بیماری
مقابل سلامت و تندرستی را بیماری گویند. از آن در بابهای طهارت، صلات، زکات، صوم، اعتکاف، حج، جهاد، حجر، ضمان، وصیّت، نکاح، طلاق، اطعمه و اشربه، ارث، حدود، قصاص و دیات سخن رفته است.
بیماری های روانی چند دسته هستند؟
انواع بیماری های روانی و دسته بندی آنها را مختصراً توضیح دهید. اختلال های روانی براساس طبقه بندی متن تجدید نظر شده راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی انجمن روانپزشکی آمریکا عبارتند از : 1. اختلال‌هایی که معمولاً نخستین بار در دوره شیرخوارگی، کودکی یا نوجوانی تشخیص داده می‌شود. شامل عقب‌ماندگی ذهنی، بیش فعالی اضطراب‌های دوره کودکی، اختلال‌های مربوط به خوردن مثل بی‌اشتهایی و سایر انواع انحراف از رشد طبیعی می‌شود. 2. اختلال‌های شناختی. شامل اختلال‌هایی است که در آنها نشانه ها مستقیماً مربوط به آسیب مغزی یا وجود یک وضع غیرعادی در محیط زیست شیمایی مغز است؛ ممکن است در نتیجه پیری، بیماری‌های تباه کننده دستگاه عصبی مثل سفیلیس، آلزایمر، یا فروبری مواد سمی مثل مسمومیت ناشی از سرب یا الکلیسم شدید ایجاد می‌شوند. 3. اختلال‌های مربوط به مصرف مواد. شامل استفاده از الکل، باربیتورات‌ها، آمفتامین‌ها، کوکائین و داروهای دیگر که تغییرات رفتاری ایجاد می‌کند. 4. اسکیزوفرنیا و سایر اختلال‌های روان پریشی. شامل گروهی از اختلال‌ها با ویژگی‌های فقدان تماس با واقعیت، پریشانی‌های بارز اندیشه و ادراک و رفتار عجیب و غریب. 5. اختلال‌های خُلقی. پریشانی حالت خلقی؛ شخص ممکن است به شدت افسرده، یا به طور غیرعادی سرخوش باشد و یا بین دوره هایی از سرخوشی و افسردگی نوسان کند. 6. اختلال‌های اضطرابی. شامل اختلال‌هایی است که در آنها اضطراب نشانه اصلی اختلال است (مانند اضطراب فراگیر یا اختلال‌های وحشت‌زدگی، وسواس فکری - عملی و...). 7. اختلال‌های جسمانی شکل. نشانه های اختلال جسمانی است، ولی هیچ گونه مبنای عضوی برای آنها نمی‌توان یافت و به نظر می‌رسد که نقش اصلی با عوامل روانی است مانند بیماری هیستری (مانند خانمی که از پرستاری مادر علیل خود منزجر است، ناگهان دچار فلج دست می‌شود) و بیماری‌های خیالی (اشغال فکری بیش از حد درباره سلامتی و ترس از بیماری، بی‌آنکه جایی برای نگرانی باشد). 8. اختلال‌های تجزیه‌ای. تغییرات موقت در کارکردهای هشیاری، حافظه، یا هویت شخصی به علت مشکلات هیجانی از جمله این اختلال‌ها یا دزدودگی (شخص به دنبال یک تجربه هیجانی نمی‌تواند چیزی را درباره گذشته خود به یاد آورد)، چند گانگی شخصیت. 9. اختلال‌های جنسی و هویت جنسی. شامل نارضایتی جنسیتی، اختلال عملکرد جنسی مانند ناتوانی جنسی، زود انزالی و سردمزاجی و... بیزاری جنسی و اختلال درد جنسی. 10. اختلال‌های خوردن. مانند بی‌اشتهایی عصبی، پرخوری. 11. اختلال‌های خواب. مانند بی‌خوابی، بدخوابی، پرخوابی، اختلال کابوس، خوابگردی، دهشت خواب، نابهنجاری خواب. 12. اختلال‌های کنترل تکانه ها. مانند اختلال انفجاری، دزدی بیمارگونه، آتش‌افروزی بیمارگونه، قماربازی بیمارگونه، وسواس، مو کنی و... . 13. اختلال‌های سازگاری. مانند اختلال سازگاری همراه با خُلق افسرده و همراه با اضطراب. 14. اختلال‌های شخصیت. الگوهای دیرپایی از رفتار غیرانطباقی، شامل شیوه های نارس و نامناسب برای کنار آمدن با فشار روانی یا حل مشکلات. برای مثال چند مورد از اختلال‌های شخصیتی را نام می‌بریم: شخصیت خودشیفته، شخصیت وابسته، شخصیت وسواسی، شخصیت ضداجتماعی و... (برای اطلاع بیشتر ر.ک : متن تجدید نظر شده راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی، چاپ چهارم، سال 2000، ص 53 - 77.)
انواع بیماری های روانی و دسته بندی آنها را مختصراً توضیح دهید. اختلال های روانی براساس طبقه بندی متن تجدید نظر شده راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی انجمن روانپزشکی آمریکا عبارتند از : 1. اختلال‌هایی که معمولاً نخستین بار در دوره شیرخوارگی، کودکی یا نوجوانی تشخیص داده می‌شود. شامل عقب‌ماندگی ذهنی، بیش فعالی اضطراب‌های دوره کودکی، اختلال‌های مربوط به خوردن مثل بی‌اشتهایی و سایر انواع انحراف از رشد طبیعی می‌شود. 2. اختلال‌های شناختی. شامل اختلال‌هایی است که در آنها نشانه ها مستقیماً مربوط به آسیب مغزی یا وجود یک وضع غیرعادی در محیط زیست شیمایی مغز است؛ ممکن است در نتیجه پیری، بیماری‌های تباه کننده دستگاه عصبی مثل سفیلیس، آلزایمر، یا فروبری مواد سمی مثل مسمومیت ناشی از سرب یا الکلیسم شدید ایجاد می‌شوند. 3. اختلال‌های مربوط به مصرف مواد. شامل استفاده از الکل، باربیتورات‌ها، آمفتامین‌ها، کوکائین و داروهای دیگر که تغییرات رفتاری ایجاد می‌کند. 4. اسکیزوفرنیا و سایر اختلال‌های روان پریشی. شامل گروهی از اختلال‌ها با ویژگی‌های فقدان تماس با واقعیت، پریشانی‌های بارز اندیشه و ادراک و رفتار عجیب و غریب. 5. اختلال‌های خُلقی. پریشانی حالت خلقی؛ شخص ممکن است به شدت افسرده، یا به طور غیرعادی سرخوش باشد و یا بین دوره هایی از سرخوشی و افسردگی نوسان کند. 6. اختلال‌های اضطرابی. شامل اختلال‌هایی است که در آنها اضطراب نشانه اصلی اختلال است (مانند اضطراب فراگیر یا اختلال‌های وحشت‌زدگی، وسواس فکری - عملی و...). 7. اختلال‌های جسمانی شکل. نشانه های اختلال جسمانی است، ولی هیچ گونه مبنای عضوی برای آنها نمی‌توان یافت و به نظر می‌رسد که نقش اصلی با عوامل روانی است مانند بیماری هیستری (مانند خانمی که از پرستاری مادر علیل خود منزجر است، ناگهان دچار فلج دست می‌شود) و بیماری‌های خیالی (اشغال فکری بیش از حد درباره سلامتی و ترس از بیماری، بی‌آنکه جایی برای نگرانی باشد). 8. اختلال‌های تجزیه‌ای. تغییرات موقت در کارکردهای هشیاری، حافظه، یا هویت شخصی به علت مشکلات هیجانی از جمله این اختلال‌ها یا دزدودگی (شخص به دنبال یک تجربه هیجانی نمی‌تواند چیزی را درباره گذشته خود به یاد آورد)، چند گانگی شخصیت. 9. اختلال‌های جنسی و هویت جنسی. شامل نارضایتی جنسیتی، اختلال عملکرد جنسی مانند ناتوانی جنسی، زود انزالی و سردمزاجی و... بیزاری جنسی و اختلال درد جنسی. 10. اختلال‌های خوردن. مانند بی‌اشتهایی عصبی، پرخوری. 11. اختلال‌های خواب. مانند بی‌خوابی، بدخوابی، پرخوابی، اختلال کابوس، خوابگردی، دهشت خواب، نابهنجاری خواب. 12. اختلال‌های کنترل تکانه ها. مانند اختلال انفجاری، دزدی بیمارگونه، آتش‌افروزی بیمارگونه، قماربازی بیمارگونه، وسواس، مو کنی و... . 13. اختلال‌های سازگاری. مانند اختلال سازگاری همراه با خُلق افسرده و همراه با اضطراب. 14. اختلال‌های شخصیت. الگوهای دیرپایی از رفتار غیرانطباقی، شامل شیوه های نارس و نامناسب برای کنار آمدن با فشار روانی یا حل مشکلات. برای مثال چند مورد از اختلال‌های شخصیتی را نام می‌بریم: شخصیت خودشیفته، شخصیت وابسته، شخصیت وسواسی، شخصیت ضداجتماعی و... (برای اطلاع بیشتر ر.ک : متن تجدید نظر شده راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی، چاپ چهارم، سال 2000، ص 53 - 77.)
پاسخ:
انواع بیماری های روانی و دسته بندی آنها را مختصراً توضیح دهید.
اختلال های روانی براساس طبقه بندی متن تجدید نظر شده راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی انجمن روانپزشکی آمریکا عبارتند از :
1. اختلال‌هایی که معمولاً نخستین بار در دوره شیرخوارگی، کودکی یا نوجوانی تشخیص داده می‌شود. شامل عقب‌ماندگی ذهنی، بیش فعالی اضطراب‌های دوره کودکی، اختلال‌های مربوط به خوردن مثل بی‌اشتهایی و سایر انواع انحراف از رشد طبیعی می‌شود.
2. اختلال‌های شناختی. شامل اختلال‌هایی است که در آنها نشانه ها مستقیماً مربوط به آسیب مغزی یا وجود یک وضع غیرعادی در محیط زیست شیمایی مغز است؛ ممکن است در نتیجه پیری، بیماری‌های تباه کننده دستگاه عصبی مثل سفیلیس، آلزایمر، یا فروبری مواد سمی مثل مسمومیت ناشی از سرب یا الکلیسم شدید ایجاد می‌شوند.
3. اختلال‌های مربوط به مصرف مواد. شامل استفاده از الکل، باربیتورات‌ها، آمفتامین‌ها، کوکائین و داروهای دیگر که تغییرات رفتاری ایجاد می‌کند.
4. اسکیزوفرنیا و سایر اختلال‌های روان پریشی. شامل گروهی از اختلال‌ها با ویژگی‌های فقدان تماس با واقعیت، پریشانی‌های بارز اندیشه و ادراک و رفتار عجیب و غریب.
5. اختلال‌های خُلقی. پریشانی حالت خلقی؛ شخص ممکن است به شدت افسرده، یا به طور غیرعادی سرخوش باشد و یا بین دوره هایی از سرخوشی و افسردگی نوسان کند.
6. اختلال‌های اضطرابی. شامل اختلال‌هایی است که در آنها اضطراب نشانه اصلی اختلال است (مانند اضطراب فراگیر یا اختلال‌های وحشت‌زدگی، وسواس فکری - عملی و...).
7. اختلال‌های جسمانی شکل. نشانه های اختلال جسمانی است، ولی هیچ گونه مبنای عضوی برای آنها نمی‌توان یافت و به نظر می‌رسد که نقش اصلی با عوامل روانی است مانند بیماری هیستری (مانند خانمی که از پرستاری مادر علیل خود منزجر است، ناگهان دچار فلج دست می‌شود) و بیماری‌های خیالی (اشغال فکری بیش از حد درباره سلامتی و ترس از بیماری، بی‌آنکه جایی برای نگرانی باشد).
8. اختلال‌های تجزیه‌ای. تغییرات موقت در کارکردهای هشیاری، حافظه، یا هویت شخصی به علت مشکلات هیجانی از جمله این اختلال‌ها یا دزدودگی (شخص به دنبال یک تجربه هیجانی نمی‌تواند چیزی را درباره گذشته خود به یاد آورد)، چند گانگی شخصیت.
9. اختلال‌های جنسی و هویت جنسی. شامل نارضایتی جنسیتی، اختلال عملکرد جنسی مانند ناتوانی جنسی، زود انزالی و سردمزاجی و... بیزاری جنسی و اختلال درد جنسی.
10. اختلال‌های خوردن. مانند بی‌اشتهایی عصبی، پرخوری.
11. اختلال‌های خواب. مانند بی‌خوابی، بدخوابی، پرخوابی، اختلال کابوس، خوابگردی، دهشت خواب، نابهنجاری خواب.
12. اختلال‌های کنترل تکانه ها. مانند اختلال انفجاری، دزدی بیمارگونه، آتش‌افروزی بیمارگونه، قماربازی بیمارگونه، وسواس، مو کنی و... .
13. اختلال‌های سازگاری. مانند اختلال سازگاری همراه با خُلق افسرده و همراه با اضطراب.
14. اختلال‌های شخصیت. الگوهای دیرپایی از رفتار غیرانطباقی، شامل شیوه های نارس و نامناسب برای کنار آمدن با فشار روانی یا حل مشکلات. برای مثال چند مورد از اختلال‌های شخصیتی را نام می‌بریم: شخصیت خودشیفته، شخصیت وابسته، شخصیت وسواسی، شخصیت ضداجتماعی و...
(برای اطلاع بیشتر ر.ک : متن تجدید نظر شده راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی، چاپ چهارم، سال 2000، ص 53 - 77.)
- [سایر] آیا تنوّع طلبی جنسی، برای مرد یک نیاز فطری است یا یک بیماری روانی؟
- [آیت الله سبحانی] اگر کسی به بیماری اختلالات روحی و روانی مبتلا شود آیا نماز از او ساقط می شود ؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر تدلیس کننده خود زن باشد و شوهر پس از آگاهی از وجود عیب، نکاح را فسخ کند، موردی که دارای بیماری روانی، سرگیجه، استفراغ، تشنج، پرخاشگری و حالتهای غیر عادی که ناشی از بیماری روانی غیر قابل علاج باشد و پزشکان متخصص و شهود عینی تصدیق کرده اند آیا این فسخ صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] اگر تدلیس کننده خود زن باشد و شوهر پس از آگاهی از وجود عیب در زن که دارای بیماری روانی، سرگیجه، استفراغ، تشنّج، پرخاشگری و حالت های غیر عادّی که ناشی از بیماری روانی غیر قابل علاج باشد و پزشکان متخصّص و شهود عینی تصدیق کرده اند، نکاح را فسخ کند آیا این فسخ صحیح است؟
- [آیت الله سیستانی] آیا بیماری های روانی که موجب نقص یا زوال عقل یا اراده گردد از نظر رافع بودن حدود و تعزیرات در حکم جنون است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا می شود زن و شوهری را که دارای بیماری روانی هستند عقیم کرد؟ در صورت جواز، رضایت از کسی لازم است؟
- [سایر] امروزه موسیقی برای معالجه بعضی از بیماری های روانی (مانند افسردگی، اضطراب، مشکلات جنسی و سرد مزاجی زنان ) به کار می رود، حکم آن چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] خانمی قبل از ازدواج به بیماری روانی مبتلا بوده و هنگام ازدواج آن را مخفی کرده است، آیا شوهر بعد از آگاهی می تواند نکاح را فسخ کند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] تکلیف عقیم کردن بانوان که در زایمانهای قبلی فرزندان ناقص الخلقه و یا دارای بیماری ارثی (جسمی و روانی) به دنیا آورده اند چیست؟
- [سایر] سلام،بیماری کاتاتونیک شکلی از اسکیزوفرنیا هست،یا کاتاتونیک طیف گسترده ای از بیماری‌های روانی است،و تنها مختص اسکیزوفرنیا نیست،خیلی از بیماران روانی که علامتهای کاتاتونیک را بروز میدهند حتما دچار اسکیزوفرنی نیست،مثل پارانوئید،که هم نوع اسکیزوفرنی دارد و هم اختلال شخصیت است،حالا آیا کاتاتونیک هم اینچنین است یا کاتاتونیک فقط مختص اسکیزوفرنیا است؟با تشکر.
- [آیت الله اردبیلی] معمولاً پرندگان حلال گوشت از حرام گوشت به دو راه شناخته می‌شوند: اوّل:این که هنگام پرواز، بال زدن آنها بیشتر از بال نزدن آنها باشد، پس آن دسته که بال زدن آنها بیشتر است، حلالند و آن دسته که بیشتر بال را نگه میدارند، حرام میباشند. دوم:آن دسته که سنگدان یا چینهدان یا انگشت جدایی مانند شست انسان دارند حلال و آن دسته که اینها را ندارند حرام میباشند.
- [آیت الله اردبیلی] قاتل علاوه بر آن که خود ارث نمیبرد، مانع از ارث بردن دیگران نیز نمیشود، بنابر این اگر به عنوان مثال فرزندی پدر خود را عمدا و به ناحق بکشد و میّت فرزند دیگری نداشته باشد، خود قاتل ارث نمیبرد، ولی فرزندان او ارث میبرند و اگر کسی از دسته اوّل وجود نداشته باشد، دسته دوم ارث میبرند و اگر دسته دوم هم وجود نداشته باشد، دسته سوم ارث میبرند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر عدّهای از مسلمانان به دسته دیگر تجاوز نمایند، بر مسلمانان لازم است موجبات فیصله اختلافات و اصلاح بین آنان را فراهم سازند و اگر به هیچ وجه اصلاح ممکن نباشد، بر همه مسلمانان واجب است که با دسته متجاوز و باغی مقابله کنند تا از تجاوز دست بردارند و قتال با دسته متجاوز در ماههای حرام اشکال ندارد.
- [آیت الله سیستانی] زن و شوهر به تفصیلی که بعداً گفته می‌شود ، از یکدیگر ارث میبرند . ارث دسته اول
- [آیت الله سبحانی] کسانی که به واسطه خویشی ارث می برند، سه دسته هستند: دسته اول: پدر و مادر و اولاد میّت است و با نبودن اولاد، اولاد اولاد هر چه پائین روند هر کدام آنان که به میّت نزدیکتر است، ارث می برد و تا یک نفر از این دسته هست، دسته دوم ارث نمی برند. دسته دوم: جدّ و جدّه (یعنی پدربزرگ و مادربزرگ) خواه پدری باشد یا مادری و هر چه بالا رود و خواهر و برادر و با نبودن برادر و خواهر، اولاد ایشان هر کدام به میّت نزدیکتر است ارث می برد و تا یک نفر از این دسته هست، دسته سوم ارث نمی برند. دسته سوم: عمو و عمّه و دائی و خاله هر چه بالا رود و اولاد آنان هر چه پائین روند و تا یک نفر از عموها و عمه ها و دائی ها و خاله های میّت زنده اند، اولاد آنان ارث نمی برند ولی اگر میّت عموی پدری و پسر عموی پدر و مادری داشته باشد و غیر از اینها وارثی نداشته باشد، ارث به پسر عموی پدر و مادری می رسد و عموی پدری ارث نمی برد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسانی که به واسطه خویشی ارث می برند سه دسته هستند: دسته اول - پدر و مادر و اولاد میت است و با نبودن اولاد؛ اولاد اولاد هرچه پائین روند؛ هر کدام آنان که به میت نزدیکتر است ارث می برد و تا یک نفر از این دسته هست دسته دوم ارث نمی برند. دسته دوم - جد یعنی پدر بزرگ و جده یعنی مادر بزرگ و خواهر و برادر است و با نبودن برادر و خواهر؛ اولاد ایشان هر کدام آنان که به میت نزدیکتر است ارث می برد و تا یک نفر از این دسته هست دسته سوم ارث نمی برند. دسته سوم - عمو و عمه و دائی و خاله و اولاد آنان است و تا یک نفر از عموها و عمه ها و دائی ها و خاله های میت زنده اند؛ اولاد آنان ارث نمی برند ولی اگر میت عموی پدری و پسر عموی پدر و مادری داشته باشد؛ ارث به پسر عموی پدر و مادری می رسد و عموی پدری ارث نمی برد.
- [آیت الله سیستانی] کسانی که بواسطه خویشی ارث میبرند سه دسته ، هستند : دسته اول : پدر و مادر و اولاد میّت است ، و با نبودن اولاد ، اولادِ اولاد هر چه پائین روند ، هر کدام آنان که به میّت نزدیکتر است ارث میبرد ، و تا یک نفر از این دسته هست دسته دوم ارث نمیبرند . دسته دوم : جد یعنی پدر بزرگ ، و جدّه یعنی مادر بزرگ ، و خواهر و برادر است ، و با نبودن برادر و خواهر ، اولاد ایشان هر کدام آنان که به میّت نزدیکتر است ارث میبرد ، و تا یک نفر از این دسته هست دسته سوم ارث نمیبرند . دسته سوم : عمو و عمه و دائی و خاله و اولاد آنان است ، و تا یک نفر از عموها وعمهها و دائیها و خالههای میّت زندهاند ، اولاد آنان ارث نمیبرند ، ولی اگر میّت یک عموی پدری و یک پسر عموی پدر و مادری داشته باشد ، و دائی و خاله نداشته باشد ، ارث به پسر عموی پدر و مادری می‌رسد ، و عموی پدری ارث نمیبرد ، لیکن اگر عمو یا پسر عمو متعدد باشد ، و یا اینکه همسر میت حیات داشته باشد ، این حکم خالی از اشکال نیست .
- [آیت الله نوری همدانی] کسانی که به واسطة خویشی ارث می برند سه دسته هستند : دسته اوّل : پدر و مادر و اولاد میّت و با نبودن اولاد ، اولاد اولاد هرچه پائین روند هر کدام آنان که به میّت نزدیکتر است ارث می برد و تا یک نفر از این دسته هست دستة دوّم ارث نمی برد . دستة دوّم : جد یعنی پدر بزرگ و پدراو هر چه بالا روند و جدّه یعنی مادر بزرگ و مادر او هر چه بالا رود پدری باشند یا مادری و خواهر و برادر و با نبودن برادر و خواهر ، اولاد ایشان هر کدام آنان که به میّت نزدیکتر است ارث می برد و تا یک نفر از این دسته هست دستة سوّم ارث نمی برند . دستة سوّم : عمو و عمّه و دائی و خاله و اولاد آنان هر چه پائین روند وتا یک نفر از عموها وعمّه ها ودائی ها وخاله های میّت زنده اند ، اولاد آنان ارث نمی برند ولی اگر میّت عموی پدری وپسر عموی پدر ومادری داشته باشد ، وغیر ازاینها وارثی نداشته باشد ، ارث به پسر عمو ی پدر ومادری می رسد وعموی پدری ارث نمی برد.
- [امام خمینی] کسانی که به واسطه خویشی ارث میبرند سه دسته هستند: دسته اول: پدر و مادر و اولاد میت است و با نبودن اولاد، اولاد اولاد هر چه پایین روند هر کدام آنان که به میت نزدیکتر است ارث میبرد و تا یک نفر از این دسته هست دسته دوم ارث نمیبرند. دسته دوم: جد یعنی پدر بزرگ و پدر او هر چه بالا رود و جدّه یعنی مادربزرگ و مادر او هر چه بالا رود پدری باشند یا مادری و خواهر و برادر و با نبودن برادر و خواهر، اولاد ایشان هر کدام آنان که به میت نزدیکتر است ارث میبرد و تا یک نفر از این دسته هست دسته سوم ارث نمیبرند. دسته سوم: عمو و عمه و دایی و خاله هر چه بالا روند و اولاد آنان هر چه پایین روند و تا یک نفر از عموها و عمهها و داییها و خالههای میت زندهاند، اولاد آنان ارث نمیبرند ولی اگر میت عموی پدری و پسر عموی پدر و مادری داشته باشد، و غیر از اینها وارثی نداشته باشد، ارث به پسر عموی پدر و مادری می‌رسد و عموی پدری ارث نمیبرد.
- [آیت الله سبحانی] زن و شوهر به تفصیلی که بعداً گفته می شود، از یکدیگر ارث می برند. ارث دسته اوّل