آیا هرکسی نماز اول بخواند، به درجات عالی معنوی می رسد؟

سلام. آیت الله بهجت درکلیپی می فرماید: هر کس مقید باشد نماز را در اول وقت بخواند (حتی بدون حضور قلب) به مقامات عالیه می رسد. حال سوال این است که پس چرا شمر، عمربن سعد، ابن ملجم و... که مقید به نماز اول وقت و حتی مقید به نماز نافله بودند و به جا می آوردند، اما به مقامات عالیه نرسیدند؟

سلام بر شما دوست گرامی.
در پاسخ به این سوال لازم است توجه داشته باشیم عباداتی که انسان انجام می دهد، برای اینکه مؤثر واقع شوند غیر از شرط صحّت، باید واجد شرط قبول یا کمال نیز باشند. شرط صحّت، یعنی اینکه انجام عبادت سبب شود مؤاخذه و عقاب ترک عبادت از انسان برداشته شود که به سبب انجام دادن صحیح ظواهر عبادات امکان پذیر می باشد. اما شرط قبول و کمال عبادت، در واقع به روح عبادات بر می گردد یعنی آنچه که علاوه بر ظواهر، مراعاتش، انسان را به قرب خدا و رشد معنوی و مقامات عالیه می رساند و در فرد و جمع، تأثیر می گذارد.
عبارت است از:
الف) نیت خالص،
ب ) تقوا در امور و پرهیز از گناهان،
ج ) همراهی عمل با علم و یقین،
د ) عمل را صحیح انجام دادن،
ه ) محبت و ولایت اهل بیت(ع
از نظر شیعه شناخت "ولّی اللَّه" و گردن نهادن به اوامر و نواهی و قضاوت‌ها و احکام او بر همگان واجب است و هر کس از این امر سرباز زند، در واقع توحید و نبوت را نپذیرفته است و به عبارت دیگر: لازمه پذیرش وجود خدا و توحید و عدالت او، پذیرش نبوت و پذیرش این دو مستلزم پذیرش ولایت ولّی می‌باشد. این مطلب از آیات 3 سوره مائده که ابلاغ و معرفی ولیّ را معادل ابلاغ رسالت و توحید قرار می‌دهد و 59 سوره نساء که اطاعت از اولوالامر را در طول اطاعت از خدا و رسول (ص) قرار می‌هد و نیز حدیث ثقلین که "عترت" را قرین قرآن کریم می‌نماید،(1)
 به وضوح مستفاد است و به واسطه حدیث شریف نبوی (ص) "ر کس که بمیرد و امام زمان خویش را نشناسد به مرگ جاهلیت مرده است". [2] تأکید می‌شود. و هیچ عمل و عبادتی، بدون پذیرش ولایت ولی اللَّه الاعظم مقبول درگاه احدیت واقع نمی‌شود. که این مسئله از بسیاری روایات مستفاد است. [3]
به عنوان نمونه امام رضا (ع) در حدیث معروف سلسلة الذهب از اجدادشان از جانب خداوند متعال فرمودند: " لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ حِصْنِی فَمَنْ دَخَلَ حِصْنِی أَمِنَ عَذَابِی قَالَ فَلَمَّا مَرَّتِ الرَّاحِلَةُ نَادَانَا بِشُرُوطِهَا وَ أَنَا مِنْ شُرُوطِهَا"؛ (4)  توحید پناهگاه محکم من است، پس هر که در آن داخل شود از عذاب من مصون خواهد ماند و پس از اندکی تأکید نمودند: با عمل به شرایط لا إله إلاّ اللَّه و من یکی از آن شرایط است (پذیرش ولایت).
در حدیث دیگر: امام باقر (ع) می‌فرمایند: "اسلام بر پنج پایه استوار است: نماز، روزه، زکات، حج  و  ولایت، و هیچ یک از آن ارکان به پای رکن رکین ولایت نمی‌رسد(5)
از مطالب مطرح شده استفاده می شود که پذیرش ولایت را خداوند بر انسان ها واجب نموده، و امر ولی را همچون امر خویش قرار داده و اطاعت از ولی را اطاعت از خود بر شمرده است؛ لذا نپذیرفتن ولایت ائمه (ع) به قبول نکردن ولایت خداوند بر می گردد. روشن است که این امر سبب می شود اعمال انسان مورد امضای خداوند قرار نگیرد، پذیرش ولایت سبب می شود که انسان هیچ گاه از مسیر هدایت گمراه نشود و در غیر این صورت انسان ها در خطر خروج از راه حق اند، و اساسا این اهل بیت (ع) هستند که راه حق را مشخص می سازند و مسیر رسیدن به سعادت دنیا و آخرت را روشن می کنند. رسول الله در این باره می فرمایند:   (هر کس دوست می‌دارد که [چون] من زندگانی کند و [چون] من از دنیا برود، و به بهشتی که پرودگارم مرا بدان وعده فرموده، وارد شود، باید ولایت علی بن ابی طالب و جانشینان پاکش، امامان هدایت و چراغ‌های تاریکی را پس از من پذیرد. آنان هرگز شما را از درگاه هدایت به درگاه گمراهی نمی‌کشانند). [7]
نتیجه: کسانی (همانند شمر و ابن سعد لعنه الله علیهما و ...)که به ظاهر اهل نماز می باشند و شرط صحت نماز(که همان ظواهر نماز) را انجام می دادند اما در اصل از شرایط کمال عبادات دور بودند و این دوری به خاطر دشمنی و عداوت نسبت به اهل بیت علیهم السلام بود.
/298/

پی نوشت:
1.علامه مجلسی، بحار الأنوار، ج 23، ص 108، مؤسسة الوفاء بیروت - لبنان، 1404ق.
2.حار الانوار، ج 23،ص 108.
3.برگرفته از سوال 153.
4. بحارالأنوار، ج 3، ص 7.
5.حار، ج 65، ص 333 - 329 .
6.بحار ج 23، ص143.