مسلمان
توحید معاد نبوت عدل (شیعه) • 
دیدگاه بزرگان معاصر مسلمان و غیر مسلمان در مورد عاشورا را بفرمایید؟
تاثیری که حادثه کربلا و قیام حسین بن علی(ع) بر اندیشه مردم جهان،حتی غیرمسلمانان داشته،بسیار است.عظمت قیام و اوج فداکاری و ویژگیهای دیگر امام و یارانش‌سبب شده که اظهار نظرهای بسیاری درباره این نهضت و حماسه آفرینان عاشورا داشته‌باشند.نقل سخنان همه آن کسان کتاب قطوری میشود.بویژه که برخی از نویسندگان‌غیر مسلمان مستقلا کتاب درباره این حادثه نوشته‌اند.در اینجا تنها تعدادی اندک از این‌نظرها(از مسلمانان و غیر مسلمانان)آورده میشود:. } مهاتما گاندی(رهبر استقلال هند) : من زندگی امام حسین،آن شهید بزرگ اسلام ابدقت‌خوانده‌ام و توجه کافی به صفحات کربلا نموده‌ام و بر من روشن شده است‌که اگر هندوستان بخواهد یک کشور پیروز گردد،بایستی از سرمشق امام حسین‌پیروی کند. محمد علی جناح(قاعد اعظم پاکستان) : هیچ نمونه‌ای از شجاعت،بهتر از آنکه امام‌حسین از لحاظ فداکاری و تهور نشان داد در عالم پیدا نمی‌شود.به عقیده من تمام‌مسلمین باید از سرمشق این شهیدی که خود را در سرزمین عراق قربان کردپیروی نمایند. چارلز دیکنز(نویسنده معروف انگلیسی) : اگر منظور امام حسین جنگ در راه‌خواسته‌های دنیایی بود،من نمی‌فهمم چرا خواهران و زنان و اطفالش به همراه اوبودند؟پس عقل چنین حکم می‌نماید که او فقط بخاطر اسلام،فداکاری خویش راانجام داد. توماس کارلایل(فیلسوف و مورخ انگلیسی) : بهترین درسی که از تراژدی کربلا می‌گیریم، اینست که حسین و یارانش ایمان استوار به خدا داشتند.آنها با عمل‌خود روشن کردند که تفوق عددی در جایی که حق با باطل روبرو میشود اهمیت‌ندارد و پیروزی حسین با وجود اقلیتی که داشت،باعث‌شگفتی من است. ادوارد براون(مستشرق معروف انگلیسی) : آیا قلبی پیدا میشود که وقتی درباره کربلاسخن می‌شنود،آغشته با حزن و الم نگردد؟حتی غیر مسلمانان نیز نمی‌توانندپاکی روحی را که در این جنگ اسلامی در تحت لوای آن انجام گرفت انکار کنند. فردریک جمس : درس امام حسین و هر قهرمان شهید دیگری این است که در دنیااصول ابدی عدالت و ترحم و محبت وجود دارد که تغییر ناپذیرند و همچنین‌می‌رساند که هر گاه کسی برای این صفات مقاومت کند و بشر در راه آن پافشاری‌نماید،آن اصول همیشه در دنیا باقی و پایدار خواهد ماند. ل.م.بوید در طی قرون،افراد بشر همیشه جرات و پردلی و عظمت روح،بزرگی‌قلب و شهامت روانی را دوست داشته‌اند و در همینهاست که آزادی و عدالت‌هرگز به نیروی ظلم و فساد تسلیم نمی‌شود.این بود شهامت و این بود عظمت امام‌حسین.و من مسرورم که با کسانی که این فداکاری عظیم را از جان و دل ثنامی‌گویند شرکت کرده‌ام،هر چند که 1300 سال از تاریخ آن گذشته است. من زندگی امام حسین،آن شهید بزرگ اسلام ابدقت‌خوانده‌ام و توجه کافی به صفحات کربلا نموده‌ام و بر من روشن شده است‌که اگر هندوستان بخواهد یک کشور پیروز گردد،بایستی از سرمشق امام حسین‌پیروی کند عاشورا واشنگتن ایروینگ (مورخ مشهور آمریکایی) : برای امام حسین(ع)ممکن بود که‌زندگی خود را با تسلیم شدن اراده یزید نجات بخشد،لیکن مسؤولیت پیشوا ونهضت بخش اسلام اجازه نمی‌داد که او یزید را بعنوان خلافت بشناسد.او بزودی‌خود را برای قبول هر ناراحتی و فشاری به منظور رها ساختن اسلام از چنگال‌بنی امیه آماده ساخت.در زیر آفتاب سوزان سرزمین خشک و در روی ریگهای‌تفتیده عربستان،. روح حسین فنا ناپذیر است.ای پهلوان و ای نمونه شجاعت و ای‌شهسوار من،ای حسین! توماس ماساریک : اگر چه کشیشان ما هم از ذکر مصائب حضرت مسیح مردم رامتاثر می‌سازند،ولی آن شور و هیجانی که در پیروان حسین(ع)یافت میشود درپیروان مسیح یافت نخواهد شد و گویا سبب این باشد که مصائب مسیح در برابرمصائب حسین(ع)مانند پر کاهی است در مقابل یک کوه عظیم پیکر. موریس دوکبری : در مجالس عزاداری حسین گفته میشود که حسین، برای حفظ شرف و ناموس مردم و بزرگی مقام و مرتبه اسلام،از جان و مال و فرزند گذشت وزیر بار استعمار و ماجراجویی یزید نرفت. پس بیایید ما هم شیوه او را سرمشق‌قرار داده، از زیردستی استعمارگران خلاصی یابیم و مرگ با عزت را بر زندگی باذلت ترجیح دهیم. ماربین آلمانی(خاور شناس) : حسین(ع)با قربانی کردن عزیزترین افراد خود و بااثبات مظلومیت و حقانیت‌خود،به دنیا درس فداکاری و جانبازی آموخت و نام‌اسلام و اسلامیان را در تاریخ ثبت و در عالم بلند آوازه ساخت.این سرباز رشیدعالم اسلام به مردم دنیا نشان داد که ظلم و بیداد و ستمگری پایدار نیست و بنای‌ستم هر چه ظاهرا عظیم و استوار باشد،در برابر حق و حقیقت چون پر کاهی بر بادخواهد رفت. بنت الشاطی : زینب،خواهر حسین بن علی(ع)لذت پیروزی را در کام ابن زیاد وبنی امیه خراب کرد و در جام پیروزی آنان قطرات زهر ریخت،در همه حوادث‌سیاسی پس از عاشورا، همچون قیام مختار و عبد الله بن زبیر و سقوط دولت‌امویان و برپایی حکومت عباسیان و ریشه دواندن مذهب تشیع،زینب قهرمان‌کربلا نقش برانگیزنده داشت. لیاقت علی خان (نخستین نخست وزیر پاکستان) : این روز محرم،برای مسلمانان سراسرجهان معنی بزرگی دارد.در این روز،یکی از حزن آورترین و تراژدیک‌ترین وقایع‌اسلام اتفاق افتاد،شهادت حضرت امام حسین(ع)در عین حزن،نشانه فتح نهایی‌روح واقعی اسلامی بود،زیرا تسلیم کامل به اراده الهی به شمار می‌رفت.این درس‌به ما می‌آموزد که مشکلات و خطرها هر چه باشد،نبایستی ما پروا کنیم و از راه‌حق و عدالت منحرف شویم. در مجالس عزاداری حسین گفته میشود که حسین، برای حفظ شرف و ناموس مردم و بزرگی مقام و مرتبه اسلام،از جان و مال و فرزند گذشت وزیر بار استعمار و ماجراجویی یزید نرفت. پس بیایید ما هم شیوه او را سرمشق‌قرار داده، از زیردستی استعمارگران خلاصی یابیم و مرگ با عزت را بر زندگی باذلت ترجیح دهیم جرج جرداق (دانشمند و ادیب مسیحی) : وقتی یزید،مردم را تشویق به قتل حسین ومامور به خونریزی می‌کرد،آنها می‌گفتند:(چه مبلغ می‌دهی؟)اما انصار حسین به‌او گفتند:ما با تو هستیم.اگر هفتاد بار کشته شویم،باز می‌خواهیم در رکابت جنگ‌کنیم و کشته شویم. عباس محمود عقاد (نویسنده و ادیب مصری) : جنبش حسین،یکی از بی نظیرترین‌جنبشهای تاریخی است که تاکنون در زمینه دعوتهای دینی یا نهضتهای سیاسی پدیدار گشته است...دولت اموی پس از این جنبش،به قدر عمر یک انسان طبیعی‌دوام نکرد و از شهادت حسین تا انقراض آنان بیش از شصت و اندی سال نگذشت. احمد محمود صبحی : اگر چه حسین بن علی(ع)در میدان نظامی یا سیاسی‌شکست‌خورد، اما تاریخ،هرگز شکستی را سراغ ندارد که مثل خون حسین(ع)به‌نفع شکست‌خوردگان تمام شده باشد.خون حسین،انقلاب پسر زبیر و خروج‌مختار و نهضتهای دیگر را در پی داشت،تا آنجا که حکومت اموی ساقط شد وندای خونخواهی حسین،فریادی شد که آن تختها و حکومتها را به لرزه درآورد. آنطون بارا (مسیحی) : اگر حسین از آن ما بود،در هر سرزمینی برای او بیرقی برمی‌افراشتیم و در هر روستایی برای او منبری بر پا می‌نمودیم و مردم را با نام‌حسین به مسیحیت فرا می‌خواندیم. گیبون (مورخ انگلیسی) : با آنکه مدتی از واقعه کربلا گذشته و ما هم با صاحب واقعه‌هم وطن نیستیم،مع ذلک مشقات و مشکلاتی که حضرت حسین(ع)تحمل‌نموده،احساسات سنگین دل‌ترین خواننده را بر می‌انگیزد،چندانکه یک نوع‌عطوفت و مهربانی نسبت به آن حضرت در خود می‌یابد. (داستان حسینی) عشق آزادگان را به فداکاری در راه خدا بر می‌انگیزد و استقبال مرگ را بهترین آرزوها به شمارمی‌آورد، چندانکه برای شتاب به قربانگاه، بر یکدیگر پیشی جویند نیکلسون (خاورشناس معروف) : بنی امیه،سرکش و مستبد بودند،قوانین اسلامی رانادیده انگاشتند و مسلمین را خوار نمودند...و چون تاریخ را بررسی کنیم،گوید: دین بر ضد فرمانفرمایی تشریفاتی قیام کرد و حکومت دینی در مقابل امپراتوری‌ایستادگی نمود.بنابر این،تاریخ از روی انصاف حکم می‌کند که خون حسین(ع)به‌گردن بنی امیه است. سر پرسی سایکس(خاور شناس انگلیسی) : حقیقتا آن شجاعت و دلاوری که این عده‌قلیل از خود بروز دادند،به درجه‌ای بوده است که در تمام این قرون متمادی هرکسی که آن را شنید، بی اختیار زبان به تحسین و آفرین گشود.این یک مشت مردم‌دلیر غیرتمند،مانند مدافعان ترموپیل،نامی بلند غیر قابل زوال برای خود تا ابدباقی گذاشتند. تاملاس توندون (هندو،رئیس سابق کنگره ملی هندوستان) : این فداکاریهای عالی از قبیل‌شهادت امام حسین(ع)،سطح فکر بشریت را ارتقا بخشیده است و خاطره آن‌شایسته است همیشه باقی بماند و یادآوری شود. محمد زغلول پاشا(در مصر،در تکیه ایرانیان) : حسین(ع)در این کار،به واجب دینی وسیاسی خود قیام کرده و اینگونه مجالس عزاداری،روح شهامت را در مردم‌پرورش می‌دهد و مایه قوت اراده آنها در راه حق و حقیقت می‌گردد. عبد الرحمان شرقاوی (نویسنده مصری) : حسین(ع)،شهید راه دین و آزادگی است.نه‌تنها شیعه باید به نام حسین ببالد،بلکه تمام آزاد مردان دنیا باید به این نام شریف‌افتخار کنند. طه حسین (دانشمند و ادیب مصری) : حسین(ع)برای به دست آوردن فرصت و ازسرگرفتن جهاد و دنبال کردن از جایی که پدرش رها کرده بود،در آتش شوق‌می‌سوخت.او زبان را درباره معاویه و عمالش آزاد کرد،تا به حدی که معاویه‌تهدیدش نمود.اما حسین،حزب خود را وادار کرد که در طرفداری حق سختگیر باشند. عبد الحمید جودة السحار (نویسنده مصری) : حسین(ع)نمی‌توانست با یزید بیعت کندو به حکومت او تن بدهد،زیرا در آن صورت،بر فسق و فجور،صحه می‌گذاشت‌و ارکان ظلم و طغیان را محکم می‌کرد و بر فرمانروایی باطل تمکین می‌نمود.امام‌حسین به این کارها راضی نمی‌شد،گر چه اهل و عیالش به اسارت افتند و خود ویارانش کشته شوند. علامه طنطاوی (دانشمند و فیلسوف مصری) : (داستان حسینی) عشق آزادگان را به‌فداکاری در راه خدا بر می‌انگیزد و استقبال مرگ را بهترین آرزوها به شمارمی‌آورد،چندانکه برای شتاب به قربانگاه،بر یکدیگر پیشی جویند. العبیدی (مفتی موصل) : فاجعه کربلا در تاریخ بشر نادره‌ای است،همچنان که مسببین‌آن نیز نادره‌اند...حسین بن علی(ع)سنت دفاع از حق مظلوم و مصالح عموم را بنابر فرمان خداوند در قرآن به زبان پیمبر اکرم وظیفه خویش دید و از اقدام به آن‌تسامحی نورزید.هستی خود را در آن قربانگاه بزرگ فدا کرد و بدین سبب نزدپروردگار،(سرور شهیدان)محسوب شد و در تاریخ ایام،(پیشوای اصلاح طلبان) به شمار رفت.آری،به آنچه خواسته بود و بلکه برتر از آن،کامیاب گردید. 2 ---------------------------------------- 1. نقل از کتاب(درسی که حسین به انسانها آموخت)،شهید هاشمی‌نژاد،ص 447،رهبر آزادگان و منابع دیگر. 2. فرهنگ نامه اصطلاحات عاشورا، جواد محدثی
تاثیری که حادثه کربلا و قیام حسین بن علی(ع) بر اندیشه مردم جهان،حتی غیرمسلمانان داشته،بسیار است.عظمت قیام و اوج فداکاری و ویژگیهای دیگر امام و یارانش‌سبب شده که اظهار نظرهای بسیاری درباره این نهضت و حماسه آفرینان عاشورا داشته‌باشند.نقل سخنان همه آن کسان کتاب قطوری میشود.بویژه که برخی از نویسندگان‌غیر مسلمان مستقلا کتاب درباره این حادثه نوشته‌اند.در اینجا تنها تعدادی اندک از این‌نظرها(از مسلمانان و غیر مسلمانان)آورده میشود:. } مهاتما گاندی(رهبر استقلال هند) : من زندگی امام حسین،آن شهید بزرگ اسلام ابدقت‌خوانده‌ام و توجه کافی به صفحات کربلا نموده‌ام و بر من روشن شده است‌که اگر هندوستان بخواهد یک کشور پیروز گردد،بایستی از سرمشق امام حسین‌پیروی کند. محمد علی جناح(قاعد اعظم پاکستان) : هیچ نمونه‌ای از شجاعت،بهتر از آنکه امام‌حسین از لحاظ فداکاری و تهور نشان داد در عالم پیدا نمی‌شود.به عقیده من تمام‌مسلمین باید از سرمشق این شهیدی که خود را در سرزمین عراق قربان کردپیروی نمایند. چارلز دیکنز(نویسنده معروف انگلیسی) : اگر منظور امام حسین جنگ در راه‌خواسته‌های دنیایی بود،من نمی‌فهمم چرا خواهران و زنان و اطفالش به همراه اوبودند؟پس عقل چنین حکم می‌نماید که او فقط بخاطر اسلام،فداکاری خویش راانجام داد. توماس کارلایل(فیلسوف و مورخ انگلیسی) : بهترین درسی که از تراژدی کربلا می‌گیریم، اینست که حسین و یارانش ایمان استوار به خدا داشتند.آنها با عمل‌خود روشن کردند که تفوق عددی در جایی که حق با باطل روبرو میشود اهمیت‌ندارد و پیروزی حسین با وجود اقلیتی که داشت،باعث‌شگفتی من است. ادوارد براون(مستشرق معروف انگلیسی) : آیا قلبی پیدا میشود که وقتی درباره کربلاسخن می‌شنود،آغشته با حزن و الم نگردد؟حتی غیر مسلمانان نیز نمی‌توانندپاکی روحی را که در این جنگ اسلامی در تحت لوای آن انجام گرفت انکار کنند. فردریک جمس : درس امام حسین و هر قهرمان شهید دیگری این است که در دنیااصول ابدی عدالت و ترحم و محبت وجود دارد که تغییر ناپذیرند و همچنین‌می‌رساند که هر گاه کسی برای این صفات مقاومت کند و بشر در راه آن پافشاری‌نماید،آن اصول همیشه در دنیا باقی و پایدار خواهد ماند. ل.م.بوید در طی قرون،افراد بشر همیشه جرات و پردلی و عظمت روح،بزرگی‌قلب و شهامت روانی را دوست داشته‌اند و در همینهاست که آزادی و عدالت‌هرگز به نیروی ظلم و فساد تسلیم نمی‌شود.این بود شهامت و این بود عظمت امام‌حسین.و من مسرورم که با کسانی که این فداکاری عظیم را از جان و دل ثنامی‌گویند شرکت کرده‌ام،هر چند که 1300 سال از تاریخ آن گذشته است. من زندگی امام حسین،آن شهید بزرگ اسلام ابدقت‌خوانده‌ام و توجه کافی به صفحات کربلا نموده‌ام و بر من روشن شده است‌که اگر هندوستان بخواهد یک کشور پیروز گردد،بایستی از سرمشق امام حسین‌پیروی کند عاشورا واشنگتن ایروینگ (مورخ مشهور آمریکایی) : برای امام حسین(ع)ممکن بود که‌زندگی خود را با تسلیم شدن اراده یزید نجات بخشد،لیکن مسؤولیت پیشوا ونهضت بخش اسلام اجازه نمی‌داد که او یزید را بعنوان خلافت بشناسد.او بزودی‌خود را برای قبول هر ناراحتی و فشاری به منظور رها ساختن اسلام از چنگال‌بنی امیه آماده ساخت.در زیر آفتاب سوزان سرزمین خشک و در روی ریگهای‌تفتیده عربستان،. روح حسین فنا ناپذیر است.ای پهلوان و ای نمونه شجاعت و ای‌شهسوار من،ای حسین! توماس ماساریک : اگر چه کشیشان ما هم از ذکر مصائب حضرت مسیح مردم رامتاثر می‌سازند،ولی آن شور و هیجانی که در پیروان حسین(ع)یافت میشود درپیروان مسیح یافت نخواهد شد و گویا سبب این باشد که مصائب مسیح در برابرمصائب حسین(ع)مانند پر کاهی است در مقابل یک کوه عظیم پیکر. موریس دوکبری : در مجالس عزاداری حسین گفته میشود که حسین، برای حفظ شرف و ناموس مردم و بزرگی مقام و مرتبه اسلام،از جان و مال و فرزند گذشت وزیر بار استعمار و ماجراجویی یزید نرفت. پس بیایید ما هم شیوه او را سرمشق‌قرار داده، از زیردستی استعمارگران خلاصی یابیم و مرگ با عزت را بر زندگی باذلت ترجیح دهیم. ماربین آلمانی(خاور شناس) : حسین(ع)با قربانی کردن عزیزترین افراد خود و بااثبات مظلومیت و حقانیت‌خود،به دنیا درس فداکاری و جانبازی آموخت و نام‌اسلام و اسلامیان را در تاریخ ثبت و در عالم بلند آوازه ساخت.این سرباز رشیدعالم اسلام به مردم دنیا نشان داد که ظلم و بیداد و ستمگری پایدار نیست و بنای‌ستم هر چه ظاهرا عظیم و استوار باشد،در برابر حق و حقیقت چون پر کاهی بر بادخواهد رفت. بنت الشاطی : زینب،خواهر حسین بن علی(ع)لذت پیروزی را در کام ابن زیاد وبنی امیه خراب کرد و در جام پیروزی آنان قطرات زهر ریخت،در همه حوادث‌سیاسی پس از عاشورا، همچون قیام مختار و عبد الله بن زبیر و سقوط دولت‌امویان و برپایی حکومت عباسیان و ریشه دواندن مذهب تشیع،زینب قهرمان‌کربلا نقش برانگیزنده داشت. لیاقت علی خان (نخستین نخست وزیر پاکستان) : این روز محرم،برای مسلمانان سراسرجهان معنی بزرگی دارد.در این روز،یکی از حزن آورترین و تراژدیک‌ترین وقایع‌اسلام اتفاق افتاد،شهادت حضرت امام حسین(ع)در عین حزن،نشانه فتح نهایی‌روح واقعی اسلامی بود،زیرا تسلیم کامل به اراده الهی به شمار می‌رفت.این درس‌به ما می‌آموزد که مشکلات و خطرها هر چه باشد،نبایستی ما پروا کنیم و از راه‌حق و عدالت منحرف شویم. در مجالس عزاداری حسین گفته میشود که حسین، برای حفظ شرف و ناموس مردم و بزرگی مقام و مرتبه اسلام،از جان و مال و فرزند گذشت وزیر بار استعمار و ماجراجویی یزید نرفت. پس بیایید ما هم شیوه او را سرمشق‌قرار داده، از زیردستی استعمارگران خلاصی یابیم و مرگ با عزت را بر زندگی باذلت ترجیح دهیم جرج جرداق (دانشمند و ادیب مسیحی) : وقتی یزید،مردم را تشویق به قتل حسین ومامور به خونریزی می‌کرد،آنها می‌گفتند:(چه مبلغ می‌دهی؟)اما انصار حسین به‌او گفتند:ما با تو هستیم.اگر هفتاد بار کشته شویم،باز می‌خواهیم در رکابت جنگ‌کنیم و کشته شویم. عباس محمود عقاد (نویسنده و ادیب مصری) : جنبش حسین،یکی از بی نظیرترین‌جنبشهای تاریخی است که تاکنون در زمینه دعوتهای دینی یا نهضتهای سیاسی پدیدار گشته است...دولت اموی پس از این جنبش،به قدر عمر یک انسان طبیعی‌دوام نکرد و از شهادت حسین تا انقراض آنان بیش از شصت و اندی سال نگذشت. احمد محمود صبحی : اگر چه حسین بن علی(ع)در میدان نظامی یا سیاسی‌شکست‌خورد، اما تاریخ،هرگز شکستی را سراغ ندارد که مثل خون حسین(ع)به‌نفع شکست‌خوردگان تمام شده باشد.خون حسین،انقلاب پسر زبیر و خروج‌مختار و نهضتهای دیگر را در پی داشت،تا آنجا که حکومت اموی ساقط شد وندای خونخواهی حسین،فریادی شد که آن تختها و حکومتها را به لرزه درآورد. آنطون بارا (مسیحی) : اگر حسین از آن ما بود،در هر سرزمینی برای او بیرقی برمی‌افراشتیم و در هر روستایی برای او منبری بر پا می‌نمودیم و مردم را با نام‌حسین به مسیحیت فرا می‌خواندیم. گیبون (مورخ انگلیسی) : با آنکه مدتی از واقعه کربلا گذشته و ما هم با صاحب واقعه‌هم وطن نیستیم،مع ذلک مشقات و مشکلاتی که حضرت حسین(ع)تحمل‌نموده،احساسات سنگین دل‌ترین خواننده را بر می‌انگیزد،چندانکه یک نوع‌عطوفت و مهربانی نسبت به آن حضرت در خود می‌یابد. (داستان حسینی) عشق آزادگان را به فداکاری در راه خدا بر می‌انگیزد و استقبال مرگ را بهترین آرزوها به شمارمی‌آورد، چندانکه برای شتاب به قربانگاه، بر یکدیگر پیشی جویند نیکلسون (خاورشناس معروف) : بنی امیه،سرکش و مستبد بودند،قوانین اسلامی رانادیده انگاشتند و مسلمین را خوار نمودند...و چون تاریخ را بررسی کنیم،گوید: دین بر ضد فرمانفرمایی تشریفاتی قیام کرد و حکومت دینی در مقابل امپراتوری‌ایستادگی نمود.بنابر این،تاریخ از روی انصاف حکم می‌کند که خون حسین(ع)به‌گردن بنی امیه است. سر پرسی سایکس(خاور شناس انگلیسی) : حقیقتا آن شجاعت و دلاوری که این عده‌قلیل از خود بروز دادند،به درجه‌ای بوده است که در تمام این قرون متمادی هرکسی که آن را شنید، بی اختیار زبان به تحسین و آفرین گشود.این یک مشت مردم‌دلیر غیرتمند،مانند مدافعان ترموپیل،نامی بلند غیر قابل زوال برای خود تا ابدباقی گذاشتند. تاملاس توندون (هندو،رئیس سابق کنگره ملی هندوستان) : این فداکاریهای عالی از قبیل‌شهادت امام حسین(ع)،سطح فکر بشریت را ارتقا بخشیده است و خاطره آن‌شایسته است همیشه باقی بماند و یادآوری شود. محمد زغلول پاشا(در مصر،در تکیه ایرانیان) : حسین(ع)در این کار،به واجب دینی وسیاسی خود قیام کرده و اینگونه مجالس عزاداری،روح شهامت را در مردم‌پرورش می‌دهد و مایه قوت اراده آنها در راه حق و حقیقت می‌گردد. عبد الرحمان شرقاوی (نویسنده مصری) : حسین(ع)،شهید راه دین و آزادگی است.نه‌تنها شیعه باید به نام حسین ببالد،بلکه تمام آزاد مردان دنیا باید به این نام شریف‌افتخار کنند. طه حسین (دانشمند و ادیب مصری) : حسین(ع)برای به دست آوردن فرصت و ازسرگرفتن جهاد و دنبال کردن از جایی که پدرش رها کرده بود،در آتش شوق‌می‌سوخت.او زبان را درباره معاویه و عمالش آزاد کرد،تا به حدی که معاویه‌تهدیدش نمود.اما حسین،حزب خود را وادار کرد که در طرفداری حق سختگیر باشند. عبد الحمید جودة السحار (نویسنده مصری) : حسین(ع)نمی‌توانست با یزید بیعت کندو به حکومت او تن بدهد،زیرا در آن صورت،بر فسق و فجور،صحه می‌گذاشت‌و ارکان ظلم و طغیان را محکم می‌کرد و بر فرمانروایی باطل تمکین می‌نمود.امام‌حسین به این کارها راضی نمی‌شد،گر چه اهل و عیالش به اسارت افتند و خود ویارانش کشته شوند. علامه طنطاوی (دانشمند و فیلسوف مصری) : (داستان حسینی) عشق آزادگان را به‌فداکاری در راه خدا بر می‌انگیزد و استقبال مرگ را بهترین آرزوها به شمارمی‌آورد،چندانکه برای شتاب به قربانگاه،بر یکدیگر پیشی جویند. العبیدی (مفتی موصل) : فاجعه کربلا در تاریخ بشر نادره‌ای است،همچنان که مسببین‌آن نیز نادره‌اند...حسین بن علی(ع)سنت دفاع از حق مظلوم و مصالح عموم را بنابر فرمان خداوند در قرآن به زبان پیمبر اکرم وظیفه خویش دید و از اقدام به آن‌تسامحی نورزید.هستی خود را در آن قربانگاه بزرگ فدا کرد و بدین سبب نزدپروردگار،(سرور شهیدان)محسوب شد و در تاریخ ایام،(پیشوای اصلاح طلبان) به شمار رفت.آری،به آنچه خواسته بود و بلکه برتر از آن،کامیاب گردید. 2 ---------------------------------------- 1. نقل از کتاب(درسی که حسین به انسانها آموخت)،شهید هاشمی‌نژاد،ص 447،رهبر آزادگان و منابع دیگر. 2. فرهنگ نامه اصطلاحات عاشورا، جواد محدثی
پاسخ:
تاثیری که حادثه کربلا و قیام حسین بن علی(ع) بر اندیشه مردم جهان،حتی غیرمسلمانان داشته،بسیار است.عظمت قیام و اوج فداکاری و ویژگیهای دیگر امام و یارانش‌سبب شده که اظهار نظرهای بسیاری درباره این نهضت و حماسه آفرینان عاشورا داشته‌باشند.نقل سخنان همه آن کسان کتاب قطوری میشود.بویژه که برخی از نویسندگان‌غیر مسلمان مستقلا کتاب درباره این حادثه نوشته‌اند.در اینجا تنها تعدادی اندک از این‌نظرها(از مسلمانان و غیر مسلمانان)آورده میشود:. }
مهاتما گاندی(رهبر استقلال هند) :
من زندگی امام حسین،آن شهید بزرگ اسلام ابدقت‌خوانده‌ام و توجه کافی به صفحات کربلا نموده‌ام و بر من روشن شده است‌که اگر هندوستان بخواهد یک کشور پیروز گردد،بایستی از سرمشق امام حسین‌پیروی کند.
محمد علی جناح(قاعد اعظم پاکستان) :
هیچ نمونه‌ای از شجاعت،بهتر از آنکه امام‌حسین از لحاظ فداکاری و تهور نشان داد در عالم پیدا نمی‌شود.به عقیده من تمام‌مسلمین باید از سرمشق این شهیدی که خود را در سرزمین عراق قربان کردپیروی نمایند.
چارلز دیکنز(نویسنده معروف انگلیسی) :
اگر منظور امام حسین جنگ در راه‌خواسته‌های دنیایی بود،من نمی‌فهمم چرا خواهران و زنان و اطفالش به همراه اوبودند؟پس عقل چنین حکم می‌نماید که او فقط بخاطر اسلام،فداکاری خویش راانجام داد.
توماس کارلایل(فیلسوف و مورخ انگلیسی) :
بهترین درسی که از تراژدی کربلا می‌گیریم، اینست که حسین و یارانش ایمان استوار به خدا داشتند.آنها با عمل‌خود روشن کردند که تفوق عددی در جایی که حق با باطل روبرو میشود اهمیت‌ندارد و پیروزی حسین با وجود اقلیتی که داشت،باعث‌شگفتی من است.
ادوارد براون(مستشرق معروف انگلیسی) :
آیا قلبی پیدا میشود که وقتی درباره کربلاسخن می‌شنود،آغشته با حزن و الم نگردد؟حتی غیر مسلمانان نیز نمی‌توانندپاکی روحی را که در این جنگ اسلامی در تحت لوای آن انجام گرفت انکار کنند.
فردریک جمس :
درس امام حسین و هر قهرمان شهید دیگری این است که در دنیااصول ابدی عدالت و ترحم و محبت وجود دارد که تغییر ناپذیرند و همچنین‌می‌رساند که هر گاه کسی برای این صفات مقاومت کند و بشر در راه آن پافشاری‌نماید،آن اصول همیشه در دنیا باقی و پایدار خواهد ماند.
ل.م.بوید
در طی قرون،افراد بشر همیشه جرات و پردلی و عظمت روح،بزرگی‌قلب و شهامت روانی را دوست داشته‌اند و در همینهاست که آزادی و عدالت‌هرگز به نیروی ظلم و فساد تسلیم نمی‌شود.این بود شهامت و این بود عظمت امام‌حسین.و من مسرورم که با کسانی که این فداکاری عظیم را از جان و دل ثنامی‌گویند شرکت کرده‌ام،هر چند که 1300 سال از تاریخ آن گذشته است.
من زندگی امام حسین،آن شهید بزرگ اسلام ابدقت‌خوانده‌ام و توجه کافی به صفحات کربلا نموده‌ام و بر من روشن شده است‌که اگر هندوستان بخواهد یک کشور پیروز گردد،بایستی از سرمشق امام حسین‌پیروی کند
عاشورا
واشنگتن ایروینگ (مورخ مشهور آمریکایی) :
برای امام حسین(ع)ممکن بود که‌زندگی خود را با تسلیم شدن اراده یزید نجات بخشد،لیکن مسؤولیت پیشوا ونهضت بخش اسلام اجازه نمی‌داد که او یزید را بعنوان خلافت بشناسد.او بزودی‌خود را برای قبول هر ناراحتی و فشاری به منظور رها ساختن اسلام از چنگال‌بنی امیه آماده ساخت.در زیر آفتاب سوزان سرزمین خشک و در روی ریگهای‌تفتیده عربستان،. روح حسین فنا ناپذیر است.ای پهلوان و ای نمونه شجاعت و ای‌شهسوار من،ای حسین!
توماس ماساریک :
اگر چه کشیشان ما هم از ذکر مصائب حضرت مسیح مردم رامتاثر می‌سازند،ولی آن شور و هیجانی که در پیروان حسین(ع)یافت میشود درپیروان مسیح یافت نخواهد شد و گویا سبب این باشد که مصائب مسیح در برابرمصائب حسین(ع)مانند پر کاهی است در مقابل یک کوه عظیم پیکر.
موریس دوکبری :
در مجالس عزاداری حسین گفته میشود که حسین، برای حفظ شرف و ناموس مردم و بزرگی مقام و مرتبه اسلام،از جان و مال و فرزند گذشت وزیر بار استعمار و ماجراجویی یزید نرفت. پس بیایید ما هم شیوه او را سرمشق‌قرار داده، از زیردستی استعمارگران خلاصی یابیم و مرگ با عزت را بر زندگی باذلت ترجیح دهیم.
ماربین آلمانی(خاور شناس) :
حسین(ع)با قربانی کردن عزیزترین افراد خود و بااثبات مظلومیت و حقانیت‌خود،به دنیا درس فداکاری و جانبازی آموخت و نام‌اسلام و اسلامیان را در تاریخ ثبت و در عالم بلند آوازه ساخت.این سرباز رشیدعالم اسلام به مردم دنیا نشان داد که ظلم و بیداد و ستمگری پایدار نیست و بنای‌ستم هر چه ظاهرا عظیم و استوار باشد،در برابر حق و حقیقت چون پر کاهی بر بادخواهد رفت.
بنت الشاطی :
زینب،خواهر حسین بن علی(ع)لذت پیروزی را در کام ابن زیاد وبنی امیه خراب کرد و در جام پیروزی آنان قطرات زهر ریخت،در همه حوادث‌سیاسی پس از عاشورا، همچون قیام مختار و عبد الله بن زبیر و سقوط دولت‌امویان و برپایی حکومت عباسیان و ریشه دواندن مذهب تشیع،زینب قهرمان‌کربلا نقش برانگیزنده داشت.
لیاقت علی خان (نخستین نخست وزیر پاکستان) :
این روز محرم،برای مسلمانان سراسرجهان معنی بزرگی دارد.در این روز،یکی از حزن آورترین و تراژدیک‌ترین وقایع‌اسلام اتفاق افتاد،شهادت حضرت امام حسین(ع)در عین حزن،نشانه فتح نهایی‌روح واقعی اسلامی بود،زیرا تسلیم کامل به اراده الهی به شمار می‌رفت.این درس‌به ما می‌آموزد که مشکلات و خطرها هر چه باشد،نبایستی ما پروا کنیم و از راه‌حق و عدالت منحرف شویم.
در مجالس عزاداری حسین گفته میشود که حسین، برای حفظ شرف و ناموس مردم و بزرگی مقام و مرتبه اسلام،از جان و مال و فرزند گذشت وزیر بار استعمار و ماجراجویی یزید نرفت. پس بیایید ما هم شیوه او را سرمشق‌قرار داده، از زیردستی استعمارگران خلاصی یابیم و مرگ با عزت را بر زندگی باذلت ترجیح دهیم
جرج جرداق (دانشمند و ادیب مسیحی) :
وقتی یزید،مردم را تشویق به قتل حسین ومامور به خونریزی می‌کرد،آنها می‌گفتند:(چه مبلغ می‌دهی؟)اما انصار حسین به‌او گفتند:ما با تو هستیم.اگر هفتاد بار کشته شویم،باز می‌خواهیم در رکابت جنگ‌کنیم و کشته شویم.
عباس محمود عقاد (نویسنده و ادیب مصری) :
جنبش حسین،یکی از بی نظیرترین‌جنبشهای تاریخی است که تاکنون در زمینه دعوتهای دینی یا نهضتهای سیاسی پدیدار گشته است...دولت اموی پس از این جنبش،به قدر عمر یک انسان طبیعی‌دوام نکرد و از شهادت حسین تا انقراض آنان بیش از شصت و اندی سال نگذشت.
احمد محمود صبحی :
اگر چه حسین بن علی(ع)در میدان نظامی یا سیاسی‌شکست‌خورد، اما تاریخ،هرگز شکستی را سراغ ندارد که مثل خون حسین(ع)به‌نفع شکست‌خوردگان تمام شده باشد.خون حسین،انقلاب پسر زبیر و خروج‌مختار و نهضتهای دیگر را در پی داشت،تا آنجا که حکومت اموی ساقط شد وندای خونخواهی حسین،فریادی شد که آن تختها و حکومتها را به لرزه درآورد.
آنطون بارا (مسیحی) :
اگر حسین از آن ما بود،در هر سرزمینی برای او بیرقی برمی‌افراشتیم و در هر روستایی برای او منبری بر پا می‌نمودیم و مردم را با نام‌حسین به مسیحیت فرا می‌خواندیم.
گیبون (مورخ انگلیسی) :
با آنکه مدتی از واقعه کربلا گذشته و ما هم با صاحب واقعه‌هم وطن نیستیم،مع ذلک مشقات و مشکلاتی که حضرت حسین(ع)تحمل‌نموده،احساسات سنگین دل‌ترین خواننده را بر می‌انگیزد،چندانکه یک نوع‌عطوفت و مهربانی نسبت به آن حضرت در خود می‌یابد.
(داستان حسینی) عشق آزادگان را به فداکاری در راه خدا بر می‌انگیزد و استقبال مرگ را بهترین آرزوها به شمارمی‌آورد، چندانکه برای شتاب به قربانگاه، بر یکدیگر پیشی جویند
نیکلسون (خاورشناس معروف) :
بنی امیه،سرکش و مستبد بودند،قوانین اسلامی رانادیده انگاشتند و مسلمین را خوار نمودند...و چون تاریخ را بررسی کنیم،گوید:
دین بر ضد فرمانفرمایی تشریفاتی قیام کرد و حکومت دینی در مقابل امپراتوری‌ایستادگی نمود.بنابر این،تاریخ از روی انصاف حکم می‌کند که خون حسین(ع)به‌گردن بنی امیه است.
سر پرسی سایکس(خاور شناس انگلیسی) :
حقیقتا آن شجاعت و دلاوری که این عده‌قلیل از خود بروز دادند،به درجه‌ای بوده است که در تمام این قرون متمادی هرکسی که آن را شنید، بی اختیار زبان به تحسین و آفرین گشود.این یک مشت مردم‌دلیر غیرتمند،مانند مدافعان ترموپیل،نامی بلند غیر قابل زوال برای خود تا ابدباقی گذاشتند.
تاملاس توندون (هندو،رئیس سابق کنگره ملی هندوستان) :
این فداکاریهای عالی از قبیل‌شهادت امام حسین(ع)،سطح فکر بشریت را ارتقا بخشیده است و خاطره آن‌شایسته است همیشه باقی بماند و یادآوری شود. محمد زغلول پاشا(در مصر،در تکیه ایرانیان) : حسین(ع)در این کار،به واجب دینی وسیاسی خود قیام کرده و اینگونه مجالس عزاداری،روح شهامت را در مردم‌پرورش می‌دهد و مایه قوت اراده آنها در راه حق و حقیقت می‌گردد.
عبد الرحمان شرقاوی (نویسنده مصری) :
حسین(ع)،شهید راه دین و آزادگی است.نه‌تنها شیعه باید به نام حسین ببالد،بلکه تمام آزاد مردان دنیا باید به این نام شریف‌افتخار کنند.
طه حسین (دانشمند و ادیب مصری) :
حسین(ع)برای به دست آوردن فرصت و ازسرگرفتن جهاد و دنبال کردن از جایی که پدرش رها کرده بود،در آتش شوق‌می‌سوخت.او زبان را درباره معاویه و عمالش آزاد کرد،تا به حدی که معاویه‌تهدیدش نمود.اما حسین،حزب خود را وادار کرد که در طرفداری حق سختگیر باشند.
عبد الحمید جودة السحار (نویسنده مصری) :
حسین(ع)نمی‌توانست با یزید بیعت کندو به حکومت او تن بدهد،زیرا در آن صورت،بر فسق و فجور،صحه می‌گذاشت‌و ارکان ظلم و طغیان را محکم می‌کرد و بر فرمانروایی باطل تمکین می‌نمود.امام‌حسین به این کارها راضی نمی‌شد،گر چه اهل و عیالش به اسارت افتند و خود ویارانش کشته شوند.
علامه طنطاوی (دانشمند و فیلسوف مصری) :
(داستان حسینی) عشق آزادگان را به‌فداکاری در راه خدا بر می‌انگیزد و استقبال مرگ را بهترین آرزوها به شمارمی‌آورد،چندانکه برای شتاب به قربانگاه،بر یکدیگر پیشی جویند.
العبیدی (مفتی موصل) :
فاجعه کربلا در تاریخ بشر نادره‌ای است،همچنان که مسببین‌آن نیز نادره‌اند...حسین بن علی(ع)سنت دفاع از حق مظلوم و مصالح عموم را بنابر فرمان خداوند در قرآن به زبان پیمبر اکرم وظیفه خویش دید و از اقدام به آن‌تسامحی نورزید.هستی خود را در آن قربانگاه بزرگ فدا کرد و بدین سبب نزدپروردگار،(سرور شهیدان)محسوب شد و در تاریخ ایام،(پیشوای اصلاح طلبان) به شمار رفت.آری،به آنچه خواسته بود و بلکه برتر از آن،کامیاب گردید. 2
----------------------------------------
1. نقل از کتاب(درسی که حسین به انسانها آموخت)،شهید هاشمی‌نژاد،ص 447،رهبر آزادگان و منابع دیگر.
2. فرهنگ نامه اصطلاحات عاشورا، جواد محدثی
- [سایر] تاثیر عاشورا و نهضت امام حسین (ع) بر انقلاب و فرهنگ سیاسی ایران معاصر چه بوده است؟
- [سایر] تاثیر عاشورا و نهضت امام حسین (ع) بر انقلاب و فرهنگ سیاسی ایران معاصر چه بوده است؟
- [سایر] دیدگاه اهل سنت در باره مسئله عاشورا چیست توضیح دهید؟
- [سایر] دیدگاه اهل سنت درباره مسئله عاشورا چیست توضیح دهید؟
- [سایر] روزه روز عاشورا از دیدگاه اهل سنت و شیعه چه حکمی دارد؟
- [سایر] لطفاً در زمینه تاریخ اسلام و تاریخ معاصر منابع جامعی معرفی بفرمائید؟
- [سایر] دیدگاه اسلام درباره تبعیّت و پیروی از سخنان بزرگان چیست؟ مثلاً سخنان اشو، زرتشت، و دیگران؟
- [سایر] آیا از سپاه اسلام در روز عاشورا، کسی زنده ماند؟
- [سایر] دیدگاه بزرگان درباره کار چیست؟
- [سایر] آیا در حادثه کربلا از غیر مسلمانان هم کسی حضور داشته است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] روزه روز عاشورا وروزی که انسان شک دارد روز عرفه است یا عید قربان مکروه است.
- [آیت الله اردبیلی] روزه روز عاشورا و روزی که انسان شک دارد روز عرفه است یا عید قربان، مکروه است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] روزه روز عاشورا و روزی که انسان شک دارد روز عرفه است یا عید قربان، مکروه است.
- [آیت الله مظاهری] روزه روز عاشورا و روزی که انسان شک دارد روز عرفه است یا عید قربان، مکروه است.
- [آیت الله سبحانی] روزه روز عاشورا و روزی که انسان شک دارد روز عرفه است یا عید قربان، مکروه است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . روزه روز عاشورا و روزی که انسان شک دارد روز عرفه است یا عید قربان مکروه است.
- [آیت الله بروجردی] روزهی روز عاشورا و روزی که انسان شک دارد روز عرفه است یا عید قربان، مکروه است.
- [امام خمینی] روزه روز عاشورا و روزی که انسان شک دارد روز عرفه است یا عید قربان،مکروه است.
- [آیت الله نوری همدانی] روزة روز عاشورا و روزی که انسان شک دارد روز عرفه است یا عید قربان مکروه است . روزه های مستحب:
- [آیت الله سیستانی] روزه روز عاشورا و روزی که انسان شک دارد روز عرفه است یا عید قربان مکروه است . روزههای مستحب