مدتی است که فارغ التحصیل شده ام و به زودی به عنوان معلم در دوره ابتدایی مشغول به تدریس خواهم شد. به من بگویید بهترین روش تدریس دروس ابتدایی به کودکان کدام است؟ از مکاتبه تان با این مرکز بسیار خرسندیم و خوشحالیم با معلمی فهیم هم صحبت هستیم که در پی افزایش آگاهی های خود است و در این راه اقدام به مشاوره خواهی می کند. امیدواریم راهنمای خوبی برایتان باشیم. معلم محترم، هیچ یک از روش های تدریس، فی نفسه خوب یا بد نیستند، بلکه نحوه و شرایط استفاده از آنهاست که باعث قوت و ضعفشان می شود. لذا معلم باید با توجه به هدفهای آموزشی؛ محتوای درس؛ توانایی ، نیازها و علایق دانش آموزان؛ امکانات موجود (زمان ، فضا، وسایل کمک آموزشی و ...)؛ تراکم دانش آموزان؛ مهارت های خود و ... مناسب ترین شیوه را برای یک تدریس مطلوب انتخاب نماید. البته در یک تقسیم بندی کلی می توان روش های تدریس فعال (نوین) که در آن دانش آموزان هم جزیی از فرآیند تدریس هستند را بر روش های غیر فعال (سنتی)، که شاگردان در آن منفعلند ارجح دانست. - روش تدریس فعال : به روشی اطلاق می شود که در آن دانش آموزان در جریان آموزش نقش فعالی به عهده دارند و معلم نقش راهنما و هدایت کننده را ایفا می کند و تعامل دوطرفه بین دانش آموزان و معلم وجود دارد. - روش تدریس غیر فعال : به روشی اطلاق می شود که در آن معلم نقش اساسی بر عهده دارد و مطالب را غالبا به شیوه شفاهی بیان می کند و معمولا متکلم وحده است و دانش آموزان منفعلند و تنها شنونده مطالب می باشند. این روش تنها وظیفۀ خود را این می داند که حافظۀ کودک را از معلومات انباشته کند؛ بنابراین روشن است که خلاقیت جای اندکی در این نوع آموزش دارد، زیرا در این روش ارائۀ مفاهیم بصورت شفاهی از طرف معلم و تکرار، حفظ کردن و پس دادن مطالب از سوی شاگردان انجام می شود و تلاشی برای طرح مسائل و مطالب چالش برانگیز وجود ندارد. *** معلم گرامی، بحث روش ها و فنون تدریس مبحث بسیار وسیع و گسترده ای است که پرداختن به آن در این نوشتار نمی گنجد. ما در ادامه با ذکر چند مثال به شما نشان خواهیم داد که چگونه می توان از روش های تدریس به خوبی استفاده کرد و در پایان منابعی را به شما معرفی خواهیم کرد تا با مراجعه به آن ها اطلاعات خود را در این زمینه افزایش دهید : 1. شما در درس تاریخ می توانید از روش ایفای نقش، که جزو روش های تدریس فعال است، استفاده کنید، مثلا می خواهید تاریخ صفویان (دوره شاه عباس) را تدریس کنید. ابتدا نقش های مختلف را بین شاگردان تقسیم می کنید (یکی شاه عباس، دیگری وزیر و ...) و سپس دیالوگ های آن ها را مشخص کرده و از آن ها می خواهید آن ها را به خاطر بسپارند و پس از چند بار تمرین، بخشی از تاریخ صفویان در کلاس به نمایش گذاشته می شود. از محاسن این روش این است که بسیار جذاب و مورد علاقه کودکان است. پس از آن می توانید از شیوه پرسش و پاسخ استفاده کنید تا ببینید شاگردان مطلب را به درستی فهمیده اند یا نه. 2. همچنین از روش ایفای نقش می توان برای آموزش برخی مفاهیمی که درکشان برای شاگردان دوره ابتدایی کمی مشکل است استفاده کرد و موضوع را برای آن ها ملموس و واقعی جلوه داد؛ مثلا در درس علوم یا جغرافیا می خواهید مبحث حرکت وضعی و انتقالی زمین را به کودکان آموزش دهید تا شاگردان بدانند که زمین هم به دور خود می چرخد و هم به دور خورشید. دو نفر از بچه ها را بیرون می آورید؛ یکی زمین می شود و دیگری خورشید. به فردی که نقش زمین را بازی می کند می گویید ابتدا دور خود بچرخ؛ سپس از او می خواهید همانطور که به دور خود می چرخد به دور خورشید هم بچرخد. پس از آن به توضیح مطالب مربوطه می پردازید. پدیده خسوف و کسوف را هم به همین شکل می توانید آموزش دهید. 3. در درس علوم یکی از بهترین روش ها، روش آزمایشی است؛ چرا که خود کودک درگیر مساله می شود و با راهنمایی های معلم به جواب مساله می رسد. گردش علمی نیز از دیگر روش هایی است که در آموزش علوم بسیار موثر است. 4. برخی اوقات معلم با توجه به نوع درس، محدودیت ها و یا هدف درس می تواند از روش سخنرانی، پرسش و پاسخ و یا بحث گروهی استفاده کند. مثلا در درس اجتماعی می تواند یک معضل اجتماعی و به روز را مطرح کرده و سپس شاگردان را به گروه های مختلف تقسیم کند و از آن ها بخواهد هر گروه درباره این موضوع با هم بحث کنند و در پایان نتایج خود را برای کلاس مطرح کنند. پس از آن خود معلم با توجه به هدف درس و صحبت های شاگردان، یک جمع بندی کلی می کند. *** پس باید متوجه شده باشید که ما چیزی به عنوان بهترین روش تدریس نداریم و این خود معلم است که با توجه به موضوعات درسی، اهداف درسی، امکانات، توانایی و نیازهای دانش آموزان و مهارت های خود اقدام به انتخاب روش تدریس مناسب می کند و این روش برای دروس مختلف می تواند متفاوت باشد؛ حتی برای یک درس هم از انواع روش های تدریس می توان استفاده کرد. مهم این است که از روشی استفاده شود که مطالب به درستی به مخاطب منتقل شود. روش های تدریس به عنوان ابزاری جهت نیل به هدف های آموزشی هستند؛ برای انتقال مطالب به شاگردان، گاهی اوقات روش سخنرانی مفید است، گاهی اوقات روش ایفای نقش، گاهی پرسش و پاسخ، گاهی روش نمایشی، گاهی بحث گروهی، گاهی روش اکتشافی، گاهی روش آزمایشی و ...؛ خیلی اوقات هم ترکیبی از این روش ها به کار می رود. *** معرفی منابع : (حتماً به این منابع مراجعه کنید) - مهارت های آموزشی و پرورشی (روش ها و فنون تدریس؛ جلد اول)؛ حسن شعبانی؛ انتشارات سمت - مهارت های آموزشی (روش ها و فنون تدریس؛ جلد دوم)؛ حسن شعبانی؛ انتشارات سمت - روش ها، فنون و الگوهای تدریس؛ امان الله صفوی؛ انتشارات سمت - الگوهای تدریس؛ بروس جویس، مارشا ویل، امیلی کالهون، ترجمه محمدرضا بهرنگی؛ انتشارات کمال تربیت - روش ها و فنون تدریس (رشته علوم تربیتی)؛ نوروزی، آقازاده، عزتخواه؛ انتشارات پیام نور موفق باشید. باز هم با ما سخن بگویید. نویسنده : علی حسینعلی پور
مدتی است که فارغ التحصیل شده ام و به زودی به عنوان معلم در دوره ابتدایی مشغول به تدریس خواهم شد. به من بگویید بهترین روش تدریس دروس ابتدایی به کودکان کدام است؟
مدتی است که فارغ التحصیل شده ام و به زودی به عنوان معلم در دوره ابتدایی مشغول به تدریس خواهم شد. به من بگویید بهترین روش تدریس دروس ابتدایی به کودکان کدام است؟
از مکاتبه تان با این مرکز بسیار خرسندیم و خوشحالیم با معلمی فهیم هم صحبت هستیم که در پی افزایش آگاهی های خود است و در این راه اقدام به مشاوره خواهی می کند. امیدواریم راهنمای خوبی برایتان باشیم.
معلم محترم، هیچ یک از روش های تدریس، فی نفسه خوب یا بد نیستند، بلکه نحوه و شرایط استفاده از آنهاست که باعث قوت و ضعفشان می شود. لذا معلم باید با توجه به هدفهای آموزشی؛ محتوای درس؛ توانایی ، نیازها و علایق دانش آموزان؛ امکانات موجود (زمان ، فضا، وسایل کمک آموزشی و ...)؛ تراکم دانش آموزان؛ مهارت های خود و ... مناسب ترین شیوه را برای یک تدریس مطلوب انتخاب نماید. البته در یک تقسیم بندی کلی می توان روش های تدریس فعال (نوین) که در آن دانش آموزان هم جزیی از فرآیند تدریس هستند را بر روش های غیر فعال (سنتی)، که شاگردان در آن منفعلند ارجح دانست.
- روش تدریس فعال : به روشی اطلاق می شود که در آن دانش آموزان در جریان آموزش نقش فعالی به عهده دارند و معلم نقش راهنما و هدایت کننده را ایفا می کند و تعامل دوطرفه بین دانش آموزان و معلم وجود دارد.
- روش تدریس غیر فعال : به روشی اطلاق می شود که در آن معلم نقش اساسی بر عهده دارد و مطالب را غالبا به شیوه شفاهی بیان می کند و معمولا متکلم وحده است و دانش آموزان منفعلند و تنها شنونده مطالب می باشند. این روش تنها وظیفۀ خود را این می داند که حافظۀ کودک را از معلومات انباشته کند؛ بنابراین روشن است که خلاقیت جای اندکی در این نوع آموزش دارد، زیرا در این روش ارائۀ مفاهیم بصورت شفاهی از طرف معلم و تکرار، حفظ کردن و پس دادن مطالب از سوی شاگردان انجام می شود و تلاشی برای طرح مسائل و مطالب چالش برانگیز وجود ندارد.
*** معلم گرامی، بحث روش ها و فنون تدریس مبحث بسیار وسیع و گسترده ای است که پرداختن به آن در این نوشتار نمی گنجد. ما در ادامه با ذکر چند مثال به شما نشان خواهیم داد که چگونه می توان از روش های تدریس به خوبی استفاده کرد و در پایان منابعی را به شما معرفی خواهیم کرد تا با مراجعه به آن ها اطلاعات خود را در این زمینه افزایش دهید :
1. شما در درس تاریخ می توانید از روش ایفای نقش، که جزو روش های تدریس فعال است، استفاده کنید، مثلا می خواهید تاریخ صفویان (دوره شاه عباس) را تدریس کنید. ابتدا نقش های مختلف را بین شاگردان تقسیم می کنید (یکی شاه عباس، دیگری وزیر و ...) و سپس دیالوگ های آن ها را مشخص کرده و از آن ها می خواهید آن ها را به خاطر بسپارند و پس از چند بار تمرین، بخشی از تاریخ صفویان در کلاس به نمایش گذاشته می شود. از محاسن این روش این است که بسیار جذاب و مورد علاقه کودکان است. پس از آن می توانید از شیوه پرسش و پاسخ استفاده کنید تا ببینید شاگردان مطلب را به درستی فهمیده اند یا نه.
2. همچنین از روش ایفای نقش می توان برای آموزش برخی مفاهیمی که درکشان برای شاگردان دوره ابتدایی کمی مشکل است استفاده کرد و موضوع را برای آن ها ملموس و واقعی جلوه داد؛ مثلا در درس علوم یا جغرافیا می خواهید مبحث حرکت وضعی و انتقالی زمین را به کودکان آموزش دهید تا شاگردان بدانند که زمین هم به دور خود می چرخد و هم به دور خورشید. دو نفر از بچه ها را بیرون می آورید؛ یکی زمین می شود و دیگری خورشید. به فردی که نقش زمین را بازی می کند می گویید ابتدا دور خود بچرخ؛ سپس از او می خواهید همانطور که به دور خود می چرخد به دور خورشید هم بچرخد. پس از آن به توضیح مطالب مربوطه می پردازید. پدیده خسوف و کسوف را هم به همین شکل می توانید آموزش دهید.
3. در درس علوم یکی از بهترین روش ها، روش آزمایشی است؛ چرا که خود کودک درگیر مساله می شود و با راهنمایی های معلم به جواب مساله می رسد. گردش علمی نیز از دیگر روش هایی است که در آموزش علوم بسیار موثر است.
4. برخی اوقات معلم با توجه به نوع درس، محدودیت ها و یا هدف درس می تواند از روش سخنرانی، پرسش و پاسخ و یا بحث گروهی استفاده کند. مثلا در درس اجتماعی می تواند یک معضل اجتماعی و به روز را مطرح کرده و سپس شاگردان را به گروه های مختلف تقسیم کند و از آن ها بخواهد هر گروه درباره این موضوع با هم بحث کنند و در پایان نتایج خود را برای کلاس مطرح کنند. پس از آن خود معلم با توجه به هدف درس و صحبت های شاگردان، یک جمع بندی کلی می کند. *** پس باید متوجه شده باشید که ما چیزی به عنوان بهترین روش تدریس نداریم و این خود معلم است که با توجه به موضوعات درسی، اهداف درسی، امکانات، توانایی و نیازهای دانش آموزان و مهارت های خود اقدام به انتخاب روش تدریس مناسب می کند و این روش برای دروس مختلف می تواند متفاوت باشد؛ حتی برای یک درس هم از انواع روش های تدریس می توان استفاده کرد. مهم این است که از روشی استفاده شود که مطالب به درستی به مخاطب منتقل شود. روش های تدریس به عنوان ابزاری جهت نیل به هدف های آموزشی هستند؛ برای انتقال مطالب به شاگردان، گاهی اوقات روش سخنرانی مفید است، گاهی اوقات روش ایفای نقش، گاهی پرسش و پاسخ، گاهی روش نمایشی، گاهی بحث گروهی، گاهی روش اکتشافی، گاهی روش آزمایشی و ...؛ خیلی اوقات هم ترکیبی از این روش ها به کار می رود.
*** معرفی منابع : (حتماً به این منابع مراجعه کنید)
- مهارت های آموزشی و پرورشی (روش ها و فنون تدریس؛ جلد اول)؛ حسن شعبانی؛ انتشارات سمت
- مهارت های آموزشی (روش ها و فنون تدریس؛ جلد دوم)؛ حسن شعبانی؛ انتشارات سمت
- روش ها، فنون و الگوهای تدریس؛ امان الله صفوی؛ انتشارات سمت
- الگوهای تدریس؛ بروس جویس، مارشا ویل، امیلی کالهون، ترجمه محمدرضا بهرنگی؛ انتشارات کمال تربیت
- روش ها و فنون تدریس (رشته علوم تربیتی)؛ نوروزی، آقازاده، عزتخواه؛ انتشارات پیام نور
موفق باشید. باز هم با ما سخن بگویید.
نویسنده : علی حسینعلی پور
- [سایر] من معلم دوره راهنمایی هستم. چه کنم تا ارتباط خوبی با دانش آموزان برقرار کنم و تدریس موفقی داشته باشم؟
- [سایر] سلام علیکم شنیده ام در شهر های مذهبی مانند قم ، خارج از حوزه و دروس حوزوی دروس دیگری مانند دروس دانشگاهی تدریس شده و کسانی که در حوزه مشغول به تحصیل اند می توانند در این دوره ها شرکت کنم. اصل مطلب را بگویم من هم حوزه را دوست دارم هم طب و پزشکی را حالا نه اینکه جراح بشوم و قطعا حوزه را انتخاب می کنم ولی می خواهم بدانم می توانم در شاخه هایی مانند طب سنتی و ... تحصیل کنم؟ اصلا چنین دروس تدریس می شوند؟
- [سایر] بسم الله الرحمن الرحیم سلام علیکم؛ اینجانب فارغ التحصیل رشته نمایش ، با 28 سال سن ، ساکن تهران و متآهل می باشم که علاقه ی زیادی به خواندن دروس حوزوی پیدا کرده ام ، اما با توجه به شرایط سنی حوزه های علمیه راهی برای ورود به آنجا را پیدا نمی کنم . اگر ممکن است مرا راهنمایی بفرمایید .
- [سایر] علاقه زیادی به درس های حوزوی دارم ولی متاسفانه امکان مطالعه ازاد و شرکت کلاس های حوزه رو نداشتم جدیدا شنیدم داخل دانشگاه حوزه شهید مطهری تاسیس شده که 52 واحد دروس حوزه رو تدریس می کنند ممنون می شم اگه راهنمایی کنید این حوزه شهید مطهری اصول کارش چیه و ایا می شه بعد هم این دروس رو خارج از دانشگاه ادامه داد و به جایی رسید؟ مثلا شرکت تو موسسه های قم!؟ دانشجوی دوره کارشناسی عمران دانشگاه آزادم سپاسگذار
- [سایر] با سلام لطفا من را راهنمایی کنید که چگونه میتوا نم در حوزه ی علمیه قم ثبت نام کنم و زمان ثبت نام چه موقع میباشد وسئوالات ورودی آزمون از چه منابعی است وآیا فرقی میان دروس حوزوی و مدارک تحصیلی آن با دروس حوزوی که در دانشگاه تدریس میشود میباشد وآیا مدارک حوزه و دانشگاه با هم فرقی دارند و مدت زمان دوره ی تحصیلات حوزه ودانشگاه آیا یکی است ویا باهم تفاوت دارد؟ با تشکر از زحمات بی دریغ شما
- [سایر] با سلام بنده فارغ التحصیل رشته نرم افزار کامپیوتر در مقطع کاردانی هستم وتصمیم دارم وارد حوزه علمیه بشوم و به فضل خدا در دروس دینی تحصیل کنم. سوال بنده این است که برای ورود به حوزه چه کاری باید انجام داد؟ امتحان ورودی حوزه چه زمانی است؟چطور باید برای امتحان ثبت نام کرد و چه دروسی باید برای امتحان ورودی مورد مطالعه قرار بگیرند؟ باتشکر
- [سایر] باسلام در سوالات قبلی بیان کردم علاقه به دختر عمویم دارم اما به خاطر نداشتن شرایط مالی و دانشجو بودن خودم این موضوع را به هیچ کس نگفتم و حال که فارغ التحصیل شدم متوجه شدم خواستگار داردوقرار است عقد کنند،حال بلاتکلیف شدم و در طول مدت دانشجویی بیشتر اوقات در فکر خواستگاری از ایشان بودم، اون همه فکروخیال رو چکار کنم از همه بدتر شرمنده خدا شدم چون این موضوع ذهنم رو در آن مدت مشغول کرده بود،لطفاً راهنمایی کنید؟
- [سایر] بسم الله الرحمن الرحیم سلام ممنون از سایت خوبتون... من در دانشگاه خوبی در رشته معارف اسلامی و علوم سیاسی مشغول تحصیل هستم و در دانشگاه ما یک سری علوم دینی و حوزوی نیز تدریس می شود،و به دلیل کثرت دروس و کلاس ها و ... فعلا رفتن به حوزه سهل نیست،داشتم دنبال یک مجموعه ی نرم افزاری از دروس حوزه می گشتم که به صورت مرتب و در پایه های جداگانه دروس و کتاب ها رو جمع آوری کرده باشه به همراه مثلا آموزش صوتی و تصویری از چند استاد در رابطه با هر یک از موضوعات و دروس ،اگر تبیا ن بتونه همچین کاری رو البته با نظم تبیانی و مرتب انجام بده خیلی خوبه به نظر من...اگر هم که یک هم چی چیزی هست اگر منو کمک کنید خیلی ممنون می شوم....یا حق
- [سایر] سلام استادارجمند! از عاشورای دوسال قبل با دیدن برنامه تلویزیونی با شما آشنا شدم. بنده فارغ التحصیل صنعتی شریف هستم و به خاطر علاقه به شغل شریف معلمی هم اکنون کار تدریس ،مشاوره و برنامه ریزی تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی را دنبال میکنم. از آنجاکه سالانه با حدود 30 - 40 نفر از دانش آموزان از نزدیک ارتباط و تاثیرگذاری دارم محبت کنید بفرمایید چطور میتوانم فراتر از وظایف آموزشی قدمی موثر در تعلیمات معنوی ماندگار در ایشان داشته باشم تا هم در جهت دهی درست به زندگی تعدادی جوان مؤثر باشم و هم برای خود به عنوان آثار ماتقدم و ماتاخر ذخیره ای نزد خداوند عالم داشته باشم؟
- [سایر] استاد مرادی عزیز سلام من مدتهای زیادی است که از طریق سایت با شما در ارتباط هستم .در این مدت پاسخ بسیاری از سوالاتم را گرفتم حتی گاهی با خواندن جواب های شما به دوستانم نیز کمک کردم از همین جا از شما تشکر می کنم .سوالی که از خدمتتان داشتم این است . 1من یک معلم مدرسه ی ابتدایی هستم . 2مجرد واز رشته ی ادبیات فارغ التحصیل شده ام . 3در مدارس بچه هایی از کشور افغانستان درس می خوانند انها از اهل تسنن نیز می باشند بعضی از این بچه ها به خاظر شرایط خاص خانوادگی بسیار گوشه گیر می باشند که بنده سعی در رفع این مشکلات در حد توانم نموده ام بین من واین کودکان رابطه ی عاطفی خاصی به وجود می اید در کتابی روایتی خواندم هر کس ذره ای از محبت دشمنان پیامر را بر دل داشته باشد جهنم رابر او واجب می گردد حال محبت من نسبت به این کودکان با این ایین مشکل دارد یاخیر ؟لطفا مرا راهنمایی کنید برایتان بهترین هارا از خدای خوب خواستارم.