استفتائات آیت الله بروجردی
آدرس: http://www.broujerdi.ir

در بانک‌ها دو طریق معامله برات معمول است: یکی برات خارج و آن به این طریق است که تاجری در یزد مثلاً هزار تومان به حواله تاجر قم می‌نویسد به مدّت معیّن و می‌دهد به بانک و مثلاً نهصد و پنجاه تومان نقد می‌گیرد و بانک سرِ موعد هزار تومان از طرف دریافت می‌کند. طریق دیگر برات شهریست و آن اینست که زید می‌نویسد به عمرو که هزار تومان پس از مدّت یک ماه - مثلاً - به بانک بدهد، عمرو هم قبولی می‌نویسد، وزید برات را به بانک می‌دهد و نهصد تومان نقد می‌گیرد و سرِ موعد هزار تومان را غالباً خود زید و گاهی عمرو به بانک می‌دهد، حکم این دو معامله را بیان فرمایید، در صورت عدم صحّت و رَبَوی بودن آن، آیا راه شرعی برای تخلّص ازربا تصوّر می‌شود یا نه؟
هرگاه کسی صد تومان اسکناس به ذمّه کسی داشته باشد به مدّت معیّنه و ما فی الذمّه او را بفروشد به نود تومان اسکناس نقد، صحّت آن خالی از وجه نیست؛ چرا که اسکناس مکیل یا موزون نیست و حرمت ربا به نحو بیع مختص به مکیل و موزون است، بلی؛ ربا که به نحو قرض باشد در مثل اسکناس هم حرام است و با فرض حرمت راهی برای جواز به نظر نمی‌رسد مگر به حِیَل شرعیّه که در ربا مذکور است.
عنوان سوال:

در بانک‌ها دو طریق معامله برات معمول است:
یکی برات خارج و آن به این طریق است که تاجری در یزد مثلاً هزار تومان به حواله تاجر قم می‌نویسد به مدّت معیّن و می‌دهد به بانک و مثلاً نهصد و پنجاه تومان نقد می‌گیرد و بانک سرِ موعد هزار تومان از طرف دریافت می‌کند.
طریق دیگر برات شهریست و آن اینست که زید می‌نویسد به عمرو که هزار تومان پس از مدّت یک ماه - مثلاً - به بانک بدهد، عمرو هم قبولی می‌نویسد، وزید برات را به بانک می‌دهد و نهصد تومان نقد می‌گیرد و سرِ موعد هزار تومان را غالباً خود زید و گاهی عمرو به بانک می‌دهد، حکم این دو معامله را بیان فرمایید، در صورت عدم صحّت و رَبَوی بودن آن، آیا راه شرعی برای تخلّص ازربا تصوّر می‌شود یا نه؟


پاسخ:

هرگاه کسی صد تومان اسکناس به ذمّه کسی داشته باشد به مدّت معیّنه و ما فی الذمّه او را بفروشد به نود تومان اسکناس نقد، صحّت آن خالی از وجه نیست؛ چرا که اسکناس مکیل یا موزون نیست و حرمت ربا به نحو بیع مختص به مکیل و موزون است، بلی؛ ربا که به نحو قرض باشد در مثل اسکناس هم حرام است و با فرض حرمت راهی برای جواز به نظر نمی‌رسد مگر به حِیَل شرعیّه که در ربا مذکور است.





پرسش‌های مرتبط از این مرجع
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
سوال مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از این مرجع
مسئله مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین