من شنده ام که میگن زردتشت پیامبر است حالا اگه پیامبر است حکمت آتیش شان چی است در ضمن انها هم به دو خدا اعتقاد دارندخواهشا جواب را با اثبات حدیث و عاقلانه میخواهم.
من شنده ام که میگن زردتشت پیامبر است حالا اگه پیامبر است حکمت آتیش شان چی است در ضمن انها هم به دو خدا اعتقاد دارندخواهشا جواب را با اثبات حدیث و عاقلانه میخواهم. خداوند متعال در آیه 17 سوره حج می فرماید:( إنِ الَّذینَ آمَنُوا وَ الَّذینَ هادُوا وَ الصَّابِئینَ وَ النَّصاری‌ وَ الْمَجُوسَ وَ الَّذینَ أَشْرَکُوا إِنَّ اللَّهَ یَفْصِلُ بَیْنَهُمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ إِنَّ اللَّهَ عَلی‌ کُلِّ شَیْ‌ءٍ شَهید. مسلّماً کسانی که ایمان آورده‌اند، و یهود و صابئان‌ و نصاری و مجوس و مشرکان، خداوند در میان آنان روز قیامت داوری می‌کند؛ خداوند بر هر چیز گواه (و از همه چیز آگاه) است.) بسیاری از فقها و مفسّرین و از جمله علامه طباطبایی در المیزان از این آیه شریفه استفاده نموده اند که مجوسیان اهل کتابند. در روایات معصومین (ع) نیز تصریح شده که مجوسیان دارای پیامبر الهی و کتاب آسمانی بوده اند ؛ ولی دینشان به اصالت خود باقی نمانده است. ( ر.ک:إرشاد القلوب إلی الصواب ؛ج‌2 ،ص375 و الإحتجاج علی أهل اللجاج ،ج‌2 ،ص346 ) امّا در مورد نام پیامبر و کتاب مجوسیان در روایات اهل بیت(ع) سخنی گفته نشده است. لکن در روایتی از امام صادق(ع) آمده است که شخصی به نام زرتشت در میان مجوسیان ادّعای نبوّت نمود و عدّه ای را به دین خود درآورد ولی عدّه ای دیگر منکر او شده و وی را از شهر بیرون نمودند و درندگان بیابان او را خوردند. ( ... قَالَ فَأَخْبِرْنِی عَنِ الْمَجُوسِ أَ فَبَعَثَ اللَّهُ إِلَیْهِمْ نَبِیّاً فَإِنِّی أَجِدُ لَهُمْ کُتُباً مُحْکَمَةً وَ مَوَاعِظَ بَلِیغَةً وَ أَمْثَالًا شَافِیَةً یُقِرُّونَ بِالثَّوَابِ وَ الْعِقَابِ وَ لَهُمْ شَرَائِعُ یَعْمَلُونَ بِهَا قَالَ ع مَا مِنْ أُمَّةٍ إِلَّا خَلا فِیها نَذِیرٌ- وَ قَدْ بُعِثَ إِلَیْهِمْ نَبِیٌّ بِکِتَابٍ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ فَأَنْکَرُوهُ وَ جَحَدُوا کِتَابَهُ قَالَ وَ مَنْ هُوَ؟ فَإِنَّ النَّاسَ یَزْعُمُونَ أَنَّهُ خَالِدُ بْنُ سِنَانٍ قَالَ ع إِنَّ خَالِداً کَانَ عَرَبِیّاً بَدَوِیّاً مَا کَانَ نَبِیّاً وَ إِنَّمَا ذَلِکَ شَیْ‌ءٌ یَقُولُهُ النَّاسُ قَالَ أَ فَزَرْدُشْتُ؟ قَالَ إِنَّ زَرْدُشْتَ أَتَاهُمْ بِزَمْزَمَةٍ وَ ادَّعَی النُّبُوَّةَ فَآمَنَ مِنْهُمْ قَوْمٌ وَ جَحَدَهُ قَوْمٌ فَأَخْرَجُوهُ فَأَکَلَتْهُ السِّبَاعُ فِی بَرِّیَّةٍ مِنَ الْأَرْض‌ ... [سائل از امام صادق(ع)]پرسید: از مجوس بفرمایید که آیا خداوند بر ایشان پیامبری مبعوث فرمود؟ زیرا من در ایشان کتابی محکم و مواعظی رسا و مثالهایی شافی یافته‌ام، و نیز آنان به ثواب و عقاب معتقد و برخوردار از دستوراتی دینی بوده و همه آن را رعایت می‌کنند. امام(ع) فرمودند: هیچ امّتی نیست مگر اینکه در میانشان انذار دهنده‌ای بوده است؛ در میان مجوس نیز پیامبری با کتاب مبعوث شده ، ولی هر دو (آن پیامبر و کتابش) مورد انکار قوم واقع شدند. سائل پرسید: آن پیامبر چه کسی بود؟ زیرا مردم فکر می‌کنند او خالد بن سنان بوده. امام(ع) فرمودند: خالد ، عربی بدوی بوده، نه پیامبر، این چیزی است که مردم می‌گویند. سائل پرسید: آیا آن پیامبر زردشت بوده است؟ امام فرمودند: زردشت با زمزمه (کلامی نامفهوم) نزد ایشان آمد و ادّعای نبوّت کرد، گروهی به او ایمان آورده ، و گروهی منکرش شدند و او را از شهر بیرون کردند و در همان جا خوراک درندگان صحرا شد. ... )( الإحتجاج علی أهل اللجاج ،ج‌2 ،ص346) در این روایت گرچه به نبوّت یا عدم نبوّت زرتشت تصریح نشده است، ولی از ظاهر کلام چنین بر می آید که پیامبر حقیقی مجوسیان زرتشت معروف نبوده است و زرتشت به دروغ دعوی نبوّت داشته است. شاهد این استنباط ، تعبیر (أَتَاهُمْ بِزَمْزَمَةٍ وَ ادَّعَی النُّبُوَّةَ ) و( فَأَکَلَتْهُ السِّبَاعُ ) است. چون اوّلاً نفرمود از جانب خدا ارسال شد بلکه فرمود پیش آنان آمد و ثانیاً فرمود: با زمزمه ای پیش آنان آمد ؛ و زمزمه در لغت صدای نهان غیر قابل فهم را گویند. در حالی که انبیاء (ع) ، همواره با سخن بیّن و روشن مبعوث می شوند. ثالثاً فرمود: زرتشت را درندگان خوردند. در حالی که طبق برخی روایات ، درندگان به اولیا (ع) آسیب نمی رسانند. در ادامه مطالبی را در رابطه با آیین زرتشتی جهت آگاهی بیشتر شما ارائه می نماییم: قبل از ظهور زردشت ، یعنی پیش از پادشاهی مادها، بومیان غیر آریایی ایران دینی داشتند که آیین مغان نامیده می شد. کلمه مغ (مگوش ) در زبان قدیم ایران به معنای خادم بوده است. به نظر می رسد مغان سکنه بومی ایران بوده اند و مانند دراویدیان هندوستان، پس از ورود آریاییان سرزمین خود را تسلیم آنان کرده اند. واژه المجوس که در زبان عربی به زردشتیان اطلاق می شود، از همین کلمه مگوش گرفته شده است. هنگامی که چند قرن بر ورود آریاییان به ایران گذشت این قوم اندک اندک به شهر نشینی روی آوردند و این مساله در جهان بینی ایشان تاثیر گذاشت .در آن روزگار شخصی بر خاست و آریاییان را به آیین تازه ای دعوت کرد و آیین مغان را برانداخت. این شخص که خود را فرستاده خدای خوبی و روشنایی معرفی می کرد، زردشت نام داشت. وی مدعی بود آیین خود را از آهورمزدا دریافت کرده تا جهان را از تیرگیها پاک کند و آن را به سوی نیکی و روشنایی رهنمون شود. بنا بر این کلمه مجوس در اصل اسم دین زرتشتیان نبوده است بلکه آیین مجوس قبل از آیین زرتشت وجود داشته است؛ لکن از آن جهت که پیروان آیین مجوس به زرتشت گرودیند و عملاً آیین مجوس در آیین زرتشت منحلّ شد ، در میان اعراب و در روایات اهل بیت(ع) نیز از آیین زرتشت با نام آیین مجوس یاد شده است. البته این آیین بعد از زرتشت نیز دچار تحوّلات زیادی شده است. برخی محققین گفته اند: واژه زرتشت قبل از ظهور آیین زرتشت به عدّه ای از پیامبران اطاق می شده است ؛ لکن بعد از ظهور زرتشت معروف ، این اسم برای او عَلَم شده است. امروزه زردشتیان به نامهایی چون گبر ، مجوسی و پارسی خوانده می شوند. کلمه (گبر) در زبان سریانی به معنای کافر بوده از جانب دیگران به آنان اطلاق گردیده.آیین زردشت حدود یک قرن قبل از میلاد تحول یافت و آن صورت تحول یافته را آیین مزدَیسنی می نامند. مزدیسنا در لغت به معنای ستایش مزداست. سرگذشت زردشت: دانشمندان در مورد وجود تاریخی زرتشت شک دارند، اما بیشتر آنان وجود وی را نفی نمی کنند. زردشت ، زرتشت ، زرادشت ، زراتشت ، زردهشت و کلماتی از این قبیل از واژه (زرثوشتر)(Zarathushtra) در گاتها (بخشی از کتاب آسمانی زردشت ) می آید که طبق نظریه صحیحتر معادل زرد اشتر یعنی دارنده شتر زرد است . نام پدرش پوروشسب یعنی دارنده اسب پیر، نام مادرش دغدو یعنی دوشنده گاو ماده و نام خاندان وی سپیتمه یعنی سپید نژاد بود. طبری مورخ مشهور اسلامی و پیروان او ، اصل زردشت را از فلسطین می دانند و می گویند وی از آنجا به ایران آمده است ، اما قول صحیح و معروف آن است که وی ایرانی و اهل آذربایجان بوده است و محل برانگیختگی او را کوهی نزدیک دریاچه ارومیه می دانند. درباره زمان زردشت نیز اختلاف است و زمان وی حتی به 6000 سال قبل از میلاد نیز برده شده است . امّا بر اساس نظریه مشهور، وی در سال 660 قبل از میلاد به دنیا آمد و در 630 قبل از میلاد (در سن 30 سالگی ) دعوی نبوّت نمود.گفته شده که وی در سال 583 ق .م . در سنن 77 سالگی در آتشکده ای در بلخ (افغانستان ) توسط لشکر قومی مهاجم کشته شد است. بعثت زردشت به نبوّت در شاهنامه فردوسی آمده است ، اما این جریان در قسمت افسانه ای شاهنامه مذکور است ، نه در قسمت تاریخی آن. تعالیم زردشت در آیین زردشت سه اصل عملی گفتار نیک ، پندار نیک ، کردار نیک وجود دارد که مانند آن را در ادیان مختلف می یابیم . احترام به آتش به عنوان یکی از مظاهر خدای روشنایی و افروخته نگه داشتن آن و انجام مراسمی خاص در اطراف آن در معابدی به نام آتشکده مشخصترین ویژگی این آیین است . همچنین آبادانی ، کشاورزی دامداری و شهرنشینی مورد ستایش قرار گرفته است . احترام به حیوانات ، مخصوصا سگ و گاو، همچنین خوش رفتاری با مردم نیز جایگاهی ویژه دارد. برخی از آداب و رسوم سرزمین ایران از قبیل مراسم چهارشنبه سوری و سوگند خوردن به روشنایی چراغ و چیزهای دیگر با تعالیم زردشتی ارتباط دارد. همچنین برخی زندیقان قرون نخست اسلام گرایشهای زردشتی داشتند. اوستا کتاب آسمانی زردشتیان اوستا نام دارد که به معنای اساس و بنیان و متن است. این کتاب به خط و زبان اوستایی نوشته شده است که به ایران باستان تعلق دارد و با زبان پهلوی و سانسکریت همریشه است . به عقیده بسیاری از محققان ، خط اوستایی در دوره ساسانیان (226 - 641 م .) پدید آمد و اوستا که قبلا در سینه ها بود، به آن خط کتابت شد و به قولی این کار پس از ظهور اسلام صورت گرفته است . زردشتیان و پژوهشگران بر این مساله اتفاق دارند که اوستا در اصل بسیار بزرگتر بوده است که به عقیده برخی روی 12000 پوست گاو نوشته بود. اوستای کنونی دارای 83000 کلمه است و احتمالا اصل آن دارای 345700 کلمه (یعنی چهار برابر) بوده است . اوستای اصلی به 21 نسک (کتاب یا بخش ) تقسیم می شد و اوستای کنونی نیز 21 نسک است . اوستا 5 بخش دارد: 1. یسنا (یعنی جشن و پرستش )؛ قسمتی از این بخش گاتها نامیده می شود (به معنای سرود). این بخش که مشتمل بر ادعیه و معارف دینی و معروفترین قسمت اوستاست ، به خود زردشت نسبت داده می شود، در حالی که سایر قسمتهای اوستا را به پیشوایان دین زردشت نسبت می دهند؛ 2. ویسپرد (یعنی همه سروران ) مشتمل بر نیایش ؛ 3.وندیداد (یعنی قانون ضد دیو) درباره حلال و حرام و نجس و پاک ؛ 4. یشتها (یعنی نیایش سرود و تسبیح )؛ 5. خرده اوستا (یعنی اوستای کوچک ) درباره اعیاد و مراسم مذهبی و تعیین سرودهای آنها زردشتیان ، علاوه بر اوستا، تفسیری به نام زنداوستا و کتب مقدس دیگری به زبان پهلوی دارند. داستان خلقت و دو گانه پرستی کسی نمی داند گرایش زردشتیان به خدایان دو گانه (خدای نیکی و خدای بدی یا خدای روشنایی و خدای تاریکی ) در چه عصری آغاز شده است . در قسمت گاتها (از یسنای اوستا) که به خود زردشت نسبت داده می شود، اهریمن در برابر خرد مقدس صف آرایی می کند و نه در برابر آهورمزدا که خدای واحد و فوق پروردگاران روشنایی و تاریکی است . همچنین گروهی از زردشتیان به نام زروانیان در عصر ساسانی پدید آمدند که معتقد به خدای یکتا به نام زروان بودند و او را از خدای روشنایی و تاریکی برتر می شمردند. این فرقه پیروان بسیاری در ایران آن روز داشته است . در آیین زردشت ، آهور مزدا 6 دستیار دارد که به منزله فرشتگان ادیان ابراهیمی هستند. آن دستیاران را امشاسپندان یعنی جاویدان مقدس ‌ می نامند. آنها رهبری دارند به نام سپنتامئنیو یعنی خرد مقدس و نامهای خودشان از این قرار است : 1. وهومن (Vohuman)؛ 2. اشه وهیشته (vahishta-Asha)؛ 3. خشتره وائیریه (vairya-Xshathra)؛ 4. سپنته ارمئیتی (armaiti-Spenta)؛ 5. هئورتات (Haurvartat)؛ 6. امرتات (Ameretat). پس از آنها یزتها قرار دارند که 30 عدد از آنها معروفند. اینها تشکیلات خرد مقدس هستند. در مقابل ، اهریمن هم تشکیلاتی دارد. طبق آیین زردشت دوره کهن کنونی جهان 12000 سال است . خدای نیکی مدت 3000 سال بر جهان حکمرانی می کرد و در این مدت خدای بدی در تاریکی به سر می برد. پس از این مدت خدای بدی از تاریکی بیرون آمد و با خدای نیکی روبرو شد. خدای نیکی به وی 9000سال مهلت داد که با او مقابله کند. وی اطمینان داشت که سرانجام خود او به پیروزی خواهد رسید. در این زمان هر دو به آفریدن نیک و بد آغاز کردند و بدین گونه با یکدیگر به مبارزه برخاستند. پس از 3000 سال زردشت آفریده شد و از این زمان به بعد توازن قوا به نفع خدای نیکی گرایید و به سیر صعودی خود ادامه داد. آخر الزمان در هزاره گرایی زردشتی (Millennialism Zoroastrean)انتظار ظهور سه منجی از نسل زردشت مطرح است . این منجیان یکی پس از دیگری جهان را پر از عدل و داد خواهند کرد. 1. هوشیدر، 1000 سال پیش از زردشت ؛ 2. هوشیدرماه ، 2000 سال پس از زردشت ؛ 3. سوشیانس (یا سوشیانت )، 3000 سال پس از زردشت که با ظهور او جهان پایان می یابد. بقای روح زردشتیان به جاودانگی روح عقیده دارند. آنان می گویند روان پس ‌ از ترک جسم تا روز رستاخیز در عالم برزخ می ماند. همچنین آنان به صراط، میزان اعمال ، بهشت و دوزخ معتقدند. بهشت آیین زردشت چیزی مانند بهشت اسلام است ، ولی به خاطر مقدس بودن آتش ، دوزخ زردشتی جایی بسیار سرد و کثیف است که انواع جانوران در آن ، گناهکاران را آزار می دهند. وضع کنونی زرتشتیان بیش از هزار سال است که زردشتیان ایران به بمبئی هندوستان کوچیده اند و اکنون حدود صد و پنجاه هزار نفر از آنان در آن سامان زندگی می کنند و پارسی نامیده می شوند. حدود پنجاه هزار نفر از ایشان نیز در یزد، کرمان و تهران سکونت دارند. (ر.ک: آشنایی با ادیان بزرگ ، حسین توفیقی) جهت مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه فرمایید. خدمات متقابل اسلام و ایران ، شهید مرتضی مطهری (ره) ادیان و مذاهب، حمید رضا شاکرین ، از مجموعه پرسشها و پاسخهای دانشجویی نهاد نمایندگی ولیّ فقیه در دانشگاهها ، شماره 12 آشنایی با ادیان بزرگ ، حسین توفیقی تاریخ ادیان ، علی اصغر حکمت طلوع و غروب زردشتی گری ، آر.سی زنر ، مترجم:تیمور قادری تاریخ کیش زرتشت ، مری بویس ، ترجمه: همایون صنعتی زاده اسطوره زندگی زرتشت ، احمد آموزگار
عنوان سوال:

من شنده ام که میگن زردتشت پیامبر است حالا اگه پیامبر است حکمت آتیش شان چی است در ضمن انها هم به دو خدا اعتقاد دارندخواهشا جواب را با اثبات حدیث و عاقلانه میخواهم.


پاسخ:

من شنده ام که میگن زردتشت پیامبر است حالا اگه پیامبر است حکمت آتیش شان چی است در ضمن انها هم به دو خدا اعتقاد دارندخواهشا جواب را با اثبات حدیث و عاقلانه میخواهم.

خداوند متعال در آیه 17 سوره حج می فرماید:( إنِ الَّذینَ آمَنُوا وَ الَّذینَ هادُوا وَ الصَّابِئینَ وَ النَّصاری‌ وَ الْمَجُوسَ وَ الَّذینَ أَشْرَکُوا إِنَّ اللَّهَ یَفْصِلُ بَیْنَهُمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ إِنَّ اللَّهَ عَلی‌ کُلِّ شَیْ‌ءٍ شَهید. مسلّماً کسانی که ایمان آورده‌اند، و یهود و صابئان‌ و نصاری و مجوس و مشرکان، خداوند در میان آنان روز قیامت داوری می‌کند؛ خداوند بر هر چیز گواه (و از همه چیز آگاه) است.)
بسیاری از فقها و مفسّرین و از جمله علامه طباطبایی در المیزان از این آیه شریفه استفاده نموده اند که مجوسیان اهل کتابند. در روایات معصومین (ع) نیز تصریح شده که مجوسیان دارای پیامبر الهی و کتاب آسمانی بوده اند ؛ ولی دینشان به اصالت خود باقی نمانده است.
( ر.ک:إرشاد القلوب إلی الصواب ؛ج‌2 ،ص375 و الإحتجاج علی أهل اللجاج ،ج‌2 ،ص346 ) امّا در مورد نام پیامبر و کتاب مجوسیان در روایات اهل بیت(ع) سخنی گفته نشده است. لکن در روایتی از امام صادق(ع) آمده است که شخصی به نام زرتشت در میان مجوسیان ادّعای نبوّت نمود و عدّه ای را به دین خود درآورد ولی عدّه ای دیگر منکر او شده و وی را از شهر بیرون نمودند و درندگان بیابان او را خوردند. ( ... قَالَ فَأَخْبِرْنِی عَنِ الْمَجُوسِ أَ فَبَعَثَ اللَّهُ إِلَیْهِمْ نَبِیّاً فَإِنِّی أَجِدُ لَهُمْ کُتُباً مُحْکَمَةً وَ مَوَاعِظَ بَلِیغَةً وَ أَمْثَالًا شَافِیَةً یُقِرُّونَ بِالثَّوَابِ وَ الْعِقَابِ وَ لَهُمْ شَرَائِعُ یَعْمَلُونَ بِهَا قَالَ ع مَا مِنْ أُمَّةٍ إِلَّا خَلا فِیها نَذِیرٌ- وَ قَدْ بُعِثَ إِلَیْهِمْ نَبِیٌّ بِکِتَابٍ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ فَأَنْکَرُوهُ وَ جَحَدُوا کِتَابَهُ قَالَ وَ مَنْ هُوَ؟ فَإِنَّ النَّاسَ یَزْعُمُونَ أَنَّهُ خَالِدُ بْنُ سِنَانٍ قَالَ ع إِنَّ خَالِداً کَانَ عَرَبِیّاً بَدَوِیّاً مَا کَانَ نَبِیّاً وَ إِنَّمَا ذَلِکَ شَیْ‌ءٌ یَقُولُهُ النَّاسُ قَالَ أَ فَزَرْدُشْتُ؟ قَالَ إِنَّ زَرْدُشْتَ أَتَاهُمْ بِزَمْزَمَةٍ وَ ادَّعَی النُّبُوَّةَ فَآمَنَ مِنْهُمْ قَوْمٌ وَ جَحَدَهُ قَوْمٌ فَأَخْرَجُوهُ فَأَکَلَتْهُ السِّبَاعُ فِی بَرِّیَّةٍ مِنَ الْأَرْض‌ ... [سائل از امام صادق(ع)]پرسید: از مجوس بفرمایید که آیا خداوند بر ایشان پیامبری مبعوث فرمود؟ زیرا من در ایشان کتابی محکم و مواعظی رسا و مثالهایی شافی یافته‌ام، و نیز آنان به ثواب و عقاب معتقد و برخوردار از دستوراتی دینی بوده و همه آن را رعایت می‌کنند. امام(ع) فرمودند: هیچ امّتی نیست مگر اینکه در میانشان انذار دهنده‌ای بوده است؛ در میان مجوس نیز پیامبری با کتاب مبعوث شده ، ولی هر دو (آن پیامبر و کتابش) مورد انکار قوم واقع شدند. سائل پرسید: آن پیامبر چه کسی بود؟ زیرا مردم فکر می‌کنند او خالد بن سنان بوده. امام(ع) فرمودند: خالد ، عربی بدوی بوده، نه پیامبر، این چیزی است که مردم می‌گویند. سائل پرسید: آیا آن پیامبر زردشت بوده است؟ امام فرمودند: زردشت با زمزمه (کلامی نامفهوم) نزد ایشان آمد و ادّعای نبوّت کرد، گروهی به او ایمان آورده ، و گروهی منکرش شدند و او را از شهر بیرون کردند و در همان جا خوراک درندگان صحرا شد. ... )( الإحتجاج علی أهل اللجاج ،ج‌2 ،ص346)
در این روایت گرچه به نبوّت یا عدم نبوّت زرتشت تصریح نشده است، ولی از ظاهر کلام چنین بر می آید که پیامبر حقیقی مجوسیان زرتشت معروف نبوده است و زرتشت به دروغ دعوی نبوّت داشته است. شاهد این استنباط ، تعبیر (أَتَاهُمْ بِزَمْزَمَةٍ وَ ادَّعَی النُّبُوَّةَ ) و( فَأَکَلَتْهُ السِّبَاعُ ) است. چون اوّلاً نفرمود از جانب خدا ارسال شد بلکه فرمود پیش آنان آمد و ثانیاً فرمود: با زمزمه ای پیش آنان آمد ؛ و زمزمه در لغت صدای نهان غیر قابل فهم را گویند. در حالی که انبیاء (ع) ، همواره با سخن بیّن و روشن مبعوث می شوند. ثالثاً فرمود: زرتشت را درندگان خوردند. در حالی که طبق برخی روایات ، درندگان به اولیا (ع) آسیب نمی رسانند.
در ادامه مطالبی را در رابطه با آیین زرتشتی جهت آگاهی بیشتر شما ارائه می نماییم:
قبل از ظهور زردشت ، یعنی پیش از پادشاهی مادها، بومیان غیر آریایی ایران دینی داشتند که آیین مغان نامیده می شد. کلمه مغ (مگوش ) در زبان قدیم ایران به معنای خادم بوده است. به نظر می رسد مغان سکنه بومی ایران بوده اند و مانند دراویدیان هندوستان، پس از ورود آریاییان سرزمین خود را تسلیم آنان کرده اند. واژه المجوس که در زبان عربی به زردشتیان اطلاق می شود، از همین کلمه مگوش گرفته شده است.
هنگامی که چند قرن بر ورود آریاییان به ایران گذشت این قوم اندک اندک به شهر نشینی روی آوردند و این مساله در جهان بینی ایشان تاثیر گذاشت .در آن روزگار شخصی بر خاست و آریاییان را به آیین تازه ای دعوت کرد و آیین مغان را برانداخت. این شخص که خود را فرستاده خدای خوبی و روشنایی معرفی می کرد، زردشت نام داشت. وی مدعی بود آیین خود را از آهورمزدا دریافت کرده تا جهان را از تیرگیها پاک کند و آن را به سوی نیکی و روشنایی رهنمون شود.
بنا بر این کلمه مجوس در اصل اسم دین زرتشتیان نبوده است بلکه آیین مجوس قبل از آیین زرتشت وجود داشته است؛ لکن از آن جهت که پیروان آیین مجوس به زرتشت گرودیند و عملاً آیین مجوس در آیین زرتشت منحلّ شد ، در میان اعراب و در روایات اهل بیت(ع) نیز از آیین زرتشت با نام آیین مجوس یاد شده است. البته این آیین بعد از زرتشت نیز دچار تحوّلات زیادی شده است. برخی محققین گفته اند: واژه زرتشت قبل از ظهور آیین زرتشت به عدّه ای از پیامبران اطاق می شده است ؛ لکن بعد از ظهور زرتشت معروف ، این اسم برای او عَلَم شده است.
امروزه زردشتیان به نامهایی چون گبر ، مجوسی و پارسی خوانده می شوند. کلمه (گبر) در زبان سریانی به معنای کافر بوده از جانب دیگران به آنان اطلاق گردیده.آیین زردشت حدود یک قرن قبل از میلاد تحول یافت و آن صورت تحول یافته را آیین مزدَیسنی می نامند. مزدیسنا در لغت به معنای ستایش مزداست.
سرگذشت زردشت:
دانشمندان در مورد وجود تاریخی زرتشت شک دارند، اما بیشتر آنان وجود وی را نفی نمی کنند. زردشت ، زرتشت ، زرادشت ، زراتشت ، زردهشت و کلماتی از این قبیل از واژه (زرثوشتر)(Zarathushtra) در گاتها (بخشی از کتاب آسمانی زردشت ) می آید که طبق نظریه صحیحتر معادل زرد اشتر یعنی دارنده شتر زرد است .
نام پدرش پوروشسب یعنی دارنده اسب پیر، نام مادرش دغدو یعنی دوشنده گاو ماده و نام خاندان وی سپیتمه یعنی سپید نژاد بود.
طبری مورخ مشهور اسلامی و پیروان او ، اصل زردشت را از فلسطین می دانند و می گویند وی از آنجا به ایران آمده است ، اما قول صحیح و معروف آن است که وی ایرانی و اهل آذربایجان بوده است و محل برانگیختگی او را کوهی نزدیک دریاچه ارومیه می دانند.
درباره زمان زردشت نیز اختلاف است و زمان وی حتی به 6000 سال قبل از میلاد نیز برده شده است . امّا بر اساس نظریه مشهور، وی در سال 660 قبل از میلاد به دنیا آمد و در 630 قبل از میلاد (در سن 30 سالگی ) دعوی نبوّت نمود.گفته شده که وی در سال 583 ق .م . در سنن 77 سالگی در آتشکده ای در بلخ (افغانستان ) توسط لشکر قومی مهاجم کشته شد است.
بعثت زردشت به نبوّت در شاهنامه فردوسی آمده است ، اما این جریان در قسمت افسانه ای شاهنامه مذکور است ، نه در قسمت تاریخی آن.
تعالیم زردشت
در آیین زردشت سه اصل عملی گفتار نیک ، پندار نیک ، کردار نیک وجود دارد که مانند آن را در ادیان مختلف می یابیم . احترام به آتش به عنوان یکی از مظاهر خدای روشنایی و افروخته نگه داشتن آن و انجام مراسمی خاص در اطراف آن در معابدی به نام آتشکده مشخصترین ویژگی این آیین است . همچنین آبادانی ، کشاورزی دامداری و شهرنشینی مورد ستایش قرار گرفته است . احترام به حیوانات ، مخصوصا سگ و گاو، همچنین خوش رفتاری با مردم نیز جایگاهی ویژه دارد. برخی از آداب و رسوم سرزمین ایران از قبیل مراسم چهارشنبه سوری و سوگند خوردن به روشنایی چراغ و چیزهای دیگر با تعالیم زردشتی ارتباط دارد. همچنین برخی زندیقان قرون نخست اسلام گرایشهای زردشتی داشتند.
اوستا
کتاب آسمانی زردشتیان اوستا نام دارد که به معنای اساس و بنیان و متن است. این کتاب به خط و زبان اوستایی نوشته شده است که به ایران باستان تعلق دارد و با زبان پهلوی و سانسکریت همریشه است . به عقیده بسیاری از محققان ، خط اوستایی در دوره ساسانیان (226 - 641 م .) پدید آمد و اوستا که قبلا در سینه ها بود، به آن خط کتابت شد و به قولی این کار پس از ظهور اسلام صورت گرفته است .
زردشتیان و پژوهشگران بر این مساله اتفاق دارند که اوستا در اصل بسیار بزرگتر بوده است که به عقیده برخی روی 12000 پوست گاو نوشته بود. اوستای کنونی دارای 83000 کلمه است و احتمالا اصل آن دارای 345700 کلمه (یعنی چهار برابر) بوده است . اوستای اصلی به 21 نسک (کتاب یا بخش ) تقسیم می شد و اوستای کنونی نیز 21 نسک است .
اوستا 5 بخش دارد:
1. یسنا (یعنی جشن و پرستش )؛ قسمتی از این بخش گاتها نامیده می شود (به معنای سرود). این بخش که مشتمل بر ادعیه و معارف دینی و معروفترین قسمت اوستاست ، به خود زردشت نسبت داده می شود، در حالی که سایر قسمتهای اوستا را به پیشوایان دین زردشت نسبت می دهند؛
2. ویسپرد (یعنی همه سروران ) مشتمل بر نیایش ؛
3.وندیداد (یعنی قانون ضد دیو) درباره حلال و حرام و نجس و پاک ؛
4. یشتها (یعنی نیایش سرود و تسبیح
5. خرده اوستا (یعنی اوستای کوچک ) درباره اعیاد و مراسم مذهبی و تعیین سرودهای آنها زردشتیان ، علاوه بر اوستا، تفسیری به نام زنداوستا و کتب مقدس دیگری به زبان پهلوی دارند.
داستان خلقت و دو گانه پرستی
کسی نمی داند گرایش زردشتیان به خدایان دو گانه (خدای نیکی و خدای بدی یا خدای روشنایی و خدای تاریکی ) در چه عصری آغاز شده است . در قسمت گاتها (از یسنای اوستا) که به خود زردشت نسبت داده می شود، اهریمن در برابر خرد مقدس صف آرایی می کند و نه در برابر آهورمزدا که خدای واحد و فوق پروردگاران روشنایی و تاریکی است . همچنین گروهی از زردشتیان به نام زروانیان در عصر ساسانی پدید آمدند که معتقد به خدای یکتا به نام زروان بودند و او را از خدای روشنایی و تاریکی برتر می شمردند. این فرقه پیروان بسیاری در ایران آن روز داشته است .
در آیین زردشت ، آهور مزدا 6 دستیار دارد که به منزله فرشتگان ادیان ابراهیمی هستند. آن دستیاران را امشاسپندان یعنی جاویدان مقدس ‌ می نامند. آنها رهبری دارند به نام سپنتامئنیو یعنی خرد مقدس و نامهای خودشان از این قرار است :
1. وهومن (Vohuman)؛
2. اشه وهیشته (vahishta-Asha)؛
3. خشتره وائیریه (vairya-Xshathra)؛
4. سپنته ارمئیتی (armaiti-Spenta)؛
5. هئورتات (Haurvartat)؛
6. امرتات (Ameretat).
پس از آنها یزتها قرار دارند که 30 عدد از آنها معروفند. اینها تشکیلات خرد مقدس هستند. در مقابل ، اهریمن هم تشکیلاتی دارد.
طبق آیین زردشت دوره کهن کنونی جهان 12000 سال است . خدای نیکی مدت 3000 سال بر جهان حکمرانی می کرد و در این مدت خدای بدی در تاریکی به سر می برد. پس از این مدت خدای بدی از تاریکی بیرون آمد و با خدای نیکی روبرو شد. خدای نیکی به وی 9000سال مهلت داد که با او مقابله کند. وی اطمینان داشت که سرانجام خود او به پیروزی خواهد رسید. در این زمان هر دو به آفریدن نیک و بد آغاز کردند و بدین گونه با یکدیگر به مبارزه برخاستند. پس از 3000 سال زردشت آفریده شد و از این زمان به بعد توازن قوا به نفع خدای نیکی گرایید و به سیر صعودی خود ادامه داد.
آخر الزمان
در هزاره گرایی زردشتی (Millennialism Zoroastrean)انتظار ظهور سه منجی از نسل زردشت مطرح است . این منجیان یکی پس از دیگری جهان را پر از عدل و داد خواهند کرد.
1. هوشیدر، 1000 سال پیش از زردشت ؛
2. هوشیدرماه ، 2000 سال پس از زردشت ؛
3. سوشیانس (یا سوشیانت )، 3000 سال پس از زردشت که با ظهور او جهان پایان می یابد.
بقای روح
زردشتیان به جاودانگی روح عقیده دارند. آنان می گویند روان پس ‌ از ترک جسم تا روز رستاخیز در عالم برزخ می ماند. همچنین آنان به صراط، میزان اعمال ، بهشت و دوزخ معتقدند. بهشت آیین زردشت چیزی مانند بهشت اسلام است ، ولی به خاطر مقدس بودن آتش ، دوزخ زردشتی جایی بسیار سرد و کثیف است که انواع جانوران در آن ، گناهکاران را آزار می دهند.
وضع کنونی زرتشتیان
بیش از هزار سال است که زردشتیان ایران به بمبئی هندوستان کوچیده اند و اکنون حدود صد و پنجاه هزار نفر از آنان در آن سامان زندگی می کنند و پارسی نامیده می شوند. حدود پنجاه هزار نفر از ایشان نیز در یزد، کرمان و تهران سکونت دارند. (ر.ک: آشنایی با ادیان بزرگ ، حسین توفیقی)

جهت مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه فرمایید.
خدمات متقابل اسلام و ایران ، شهید مرتضی مطهری (ره)
ادیان و مذاهب، حمید رضا شاکرین ، از مجموعه پرسشها و پاسخهای دانشجویی نهاد نمایندگی ولیّ فقیه در دانشگاهها ، شماره 12
آشنایی با ادیان بزرگ ، حسین توفیقی
تاریخ ادیان ، علی اصغر حکمت
طلوع و غروب زردشتی گری ، آر.سی زنر ، مترجم:تیمور قادری
تاریخ کیش زرتشت ، مری بویس ، ترجمه: همایون صنعتی زاده
اسطوره زندگی زرتشت ، احمد آموزگار





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین