خلق
خلق ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • خلق (سیرت)، خُلُق به ضم خاء یا خُلْق، جمع اخلاق به‌معنای صورت باطنی انسان• خلق (خلقت)، به فتح خاء، به معنای ایجاد ابتدایی، توسط خداوند
آیا خدا بدون کمک انسان می تواند انسانی را خلق کند؟
این سخن به مثابه آن است که بگوییم، خورشید بدون کمک نور خود نمی تواند روشنایی ایجاد کند! حال آنکه نور خورشید، جدای از آن نیست. انسان هر آنچه دارد، از خدای متعال است و بدون خواست الهی، لحظه ای وجود نخواهد داشت. چه برسد به آنکه بتواند کوچکترین تاثیری ایجاد کند. خصوصا در مسائلی مثل تولید مثل که دست قدرت الهی بسیار عیان است. به راستی اگر دست تدبیر الهی: تمایل به جنس مخالف، عشق و علاقه به فرزند، تمایل به داشتن فرزند برای دوران پیری و ... در ذات انسان قرار نمی داد، نسل بشر ادامه می یافت؟ پس وقتی در مواقع حاکم بودن اراده انسان، نمی توان او را مستقل و جدا از خدا دید، در جایی که غریزه نقش بسیار پررنگی ایفا می کند، باید به طریق اولویت مسخر بودن انسان، تحت اراده الهی را دید. این مساله همان توحید فاعلی است که اگر درست فهمیده شود، شبهات و سوالات بسیاری مرتفع خواهد شد. توحید فاعلی به معنای آن است که هر چه انجام می شود، فعل خداست اگر چه اراده دیگری هم در کار باشد. مثل اینکه یک رمان نویس، داستانی ایجاد کرده که در آن قهرمان داستان، افعال متعددی را انجام می دهد. هر فعلی که قهرمان داستان انجام می دهد، جدای از خواست و اراده نویسنده نیست. همین سیطره خواست الهی در افعال و اعمال انسانی است که قرآن در داستان حضرت ابرهیم ع و نمرود نقل می کند: (أَلَمْ تَرَ إِلَی الَّذِی حَاجَّ إِبْرَاهِیمَ فِی رَبِّهِ أَنْ آتَاهُ اللَّهُ الْمُلْکَ إِذْ قَالَ إِبْرَاهِیمُ رَبِّیَ الَّذِی یُحْیِی وَیُمِیتُ قَالَ أَنَا أُحْیِی وَأُمِیتُ ۖ قَالَ إِبْرَاهِیمُ فَإِنَّ اللَّهَ یَأْتِی بِالشَّمْسِ مِنَ الْمَشْرِقِ فَأْتِ بِهَا مِنَ الْمَغْرِبِ فَبُهِتَ الَّذِی کَفَرَ ۗ وَاللَّهُ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ)[سورة البقرة 258] آیا ندیدی (وآ گاهی نداری از) کسی (= نمرود پادشاه بابل) که با ابراهیم درباره ی پروردگارش به مجادله و گفتگو پرداخت؟بدان خاطر که خداوند به او پادشاهی داده بود.(و از کبر و غرور سرمست شده بود،) هنگامی که ابراهیم گفت: (پروردگار من کسی است که زنده می کند و می میراند) (نمرود) گفت:( من (نیز) زنده می کنم و می میرانم). ابراهیم گفت: (همانا خداوند، خورشید را از مشرق می آورد، پس تو آن را از مغرب بیاور! ) (در اینجا) آن کسی که کفر ورزیده بود مبهوت شد. و خداوند قوم ستمگر را هدایت نمی کند. این آیه بیان می دارد، هر آنچه انسان می کند و مطابق قوانین خلقت الهی است، نمی تواند جدای از خواست الهی دیده شود و اگر کسی مدعی مقابله با خداست باید خارج از چهارچوب ضوابط هستی (مخلوق الهی) توانایی خود را نشان دهد.
این سخن به مثابه آن است که بگوییم، خورشید بدون کمک نور خود نمی تواند روشنایی ایجاد کند! حال آنکه نور خورشید، جدای از آن نیست. انسان هر آنچه دارد، از خدای متعال است و بدون خواست الهی، لحظه ای وجود نخواهد داشت. چه برسد به آنکه بتواند کوچکترین تاثیری ایجاد کند. خصوصا در مسائلی مثل تولید مثل که دست قدرت الهی بسیار عیان است. به راستی اگر دست تدبیر الهی: تمایل به جنس مخالف، عشق و علاقه به فرزند، تمایل به داشتن فرزند برای دوران پیری و ... در ذات انسان قرار نمی داد، نسل بشر ادامه می یافت؟ پس وقتی در مواقع حاکم بودن اراده انسان، نمی توان او را مستقل و جدا از خدا دید، در جایی که غریزه نقش بسیار پررنگی ایفا می کند، باید به طریق اولویت مسخر بودن انسان، تحت اراده الهی را دید. این مساله همان توحید فاعلی است که اگر درست فهمیده شود، شبهات و سوالات بسیاری مرتفع خواهد شد. توحید فاعلی به معنای آن است که هر چه انجام می شود، فعل خداست اگر چه اراده دیگری هم در کار باشد. مثل اینکه یک رمان نویس، داستانی ایجاد کرده که در آن قهرمان داستان، افعال متعددی را انجام می دهد. هر فعلی که قهرمان داستان انجام می دهد، جدای از خواست و اراده نویسنده نیست. همین سیطره خواست الهی در افعال و اعمال انسانی است که قرآن در داستان حضرت ابرهیم ع و نمرود نقل می کند: (أَلَمْ تَرَ إِلَی الَّذِی حَاجَّ إِبْرَاهِیمَ فِی رَبِّهِ أَنْ آتَاهُ اللَّهُ الْمُلْکَ إِذْ قَالَ إِبْرَاهِیمُ رَبِّیَ الَّذِی یُحْیِی وَیُمِیتُ قَالَ أَنَا أُحْیِی وَأُمِیتُ ۖ قَالَ إِبْرَاهِیمُ فَإِنَّ اللَّهَ یَأْتِی بِالشَّمْسِ مِنَ الْمَشْرِقِ فَأْتِ بِهَا مِنَ الْمَغْرِبِ فَبُهِتَ الَّذِی کَفَرَ ۗ وَاللَّهُ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ)[سورة البقرة 258] آیا ندیدی (وآ گاهی نداری از) کسی (= نمرود پادشاه بابل) که با ابراهیم درباره ی پروردگارش به مجادله و گفتگو پرداخت؟بدان خاطر که خداوند به او پادشاهی داده بود.(و از کبر و غرور سرمست شده بود،) هنگامی که ابراهیم گفت: (پروردگار من کسی است که زنده می کند و می میراند) (نمرود) گفت:( من (نیز) زنده می کنم و می میرانم). ابراهیم گفت: (همانا خداوند، خورشید را از مشرق می آورد، پس تو آن را از مغرب بیاور! ) (در اینجا) آن کسی که کفر ورزیده بود مبهوت شد. و خداوند قوم ستمگر را هدایت نمی کند. این آیه بیان می دارد، هر آنچه انسان می کند و مطابق قوانین خلقت الهی است، نمی تواند جدای از خواست الهی دیده شود و اگر کسی مدعی مقابله با خداست باید خارج از چهارچوب ضوابط هستی (مخلوق الهی) توانایی خود را نشان دهد.
پاسخ:
این سخن به مثابه آن است که بگوییم، خورشید بدون کمک نور خود نمی تواند روشنایی ایجاد کند! حال آنکه نور خورشید، جدای از آن نیست. انسان هر آنچه دارد، از خدای متعال است و بدون خواست الهی، لحظه ای وجود نخواهد داشت. چه برسد به آنکه بتواند کوچکترین تاثیری ایجاد کند.
خصوصا در مسائلی مثل تولید مثل که دست قدرت الهی بسیار عیان است. به راستی اگر دست تدبیر الهی: تمایل به جنس مخالف، عشق و علاقه به فرزند، تمایل به داشتن فرزند برای دوران پیری و ... در ذات انسان قرار نمی داد، نسل بشر ادامه می یافت؟
پس وقتی در مواقع حاکم بودن اراده انسان، نمی توان او را مستقل و جدا از خدا دید، در جایی که غریزه نقش بسیار پررنگی ایفا می کند، باید به طریق اولویت مسخر بودن انسان، تحت اراده الهی را دید.
این مساله همان توحید فاعلی است که اگر درست فهمیده شود، شبهات و سوالات بسیاری مرتفع خواهد شد. توحید فاعلی به معنای آن است که هر چه انجام می شود، فعل خداست اگر چه اراده دیگری هم در کار باشد.
مثل اینکه یک رمان نویس، داستانی ایجاد کرده که در آن قهرمان داستان، افعال متعددی را انجام می دهد. هر فعلی که قهرمان داستان انجام می دهد، جدای از خواست و اراده نویسنده نیست. همین سیطره خواست الهی در افعال و اعمال انسانی است که قرآن در داستان حضرت ابرهیم ع و نمرود نقل می کند:
(أَلَمْ تَرَ إِلَی الَّذِی حَاجَّ إِبْرَاهِیمَ فِی رَبِّهِ أَنْ آتَاهُ اللَّهُ الْمُلْکَ إِذْ قَالَ إِبْرَاهِیمُ رَبِّیَ الَّذِی یُحْیِی وَیُمِیتُ قَالَ أَنَا أُحْیِی وَأُمِیتُ ۖ قَالَ إِبْرَاهِیمُ فَإِنَّ اللَّهَ یَأْتِی بِالشَّمْسِ مِنَ الْمَشْرِقِ فَأْتِ بِهَا مِنَ الْمَغْرِبِ فَبُهِتَ الَّذِی کَفَرَ ۗ وَاللَّهُ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ)[سورة البقرة 258] آیا ندیدی (وآ گاهی نداری از) کسی (= نمرود پادشاه بابل) که با ابراهیم درباره ی پروردگارش به مجادله و گفتگو پرداخت؟بدان خاطر که خداوند به او پادشاهی داده بود.(و از کبر و غرور سرمست شده بود،) هنگامی که ابراهیم گفت: (پروردگار من کسی است که زنده می کند و می میراند) (نمرود) گفت:( من (نیز) زنده می کنم و می میرانم). ابراهیم گفت: (همانا خداوند، خورشید را از مشرق می آورد، پس تو آن را از مغرب بیاور! ) (در اینجا) آن کسی که کفر ورزیده بود مبهوت شد. و خداوند قوم ستمگر را هدایت نمی کند.
این آیه بیان می دارد، هر آنچه انسان می کند و مطابق قوانین خلقت الهی است، نمی تواند جدای از خواست الهی دیده شود و اگر کسی مدعی مقابله با خداست باید خارج از چهارچوب ضوابط هستی (مخلوق الهی) توانایی خود را نشان دهد.
- [سایر] خداوند خلق می‌کند انسان هم این کار را می‌کند! فرق بین این دو خلق چیست؟
- [سایر] خداوند انسان را با چه هدفی خلق کرد؟
- [سایر] انسان چرا خلق شده است؟ انسانی که نه به دنیا آمدنش دست خودش بوده و نه از دنیا رفتنش، ماموریتش در این دنیا چه بوده است؟
- [سایر] انسان چرا خلق شده است؟ انسانی که نه به دنیا آمدنش دست خودش بوده و نه از دنیا رفتنش، ماموریتش در این دنیا چه بوده است؟
- [سایر] اگر انسان برترین مخلوق خدا است، آیا می‌توان گفت خدا دیگر بهتر از ما خلق نمیکند؟ اگر چنین باشد؛ یعنی خدا از خلق آفرینش کاملتر ناتوان است! این تناقض را چگونه می‌توان حل نمود؟
- [سایر] منظور از اینکه خداوند سیر تکاملی انسان را در هفت روز یا مرحله خلق کرد چیست؟
- [سایر] به نام خدا، سلام. آیا روح هر انسان پیش از بدن جسمانی خلق شده یا برعکس؟
- [سایر] چرا خدا شیطان را از آتش خلق کرد و انسان را از خاک آفرید ؟
- [سایر] خداوند که می دانست ابلیس انسان ها را گمراه می کند , چرا او را خلق کرد ؟
- [سایر] خداوند که می دانست ابلیس انسان ها را گمراه می کند , چرا او را خلق کرد ؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] بودن مو یا عرق یا آب دهان انسانی در بدن یا لباس انسانی دیگر برای نماز او اشکال ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] انسان هر یک از کارهای وضو را که می تواند به تنهایی انجام دهد، نباید کمک بگیرد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] تزریق خون انسانی به انسان دیگر برای درمان بیماری یا جراحی یا نجات جان او جایز است، خواه خون مسلمان باشد یا کافر، مرد باشد یا زن و خرید و فروش خون برای این منظور مانعی ندارد.
- [آیت الله مظاهری] اگر انسان نتواند به تنهایی از جان و ناموس خود دفاع کند واجب است از دیگران کمک بگیرد هرچند از ظلمه باشند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر انسان مورد تهاجم قرار گیرد و نتواند به تنهایی از جان و ناموس خود دفاع کند، واجب است از دیگران کمک بگیرد، هرچند از ستمکاران باشند.
- [امام خمینی] نذر آن است که انسان ملتزم شود که کار خیری را برای خدا به جا آورد، یا کاری را که نکردن آن بهتر است برای خدا ترک نماید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] شرط دهم (مباشرت) است، یعنی خود انسان شستن صورت و دست و مسح سر و پاها را انجام دهد و اگر دیگری او را وضو دهد، یا در رساندن آب به صورت و دستها و مسح سر و پاها به او کمک نماید وضو باطل است، ولی کمک در مقدمات وضو اشکال ندارد.
- [آیت الله بهجت] اگر مو، عرق و آب دهان انسانی بر بدن یا لباس نمازگزار باشد و آنها پاک باشند نماز اشکال ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه انسانی لباسش را به لباسشویی مسلمان دهد که آن را بشوید و آب کشد قول او قبول است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] (اشْهد أن علیاً ولی الله) (یعنی گواهی می دهم که علی ولی خدا بر همه خلق است) جزء اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از (اشْهد أن محمداً رسول الله) به قصد تبرک گفته شود، لکن به صورتی که معلوم شود جزء آن نیست.