اولاً: ماده اولیه خلقت را تنها خدا خلق کرده و انسان اگر چیزی را خلق میکند تنها با استفاده از این مواد است. ثانیاً: این خلقت و اختراع انسان نیز تنها در صورتی امکان پذیر است که خدا مجاز شمرده باشد؛ یعنی بدون اذن و کمک الهی کسی را قدرت و توان کمترین حرکت نیست و هر اتفاقی که میافتد خارج از دایره اذن الهی نیست. به تعبیر علمی، افعال و اعمالی که در خارج صادر میشود یا بالذات است و یا بالعرض. افعالی که مستقلاً و بدون واسطه و کمک از دیگری صادر میشوند از آنها بالذات تعبیر میشود، چنین افعالی فقط از خداوند صادر میشود. امّا افعالی که با واسطه و بدون استقلال صادر میشوند و از آن بالعرض تعبیر میشود با اذن الهی از غیر خدا نیز صادر میشود؛ یعنی افرادی غیر از خدا اعم از انسان، فرشته، جن و ... اموری را با اذن خداوند انجام میدهند. همان طور که خداوند در قرآن بیان میکند یکی از معجزات حضرت عیسی(ع) زنده کردن مردگان و تبدیل کردن پرنده گلی به پرنده واقعی بود، اما این کار در صورتی ممکن میشد که خداوند این قدرت را به وی بدهد. خداوند میفرماید: و [او را به عنوان‌] پیامبری به سوی بنی اسرائیل [می‌فرستد، که او به آنان می‌گوید:] در حقیقت، من از جانب پروردگارتان برایتان معجزه‌ای آورده‌ام: من از گِل برای شما [چیزی‌] به شکل پرنده می‌سازم، آنگاه در آن می‌دمم، پس به اذن خدا پرنده‌ای می‌شود.[1] از اینرو، میبینیم خداوند برخی از کارها را فقط به خود نسبت میدهد؛ چون خالق اصلی و علة العلل او است. (آیا آنچه را کِشت می‌کنید، ملاحظه کرده‌اید؟ آیا شما آن را [بی‌یاری ما] زراعت می‌کنید، یا ماییم که زراعت می‌کنیم)؟[2] ( این شما نبودید که آنها را کشتید بلکه خداوند آنها را کشت! و این تو نبودی (ای پیامبر که خاک و سنگ به صورت آنها) انداختی، بلکه خدا انداخت! و خدا می‌خواست مؤمنان را به این وسیله امتحان خوبی کند، خداوند شنوا و دانا است.[3] امّا نظر به اینکه برخی از کارها و لو با واسطه و اذن الهی از غیر خدا نیز صادر میشود، به وی نیز نسبت داده میشود و همین مسئله موجب میشود که در مقابل کارش پاسخگو باشد. در قرآن آمده است: بگو: (فرشته مرگ که بر شما مأمور شده، (روح) شما را می‌گیرد، سپس شما را به سوی پروردگارتان بازمی‌گردانند.[4] بنابر این، اگر انسان بتواند بدون آنکه از فرمول آفرینش مخلوقات خدا هیچ بهرهای بگیرد و بدون آنکه از مواد اولیه او استفادهای کند و بدون اذن و اراده خداوند مستقلاً خلقتی پدید آورد، میتواند در مقابل خدا قرار گیرد، امّا با توجه به اینکه هیچکس غیر از خدا از چنین قدرتی برخوردار نیست، فاعل و خالق واقعی نیست. پی نوشتها: [1]. (وَ رَسُولاً إِلی‌ بَنی‌ إِسْرائیلَ أَنِّی قَدْ جِئْتُکُمْ بِآیَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ أَنِّی أَخْلُقُ لَکُمْ مِنَ الطِّینِ کَهَیْئَةِ الطَّیْرِ فَأَنْفُخُ فیهِ فَیَکُونُ طَیْراً بِإِذْنِ اللَّهِ). آل عمران، 49. [2]. (أَ فَرَأَیْتُمْ ما تَحْرُثُونَ أَ أَنْتُمْ تَزْرَعُونَهُ أَمْ نَحْنُ الزَّارِعُونَ)، واقعه، 63 و 64. [3]. (فَلَمْ تَقْتُلُوهُمْ وَ لکِنَّ اللَّهَ قَتَلَهُمْ وَ ما رَمَیْتَ إِذْ رَمَیْتَ وَ لکِنَّ اللَّهَ رَمی‌ وَ لِیُبْلِیَ الْمُؤْمِنینَ مِنْهُ بَلاءً حَسَناً إِنَّ اللَّهَ سَمیعٌ عَلیمٌ)، انفال، 17. [4]. (قُلْ یَتَوَفَّاکُمْ مَلَکُ الْمَوْتِ الَّذی وُکِّلَ بِکُمْ ثُمَّ إِلی‌ رَبِّکُمْ تُرْجَعُون)، سجده، 11. منبع: www.islamquest.net
اولاً: ماده اولیه خلقت را تنها خدا خلق کرده و انسان اگر چیزی را خلق میکند تنها با استفاده از این مواد است.
ثانیاً: این خلقت و اختراع انسان نیز تنها در صورتی امکان پذیر است که خدا مجاز شمرده باشد؛ یعنی بدون اذن و کمک الهی کسی را قدرت و توان کمترین حرکت نیست و هر اتفاقی که میافتد خارج از دایره اذن الهی نیست. به تعبیر علمی، افعال و اعمالی که در خارج صادر میشود یا بالذات است و یا بالعرض.
افعالی که مستقلاً و بدون واسطه و کمک از دیگری صادر میشوند از آنها بالذات تعبیر میشود، چنین افعالی فقط از خداوند صادر میشود. امّا افعالی که با واسطه و بدون استقلال صادر میشوند و از آن بالعرض تعبیر میشود با اذن الهی از غیر خدا نیز صادر میشود؛ یعنی افرادی غیر از خدا اعم از انسان، فرشته، جن و ... اموری را با اذن خداوند انجام میدهند.
همان طور که خداوند در قرآن بیان میکند یکی از معجزات حضرت عیسی(ع) زنده کردن مردگان و تبدیل کردن پرنده گلی به پرنده واقعی بود، اما این کار در صورتی ممکن میشد که خداوند این قدرت را به وی بدهد.
خداوند میفرماید: و [او را به عنوان] پیامبری به سوی بنی اسرائیل [میفرستد، که او به آنان میگوید:] در حقیقت، من از جانب پروردگارتان برایتان معجزهای آوردهام: من از گِل برای شما [چیزی] به شکل پرنده میسازم، آنگاه در آن میدمم، پس به اذن خدا پرندهای میشود.[1]
از اینرو، میبینیم خداوند برخی از کارها را فقط به خود نسبت میدهد؛ چون خالق اصلی و علة العلل او است.
(آیا آنچه را کِشت میکنید، ملاحظه کردهاید؟ آیا شما آن را [بییاری ما] زراعت میکنید، یا ماییم که زراعت میکنیم)؟[2]
( این شما نبودید که آنها را کشتید بلکه خداوند آنها را کشت! و این تو نبودی (ای پیامبر که خاک و سنگ به صورت آنها) انداختی، بلکه خدا انداخت! و خدا میخواست مؤمنان را به این وسیله امتحان خوبی کند، خداوند شنوا و دانا است.[3]
امّا نظر به اینکه برخی از کارها و لو با واسطه و اذن الهی از غیر خدا نیز صادر میشود، به وی نیز نسبت داده میشود و همین مسئله موجب میشود که در مقابل کارش پاسخگو باشد.
در قرآن آمده است: بگو: (فرشته مرگ که بر شما مأمور شده، (روح) شما را میگیرد، سپس شما را به سوی پروردگارتان بازمیگردانند.[4]
بنابر این، اگر انسان بتواند بدون آنکه از فرمول آفرینش مخلوقات خدا هیچ بهرهای بگیرد و بدون آنکه از مواد اولیه او استفادهای کند و بدون اذن و اراده خداوند مستقلاً خلقتی پدید آورد، میتواند در مقابل خدا قرار گیرد، امّا با توجه به اینکه هیچکس غیر از خدا از چنین قدرتی برخوردار نیست، فاعل و خالق واقعی نیست.
پی نوشتها:
[1]. (وَ رَسُولاً إِلی بَنی إِسْرائیلَ أَنِّی قَدْ جِئْتُکُمْ بِآیَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ أَنِّی أَخْلُقُ لَکُمْ مِنَ الطِّینِ کَهَیْئَةِ الطَّیْرِ فَأَنْفُخُ فیهِ فَیَکُونُ طَیْراً بِإِذْنِ اللَّهِ). آل عمران، 49.
[2]. (أَ فَرَأَیْتُمْ ما تَحْرُثُونَ أَ أَنْتُمْ تَزْرَعُونَهُ أَمْ نَحْنُ الزَّارِعُونَ)، واقعه، 63 و 64.
[3]. (فَلَمْ تَقْتُلُوهُمْ وَ لکِنَّ اللَّهَ قَتَلَهُمْ وَ ما رَمَیْتَ إِذْ رَمَیْتَ وَ لکِنَّ اللَّهَ رَمی وَ لِیُبْلِیَ الْمُؤْمِنینَ مِنْهُ بَلاءً حَسَناً إِنَّ اللَّهَ سَمیعٌ عَلیمٌ)، انفال، 17.
[4]. (قُلْ یَتَوَفَّاکُمْ مَلَکُ الْمَوْتِ الَّذی وُکِّلَ بِکُمْ ثُمَّ إِلی رَبِّکُمْ تُرْجَعُون)، سجده، 11.
منبع: www.islamquest.net
- [سایر] خداوند انسان را با چه هدفی خلق کرد؟
- [سایر] اولین موجودی که خدا خلق کرده، چه موجودی بوده است؟ خدا قبل از پیدایش موجودات، چه کار کرده است؟
- [سایر] اگر انسان برترین مخلوق خدا است، آیا میتوان گفت خدا دیگر بهتر از ما خلق نمیکند؟ اگر چنین باشد؛ یعنی خدا از خلق آفرینش کاملتر ناتوان است! این تناقض را چگونه میتوان حل نمود؟
- [سایر] منظور از اینکه خداوند سیر تکاملی انسان را در هفت روز یا مرحله خلق کرد چیست؟
- [سایر] به نام خدا، سلام. آیا روح هر انسان پیش از بدن جسمانی خلق شده یا برعکس؟
- [سایر] چرا خدا شیطان را از آتش خلق کرد و انسان را از خاک آفرید ؟
- [سایر] خداوند که می دانست ابلیس انسان ها را گمراه می کند , چرا او را خلق کرد ؟
- [سایر] خداوند که می دانست ابلیس انسان ها را گمراه می کند , چرا او را خلق کرد ؟
- [سایر] آیا خدا بدون کمک انسان می تواند انسانی را خلق کند؟
- [سایر] آیا خدا می تواند مخلوقی خلق کند که از انسان کاملتر باشد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر در عقد شرکت شرط کنند کسی که کار میکند یا بیشتر از شریک دیگر کار میکند، بیشتر منفعت ببرد یا شرط کنند کسی که کار نمیکند یا کمتر کار میکند بیشتر منفعت ببرد، عقد و شرط صحیح است.
- [آیت الله اردبیلی] در (عهد) هم مثل نذر باید صیغه بخواند و نام خدا را بر زبان آورد و بگوید: (با خدا عهد کردم که فلان کار را انجام دهم یا فلان کار را ترک کنم) و نیز کاری را که عهد میکند انجام دهد، باید نکردن آن بهتر از انجام آن نباشد.
- [آیت الله وحید خراسانی] نذر ان است که انسان برای خدا ملتزم شود که کار خیری را به جا اورد یا کاری را که نکردن ان بهتر است ترک کند
- [آیت الله سیستانی] نذر آن است که انسان برای خدا بر خود واجب کند که کار خیری را بجا آورد ، یا کاری را که نکردن آن بهتر است ترک نماید .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . نذر آن است که انسان بر خود واجب کند که کار خیری را برای خدا به جا آورد، یا کاری را که انجام ندادن آن بهتر است برای خدا ترک نماید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نذر آن است که انسان بر خود واجب کند که کار خیری را برای خدا به جا آورد، یا کاری را که نکردن آن بهتر است برای خدا ترک نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] احکام نذر آن است که انسان بر خود واجب کند که کار خیری را برای خدا بجا آورد، یا کاری را که نکردن آن بهتر است برای خدا ترکنماید.
- [آیت الله مظاهری] نذر آن است که انسان بر خود واجب کند که کار خیری را برای خدا به جا آورد، یا کاری را که نکردن آن بهتر است برای خدا ترک نماید.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] نذر آن است که انسان بر خود واجب کند که کار خیری را برای خدا به جا آورد؛ یا کاری را که نکردن آن بهتر است برای خدا ترک نماید.
- [آیت الله نوری همدانی] نذر آن است که انسان بر خود واجب کند که کار خیری را برای خدا بجا آورد ، یا کاری را که نکردن آن بهتر است برای خدا ترک نماید .