آیا می توان به ولایت فقیه اعتقاد داشت و مصداق آن را نپذیرفت؟
قبل از هر چیز باید در متن سوال اصلاحی صورت بگیرد. شخص خاص یا مصداق ولی فقیه است و یا اینکه مصداق آن نمی باشد. اگر مصداق ولایت فقیه باشد، نپذیرفتن مصداق همان عدم اعتقاد به ولایت فقیه است. اما درباره پذیرش و یا عدم پذیرش مصداق ولایت فقیه نیز باید به نکاتی توجه کرد: 1- عدم پذیرش مصداق به چه دلیلی انجام می شود؟ آیا با توجه به معیارها و ضوابط دینی صورت گرفته یا اینکه منافع شخصی و حزبی سبب شده است که انسان به این انکار برسد؟ قطعا انسان نمی تواند ادعای مسلمانی بکند و ضوابطی غیر از ضابطه های دینی برای پذیرش و یا عدم پذیرش خود مد نظر داشته باشد: (وَ مَا کاَنَ لِمُؤْمِنٍ وَ لَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضیَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ أَمْرًا أَن یَکُونَ لهَمُ الخْیرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ  وَ مَن یَعْصِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا مُّبِینًا؛[احزاب/36] هیچ مرد مؤمن و زن مؤمنی را نرسد که چون خدا و پیامبرش در کاری حکمی کردند آنها را در آن کارشان اختیاری باشد. هر که از خدا و پیامبرش نافرمانی کند سخت در گمراهی افتاده است.) به هر حال گفتن شهادتین به زبان کاری سهل و آسان است. اما این ایمان در بوته آزمایش قرار خواهد گرفت. که آیا انسان درشرایط مختلف همچنان بر ایمان خود ثابت قدم می ماند یا خیر؟ (أَ حَسِبَ النَّاسُ أَن یُترْکُواْ أَن یَقُولُواْ ءَامَنَّا وَ هُمْ لَا یُفْتَنُون؛[عنکبوت/2] آیا مردم پنداشته‌ اند که چون بگویند: ایمان آوردیم، رها شوند و دیگر آزمایش نشوند؟) 2- مادامی که شخص انتخاب شده، شرایط تعیین شده برای صلاحیت ولایت فقیه را داشته باشد، همچنان در این منصب قرار دارد. و اگر هم شرایط را از دست بدهد ، از نظر شرعی حتی بدون اینکه نهادی مانند مجلس خبرگان وارد عمل شود، خود به خود از جایگاه حقوقی خویش ساقط می شود. 3- پذیرش یک شخص به عنوان ولی فقیه با پذیرش یک فرد به عنوان مرجع تقلید تفاوت هایی دارد. در یک خانواده اعضای خانواده می توانند از چند مرجع تقلید بکنند و مشکلی هم پیش نیاید! اما بحث ولایت و حکومت باید در تمام کشور یکسان باشد! و برای تعیین و تشخیص ولی ساز و کار نظام مند تعبیه شده و نمی توان این مساله را به افراد واگذار کرد و الا با هرج و مرج مواجه خواهیم بود! پس آزادی عملی که در انتخاب یک مرجع از بین افراد واجد صلاحیت وجود دارد، برای انتخاب شخص ولی فقیه موجود نخواهد بود.
عنوان سوال:

آیا می توان به ولایت فقیه اعتقاد داشت و مصداق آن را نپذیرفت؟


پاسخ:

قبل از هر چیز باید در متن سوال اصلاحی صورت بگیرد. شخص خاص یا مصداق ولی فقیه است و یا اینکه مصداق آن نمی باشد. اگر مصداق ولایت فقیه باشد، نپذیرفتن مصداق همان عدم اعتقاد به ولایت فقیه است.

اما درباره پذیرش و یا عدم پذیرش مصداق ولایت فقیه نیز باید به نکاتی توجه کرد:

1- عدم پذیرش مصداق به چه دلیلی انجام می شود؟ آیا با توجه به معیارها و ضوابط دینی صورت گرفته یا اینکه منافع شخصی و حزبی سبب شده است که انسان به این انکار برسد؟ قطعا انسان نمی تواند ادعای مسلمانی بکند و ضوابطی غیر از ضابطه های دینی برای پذیرش و یا عدم پذیرش خود مد نظر داشته باشد:
(وَ مَا کاَنَ لِمُؤْمِنٍ وَ لَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضیَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ أَمْرًا أَن یَکُونَ لهَمُ الخْیرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ  وَ مَن یَعْصِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا مُّبِینًا؛[احزاب/36] هیچ مرد مؤمن و زن مؤمنی را نرسد که چون خدا و پیامبرش در کاری حکمی کردند آنها را در آن کارشان اختیاری باشد. هر که از خدا و پیامبرش نافرمانی کند سخت در گمراهی افتاده است.)

به هر حال گفتن شهادتین به زبان کاری سهل و آسان است. اما این ایمان در بوته آزمایش قرار خواهد گرفت. که آیا انسان درشرایط مختلف همچنان بر ایمان خود ثابت قدم می ماند یا خیر؟
(أَ حَسِبَ النَّاسُ أَن یُترْکُواْ أَن یَقُولُواْ ءَامَنَّا وَ هُمْ لَا یُفْتَنُون؛[عنکبوت/2] آیا مردم پنداشته‌ اند که چون بگویند: ایمان آوردیم، رها شوند و دیگر آزمایش نشوند؟)

2- مادامی که شخص انتخاب شده، شرایط تعیین شده برای صلاحیت ولایت فقیه را داشته باشد، همچنان در این منصب قرار دارد. و اگر هم شرایط را از دست بدهد ، از نظر شرعی حتی بدون اینکه نهادی مانند مجلس خبرگان وارد عمل شود، خود به خود از جایگاه حقوقی خویش ساقط می شود.

3- پذیرش یک شخص به عنوان ولی فقیه با پذیرش یک فرد به عنوان مرجع تقلید تفاوت هایی دارد. در یک خانواده اعضای خانواده می توانند از چند مرجع تقلید بکنند و مشکلی هم پیش نیاید! اما بحث ولایت و حکومت باید در تمام کشور یکسان باشد! و برای تعیین و تشخیص ولی ساز و کار نظام مند تعبیه شده و نمی توان این مساله را به افراد واگذار کرد و الا با هرج و مرج مواجه خواهیم بود! پس آزادی عملی که در انتخاب یک مرجع از بین افراد واجد صلاحیت وجود دارد، برای انتخاب شخص ولی فقیه موجود نخواهد بود.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین