رحمت خدا به اندازه ای است که او مشتاق بازگشت انسان های گناهکار است. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند: هر آینه شادی خداوند از توبه بنده خود بیشتر است تا شادی نازایی که بچّه می آورد و گم کرده ای که گمشده خود را می یابد و تشنه ای که به آب می رسد.[1] و کسی که توفیق توبه پیدا می کند، باید امیدوار به رحمت الهی باشد. چرا که امام علی علیه السلام می فرمایند : به هر کس [توفیق] توبه داده شود از قبول آن محروم نمی شود و به هر کس [توفیق ]استغفار عطا گردد از آمرزش محروم نمی ماند.[2] همچنین پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرموده اند: توبه ، گذشته ها را از بین می برد.[3] و کسی که از گناه توبه کند مانند کسی است که گناهی نکرده است.[4] از سویی نیز ناامیدی از رحمت الهی خود از گناهان کبیره است و خدای متعال ما را از آن باز داشته و وعده بخشیدن همه گناهانمان را داده است: (قُلْ یا عِبادِیَ الَّذینَ أَسْرَفُوا عَلی أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمیعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحیمُ[زمر/53] بگو: ای بندگان من که بر خود اسراف و ستم کرده اید! از رحمت خداوند نومید نشوید که خدا همه گناهان را می آمرزد.) حتی در حدیثی از امام رضا (ع) ناامیدی از رحمت الهی، بعد از شرک بزرگترین گناه کبیره شمرده شده است: ( حضرت فرمودند: ای عمرو! بزرگترین گناه کبیره، شرک به خداوند است، ... و بعد از آن ناامیدی از رحمت خداوند است)[5] بنابراین باید متوجه باشیم که هر گناهی هر چند بزرگ، تا زمانی که در میدان امتحان (زندگی دنیا) حاضر هستیم، قابل جبران است. و ایجاد ناامیدی در دل از امکان اصلاح، عملی شیطانی است. شیطان قبل از گناه انسان را با وسوسه رحمت الهی، به بدبختی سوق می دهد و پس از گناه، با ایجاد ناامیدی، سعی می کند در بدبختی نگاه دارد. و انسانی که متوجه دشمنی شیطان باشد، باید مکر و فریب او را کنار زده، و هر چه سریعتر برای توبه اقدام کند. و این قدر به رحمت الهی امید داشته باشد که دیگر اثری از زشتی گناه باقی نماند: (مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلاً صالِحاً فَأُوْلئِکَ یُبَدِّلُ اللَّهُ سَیِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ وَ کانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحیماً[فرقان/70] کسانی که توبه کنند و ایمان آورند و عمل صالح انجام دهند، که خداوند گناهان آنان را به حسنات مبدّل می کند و خداوند همواره آمرزنده و مهربان بوده است.) البته باید توجه کرد که بعد از ناامیدی از رحمت الهی، بزرگترین گناه کبیره، ایمن شدن از مکر الهی است. و کسی که توبه را به تاخیر می اندازد و گناه خود را کوچک می شمرد، در معرض عقوبت شدید خدای متعال قرار می گیرد. رحمت الهی برای کسی است که بر گناه خویش اصرار نکند و هر موقع در دل او، میل به توبه احساس شد، سریع آن را انتخاب کرده و به طور کامل از گناه اعراض کند: (وَ الَّذینَ إِذا فَعَلُوا فاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَکَرُوا اللَّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَ مَنْ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ اللَّهُ وَ لَمْ یُصِرُّوا عَلی ما فَعَلُوا وَ هُمْ یَعْلَمُونَ [ال عمران/135] (و آنها که هنگامی که مرتکب عمل زشتی شوند یا به خود ستم کنند به یاد خدا می افتند و برای گناهان خود طلب آمرزش می کنند- و کیست جز خدا که گناهان را ببخشد- و اصرار بر گناه نمی کنند با اینکه می دانند.) [1]. کنز العمّال : 10165. [2]. بحار الأنوار : 69/410/124. [3]. عوالی اللآلی : 1/237/150. [4]. کنز العمّال : 10174. [5]. عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج1، ص: 286.
رحمت خدا به اندازه ای است که او مشتاق بازگشت انسان های گناهکار است. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند: هر آینه شادی خداوند از توبه بنده خود بیشتر است تا شادی نازایی که بچّه می آورد و گم کرده ای که گمشده خود را می یابد و تشنه ای که به آب می رسد.[1]
و کسی که توفیق توبه پیدا می کند، باید امیدوار به رحمت الهی باشد. چرا که امام علی علیه السلام می فرمایند : به هر کس [توفیق] توبه داده شود از قبول آن محروم نمی شود و به هر کس [توفیق ]استغفار عطا گردد از آمرزش محروم نمی ماند.[2]
همچنین پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرموده اند: توبه ، گذشته ها را از بین می برد.[3] و کسی که از گناه توبه کند مانند کسی است که گناهی نکرده است.[4]
از سویی نیز ناامیدی از رحمت الهی خود از گناهان کبیره است و خدای متعال ما را از آن باز داشته و وعده بخشیدن همه گناهانمان را داده است:
(قُلْ یا عِبادِیَ الَّذینَ أَسْرَفُوا عَلی أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمیعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحیمُ[زمر/53] بگو: ای بندگان من که بر خود اسراف و ستم کرده اید! از رحمت خداوند نومید نشوید که خدا همه گناهان را می آمرزد.)
حتی در حدیثی از امام رضا (ع) ناامیدی از رحمت الهی، بعد از شرک بزرگترین گناه کبیره شمرده شده است: ( حضرت فرمودند: ای عمرو! بزرگترین گناه کبیره، شرک به خداوند است، ... و بعد از آن ناامیدی از رحمت خداوند است)[5]
بنابراین باید متوجه باشیم که هر گناهی هر چند بزرگ، تا زمانی که در میدان امتحان (زندگی دنیا) حاضر هستیم، قابل جبران است. و ایجاد ناامیدی در دل از امکان اصلاح، عملی شیطانی است. شیطان قبل از گناه انسان را با وسوسه رحمت الهی، به بدبختی سوق می دهد و پس از گناه، با ایجاد ناامیدی، سعی می کند در بدبختی نگاه دارد. و انسانی که متوجه دشمنی شیطان باشد، باید مکر و فریب او را کنار زده، و هر چه سریعتر برای توبه اقدام کند. و این قدر به رحمت الهی امید داشته باشد که دیگر اثری از زشتی گناه باقی نماند:
(مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلاً صالِحاً فَأُوْلئِکَ یُبَدِّلُ اللَّهُ سَیِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ وَ کانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحیماً[فرقان/70] کسانی که توبه کنند و ایمان آورند و عمل صالح انجام دهند، که خداوند گناهان آنان را به حسنات مبدّل می کند و خداوند همواره آمرزنده و مهربان بوده است.)
البته باید توجه کرد که بعد از ناامیدی از رحمت الهی، بزرگترین گناه کبیره، ایمن شدن از مکر الهی است. و کسی که توبه را به تاخیر می اندازد و گناه خود را کوچک می شمرد، در معرض عقوبت شدید خدای متعال قرار می گیرد. رحمت الهی برای کسی است که بر گناه خویش اصرار نکند و هر موقع در دل او، میل به توبه احساس شد، سریع آن را انتخاب کرده و به طور کامل از گناه اعراض کند:
(وَ الَّذینَ إِذا فَعَلُوا فاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَکَرُوا اللَّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَ مَنْ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ اللَّهُ وَ لَمْ یُصِرُّوا عَلی ما فَعَلُوا وَ هُمْ یَعْلَمُونَ [ال عمران/135] (و آنها که هنگامی که مرتکب عمل زشتی شوند یا به خود ستم کنند به یاد خدا می افتند و برای گناهان خود طلب آمرزش می کنند- و کیست جز خدا که گناهان را ببخشد- و اصرار بر گناه نمی کنند با اینکه می دانند.)
[1]. کنز العمّال : 10165.
[2]. بحار الأنوار : 69/410/124.
[3]. عوالی اللآلی : 1/237/150.
[4]. کنز العمّال : 10174.
[5]. عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج1، ص: 286.
- [سایر] سؤال این جانب در خصوص اخلاق است. این که آیا خداوند متعال شخص زناکار را می بخشد؟ لطفاً کیفیت توبه نمودن از این گناه را از درگاه خداوند عزوجل توضیح فرمایید.
- [سایر] اگر کسی مرتکب گناه استمنا شود و پس از آن توبه کند خداوند گناهش را می بخشد؟ آیا صحت دارد خداوند دیگر به فرد مرتکب این گناه نگاه نمی کند؟ آیا عبادت های او بعد از توبه مورد قبول خداوند واقع می شود؟
- [سایر] چه گناهانی را خدا نمی بخشد ؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر کسی در زندگی اشتباه کند، آیا خدا او را می بخشد یا باید ناامید شد؟
- [سایر] تفسیر آیه 29 توبه در رابطه با کشتن اهل کتاب چیست؟
- [سایر] تفسیر آیه 29 توبه در رابطه با کشتن اهل کتاب چیست؟ متشکرم
- [آیت الله مکارم شیرازی] انسان بسیار گنهکاری هستم، و گناهان وحشتناکی مرتکب شده ام. از اعمال گذشته توبه کرده، و در اوّلین مرحله، پشیمان و نادم هستم. آیا خدا مرا می بخشد؟ چه کارهایی اجر بسیار زیاد دارد، که در ابتدا آنها را انجام دهم، تا آرامش یابم؟
- [سایر] چگونه توبه کنیم ک خدا ببخشه مارو
- [آیت الله بهجت] زنی که به صورت شفاهی مهریه خود را به شوهر خویش می بخشد، آیا قبول شفاهی شوهر کافی است؟ و آیا زن حق رجوع مجدد دارد؟
- [سایر] سلام.یک کناه مرتکب شده ام و توبه کردم و اطمینان دارم که خدا توبه ام را پذیرفته,اما از اثرات این گناه در مراحل بعدی زندگی بیم دارم.ایا خدا اثرات ان را بعد از توبه از بین میبرد؟
- [آیت الله نوری همدانی] طلاق زنی را که به شوهرش مایل نیست و مِهر یا مال دیگر خود را به او می بخشد که طلاقش دهد ، طلاق خُلع گویند .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] طلاق زنی را که به شوهرش مایل نیست و مهر یا مال دیگر خود را به او می بخشد که طلاقش دهد؛ طلاق خلع گویند.
- [آیت الله بروجردی] طلاق زنی را که به شوهرش مایل نیست و مَهر یا مال دیگر خود را به او می بخشد که طلاقش دهد، طلاق خلع گویند.
- [امام خمینی] طلاق زنی را که به شوهرش مایل نیست و مهر یا مال دیگر خود را به او می بخشد که طلاقش دهد طلاق خلع گویند.
- [آیت الله سبحانی] طلاق زنی را که به شوهرش مایل نیست و مهر یا مال دیگر خود را به او می بخشد که طلاقش دهد طلاق خلع گویند.
- [آیت الله وحید خراسانی] طلاق زنی را که از شوهر کراهت دارد و ترس ان باشد که حقوق واجبه شوهر را مراعات نکند و در حرام بیفتد و مهر یا مال دیگر خود را به او می بخشد که طلاقش دهد طلاق خلع گویند
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی قطع رحم نموده است و بخواهد توبه کند، باید علاوه بر توبه و طلب بخشش از خداوند متعال، در صورت امکان رضایت کسی را که با او قطع رحم نموده است فراهم سازد و از شرائط توبه قطع رحم، صله رحم است. [1]. رعد، 25.
- [آیت الله علوی گرگانی] مرد میتواند زنی را که صیغه او بوده وهنوز عدّهاش تمام نشده، به عقد دائم خود در آورد.
- [آیت الله سبحانی] مرد می تواند زنی را که صیغه او بوده و هنوز عده اش تمام نشده به عقد دائم خود درآورد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مرد میتواند زنی را که متعه او بوده و هنوز عدهاش تمام نشده، به عقد دائم خود در آورد.