مال غیر مخمس
مالی كه خمس آن پرداخت نشده است.
غاسل میّت در حال غسل دادن میّت هرگاه لباسی پوشیده باشد که آن لباس را از مال غیر مخمّس و غیر مذکّی خریده، غسل صحیح است یا خیر؟ و هم چنین تخته و ظرفی که آب بر روی میّت می‌ریزند؟
صحیح است؛ چون اغلب لباس‌ها و لوازم به ذمّه خریداری میشود، بلی؛ اگر به مال شخصی غیر مخمّس و غیر مذکّی خریداری شده باشد، آن چه غسل مستلزم تصرّف در مال غیر باشد، صحیح نیست.
صحیح است؛ چون اغلب لباس‌ها و لوازم به ذمّه خریداری میشود، بلی؛ اگر به مال شخصی غیر مخمّس و غیر مذکّی خریداری شده باشد، آن چه غسل مستلزم تصرّف در مال غیر باشد، صحیح نیست.
عنوان سوال:
غاسل میّت در حال غسل دادن میّت هرگاه لباسی پوشیده باشد که آن لباس را از مال غیر مخمّس و غیر مذکّی خریده، غسل صحیح است یا خیر؟ و هم چنین تخته و ظرفی که آب بر روی میّت می‌ریزند؟
پاسخ:
صحیح است؛ چون اغلب لباس‌ها و لوازم به ذمّه خریداری میشود، بلی؛ اگر به مال شخصی غیر مخمّس و غیر مذکّی خریداری شده باشد، آن چه غسل مستلزم تصرّف در مال غیر باشد، صحیح نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- پولی که به عنوان ربا دادن شخص قرض میکند، تصرّف در آن چه صورت دارد یعنی معاملاتی که با آن پول میکند صحیح است یا خیر؟ هرگاه با آن پول لباس خریده یا خانه خریده، نماز در آن صحیح است یا باطل؟
- اغسال میّت را هرگاه به خلاف ترتیب، داده دفن کردند، آیا باید نبش کرد برای غسل مجدّد یا نه؟ و آیا باب حرمت نبش و وجوب غسل باب تعارض است، یا باب تزاحم؟ زیرا ملاک وجوب و حرمت محرز و موجود است و آیا وجوب غسل و ترتیب آن از باب تعدّد مطلوب نیست به قرینه تبدیل به آب قراح در مورد فقد کافور و سدر؟ و بر فرض تعدّد مطلوب، آیا اهمّیّت مطلوب کامل و کمال آن رجحان بر ملاک حرمت دارد یا نه؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که میت را غسل می دهد و لباسش با آب غسل خیس شده است. آیا این لباس پاک است؟
- [آیت الله بهجت] آیا غسل کردن با غساله لباس، با توجه به قلیل بودن آب صحیح است؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی در خارج به سر می برد که خمس اموالش را نمی پرداخته است و خانه ای با مال غیر مخمّس خریده که در حال حاضر مال کافی برای ادای خمس آن ندارد، ولی هرسال مقداری بیشتر از خمس به جای خمسی که بدهکار است می پردازد، آیا این کار او صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله نوری همدانی] غسّالی که با معاونش مشغول تطهیر و تغسیل میّت می‌باشد در حال تطهیر و تغسیل چنانچه از قطرات آب ترشح بکند به لباس ایشان بعد از اتمام سه غسل، لباس آنها پاک می‌باشد یا خیر؟
- [آیت الله خوئی] زیدی در زیر جامه خود منی دید و غسل جنابت کرده نماز خواند، بعداً معلوم شد که این لباس مال کسی دیگر بوده که پوشیده است، و به عبارت اخری یقین به عدم جنابت نمود، بفرمائید نمازی را که با آن غسل خوانده چه صورت دارد؟
- [سایر] اگر غسل جنابت بر ما واجب باشد اما پیش از غسل کردن در حمام لباسی را زیر دوش، آب بکشیم ، آیا ممکن است در حین آبکشی ترشحات آب از بدن ما به لباس مورد نظر بپاشد و آن را هم نجس کند؟در صورت مثبت بودن پاسخ اگر بعد از آبکشی ، لباس را به قسمت خشک کن ماشین لباسشویی نیمه اتوماتیک دوقلو منتقل کنیم و از مجرایی که در بالای خشک کن تعبیه شده است با شلنگ آب بگیریم تا از ماشین، تخلیه شود بدین ترتیب می توان از پاک شدن تمامی لباس‌ها اطمینان حاصل کرد؟
- [آیت الله بهجت] شخص غسّالی نیّت غسل میّت کرده و مشغول شستشوی جسد می باشد. شخص دیگری به عنوان کمک که نیّت غسل میّت نکرده در آبکشی جسد به غسّال کمک می کند، یعنی آب بر روی جسد می ریزد. آیا این غسل صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی فوت نموده و برای زوجهاش در حال حیات خود لباس و اشیاء دیگری خریده، اگر انسان نداند که میت تملیک به زوجه کرده یا نه، آیا آن لباس‌ها و اشیاء قیمتی را باید به زن داد یا اینکه جزء اصل مال است؟ و همچنین لباسهای نو که تا به حال نپوشیده و اشیائی که استاده نکرده چه حکمی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی که مرده را غسل میدهد، قبل از غسل، مرده را با لیف و صابون بشوید و بعد با همان دست خیس، مقداری سدر و سپس کافور برداشته و در سطلی مخلوط کند و مرده را غسل دهد، آیا غسل دادن او صحیح است یا این که آب مخلوط با سدر و کافور نجس محسوب میشود و غسل میّت باطل است؟
- [آیت الله خوئی] زیدی مقداری طلا خریده و در حیات خود در اختیار زوجهاش قرار داده و یا آنکه زن از مال شوهر با اطلاع او زیور آلات تهیه کرده پس از فوت آن مرد، آیا این طلا و امثال آن مال کیست؟ در صورتی که معلوم نیست که آیا هبه و یا صلح به زن نموده یا از باب عاریه بوده کما هو المتعارف بین عوام الناس الذین لا یهتمون بأمر الدین. مضافاً بر اینکه وارث کبیر متوفی یک نفر و چند نفر صغیر هم دارد، و هکذا لباس پوشیده و نپوشیده و اثاث البیت و چرخ خیاطی و غیره.
مسائل مرتبط از این مرجع
- قرآن و انگشتری و شمشیر میت و لباسی را که پوشیده مال پسر بزرگتر است و اگر میت از این چهار چیز بیشتر از یکی دارد، مثلاً دو قرآن یا دو انگشتری دارد، احتیاط واجب آن است که پسر بزرگتر در آنها با ورثهی دیگر صلح کند.
- هرگاه بترسد که اگر آب را به مصرف وضو یا غسل برساند، خودِ او یا عیال و اولاد او یا رفیقش و کسانی که با او مربوطند، مانند نوکر و کلفت از تشنگی بمیرند، یا مریض شوند، یا به قدری تشنه شوند که تحمّل آن مشقّت دارد، باید به جای وضو و غسل تیمّم نماید و نیز اگر بترسد حیوانی که مال خود اوست از تشنگی تلف شود، باید آب را به آن بدهد و تیمّم نماید و همچنین است اگر کسی که حفظ جانِ او واجب است به طوری تشنه باشد که اگر انسان آب را به او ندهد تلف شود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] قرآن و انگشتر و شمشیر میت و لباسی را که پوشیده یا برای پوشیدن گرفته و دوخته است اگر چه نپوشیده باشد مال پسر بزرگتر است و اگر میت از این چهار چیز بیشتر از یکی دارد، مثلا دو قرآن یا دو انگشتر دارد چنانچه مورد استعمال است یا برای استعمال مهیا شده، مال پسر بزرگتر است.
- [آیت الله نوری همدانی] قرآن و انگشتر و شمشیر میّت و لباسی را که پوشیده یا برای پوشیدن گرفته و دوخته است اگر چه نپوشیده باشد مال پسر بزرگتر است و اگر میّت از این چهار چیز بیشتر از یکی دارد ، مثلاً دو قرآن یا دو انگشتر دارد چنانچه مورد استعمال است یا برای استعمال مهیا شده ، مال پسر بزرگتر است .
- [آیت الله سبحانی] اگر پدر بمیرد چهار چیز مال پسر بزرگ تر است: 1 قرآن 2 انگشتری 3 شمشیر 4 لباسی را که پوشیده یا برای پوشیدن گرفته و دوخته است، اگرچه نپوشیده باشد، و اگر میت از این چهار چیز بیشتر از یکی دارد، مثلاً دو قرآن یا دو انگشتر دارد، چنانچه مورد استعمال است، یا برای استعمال مهیّا شده، مال پسر بزرگتر است.
- [آیت الله سبحانی] اگر بدن یا لباس مسلمان یا چیز دیگری مانند ظرفی که در اختیار او است، نجس شود و آن مسلمان غایب گردد; اگر انسان احتمال بدهد که آن چیز را آب کشیده یا به واسطه آن که مثلا آن چیز در آب جاری افتاده، پاک شده است; اجتناب از آن لازم نیست; به شرط این که از چیزهایی باشد که طهارت در آن شرط است مانند لباسی که در آن نماز می خواند و یا ظرفی که در آن غذا می خورد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه عضوی از بدن میت ملاقات با نجس کرده باشد، باید پیش از آن که آن را غسل بدهند آب بکشند و احتیاط مستحب آن است که تمام بدن میت را پیش از شروع غسل از نجاست بشویند.
- [آیت الله خوئی] اگر ظاهر برنج و گوشت یا چیزی مانند اینها نجس شده باشد چنانچه آن را در کاسه و مانند آن بگذارند و سه مرتبه آب روی آن بریزند و خالی کنند پاک میشود، و آن ظرف هم پاک میگردد ولی اگر بخواهند لباس یا چیزی را که فشار لازم دارد، در ظرفی بگذارند و آب بکشند، باید در هر مرتبهای که آب روی آن می‌ریزند آن را فشار دهند و ظرف را کج کنند تا غسالهای که در آن جمع شده بیرون بریزد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه سگ ظرفی را لیسیده، یا از آن، آب یا مایع دیگری، خورده باشد، اوّل باید آن را با خاک پاک که مخلوط با کمی آب باشد خاک مال کرد و بعد دومرتبه در آب قلیل، یا یک مرتبه در آب کر یا جاری شست و اگر آب دهان سگ در ظرفی بریزد، احتیاط مستحبّ آن است که همین کار انجام شود، امّا اگر جای دیگری از بدن سگ با رطوبت به ظرف ملاقات کند خاک مال کردن واجب نیست بلکه باید آن را در آب قلیل سه مرتبه و در آب کر یا جاری یک مرتبه شست.
- [آیت الله سیستانی] لباسی که مرد برای پوشیدن زن خود گرفته ، اگر چه زن آن را پوشیده باشد ، بعد از مردن شوهر ، جزء مال شوهر است ، مگر اینکه به زن تملیک کرده باشد و زن حق دارد بعنوان نفقه از شوهر مطالبه تملیک لباس کند . مسائل متفرقه ارث
- [آیت الله اردبیلی] کسی که میخواهد نماز میّت بخواند، لازم نیست با وضو یا غسل یا تیمّم باشد و بدن و لباس او پاک باشد، اگرچه احتیاط مستحب آن است که تمام چیزهایی را که در نمازهای دیگر لازم است، رعایت کند و احتیاط واجب آن است که عورت او پوشیده باشد و لباس او نیز غصبی نباشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] غسل میّت مثل غسل جنابت است و احتیاط مستحب آن است که تا غسل ترتیبی ممکن است غسل ارتماسی ندهند، ولی جایز است در غسل ترتیبی هر یک از سه قسمت بدن را به ترتیب در آب فرو برند. هرگاه زن حائض یا شخص جُنُب از دنیا برود همان غسل میّت برای او کافی است.