که ده هزار مرتبه صلوات فرستاده است و من در اول شب سه مرتبه و در آخر شب نیز سه مرتبه این صلوات را می خوانم . پس این شخص که پیغام آن حضرت را آورده درست و راست می گوید و این گریه من از شادی است . این صلوت چنین است : اللهم صل علی سیدنا و نبینا محمد و آله ، ما اختلف الملوان . خدایا ، درود فرست بر مولای ما و پیامبر ما محمد و خاندانش(ص)، تا آن گاه که روز و شب می آیند و می روند ، و تعاقب العصران و کر الجدیدان و استقبل و بامداد و شامگاه پی در پی می شوند ، و روزان و شبان به دنبال هم می رسند الفرقدان و بلغ روحه و ارواح اهل بیته منی التحیه و السلام. و آن دو ستاره قطبی بزرگ و کوچک روی می آورند ؛ و روان او و خاندانش را از سوی من درود و سلام برسان . آیا متن بالا معتبر است؟ و آیا واقعا اگر با توجه به خدا و پیامبر(ص) و معنی این دعا آن را مسلمانی بخواند 100000 بار صلوات فرستاده؟ می توان برای همیشه برای خودمان این صلوات را بگوییم؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- روزهی زن مستحاضهای که غسل بر او واجب می‌باشد، در صورتی صحیح است که غسل نماز مغرب و عشای شبی که میخواهد فردای آن را روزه بگیرد به جا آورد و نیز در روز غسلهایی را که برای نمازهای روزش واجب است انجام دهد، ولی اگر برای نماز مغرب و عشا غسل نکند و برای خواندن نماز شب پیش از اذان صبح غسل نماید و در روز هم غسلهایی را که برای نمازهای روزش واجب است به جا آورد، روزهی او صحیح است.
- تیمّم به خاک و ریگ و کلوخ و سنگ صحیح است، ولی احتیاط واجب آن است که اگر خاک ممکن باشد به چیز دیگر تیمّم نکند و اگر خاک نباشد با ریگ و اگر ریگ نباشد با کلوخ و چنانچه کلوخ هم ممکن نباشد با سنگ تیمّم نماید.
- اگر بعد از گفتن تکبیرة الاحرام شک کند که آن را صحیح گفته یا نه، چنانچه مشغول خواندن چیزی شده، به شک خود اعتنا نکند و اگر چیزی نخوانده باید تکبیر را بگوید و احتیاط واجب آن است که اوّل عملی که نماز را باطل میکند انجام دهد مثلاً صورت خود را از قبله برگرداند بعد تکبیر را بگوید.
- اگر مواظبت نکند و غبار یا بخار یا دود و مانند اینها داخل حلق شود، چنانچه یقین داشته که به حلق نمیرسد، روزهاش صحیح است و اگر گمان میکرده که به حلق نمیرسد، بنا بر احتیاط واجب باید آن روزه را قضا کند.
- اگر در نماز مستحبی دو رکعتی گمانش به سه رکعت یا بیشتر برود، باید اعتنا نکند و نمازش صحیح است و اگر گمانش به دو رکعت یا کمتر برود، بنا بر احتیاط واجب باید به همان گمان عمل کند، مثلاً اگر گمانش به یک رکعت میرود، احتیاطاً باید یک رکعت دیگر بخواند.
- بعد از آن که زن از خون حیض پاک شد، اگر چه غسل نکرده باشد طلاق او صحیح است و شوهرش هم میتواند با او جماع کند، ولی احتیاط مستحب آن است که پیش از غسل از جماع با او خود داری نماید؛ امّا کارهای دیگری که در وقت حیض بر او حرام بوده مانند توقف در مسجد و مس خط قرآن تا غسل نکند بر او حلال نمیشود.
- اگر چیزی که سجده بر آن صحیح است ندارد، یا اگر دارد به واسطهی سرما یا گرمای زیاد و مانند اینها نمیتواند بر آن سجده کند، چنانچه لباس او از کتان یا پنبه است باید به لباسش سجده کند و اگر از چیز دیگر است باید بر پشت دست یا چیز معدنی مانند انگشتری عقیق سجده نماید، ولی احتیاط مستحب آن است که تا سجده بر پشت دست ممکن است بر چیز معدنی سجده نکند.
- اگر در بین نماز چیزی که بر آن سجده میکند گم شود و چیزی که سجده بر آن صحیح است نداشته باشد، چنانچه وقت وسعت دارد باید نماز را بشکند و اگر وقت تنگ است باید به لباسش اگر از پنبه یا کتان است سجده کند و اگر از چیز دیگر است بر پشت دست، یا چیز معدنی مانند انگشتری عقیق سجده نماید و احتیاط مستحب آن است که تا سجده بر پشت دست ممکن است به چیز معدنی سجده نکند.
- هرگاه شک کند که آیه یا کلمهای را درست گفته یا نه، اگر به چیزی که بعد از آن است مشغول نشده، باید آن آیه یا کلمه را به طور صحیح بگوید و اگر به چیزی که بعد از آن است مشغول شده، چنانچه آن چیز رکن باشد، مثل آن که در رکوع شک کند که فلان کلمه از سوره را درست گفته یا نه، باید به شک خود اعتنا نکند و اگر رکن نباشد، مثلاً موقع گفتن (اَللهُ الصَّمَدْ) شک کند که (قُل هُوَ اللهُ اَحَدٌ) را درست گفته یا نه، باز هم میتواند به شک خود اعتنا نکند، ولی اگر احتیاطاً آن آیه یا کلمه را به طور صحیح بگوید، اشکال ندارد و اگر چند مرتبه هم شک کند، میتواند چند بار بگوید، اما اگر به وسواس برسد و باز هم بگوید، بنا بر احتیاط واجب باید نمازش را دوباره بخواند.
- کسی که از حرام جنب شده و اگر بخواهد با آب گرم غسل کند عرق میکند، چون عرق او بنا بر احتیاط واجب نجس است، باید با آب سرد غسل کند و اگر آب سرد پیدا نکند یا برای او ضرر داشته باشد، نمیتواند در بیرون آب غسل ترتیبی کند و چنانچه بعد از آن که تمام بدن زیر آب رفت نیت غسل ترتیبی کند و به نیت سر و گردن بدن را حرکت دهد، بعد یک مرتبه به نیت طرف راست و مرتبه دیگر به نیت طرف چپ بدن را حرکت دهد، غسل او صحیح است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] مستحب است در رکعت اول نماز ظهر روز جمعه بعد ازحمد، سوره جمعه بخواند در رکعت دوم، سوره منافقین را و هرگاه مشغول یکی از اینها شود احتیاط واجب آن است که به سوره دیگری عدول نکند.
- [آیت الله بهجت] اگر دو همسفر یکی معتقد به مقدار مسافت شرعی، یعنی هشت فرسخ است و دیگری معتقد است که هشت فرسخ نیست، باید هر کدام به وظیفه خود عمل کند و بنابر احتیاط واجب هیچ کدام به دیگری اقتدا نکند.
- [آیت الله بهجت] اگر مسافر قبل از ظهر به سفر رود روزهاش باطل میشود، چه از شب نیت مسافرت داشته باشد یا نه، ولی احتیاط مستحب این است که اگر از شب قبل تصمیم مسافرت نداشته، مسافرت نکند.
- [آیت الله سیستانی] کسی که در شب ماه رمضان جنب است، چنانچه عمداً غسل نکند تا وقت تنگ شود، باید تیمم کند و روزه بگیرد و روزهاش صحیح است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر در نماز، غیر سوره (قُلْ هو اللَّه أَحَد) و (قُلْ یا أیُّها الکافِرُون) سوره دیگری بخواند، تا به نصف نرسیده بیتردید میتواند آن را رها کند و سوره دیگر بخواند و بنا بر احتیاط مستحب در مابین نصف و دو ثلث رها نکند و پس از این که به دو ثلث رسید، رها کردن آن و عدول به سوره دیگر جایز نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر در نماز غیر سوره قل هو الله احد و قل یا ایها الکافرون سوره دیگری بخواند تا از نصف تجاوز نکرده می تواند رها کند و سوره دیگر بخواند و بنابر احتیاط واجب بعد از تجاوز از نصف تا دو ثلث رها نکند و پس از اینکه به دو ثلث رسید رها کردن ان و عدول به سوره دیگر جایز نیست
- [آیت الله خوئی] اگر در نماز، غیر سوره" قل هو الله احد" و" قل یا ایها الکافرون" سوره دیگری بخواند. تا به نصف نرسیده میتواند رها کند و سوره دیگر بخواند. و بنابر احتیاط در مابین نصف و دو ثلث رها نکند و پس از به دو ثلث رسید رها کردن آن و عدول به سورهی دیگر جایز نیست.
- [آیت الله اردبیلی] اگر در نماز، غیر از سوره (قل هو اللّه أحد) و (قل یا أیّها الکافرون) سوره دیگری بخواند، تا به دو ثلث سوره نرسیده، میتواند آن را رها کند و سوره دیگری بخواند، اگرچه احتیاط مستحب آن است که پس از گذشتن از نصف سوره، به سوره دیگر عدول نکند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] ز: نماز جمعه دو رکعت است مانند نماز صبح و دو قنوت دارد یکی در رکعت اول پیش از رکوع و دومی در رکعت دوم بعد از رکوع. مستحب است امام در رکعت اول، بعد از حمد، سوره جمعه را بخواند در رکعت دوم، سوره منافقین را و هرگاه مشغول یکی از اینها شود احتیاط واجب آن است که به سوره دیگری عدول نکند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر در نماز، غیر سوره توحید و کافرون، سوره دیگری بخواند، تا به نصف نرسیده می تواند رها کند و سوره دیگر بخواند و بنابر احتیاط ما بین نصف سوره و دو ثلث سوره آن را رها نکند و پس از این که به دو ثلث رسید عدول جایز نیست.